Βιβλία για το μεγάλο λιμάνι του Πειραιά και τον Ο.Λ.Π.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Το λιμάνι του Πειραιά, 37^ο 56΄34΄΄ πλάτους και 23^ο 38΄32΄΄ μήκους, «λιμήν κάλλιστος και μέγιστος κατά την Ελλάδα», οργανωμένο στην αρχαιότητα, κατεστραμμένο αργότερα και εγκαταλειμμένο στους αιώνες μέχρι τα νεότερα χρόνια, αναπτύχθηκε μετά το 1835 με αρχικά αργούς και κατόπιν με πολύ έντονους ρυθμούς για να αναδειχτεί ως το καταλληλότερο επίνειο των Αθηνών.
Για να διαμορφωθεί αρχικά λειτούργησε το Μωλικόν Ταμείον (1836). Στα 1848 συγκροτήθηκε η Επιτροπή επί της Προκυμαίας Πειραιώς.
Την Εφορευτική του Λιμένος Πειραιώς Επιτροπεία του 1861 ακολούθησε η Λιμενική Επιτροπεία (Επιτροπεία Λιμένος Πειραιώς) του 1911 (Νόμος ΓΦΑ΄ του 1909).
Την διαδέχτηκε ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς στα 1930 (Νόμος 4748, δημοσίευση στο 166 φύλλο της 15.5.1930 του Α΄ τεύχους της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως).
Για την διαρρύθμισή του έχουν εκπονηθεί από μηχανικούς, καθηγητές και αρμόδιες υπηρεσίες πολλά σχέδια τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας κατά καιρούς.
Έκτοτε τυπώθηκαν αρκετά βιβλία με περιεχόμενο την ιστορία, τους κανονισμούς, την εξέλιξή του, κυκλοφόρησαν ειδικά περιοδικά και ενημερωτικά - διαφημιστικά φυλλάδια. Ενδεικτική βιβλιογραφία για το πειραϊκό λιμάνι έχει γράψει ο Γιώργος Μπαλούρδος (Βιβλιογραφία για τον Πειραιά, 2010, σελ. 25-26), ο Γιάννης Χατζημανωλάκης στα έργα του ενώ εντοπίζεται ως πηγή μελέτης στις πίσω σελίδες ανάλογων εκδόσεων.
Στην βιβλιοθήκη μου βρίσκεται ένας αριθμός βιβλίων που θα ενδιέφερε η παρουσίασή τους, θεωρώντας την απαραίτητη για την κατανόηση της ύπαρξής του λιμανιού στον πειραϊκό χώρο, κάτι σαν συμβολή στην ευρύτερη πειραϊκή βιβλιογραφία και σαν απόδοση τιμής στους συγγραφείς που ασχολήθηκαν με αυτό, οι οποίοι ίσως διαφεύγουν της μνήμης των σημερινών αναγνωστών.

-Συλλογή Νόμων και Β. Διαταγμάτων αφορόντων τον λιμένα Πειραιώς. Υπό Ι. Α. Ισηγόνη. Νομομηχανικού και μηχανικού του λιμένος. Εν Αθήναις. Τύποις «Αστραπής» Βικ. Αδαμαντίδου. 1898. {Με ένα αναδιπλούμενο διάγραμμα του λιμένος Ζέας (Αλών) του 1880}. Σελίδες 62.
-Αγγέλου Γκίνη. Καθηγητού των λιμενικών και υδραυλικών έργων εν τω Μετσοβίω Πολυτεχνίω, πρώην επιθεωρητού των Δημοσίων έργων. Η πρόοδος του λιμένος Πειραιώς και τα σχέδια βελτιώσεως και αναπτύξεως τούτου. Εν Αθήναις. Εκ του τυπογραφείου Π. Α. Πετράκου. 1913. {Περιεχόμενα. – Λιμενικός χαρακτήρ του Πειραιώς. – Κρίσεις επί των σχεδίων των ξένων μηχανικών. – Ανάγκη επισπεύσεως των έργων βελτιώσεως και αναπτύξεως των λιμένων Πειραιώς. – Μέτρα ενισχύσεως της εμπορικής κινήσεως. – Συμπεράσματα}. Σελ. 32.
-Λιμενικά έργα. Πραγματεία. Περί των δυνατών επινείων της πόλεως Αθηνών και ιδιαιτέρως περί της διαρρυθμίσεως του λιμένος Πειραιώς. Υπό Γεωργίου Γρ. Παπαδοπούλου. Δου Μηχανικού. Εν Αθήναις. Εκ του τυπογραφείου Π. Α. Πετράκου. 1913. Σελ. 32.
-Τεύχος Α΄. Σχεδιαγράμματα της μελέτης μετά προτάσεων περί της αναπτύξεως του Πειραϊκού λιμένος. Β΄ μέρους ειδικού. Υπό E. Kummer. Συμπληρωματική κατασκευή του Κωφού λιμένος μετά διευρύνσεως των κρηπιδωμάτων και του Τελωνειακού καταστήματος. 13 φύλλα σχεδιαγραμμάτων. Εν Αθήναις. Εκ του Εθνικού Τυπογραφείου. 1914. [13 φύλλα. Τα σχέδια έγιναν στο Βερολίνο το 1912 και 1913. Σε κάποια αναφέρεται το όνομα: Γ. Σκάρδης]
-Μελέτη περί διαρρυθμίσεως και συμπληρώσεως του λιμένος Πειραιώς. Υπό Θ. Δ. Ματαράγκα (Μηχανικού). Εν Πειραιεί 1914. Σελ. 2 + 20 και ένας αναδιπλούμενος χάρτης.
-Ο λιμήν του Πειραιώς. {Ο λιμήν του Πειραιώς. Πεπραγμένα Επιτροπείας Λιμένος. Προεδρεία Δ. Ι. Καλλιμασιώτη. Πειραιεύς 1914. Τύποις εφημερίδος “Χρονογράφος,, - Πειραιώς}. Σελ. 150 αριθμημένες + 2 και άλλες 34 με ολοσέλιδες φωτογραφίες. Μεταξύ των σ. 44-45 κατόψεις των Δεξαμενών Πειραιώς. Στις σ. 96-97 διπλωμένη στα τέσσερα φωτογραφία «Η πόλις και ο λιμήν του Πειραιώς εν έτει 1865».
-Επιτροπεία Λιμένος Πειραιώς. Έργα διαρρυθμίσεως του λιμένος και νομοθεσία του Λιμενικού Ταμείου Πειραιώς. Προεδρεία Δημ. Ι. Καλλιμασιώτη. Δεκέμβριος 1923. Τύποις Αδελφών Π. Παλαιολόγου & ΣΑ Ιπποκράτους 1. Εν Αθήναις. Σελ. 98+68+16.        
-Επιτροπεία Λιμένος Πειραιώς. Σύμβασις έργων διαρρυθμίσεως του λιμένος Πειραιώς. Εκ του τυπογραφείου της εφημερίδος “Σφαίρας,, εν Πειραιεί. [Χωρίς χρονολογία, 1923 ή 1924]. Σελ. 66.
-Επιτροπή Λιμένος Πειραιώς. Περί αποκαταστάσεως των αρχαίων ονομάτων και νέας ονοματοθεσίας των λιμένων Πειραιώς και της περί τον Πειραιά ακτογραφίας.
Εξεπονήθη επί προεδρείας Γεωργίου Ι. Σακαλή. 1926. {Τύποις Ιω. Σορώτου & Α. Δασκαλάκη, Τσαμαδού - Ζωσιμάδων 59}. Σελ. 28.
-Γεωργίου Ι. Σακαλή. Βουλευτού Πειραιώς. Αγόρευσις εν τη Βουλή μετ’ επιλόγου. Περί του λιμένος Πειραιώς. Τυπογραφικά & εκδοτικά καταστήματα Μαράκη & Δασκαλάκη Τσαμαδού 43 - Πειραιεύς. [Η αγόρευση έγινε στις 14-1-1929 με θέμα: Το ζήτημα του λιμένος της πρωτευούσης. Υπάρχει και ανάτυπον εκ του Ελευθέρου Βήματος 30.1.1929]. Σελ. 64.
-Ο Λιμήν του Πειραιώς μέχρι του 1929. Υπό Ιωάννου Λιμπρίτου. Επιθεωρητού Δημοσίων Έργων. Διευθυντού Λιμενικού Ταμείου Πειραιώς. 1929. Σελ. 32 + ένα απόσπασμα  χάρτη της Υδρογραφικής Υπηρεσίας με τον κεντρικό λιμένα.
-Επιτροπεία Λιμένος Πειραιώς. Επί των έργων διαρρυθμίσεως του λιμένος Πειραιώς. 1923 - 1930. Πειραιεύς 1930. {Τύποις “Ο Τύπος,, Πραξιτέλους 120 - Πειραιεύς}. Σελ. 212 + 10 διαγράμματα + 2.
-Ελληνική Δημοκρατία. Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς. Τμήμα Εργασίας. Κανονισμός εργασίας εργατών Λιμένος Πειραιώς. 1931. {…τίθεται εν ισχύϊ από της 15ης Νοεμβρίου ε. έτους. Εν Πειραιεί τη 1η Ν)βρίου 1931. Ο Γενικός Διευθυντής Θεόδωρος Γρ. Γρηγοράκης}. Σελ. 16.
-“Τεχνικά Χρονικά,, Επίσημον όργανον του Τεχνικού Επιμελητηρίου  Ελλάδος. Ανατύπωσις εκ του τεύχους υπ’ αριθ. 38. Το πρόβλημα της διαρρυθμίσεως του λιμένος Πειραιώς. Υπό Αλεξάνδρου Δ. Ζαχαρίου. Διπλ. Μηχανικού της Ανωτάτης Πολυτεχνικής Σχολής Ζυρίχης. Έτος Β΄. 1933 / Αθήναι. Σελ. 32 + 3 αναδιπλούμενοι χάρτες.
-“Τεχνικά Χρονικά,, Επίσημον όργανον του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος. Ανατύπωσις εκ του τεύχους υπ’ αριθ. 64. Διατί δεν δικαιολογείται η ύπαρξις Ελευθέρας Ζώνης εν τω λιμένι Πειραιώς. Υπό Dr. Ing. Δημοσθένους Α. Πίππα. Καθηγητού των λιμενικών έργων εν τω Ε. Μ. Πολυτεχνείω. Έτος Γ΄. 1934 - Αθήναι.  Σελ. από 711 έως 720.
-8 = Ανώτατον Οικονομικόν Συμβούλιον = 8. Περί του ενδεδειγμένου ή μη της ανεγέρσεως σιταποθηκών (silos) εν τη Ελευθέρα Ζώνη Πειραιώς. Γνωμοδότησις. Εισήγησις. Προμελέτη. Εν Αθήναις. Εκ του Εθνικού Τυπογραφείου. 1934. Σελ. 36.
-Ν. Κοντίδη. Υπαλλήλου Ο.Λ.Π. Ο Πειραιεύς μας (ως λιμήν). Χθες – σήμερον – αύριον. Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς. Ελευθέρα Ζώνη Πειραιώς. Τι είναι – Πώς  εργάζονται. Αθήναι. Τύποις “Πυρσού„ Α. Ε. Ιερά Οδός 61. 1934. Σελ. 170 + 8.
-Βασίλειον της Ελλάδος. Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς. Έκθεσις επί της οικονομικής και της εν γένει καταστάσεως του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς και των ληπταίων μέτρων. (Υποβληθείσα εις το Διοικητικόν Συμβούλιον υπό του προέδρου κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ Δ. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ κατά Ιανουάριον 1936). 1936.

{Τύποις Κ. Σ. Παπαδογιάννη, Ψαρρών 41, Αθήναι}. Σελ. 58.
-Βασίλειον της Ελλάδος. Ταμείον Προνοίας Εργατών Λιμένος Πειραιώς. Η πρώτη πενταετία του Ταμείου Προνοίας Εργατών Λιμένος Πειραιώς 1931-1936. Έκδοσις: Τ.Π.Ε.Λ.Π. - Πειραιεύς. Τύποις : Ιωάν. & Αριστ. Γ. Παπανικολάου. Οδός Βορέου 7 - Αθήναι. 1937. {Πειραιεύς. Ιανουάριος 1937. [Μέγαρον Ταμείου, Λεωφόρος Σωκράτους (Ηρ. Πολυτεχνείου) και Μπουμπουλίνας. Γραφεία, Φίλωνος 69}. Σελ. 188 + 8 + μια φωτογραφία του μεγάρου προφυλαγμένη με λεπτό διαφανές χαρτί.
-Χρονικά του “Ο.Λ.Π.„ Ο λιμήν του Πειραιώς. 1937. Έκδοσις Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. {Ο λιμήν του Πειραιώς. 1936 – 1937}. Σελ. 8 + 284 + 32 + 16 + 16 + 16 + 16 + 16 + 42 με διαφημίσεις και με την προτομή του Δημητρίου Καλλιμασιώτη (1869-1929). Ολοσέλιδες εικόνες εντός κειμένου, 4 αναδιπλούμενα σχεδιαγράμματα.

-Ι. Π. Φύσσα. Τμηματάρχου Υπουργείου Συγκοινωνίας. Π. Κ. Πολυζωγοπούλου. Τμηματάρχου Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Ελληνικοί λιμένες. Πειραιεύς - Θεσσαλονίκη: Κανονισμοί και τιμολόγια: Φορτοεκφορτωτικών δικαιωμάτων – Δεξαμενών – Τελών προσορμίσεως πλοίων – Πρακτορειακών δικαιωμάτων. Κανονισμοί και τιμολόγια ελευθέρων ζωνών. Κανονισμοί εργασίας: Υπαλλήλων παραλαβής και παραδόσεως εμπ/των, ζυγιστών γαιανθράκων κλπ. Νομοθεσία περί Ο.Λ.Π. Λιμενικοί φόροι και δικαιώματα πάντων των λιμένων του κράτους: Νομοθεσία, πίνακες ποσοστών λιμενικών φορολογιών. Νομοθεσία περί φορτοεκφορτώσεων. Πειραιεύς. 1937. {Τιμή δρχ. 200}. Σελ. 2+ 296 + 2 σχεδιαγράμματα.
-Ιωάν. Κ. Κουτσογιαννόπουλου. Εισηγητού «Ο.Λ.Π.». Κώδιξ της περί του Λιμένος Πειραιώς νομοθεσίας. 1937. {Σεπτέμβριος 1937}. Σελ. 184.
-ΤΕΧΝΙΚΗ. Οικονομοτεχνικόν περιοδικόν. Όργανον του Τεχνικού Κόσμου της Ελλάδος. Διευθυντής Αθ. Μάνος. Πολιτικός Μηχανικός. Αθήναι. Τεύχος 17. Σάββατον 24 Ιουνίου 1944. Περί ανοικοδομήσεως του λιμένος Πειραιώς. Υπό Rudolf Krümkamp. Πολεοδόμου. Σελ. 522 - 527.
-Ένωσις Πατριωτικής Αντιστάσεως Πειραιώς. Το πρώτο σαμποτάζ στο λιμάνι Πειραιώς. Σειρά αριθμός 1. Υπό Ε. Ευστρατίου. {Υπό Ε. Ευστρατίου. Γραμματέως Πατριωτικής Αντιστάσεως Πειραιώς. Πειραιεύς - Μάϊος 1947. Η στοιχειοθέτησις του βιβλίου αυτού τελείωσε στις 15 Μαΐου 1947 στα τυπογραφεία Ι. Βοντά, Μπουμπουλίνας 14, Πειραιεύς και κυκλοφόρησε σε 2.000 αντίτυπα}. Σελ. 120 + ένας «αναπαραστατικός πίναξ».
-Καταστατικόν Ταμείου Αρωγής Υπαλλήλων Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Εν Πειραιεί. {1947}. Σελ. 16.
-Σ. Βέννη. Δικηγόρου. Νομικού Συμβούλου ΟΛΠ. Κώδιξ νομοθεσίας περί Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Νόμοι, Διατάγματα, Υπουργικαί Αποφάσεις, Κανονισμοί, Τιμολόγια. Μέχρις Αυγούστου 1948. Τυπογραφείον «Πρόοδος» Ζωοδόχου Πηγής 1. Αθήναι 1948. Σελ. 192.
-Ο λιμήν Πειραιώς. «Η αποκατάστασις του λιμένος Πειραιώς» υπό Ι. Ανδρονίκου, Δ)ντού Τεχνικών Υπηρεσιών Ο.Λ.Π. «Το Πρόγραμμα του επανεξοπλισμού του λιμένος Πειραιώς» υπό Ευαγ. Περράκη, Αρχιμηχανικού Ο.Λ.Π. Ανάτυπον εκ των «Τεχνικών Χρονικών». Τεύχος 295-296 – Ιανουάρ . - Φεβρ. 1949. {Τυπο - γραφικαί τέχναι Ν. Β. Δεληδημήτρη Μάγερ 18}. Σελ. 4 + 20.
-Προμηθευτικός & Καταναλωτικός Συνεταιρισμός Μον. Υπαλλήλων Ο.Λ.Π. Λογοδοσία Διοικήσεως και έκθεσις Εποπτικού Συμβουλίου. 1948 - 1950. Εν Πειραιεί. 1950. Σελ. 4+20.
-Η ανόρθωσις του πειραϊκού λιμένος. Ένας προσωπικός άθλος του κ. Κ. Καραμανλή. Πειραιεύς 1956. {Τυπογραφικαί εργασίαι Φ. Κωνσταντινίδη και Κ. Μιχαλά, Στοά Πεσμαζόγλου 10. [Αθήναι. Έκδοση που αναφέρεται στα έργα του Ο.Λ.Π.]}. Σελ. 32.
-Φωτίου Ι. Τσίχλα, νομικού. Διευθυντού παρά τω Ο.Λ.Π. Συλλογή κανονισμών και τιμολογίων Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Βιβλίον Α΄. Κανονισμοί Ελευθέρας Ζώνης Πειραιώς. Πλήρης Κωδικοποίησις. Μάϊος 1966. {Εκτύπωσις: Κ. Αθανασίου & Σία. Σωκράτους 46 - Αθήναι}. Σελ. 412.
-Γεωργίου Ι. Τσουρή. Πλωτάρχου Λ.Σ. Κανονισμοί Λιμένος Πειραιώς. Piraeus Port Regulations. Βy Commander G. Tsouris P.O.C. 1967. {Μελέτη του θεσμού - Κωδικοποίησις ισχυόντων κανονισμών, ερμηνεία. Τύποις: Χριστ. Α. Σαββίδου - Οδός Κολωνού 11 [Αθήναι]}. Σελ. 168.
-ΟΛΠ. 21 Απριλίου 1967. {Ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς επί τη Β΄ επετείω της επαναστάσεως της 21^ης Απριλίου 1967}. Σελ. 32.
-Δημοσθένους Α. Πίππα. Αντιπροέδρου του Δ. Σ. του Ο.Λ.Π. Τακτικού Καθηγητού των Λιμεν. Έργων του Ε. Μ. Πολυτεχνείου. Το Γενικόν Προγραμματικόν Σχέδιον του Μείζονος Λιμένος Πειραιώς. Ανάτυπον εκ του τόμου «Ο ΛΙΜΗΝ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 1968». Πειραιεύς 1969. Σελ. 14+6 σχέδια+2.
-Γεωργίου Ι. Τσουρή. Αντιπλοιάρχου Λ. Σ. Κανονισμοί Λιμένος Πειραιώς. Μελέτη του θεσμού - Κωδικοποιήσεις ισχυόντων Κανονισμών - Σχόλια και επεξηγήσεις - Πλοηγική και Υγειονομική νομοθεσία του λιμένος - Κανονισμοί Μαρίνας Βουλιαγμένης, Ζέας, εξετάσεως χειριστών και κυκλοφορίας «κρις-κραφτ». Piraeus Port Regulatios. Referring to foreign - flag merchant ships, yachts, criss - craft etc.

[Δίχως χρονολογία. Με περίληψη στην αγγλική γλώσσα]. Σελ. 228.
-Ελληνική Δημοκρατία. Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς. Κανονισμός λειτουργίας εκθεσιακού κέντρου Ο.Λ.Π. [Στην εισαγωγή: Πειραιάς Δεκέμβριος 1987]. Σελ. 12.
-Γιάννη Ε. Χατζημανωλάκη. Το λιμάνι του Πειραιά στη διαδρομή των αιώνων. Σε έξι εκδόσεις (δύο μέσα στο 1989, 1993 - 1996 - 1999 - 2001).
-Ιστορικό Αρχείο ΟΛΠ. Η εξέλιξη του λιμένος Πειραιώς κατά τον 20ό αιώνα. Εκατό χρόνια ανάπτυξης (1911-2011). Έγγραφα, χάρτες και φωτογραφίες μιας εκατονταετίας (1911-2011). Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς. {Αφιερώνεται στους εργαζόμενους του Οργανισμού. Κείμενα - Επιμέλεια Γιώργος Ανωμερίτης. Φωτογραφίες Γιώργος Χριστάκης, Ιστορικό Αρχείο ΟΛΠ. Επεξεργασία αρχείων - Παραγωγή ΠΟΘΗΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Πειραιάς 2012 © Copyright: ΟΛΠ}. Σελ. 1-272 και 273-296 σε διαφορετικό χαρτί.
Ο ΟΛΠ στην διάρκεια της μακράς λειτουργίας του είχε εκδώσει αρκετά ενημερωτικά έντυπα, υπό την μορφή δελτίων, όπως:
-Δελτίον του Ο.Λ.Π. Εκδιδόμενον περιοδικώς υπό του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Συντάκτης: Κωνστ. Ζουμπουλίδης. Οδός Ι. Δροσοπούλου 15, Πειραιεύς. Τεύχη 1 (Ιανουάριος - Φεβρουάριος 1950) έως 11 (Μάϊος - Ιούνιος 1952) δεμένα σε ένα τόμο.
-Δελτίον Ο.Λ.Π. Διεύθυνσις συντάξεως: Νικόλαος Δάρας – Ιωάννης Χατζημανωλάκης.

Τεύχος 1. Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 1972. Σελ. 60. Τεύχος 2. Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1972. Σελ. 56. Τεύχος 5. Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 1973. Σελ. 56.
Κατόπιν είχαμε μια σειρά πολυτελών ετησίων δελτίων με πληροφοριακά στοιχεία περί λιμένος, τιμολόγια, στατιστικούς πίνακες κ.ά.: ΟΛΠ Ο λιμήν του Πειραιώς κατά το 1960. ΟΛΠ Ο λιμήν του Πειραιώς κατά το 1962. ΟΛΠ Ο λιμήν του Πειραιώς κατά το 1965. ΟΛΠ 1930-1970. Στατιστικόν Δελτίον 1970. ΟΛΠ Ετήσιον Δελτίον 1975. ΟΛΠ 1975-1976. Port of Piraeus Authority 50 years 1930-1980. Ο.Λ.Π. 1981-1986. ΟΛΠ 1987-1989. Port of Piraeus Authority 1990. The Port of Piraeus Handbook 1992. The Port of Piraeus Handbook 1994. Handbook and Directory 1999-2000 The Port of Piraeus. Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε. 2000.
-ΟΛΠ. Πολιτιστική Ακτή Πειραιά. Έκθεση συνοδεύουσα την πρόταση γενικής διάταξης. Master Plan. Δεκέμβριος 2010.
-Πολιτιστική Ακτή Πειραιά. Silo μετατροπή του κτιρίου σε Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων. Πειραιάς 2012.
-Βάζουμε πλώρη στο μέλλον. Επενδυτικό πρόγραμμα ΟΛΠ Α.Ε. 2012 - 2016. Σελ. 32 και ένθετο «Πορεία έργων επενδυτικού προγράμματος 2012-2016».
Την περίοδο εκείνη είχαμε δει και ετήσια ημερολόγια με πλούσια θεματογραφία (1998 Πειραιάς, Θαλάσσιος νευραλγικός κόμβος. 2000 Επιμέλεια Αθηνά Σχινά, έργα ζωγραφικής και γλυπτικής. 2002, Μαγικός Βυθός).
Καθώς ο ΟΛΠ μετατράπηκε σε Α.Ε. (2.5.1999, Νόμος 2688), εισήχθη στο Χρηματιστήριο, αργότερα (2009) μισθώθηκε τμήμα του σε ξένη εταιρεία και τέλος στα 2016 και 2021 εξαγοράστηκε το πλειοψηφικό ποσοστό του μετοχικού του κεφαλαίου, παρατηρώ ότι αραίωσε η εκδοτική παραγωγή που αφορά στον ΟΛΠ. 
Μπορώ επίσης να προσθέσω την ειδική έκδοση της Ναυτιλιακής, Αύγουστος 1980, «O.L.P. 1930-1980. Piraeus 50 years on» καθώς και την έκδοση ΛΙΜΕΝΕΡΓΑΤΕΣ ΠΕΙΡΑΙΑ, φωτογραφικό λεύκωμα 2002-2003 σε 1000 αντίτυπα. 
Τα πειραϊκά σχολεία ασχολήθηκαν με το λιμάνι στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Για παράδειγμα:
-1^ο Γυμνάσιο Καλλίπολης. Το λιμάνι του Πειραιά χτες - σήμερα - αύριο.

{Διευθύντρια: Σ. Χαμακιώτου-Δημητράκου. Σχ. Έτος 1993-94. Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Θέμα: Διαχρονική Μελέτη Λειτουργίας και Χρήσης του Πειραϊκού Λιμανιού}. Φύλλα 88 +8 ξεχωριστά.
-Περιβαλλοντική ομάδα Γ΄ 6/ Ραλλείου Γυμνασίου Θηλέων Πειραιά. Σχολικό έτος 1995 - 1996. Το λιμάνι του Πειραιά. Ιστορία - Πολιτισμός - Ακτοπλοΐα. Συντονιστές προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης/ Ευαγγελία Βαβουράκη - Εργίνη Δρούγκα. Καθηγήτριες αγγλικής. Πειραιάς 1996. {Χορηγός για την έκδοση του βιβλίου: ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ. Τυπογραφική επιμέλεια: Γ. Αικατερινίδης δ.Φ. Εκτύπ..: ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΣΑΠΕΠΑΣ, Μυκάλης 34, Αθήνα}. Σελ. 56.
-Το λιμάνι του Πειραιά. Ιστορικά και περιβαλλοντικά στοιχεία. Περιβαλλοντική εργασία 2^ου Γυμνασίου Καλλίπολης. 1998-99. Φύλλα 50, έγχρωμες φωτοτυπίες.
Τα παραπάνω δεν εξαντλούν την βιβλιογραφία για το πειραϊκό λιμάνι αφού δεν έχω καταγράψει τα έντυπα που φυλάσσονται στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Πειραιώς, στο Ιστορικό Αρχείο Πειραιώς και ίσως στον ίδιο τον ΟΛΠ…

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΟΡΟΣΗΜΟ, τεύχος 77, Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2021, σελ. 18-21.

   

Αθήνα, είκοσι φωτογραφικές εκτυπώσεις.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

 

ΑΘΗΝΑ. Ευχές για έτη πολλά και ευδαίμονα από την Σύρο για κάποιον Στέλιο στην Αθήνα… Καρτ ποστάλ με γραμματόσημο των 5 λεπτών του 1901 και σφραγισμένο στις 26 ΝΟΕΜ. 8 - Π 1904. Μόνο που δεν έχει διεύθυνση παραλήπτη… την οποία γνωρίζω από άλλες παρόμοιες καρτ ποστάλ.

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ, 1924. Μια οικογενειακή εξόρμηση. ″Ανάμνησις της 28ης Σ/βρίου 924 Ευρεθέντες εις Κεφαλάρι Κηφισσιάς″.

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. Στην πίσω όψη της φωτογραφία υπάρχει η ένδειξη: ″Η ΜΑΝΑ ΜΑΣ (ΔΕΞΙΑ) Με την φίλη της Αριάδνη Στο Φάληρο″. Χωρίς χρονολογία.

 

 

 

 

 ΑΤΤΙΚΗ. Φραγκοκκλησιά. Οκτώβριος 1942.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. 25 Νοεμβρίου 1946. Ο Κώστας Λεμονής, φοιτητής Χημείας, που έμενε στην Μιχαήλ Βόδα 238, αφιέρωσε την παρούσα στην αγαπητή φίλη και εξαδέλφη του Κατίνα "δι’ ενθύμιον".

 

 

 

 

ΦΑΛΗΡΟ. Δεκέμβριος 1949.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Ορκωμοσία. 11 Νοεμβρίου 1950. ″Στο στρατόπεδο του Ρουφ″. «ΦΩΤΟ ΜΟΝΤΕΡΝΟ/ ΑΙΟΛΟΥ 96/ Α. ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ - ΑΘΗΝΑΙ».

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Δεκέμβριος του 1953. Πλατεία Συντάγματος. Πίσω από τους νέους άνδρες, γωνία Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου, βλέπουμε το μέγαρο του ομογενούς τραπεζίτη Αριστείδη Παπούδωφ, αρχικά διώροφο κι αργότερα όπως το βλέπουμε, που κατεδαφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

 

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. "Αρχάς Νοεμβρίου 1960 εις το Παλαιό Φάληρο".

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Υπαίθριον Θέατρον Νίκου Χατζίσκου, Πεδίον Άρεως στο ύψος της οδού Μαυρομματέων 26. Λειτούργησε στα χρόνια 1958-1963. Μεταξύ άλλων, παίχτηκαν τα έργα: Καπετάν Μιχάλης, Αρραβωνιάσματα, Ρασομόν, Ματωμένος γάμος, Βασιλεύς των ορέων, Όταν οι γυναίκες αγαπούν, Το ρομάντζο της πεντάρας, Ερωτόκριτος, Πάπισσα Ιωάννα… Συμπρωταγωνίστρια η γυναίκα του Τιτίκα Νικηφοράκη.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Ο χρόνος κρύφτηκε μέσα στην θαμπή αυτή φωτογραφία. Το μόνο που ξέρω είναι ότι ήταν ημέρα Κυριακή, τραβηγμένη στην γέφυρα του Πουλόπουλου.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Στο Ζάππειο. "Για να με έχετε κοντά σας". Θόδωρος Πολυζώης.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. 8 Νοεμβρίου 1964. Είσοδος Εθνικού Κήπου. Οδός Βασιλίσσης Σοφίας, απέναντι η οδός Σέκερη. «“ΦΩΤΟ-ΜΟΝΤΕΡΝΟ,,/ ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ/ ΑΙΟΛΟΥ 96 ΑΘΗΝΑΙ».

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Ραντεβού στο Σύνταγμα.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Παρέλαση σε κεντρικό δρόμο της πόλης, σε χρόνο μακρινό. Χαρτί Velox.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Πίνοντας καφέ στον αριθμό 24 αυτής της οδού, θυμήθηκα κι ανέσυρα την παρακάτω φωτογραφία. Τραβήχτηκε από μπαλκόνι γωνιακής πολυκατοικίας επί της Μπουμπουλίνας 34. Μπροστά μας ανοίγεται η Βασιλέως Ηρακλείου, αριστερά μας το Αρχαιολογικό Μουσείο.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Οικογενειακή φωτογραφία σε κεντρική αθηναϊκή πλατεία. Αναγνωρίζουμε την Πλατεία Κλαυθμώνος. Χαρτί LEONAR.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Στην μνήμη του Γιώργου Τράγκα και της Ροζίτας Σώκου που γνώριζα κι έμαθα πολλά από τη δουλειά και την σοφία τους. Οικογένεια καθισμένη σε καφενείο στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Ο Λυκαβηττός, το σημερινό Μέγαρο της Βουλής και ο Εθνικός Κήπος όπως διακρίνονταν από την Ακρόπολη.

 

 

 

 

Μια στιγμή στην πόλη, δεν έχει σημασία αν ο τόπος είναι η Αθήνα ή ο Πειραιάς. Αρκεί που μας ξαναφέρνει στο νου κάτι από τις παλιές καθημερινές μας εξόδους και συνήθειες.

Πειραιώτικες φωτογραφικές ανιστορήσεις.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Ευχές από παλιά γνωστά οικογενειακά ονόματα: ″Εις τον αγαπημένον μας θείον και την αγαπητήν μας θείαν με πολλά φιλιά οι ανεψιοί των Λίνα και Άγις Ιωάννου Καψαμπέλη Εν Πειραιεί τη 10η Νοεμβρίου 1923″. Από το φωτογραφείο «ΣΠΥΡ. ΨΑΛΙΔΑΣ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

 

″Εν Νέω Φαλήρω τη 23/8/1924″. Κάτω από τα σκιερά δένδρα του πειραϊκού θέρετρου.

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. ″Ενθύμιον εκδρομής Φαλήρου 30/8/42.″

 

 

 

″Εν Πειραιεί/ Τη 1 Σεπτεμβρίου/ 1949/ Χαρισμένη με πολύν/ αγάπη στους αγαπητούς/ μας γονείς για να μας/ θυμούνται πάντοτε,/ με παντοτινή αφοσίωσις,/ Θανάσης και Ελένη″. «ΙΩ. ΚΑΡΙΠΗΣ/ ΝΑΥΑΡΧ. ΜΠΗΤΤΥ 18 / ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Οκτώβριος 1955. Γυναίκα με ζωγραφισμένη ελιά στο πάνω χείλος… και φτιαγμένες βλεφαρίδες. «Φώτο – Κίτσογλου/ ΑΓΧΙΑΛΟΥ 5/ ΤΗΛ. 462-337/ ΤΑΜΠΟΥΡΙΑ-ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Δώδεκα πρόσωπα σε κάποια εκδήλωση. Στρογγυλή σφραγίδα: «ΦΩΤΟ - ΑΠΟΛΛΩΝ/ Ο ΤΑΣΣΟΣ/ ΝΟΤΑΡΑ 61».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Η Πειραιωτοπούλα αυτή φωτογραφήθηκε τον Αύγουστο του 1962 στο «STUDIO Ελ. Θεοδωρή/ Τσαμαδού 29/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ ΤΗΛ. 477 653».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Υπέροχο σκηνικό γάμου με νύφη, νέες γυναίκες και τρία παιδιά. «Φωτο - Βλαντή, ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ». Χαρτί ARGENTA.

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Σε άγνωστη εκδήλωση. «″Ε Φ Ρ Π″/ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΝ ΡΕΠΟΡΤΑΖ/ ΙΩΑΝ. Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ/ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α΄ & ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΟΥ 147^α/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ – Τηλ. 45.238».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Ενθύμιον Τουρκολίμανο 12 Νοεμβρίου 1959.

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ. Προβλής Βασιλέως Κωνσταντίνου (Τρούμπας). 1 Νοεμβρίου 1960. Στο χώρο υπήρχε η αποθήκη αποσκευών και ο πρώτος επιβατικός σταθμός. Στα 1957 εγκαινιάστηκε και παραδόθηκε προς εκμετάλλευση ο ανακατασκευασμένος νέος προβλήτας Β. Κωνσταντίνου στον Κεντρικό Λιμένα (Ακτή Μιαούλη και Λεωφόρος ΙΙ Μεραρχίας) για τους επιβάτες Μεσογείου και υπερωκεανίων. Εκεί χτίστηκε ο Ναυτικός Επιβατικός Σταθμός. Κατεδαφίστηκε στα 1984, έναρξη κατασκευής του σύγχρονου στα 1985 και αποπεράτωση την επόμενη χρονιά.

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ. Κύριος Λιμήν. 1 Νοεμβρίου 1960.

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Καλό καλοκαίρι. Αυτός ο χαρούμενος χαιρετισμός του νέου άντρα μάς έρχεται από την Πειραϊκή μέσω της χρονικά απροσδιόριστης φωτογραφίας…

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Τουρκολίμανο. 15 Σεπτεμβρίου 1968. 3^η ημέρα αγώνων.

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Πότε θα ξαναδούμε τις αίθουσες κατάμεστες με τόσο κόσμο; Όπως σε αυτή τη σχολική εκδήλωση με την παρουσία μαθητριών, καθηγητών, γονέων… «ΦΩΤΟ ΝΙΤΟΥΣ/ ΘΑΝΟΣ ΛΑΜΠΙΡΗΣ/ ΣΑΧΤΟΥΡΗ 56 - ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ ΤΗΛ. 453.529».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Υπάρχει περίπτωση όταν ήμασταν μικροί να μην έχουμε ζήσει τέτοιες βραδιές σε κάποια ονομαστική εορτή, γάμο, βάφτιση, γενέθλια ή κάτι άλλο χαρούμενο σε σαλόνι του σπιτιού μας, στον καναπέ, κάτω από το μεγάλο κάδρο και γύρω από το στενόμακρο τραπεζάκι; Δίπλα στο φωτιστικό, οι φωτογραφίες της νύφης και του γαμπρού ή αγαπημένων προσώπων. «ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΛΑΝΤΑΡΙΤΗΣ/ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ/ ΑΓΧΙΑΛΟΥ 232 ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ ΤΗΛ. 4615.885».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Στην εποχή των γόνιμων πολιτικών και συνδικαλιστικών επαφών για το καλό των πειραϊκών σωματείων… «PHOTO-ΡΕΠΟΡΤΑΖ/ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΥΛΑΚΙΔΑΣ/ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 82-ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ 41 17 230 – ΟΙΚΙΑΣ 4126 907/ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ Ε.Φ.Ε.».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Ομάδα κοριτσιών Β΄ Θηλέων Πειραιώς έτοιμες για την παρέλαση. Έξω από το ζαχαροπλαστείο Η ΡΟΥΜΕΛΗ στην τότε Λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου.

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. 28 Οκτωβρίου 1970. Τα κορίτσια του Β΄ Γυμνασίου Θηλέων Πειραιώς παρελαύνουν στην Τερψιθέα, ακόμα σε αντίθετη φορά, από Βρυώνη προς Δημοτικό Θέατρο. Τα κτήρια στο οδό Γλάδστωνος είχαν ήδη αντικατασταθεί με καινούργια. «Φωτο - Λουξ/ Δ. ΜΟΣΧΟΛΙΟΣ/ ΝΟΤΑΡΑ 44 - ΤΗΛ. 471.171/ ΟΙΚΙΑΣ 460.481 - ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Την ρομαντική ακόμα εποχή που τα νέα ζευγάρια έβγαζαν αναμνηστικές φωτογραφίες για να μοιράσουν τις περισσότερες σε γονείς, συγγενείς και φίλους… Φυσικά η γυναίκα με ζωγραφισμένη ελιά πάνω από το δεξιό χείλος. «ΦΩΤΟ/ ΧΡΥΣΟΒΕΡΓΗΣ/ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 22 - ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ ΤΗΛ. 4613.304». Σφραγίδα φωτογραφείου, 16 Νοε. 1971.

Φωτογραφίες τραβηγμένες σε κάποιους παλιούς Σεπτέμβρηδες.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Οι δεκαεπτά από τις είκοσι φωτογραφίες που παρουσιάζω εδώ αναγράφουν ότι τραβήχτηκαν τον μήνα Σεπτέμβριο…
 

ΜΕΓΑΛΟ ΠΕΥΚΟ ΑΤΤΙΚΗΣ. 10 Σεπτεμβρίου 1937.

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. ″Ενθίμιον Κυφισιάς. (2) Σεπτεμβρίου 1943″.

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Αφιέρωμα στα παιδικά χρόνια του καθενός μας! ″Στην αρχή του σχολ. έτους 1948-1949 με τον Άκη στην πλατεία αγίου Μελετίου″.

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. Εκδρομείς στον Άγιο Ανδρέα. 18 Σεπτεμβρίου 1949. Alfa Lupex.

 

 

 

 

ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ. Ένα περασμένο καλοκαίρι, έτος 1948…

 

 

 

 

ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ. Μπάνια στην παραλία με φόντο τα σπίτια της πόλης. Όταν τα νερά θεωρούνταν πεντακάθαρα.

 

 

 

 

ΚΤΗΜΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ. Οκτώ ιστορικές φωτογραφίες, ίσως της οικογενείας Ζωγράφου ή κάποιας άλλης. Στην πίσω πλευρά είναι όλες τυπωμένες με γραφομηχανή: ″25 Σ/βρίου 1949. Κτήμα Ζωγράφου. Κ.Μ.Ζ.″. Χαρτί Agfa Lupex.

 

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. ″Ενθύμιον Πάρνηθος. Σεπτέμβριος 1950″.

 

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. Λίμνη Μαραθώνος. Σεπτέμβριος 1952.

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. Λίμνη Μαραθώνος. Σεπτέμβριος 1952. Χαρτί Agfa.

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Ρεμβασμός από ψηλά.

 

 

 

 

Παλαιό Φάληρο. Σεπτέμβριος του 1968. Εξοικείωση παιδιών με την θάλασσα, τα πρώτα μαθήματα σε ναυταθλητικούς ομίλους, όπως τα ζήσαμε εκείνα τα χρόνια…