Κοιμήσου Περσεφόνη. [Στην Περσεφόνη Κωστέα].

                                                                                 Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Η Περσεφόνη από τις 21 του Μάρτη 2012 κοιμάται στην αγκαλιά της πειραιώτικης γης. Εγώ από πάνω, περιπατητής ακόμα αυτού του φρούδου κόσμου θάχω να λέω για κείνη την πιστή, όλο χαμόγελο κι αισιοδοξία φίλη, και να τη θυμάμαι:

Στα μηνύματα που ανταλλάζαμε στο κινητό και στις επισκέψεις μου στα νοσοκομεία που προσπαθούσαν να απαλύνουν τους πόνους του κορμιού της. Δεν το’ βαζε κάτω αν και ήξερε. Στου Μεταξά, στις 23/12 του ’11 της έκανα δώρο ένα ασημένιο ρόδι κι αυτή αμέσως έπιασε το νόημα. Αναφέρθηκε στον Ομηρικό Ύμνο «εις Δήμητρα», όπου ο Πλούτων/Άδης δίνει στην κόρη της την Περσεφόνη να φάει «ροιής κόκκον», σπόρο ροδιού, [ροιή, ροιά, ρόα]  που φέρνει τη λησμονιά αλλά και με την ελπίδα της αναγέννησης της φύσης και της καλοτυχίας των ανθρώπων.  

 Ήθελε να της φωτοτυπήσω το βιβλίο του Νικηφόρου Βρεττάκου «Δυό άνθρωποι  μιλούν για την ειρήνη του κόσμου» και να το δώσει στο γιο του Κώστα –τον λέγανε Ντάντη– που δεν το είχε. Στις 8 Γενάρη του ’12, Σάββατο με κάλεσε σπίτι της. Καθισμένη στον καναπέ απέναντι από τη μητέρα της Κυβέλη, διάβασε τον πρόλογο και ποιήματα από το βιβλίο της. Η μάνα της κι εκείνη μαζί απαγγείλανε από μνήμης τους «Μοιραίους» του Κώστα Βάρναλη. «Mες την υπόγεια την ταβέρνα, μες σε καπνούς και σε βρισιές απάνω στρίγγλιζε η λατέρνα...». Στιγμές ονειρικές μιας συντροφιάς που δε θα ξαναμαζευτεί...

 Ύστερα μου πρόσφερε να φυλάξω κάτι πνευματικό και πολύτιμο που της  εμπιστεύτηκε παλαιότερα ένας (απών κι εκείνος) κοινός μας φίλος.

Πέρασαν μέρες και την επισκέφτηκα δυο φορές στο νοσοκομείο του Νέου Φαλήρου. Δεν μπορέσαμε να επικοινωνήσουμε. Κράταγα με λαχτάρα να της δείξω τα «Θαλασσοπούλια» του Βελιώτη που δεν ανέφερε ότι είχαν ενταχθεί τη σειρά των εκδόσεων του πατέρα της ΠΕΙΡΑΪΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ. Η κυρία Ελένη που την πρόσεχε μ’ άφησε τουλάχιστον να δω την κουρασμένη της μορφή.   

Τελικά έμαθα για την αναχώρηση της Φόνης στις 19 Μαρτίου όταν ήμουν στην Κρήτη. Μου είχε ζητήσει να της φέρω ένα λεμόνι από το κτήμα μου..

Έχω όμως να τη θυμάμαι και στις καλές μας μέρες.

Στους πλεγμένους με φαντασία έγχρωμους σελιδοδείκτες που χάριζε στους γνωστούς της και σε μένα.. 

Στις συναντήσεις μας στο σπίτι της Καραΐσκου 14, στο Δημαρχείο και στη Δημοτική Βιβλιοθήκη. Μου έδειχνε με υπερηφάνεια τα αρωματικά φυτά και τα δεντράκια στα βαρέλια της βεράντας της. Μου έκοψε λαχανικά να βάλω στη σαλάτα μου. Με ξεναγούσε στα δωμάτια, μου έδειχνε τα βιβλία και μου ερμήνευε τους κρεμασμένους πίνακες. Μου μάθαινε κάθε τι που θάπρεπε να ξέρει ένας ενημερωμένος Πειραιώτης για τον πατέρα της Αργύρη και τον πνευματικό κύκλο της εποχής του.    

Θα τη φέρνω στο νου όταν συναντώ στα χαρτιά μου τη μεταπτυχιακή εργασία - ανάτυπο από τη ΓΛΩΣΣΑ - στο φιλολογικό τμήμα του πανεπιστημίου NANCI II (1984) «Δυο κείμενα με το ίδιο θέμα», παράλληλη μελέτη, Πειραιάς 1986. 

Θα ανατρέχω στη συνεργασία μας για την έκθεση που έγινε την Πέμπτη 11 Απριλίου 2002 στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά «Χρέος καρδιάς και μνήμης στον αρχαιολόγο Ανδρέα Παπαγιαννόπουλο - Παλαιό» όπου παρουσίασαμε με πολύ κόπο μια σειρά τεκμηρίων πάνω στο έργο και στη ζωή του.

Στην απαγγελία ποιημάτων - που παρακάλεσα κι έκανε ευχαρίστως - του φίλου μου Παναγιώτη Αργυρόπουλου στο Ζήνωνα στις 28 Φεβρουαρίου 2005.

Στην εκδήλωση των παιδικών σταθμών στο ΒΕΑΚΕΙΟ την Τετάρτη 21 Ιουνίου 2006 που είχε την έμπνευση για τον τίτλο, το περιεχόμενο, τα κείμενα της βραδιάς αλλά και την επιμέλεια του πολύ ενδιαφέροντος 16σέλιδου εντύπου προγράμματος. Ήταν  προϊσταμένη τότε του τμήματος διεθνών σχέσεων και αδελφοποιήσεων του Δήμου Πειραιά.

Στα έντυπα και στα πειραιώτικα αναμνηστικά που μου έδινε ξέροντας τη συλλεκτική μου τρέλα.

Πώς να ξεχάσω το πνευματικό της δωράκι, το Μάιο του 2010 όταν ανάρτησε στην ιστοσελίδα του Δήμου Πειραιά, Δημοτική Βιβλιοθήκη, στις δικές της προτάσεις ανάγνωσης, ποιήματα από τη συλλογή μου ΦΥΛΛΑ ΚΑΙ ΛΙΘΑΡΙΑ;

Θα στέκομαι άφωνος στην συλλογή ποιημάτων ΤΑΛΑΣΙΦΡΩΝ που θεωρώ καθρέφτη των πνευματικών της ανησυχιών. Μου εξήγησε τι σημαίνει η λέξη και δεν θα ξεχάσω ποτέ την ερμηνεία της γιατί τη συνδύασα πλέον με εκείνη. Καρτερόψυχος, γεναιόψυχος.

 Όπως χαρακτηρίζεται ο Οδυσσέας στα έπη [Οδύσσεια, Ε.΄, 31], η Περσεφόνη υπήρξε «γυνή ταλασίφρων». Το βιβλίο αυτό παρουσιάστηκε στη ΧΕΝ την Τρίτη 10 Μαρτίου 2009. Μίλησαν ο Κώστας Πιτσάκης [1944-2012] (έφυγε κι αυτός λίγο αργότερα να τη βρει στα Ηλύσια Πεδία), η Μαριάννα Λαγγούση-Τζαννή και ο Παναγιώτης Ιατρόπουλος.

Ευτυχώς που πρόβλεψε και ηχογραφήθηκαν οι λόγοι σε CD, να διατηρηθεί ζωντανή η βραδιά.

Τελευταία μας κοινή έξοδος ήταν με το Γιώργο Μπαλούρδο στην έκθεση Ιωάννη Αλταμούρα στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς στις 8 Μαΐου 2011. Περάσαμε ένα αξέχαστο μεσημεριάτικο τετράωρο πνευματικής επικοινωνίας μπροστά στους πίνακες, στο μπαρ αλλά και απέναντι στο ταχυφαγείο.

Συγκλονιστική όμως θα μείνει η χροιά της φωνής της στο CD που έγραψε παλαιότερα με τίτλο «Η Περσεφόνη σε ποιήματα και τραγούδια που αγαπάει».

Ακούγονται στίχοι του Οδυσσέα Ελύτη, διάφορα γνωστά κομμάτια κι ένα δικό της, συνοδεία κιθάρας από το Γιώργο Σακελλάρη.

Το κλείνει – πάντα απρόβλεπτη και πρωτότυπη! – με «γέλια αγνώστου προελεύσεως» που φυσικά είναι δικά της.

Ίσως αργήσω να ακούσω ξανά το CD  της. Πρέπει να μου παραχωρηθεί χρόνος να περάσω από το βαρύ στάδιο της συνειδητοποίησης του χαμού της σε εκείνο το περίεργο συναίσθημα που ονομάζεται «γλυκιά ανάμνηση».   

 

Το κείμενο τελείωσε σε μια νύχτα και δε ξαναδιορθώθηκε. 27/3/2012. Στη μνήμη σου Φόνη μου.

[Αν και το είχα μαζί μου, δεν το διάβασα στις 3 Απριλίου 2013, στην τίμηση της μνήμης της στο Πνευματικό Ίδρυμα Μανώλη Χριστουλάκη για προσωπικούς λόγους αντίδρασης]