Κατοχικά έγγραφα του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά.

                                                                                      Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Στα χρόνια της σκλαβιάς πολλοί τοπικοί φορείς για να λειτουργήσουν κανονικά, αλλά προ πάντων για να επιβιώσουν τα μέλη τους περίμεναν με αγωνία την κρατική βοήθεια αφού ήταν αδύνατη η αυτοσυντήρησή τους. Οι κακουχίες του πολέμου, η χαλάρωση του δημόσιου μηχανισμού, οι βομβαρδισμοί, η δύσκολη μετακίνηση, η έλλειψη αγαθών, είχαν φέρει σε απόγνωση κάθε οικογένεια, κάθε οργανωμένη ομάδα ανθρώπων, εμπόρους, υπαλλήλους, ναυτεργάτες, γιατρούς, εκπαιδευτικούς κ.ά.

Μια σειρά σκόρπιων, μισοκαταστραμμένων από την υγρασία χαρτιών με χειρόγραφες ή τυπωμένες στη γραφομηχανή εκκλήσεις του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά (ιδρύθηκε στα 1923), βρέθηκε στα χέρια μου κι από αυτά δημοσιεύω τα πλέον χαρακτηριστικά κείμενα, ελάσσονος ιστορικής σημασίας αλλά εύστοχο δείγμα μιάς φοβερής καθημερινής πραγματικότητας που έζησαν τότε οι περισσότεροι Πειραιώτες.

-  Ελληνική Πολιτεία. Ιατρικός Σύλλογος Πειραιώς. Αριθ. Πρωτ. 231. 

Εν Πειραιεί τη 28^η Αυγούστου 1942. 

Προς Τον Υπουργόν Επισιτισμού κ. Σωτήριον Κοτζαμάνην. Αθήνας.

Κύριε Υπουργέ 

Ο Ιατρικός Σύλλογος Πειραιώς υποβάλει την παράκλησιν όπως χορηγηθώσι δια τους ιατρούς τα κάτωθι είδη: 1) οινόπνευμα 2) σαπούνι 3) βαμβάκι.

                                 Μετά τιμής. 

     Ο Πρόεδρος                               ο Γεν. Γραμματεύς

 Δρακ. Μαντούβαλος,                            Π. Λεούσης.

 - Ελληνική Πολιτεία. Προμηθευτικός Συν/σμός Υγειονομικών Πειραιώς. Αριθ. Πρωτ. 235. 

Εν Πειραιεί τη 28^η Αυγούστου 1942. 

Προς Τον Υπουργόν Επισιτισμού κ. Σωτήριον Κοτζαμάνην. Αθήνας. 

Κύριε Υπουργέ 

Υποβάλομεν την παράκλησιν δια τα κάτωθι είδη τροφίμων διά τας ανάγκας των μελών του Συνεταιρισμού.      - Έλαιον - Πατάτες - Σιτάρι - Ζυμαρικά - Ρίζι - Ζάκχαρι - Τυρί - Σάπων - Κρόμμυα - Κρέας δις του μηνός.           

                                  Μετά τιμής 

        ο Πρόεδρος                                ο Γραμματεύς

 Δρακ. Μαντούβαλος,                     Π. Γεωργακόπουλος.  

                                                    

Ο Προμηθευτικός Συνεταιρισμός Υγειονομικών Πειραιώς είχε τα γραφεία του όπου και ο Ι. Σ. Π., στη Μπουμπουλίνας 20. Είχε εκδώσει και «Βιβλιάριον Παραλαβής Συσσιτίου» με έξι διάτρητα φύλλα (κάθε ένα γιά ένα μήνα) με αρίθμηση από 1-31 για τις μέρες των μηνών Μάϊος 1942 έως  Οκτώβριος 1942. Έχω το αντίτυπο αριθ. 568. Το Υγειονομικόν Κέντρον Πειραιώς σύμφωνα με έγγραφο της 5.1.1945 ήταν στην οδό Σωτήρος 23.

 

- (Χειρόγραφο) Ελληνική Πολιτεία. Προμ. Συν/σμός Υγειον. Πειραιώς. 

Εν Πειραιεί τη 14 Οκτωβρίου 1942. Προς το Υπουργείον Επισιτισμού. Αθήνας. 

Κύριε Επίτροπε, 

λαμβάνομεν την τιμήν να παρακαλέσωμεν υμάς όπως μας εγκρίνητε και χορηγηθώσι 1000 οκάδες ορύζης διά τον ημέτερον Συν/σμόν αριθμούντα 488 μετόχους με αριθμόν μελών 1578 συμφώνως με την υπ’ αριθμόν 50277 της 28 - 4 - 42 εγκύκλιον, του υφ’ υμάς υπουργείου και  καταρτισθέντος του μητρώου. 

                                   Μετά τιμής 

        ο Πρόεδρος                                ο Γραμματέας

 Δρακ. Μαντούβαλος,                       Δημ. Ευθυμιάδης.

 

 

  - Ελληνική Πολιτεία.   

Εν Πειραιεί τη  20^η  Απριλίου 1943. 

Προς τον εξοχότατον  Υπουργόν Εθνικής Προνοίας κ κ  Ν. Λούβαρην. Αθήνας.                                                  

Κύριε υπουργέ, 

λαμβάνομεν την τιμήν να υποβάλωμεν την παράκλησιν όπως δώσετε εντολήν και δοθεί βοήθημα δια τας εορτάς του Πάσχα προς εκατόν πεντήκοντα εκ των τετρακοσίων πεντήκοντα της δυνάμεως του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιώς συναδέλφους μας ιατρούς. Είναι γνωστόν εις υμάς κύριε υπουργέ πόσον επλήγησαν από τα πολεμικά γεγονότα και με την έκρηξιν οι ιατροί του Πειραιώς. Επί της υπουργίας Λογοθετοπούλου δι επανειλημμένων εγγράφων και εκθέσεων είχαμε γνωρίσει την λόγω των τραγικών οικονομικών των ιατρών του Πειραιώς κατάστασιν αλλά ουδέν μέτρον ελήφθη προς ανακούφισίν των εκ μέρους των αρμοδίων. Κύριε υπουργέ έχομεν την ελπίδα ότι δεν θα παρίδητε {παραβλέψετε} την αίτησίν μας και θα δώσητε εντολήν όπως διατεθούν πέντε τουλάχιστον εκατομμύρια ως βοήθημα των εορτών του Πάσχα τηρουμένων των νομίμων διαδικασιών, εις τα άπορα μέλη του Ι. Σ. Π., και μετά των οικογενειών των θέλουσι σας ευγνωμονούν ως ημείς. 

                                         Μετά τιμής. 

          Ο Πρόεδρος                                 ο Γεν. Γραμματεύς

Δρακούλης Μαντούβαλος,                    Παναγιώτης Λεούσης. 

Ο Δρακούλης Μαντούβαλος υπήρξε πρόεδρος του Ι. Σ. Π. από 24.4.1940 έως 14.10 1945 και στα 1954 - 1959. Διετέλεσε και βουλευτής Πειραιώς. Ο Παναγιώτης Λεούσης (1909 - 2002), γνωστός ιατρός ουρολόγος, χρημάτισε μέλος πολλών πειραϊκών σωματείων και άσκησε καθήκοντα  δημάρχου Πειραιά.

- Εμβόλιμο έγγραφο - τηλεγράφημα Υπουργείου Οικονομικών.

Εν Αθήναις τη  ;/6/1943. Αριθ. Πρωτ. 140035.

κ.κ. Νομάρχας. Τηλεγραφήσατε επειγόντως τιμάς εις Πρωτευούσας Νομών δια κάτωθι είδη: Κρέατος αμνών, Βοός, Μόσχου Στοπ, Ελαίου, Φασολίων Ξηρών και νωπών, Κολοκυθίων, Κρομμύων, Γεωμήλων, Στοπ, Τυρού σκληρού και φέτας, Στοπ.-

Υπουργός Τσιρονίκος. 

Ακριβές αντίγραφον ο προϊστάμενος της διεκπεραιώσεως.

- Ελληνική Πολιτεία. 

Ιατρικός Σύλλογος Πειραιώς. Αριθ. Πρωτ. 481. 

Εν Πειραιεί τη 6/10/1943.-

 Προς RIESBERQ Διευθυντήν Επισιτισμού Πρωτευούσης. Αθήνας.-

Κύριε Διευθυντά,

Λαμβάνομεν την τιμήν να παρακαλέσωμεν υμάς όπως ευαρεστηθήτε και συνηγορήσητε υπέρ της χορηγήσεως τροφίμων εις τα δεινοπαθούντα μέλη του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιώς, άτινα ως και προφορικώς σας είπον μετά την έκρηξιν ευρίσκονται εις αθλίαν οικονομικήν κατάστασιν και κατά το διαρεύσαν από την κατοχήν μέχρι σήμερον διάστημα (25) είκοσι πέντε Ιατροί του Πειραιώς απέθαναν εξ ασιτίας.-

Ολική δύναμις των Ιατρών του Πειραιώς είναι (450) τετρακόσιοι πεντήκοντα εκ τούτων πλέον των (200) διακοσίων έχουν ανάγκην ενισχύσεως δια της παραχωρήσεως τροφίμων υπό του Συμβουλίου σας (οσπρίων, αλεύρου, τομμάτας) ως τούτο εγένετο και δια τους δεινοπαθούντας Ιατρούς των Αθηνών.-

Παρακαλούμεν όπως η απόφασίς μας εισακουσθή και χορηγηθώσι ανάλογοι ποσότητες εκ των αιτουμένων ειδών.- 

                                           Μετά τιμής

  Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                              Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ

Δ. Μαντούβαλος                                                     Π. Λεούσης

- (Χειρόγραφο σχέδιο εγγράφου σε μισό φύλλο χαρτιού)  

Ελληνική Πολιτεία. Ιατρικός Σύλλογος Πειραιώς. Αριθ. Πρωτ. 75. 

Εν Αθήναις τη 29^η Μαΐου 1944. Προς το Υπουργείον Επισιτισμού.

 Τμήμα διαθέσεως Τσιγαρέττων. Ενταύθα.

 Κύριε Υπουργέ, 

λαμβάνομεν την τιμήν  να υποβάλωμεν την παράκλησιν όπως ευαρεστούμενοι διατάξητε και χορηγηθώσι και εις τα μέλη του ημετέρου Συλλόγου ανερχόμενα εις 430 τετρακόσια τριάκοντα τσιγάρα εκτός των υπό των καπνοπωλών χορηγουμένων ως τούτο γίνεται δια τους δημοσίους υπαλλήλους και αξιωματικούς. Οι Ιατροί του Πειραιώς πληγέντες εκ των πολεμικών γεγονότων έχουν ανάγκη της ενισχύσεως ταύτης, μη δυνάμενοι εκ της αγοράς με τας υπερόγκους τιμάς να εφοδιασθώσι την αναγκαίαν ποσότητα τσιγαρέττων δια τας καθημερινάς ανάγκας των. Επειδή κύριε υπουργέ δια τους καπνιστάς το τσιγάρον είναι είδος πρώτης ανάγκης και εκ των απαραιτήτων είμεθα βέβαιοι ότι η παράκλησίς μας αύτη θα εισακουσθή και θα διατάξητε την χορήγησιν τούτων. 

                               Μετά τιμής. 

Ο Πρόεδρος.                                    Ο Γραμματεύς.

- Χειρόγραφο σχέδιο εγγράφου προς τον πρόεδρο του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, χωρίς χρονολογία. Πολλές λέξεις ή εκφράσεις είναι διαγραμμένες ή σβησμένες.

Λαμβάνομεν την τιμήν να παρακαλέσωμεν υμάς όπως εν τη μερίμνη υμών δια την ανακούφισιν του δοκιμασθέντος ελληνικού λαού συμπεριλάβητε τους ιατρούς του Πειραιώς των οποίων ονομαστικόν μετά της οικογενειακής των καταστάσεως κατάλογον υποβάλλομεν και χορηγήσητε εις αυτούς υποδήματα και είδη ενδυμασίας. Δεν θεωρούμεν άσκοπον να υπομνήσωμεν ότι κατά την διάρκειαν του πολέμου και συνεπεία των αλλεπαλλήλων καταστροφών του Πειραιώς εις ταύτην άλλοι μεν είδον τας οικίας των καταστρεφομένας, άλλοι δε τας κλινικάς των και τα ιατρεία των ερειπωμένας. Οι περισσότεροι όμως ιατροί ήσαν υποχρεωμένοι συνεπεία της καταστροφής των μεταφορικών μέσων να επισκέπτονται πεζή τους αρρώστους των παρά των οποίων ουδεμίαν ή ελάχιστον αμοιβήν ελάμβανον διότι ήσαν εξ εκείνων οι οποίοι δεν είχον τα μέσα δια αλλαγήν κατοικίας. Δικαιολογημένον όθεν θα είναι το υμέτερον ενδιαφέρον δια την κάλυψιν μιάς ανάγκης των εργατών τούτων της επιστήμης. Ευελπιστούντες ότι θέλομεν τύχη ευμενούς απαντήσεως διατελούμεν μετά τιμής.

- Ελληνική Πολιτεία. Ιατρικός Σύλλογος Πειραιώς. Αριθ. Πρωτ. 131. 

Εν Πειραιεί τη 14 Σ/βρίου 1944. 

Προς τον εξοχότατον πρόεδρον της Ελληνικής Κυβερνήσεως κ. Ιωάν. Ράλλην. Αθήνας. 

Κύριε Πρόεδρε 

Λαμβάνομεν την τιμήν να φέρωμεν εις γνώσιν υμών ως μέλος της Τοπικής Επιτροπής των Κοινωνικών Ασφαλίσεων Υποκαταστήματος Πειραιώς τα κάτωθι - Συνεπεία του βομβαρδισμού της 11^ης Ιανουαρίου 1944 αι υπηρεσίαι του Ι.Κ.Α. Πειραιώς μετεφέρθησαν εις εν δωμάτιον επί της οδού Σταδίου 22 ένθα η Κεντρική Διεύθυνσις  Ι.Κ.Α. Αθηνών. Επειδή κύριε Πρόεδρε δεν ήτο δυνατόν να εννοηθή υποκατάστημα Πειραιώς εν Αθήναις το Συμβούλιον εις επανειλημμένας αυτού συνεδριάσεις, και ιδία κατά την 14/9-8-44 Συνεδρίασίν του εγένετο ψηφοφορία και απεφασίσθη παρ’ όλων η κάθοδος όλων {των} υπηρεσιών εις Πειραιά εντός 10ημέρου εις την απόφασίν ταύτην του Συμβουλίου ήτο αντίθετος ο Διευθυντής του υποκαταστήματος κ. Βεζανής [;] ως τούτο και εκ των επισήμων πρακτικών δύνασθε να πληροφορηθήτε. Επειδή κύριε Πρόεδρε οι ησφαλισμένοι διαμαρτύρονται δια την μη καλήν λειτουργίαν του υποκαταστήματος και την κακήν εξυπηρέτησίν των θα ήτο άδικον να παραμένη η αδικαιολόγητος αύτη παράτασις δια μόνον τον λόγον ότι ο κ. Διευθυντής αρνήται την εις Πειραιά κάθοδόν του. Οι ησφαλισμένοι του Ι.Κ.Α. ζητούν την ταχείαν διόρθωσιν της ανωμάλου αυτής καταστάσεως καθ’ ον τρόπον υμείς ηθέλατε εγκρίνει.-

- Μονόφυλλο έντυπο που διπλωμένο στα τρία στάλθηκε ως επιστολή με γραμματόσημα αξίας μιας δραχμής στα μέλη του Ι. Σ. Π.

Βασίλειον της Ελλάδος. Ιατρικός Σύλλογος Πειραιώς. Αριθ. Πρωτ. 146. 

Εν Πειραιεί τη 10 Νοεμβρίου 1944. 

ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ. 

Καλούνται άπαντα τα μέλη του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιώς εις Τακτικήν Γενικήν Συνέλευσιν γενησομένην την Κυριακήν 19 Νοεμβρίου 1944 και ώραν 10 π.μ. εις το Δημοτικόν Θέατρον Πειραιώς. 

ΘΕΜΑΤΑ. 1) Χαιρετισμός του Διοικητικού Συμβουλίου προς τους κ. Ιατρούς επί τη απελευθερώσει.             2)  Έκθεσις πεπραγμένων. 3) Εκλογή εξελεγκτικής επιτροπής δια την χρήσιν 1943 -1944. 

                Μετά συναδελφικών χαιρετισμών. 

    Ο Πρόεδρος                                    Ο Γραμματεύς

Δρ. Μαντούβαλος.                                 Π. Λεούσης.

- Το τελευταίο χειρόγραφο κείμενο παρουσιάζω αυτούσιο. Έχει χαρακτήρα αντιπροσωπευτικό του πολεμικού και πολιτικού κλίματος της εποχής. Γραμμένο στα τέλη του Δεκέμβρη του 1944, καθρεφτίζει την επίσημη στάση επιδοκιμασίας των τότε κρατικών δημόσιων και κάθε είδους αρμόδιων φορέων προς τα ξενόφερτα «σαλπίσματα» της νίκης κατά των θεωρουμένων εχθρών του έθνους. Σήμερα απλά αποτελεί ένα ευτράπελο τεκμήριο.  

     

Πρώτη δημοσίευση: περιοδικό ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΕΓΗ, Χριστούγεννα 2004, τεύχος 2, Αναδιφήσεις.         Κατοχικά έγγραφα του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιώς. Σελ. 84 - 86.

Επαυξημένη αντιγραφή, 22-5-2009.