Η πειραϊκή βιομηχανία στα 1953-1954. Μέρος πρώτο.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Η παλιά βιομηχανική περιοχή του Πειραιά όπου ήταν συγκεντρωμένα τα περισσότερα εργοστάσια και οι βιοτεχνίες μετάλλου, ύστερα από χρόνια εγκατάλειψης αναπλάθεται, αλλάζει όψη και χρήση. Ευκαιρία να κοιτάξουμε τα εναπομείναντα ερειπωμένα κτήρια σε όλη την πόλη και να αντιγράψουμε τις επιγραφές τους. Ύστερα να σκύψουμε στα βιβλία, στους οδηγούς στα περιοδικά και στα γραπτά των ειδικών για να συγκροτηθεί ένας επαρκής κατάλογος με τις διευθύνσεις των κυριοτέρων “εργοστασίων” που λειτούργησαν στον Πειραιά καθ’ όλη την διάρκεια της ύπαρξής του. Αφού δεν αρκεί μόνο η παρουσίαση των διαφόρων εντύπων - τιμολογίων ή λοιπών τεκμηρίων τους, πρέπει να ανιχνευθούν οι παλιές εκδόσεις, τα επίσημα στοιχεία που δημοσίευσαν τα υπουργεία οι φορείς και οι ειδικευμένοι συγγραφείς. Δίνοντας ένα γενικό παράδειγμα, αναφέρω την τρίτομη ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ 1840-1940, Αθήναι, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία Α.Ε., 1947 του Γεωργίου Αναστασόπουλου. Η μελέτη του Νικολάου Καλαμίτση Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, Πειραιεύς 1960 δίνει κάποια ιστορικά και στατιστικά στοιχεία. ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΚΒΙΟΜΗΧΑΝΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ, Α΄ (Ιστορικό Αρχείο Εμπορικής Τράπεζας, 1986) και Β΄ έκδοση (ΚΑΤΑΡΤΙ, 2010) της Χριστίνας Αγριαντώνη και Η Βιομηχανική Ζώνη του Πειραιά (1860-1900), Αθήνα 1997 της Μαριάνθης Κοτέα καλύπτουν συγκεκριμένες περιόδους, η δεύτερη μάλιστα μας δίνει και την χωροθεσία τους.
Έχοντας στην κατοχή μου τα παραπάνω προσθέτω την σειρά των βιβλίων Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ, που γράφτηκε από τον Νικόλαο Σιδέρη, τότε διευθυντή βιομηχανίας του Υπουργείου Βιομηχανίας για τα χρόνια 1945-1954. «Η βιομηχανική παραγωγή και η αξία αυτής κατά τα έτη 1953 και 1954» εκδόθηκε στα 1955. Ας δούμε λοιπόν κατ’ επιλογήν κάποια πειραϊκά εργοστάσια, με την υπόδειξη να γίνει η αρχή για μια ολοκληρωμένη καταγραφή.
ΜΗΧΑΝΟΥΡΓΕΙΑ. Α. Ε. Π. Αντωνέλλος και Σια, Ψαρρών και Αναπαύσεως. Μ. Αρμενάκης, Γραβιάς 48. Ευστράτιος και Ιωάννης Ανδρεαδάκης, Πολυδεύκους και Ασκληπιού 20. Αθανασιάδης και Ιορδανόπουλος, Φωκίωνος 5. Χρ. Αντωνίνης, Ασκληπιού 7. Χ. Αποστολίδης, Παπαστράτου 25. Α. Αναστασιάδης, Αιτωλικού-Μεσολογγίου. Αδελφοί Αναστασιάδου, Κάστορος 47. Αδελφοί Βλασσόπουλοι και Η. Παπανικολάου, Δραγατσανίου 78. Σ. Βαφειάδης, Ασκληπιού 7. Γεώργιος Βαλσάμης, Αιγάλεω και Γκούρα. Σάββας Βασιλειάδης και Αριστ. Ζεντέλης, Σφακτηρίας 13. Ι. Βελούδος και Ελένη Κουτρουφίνη, Κάστορος 66. Μιχ. Βελούδος, Αθηνών 44. Νικόλαος Βουρλάκος, Ρετσίνα 36. Αθαν. Βασιλείου, Φωτίου Κορυτσάς 87.
Μ. Γοζούασης και Σια, Κάστορος και Χαϊδαρίου. Ιωάν. Γιαννίτσης, Παλαμηδίου 97. Γιαμάκης και Χρυσάνθης, Μεθώνης 14. Αδελφοί Γαζή, Μητσοπούλου 6. Εμμ. Γλυνιάς και Σια, Ακτή Κονδύλη. Κ. Γροζόπουλος, Αθηνών 10. Νικόλαος Δρίτσας ΑΤΜΕ Α.Ε. Γραβιάς και Αιτωλικού. Αθαν. Δαμασκηνός, Αιγάλεω και Σαλαμίνος. Άγγελος Δαμασκηνός, Μεθώνης και Αιγάλεω. Γεώργιος Δενδράκης, Κυριακούλη Μαυρομιχάλη 10. Αθαν. Δούρος, Κάστορος και Φωκίωνος. Μ. Δεσύπρης, Δραγατσανίου 74. Β. Δέδες, Κάστορος 40. Β. Δημητράκος, Δραγατσανίου 14. Ι. Δημητριάδης, Σαλαμίνος. Κ. Δημητριάδης, Μικράς Ασίας. ΕΗΣ, οδός Πλούτωνος. Αδελφοί Εμμανουηλίδη και Καμπάς, οδός Π. Αστυνομίας και Υπαπαντής. Ευγενιάδης και Πρωτόπαπας, Αρτεμισίου 4. Φωτ. Ζαμπετάκης, Δραγατσανίου 34 έκθεσις Κ. Μαυρομιχάλη 45. Κ. και Δ. Ζωγράφος, Κ. Μαυρομιχάλη και Κάστορος. Ζαραφωνίτης και Σιταράς, Πολυδεύκους 55. Ιωάννης Ζούλιας, Δραγατσανίου 31. Κων. Θεοφανίδης, Δερβενακίων 7. Τ. Θεοφανόπουλος, Ασκληπιού. Αρτ. Θεολογίδης, Δερβενακίων και Δραγατσανίου. Ευάγγελος Θερμός, Σφακτηρίας 13α. Π. Ιωάννου, Γραβιάς 7. Αχιλ. Στυλ. Κούππας Α.Ε., Ασκληπιού και Μεθώνης. Στυλ. Κοντογιάννης, Μεθώνης 24. Δ. Κανέλλος και Γ. Σαράφης, Προλιμήν (Β. Περίπτερον). Αδελφοί Κουτρουφίνη, Πολυδεύκους 49. Π. Κορώνης, Αιγάλεω και Μεσολογγίου. Β. Κουτσαχείλης, Μεθώνης 63. Φιλ. Κατσάρης, Αιτωλικού και Παπαστράτου. Π. Κατσάρης, οδός Δραπετσώνος. Ε. Καρατζάς, Σαλαμίνος 40. Ευάγγ. Κορωναίος, Ασκληπιού 24. Α. Καριντζής, Πολυδεύκους 23. Αδελφοί Κρεούζη, οδός Παπαστράτου 9. Μ. Κούρτελης, Πολυδεύκους 47. Αύγουστος Καλλέργης, Μεσολογγίου 4. Κ. Καλλονάρχης, Αθηνών 19. Π. Κωνσταντινίδης, Τροχιοδρόμων 33. Χρ. Καμπίτης, Τροχιοδρόμων 35. Σ. Καλοχαιρέτας, Θεσμοφορίου 20. Γ. Κρεούζης, Κερατσινίου 57. Δ. Κολέτσης και Μ. Θεοδώρου, Κερατσινίου 69.
Αλεξ. Λυκιαρδόπουλος, Κ. Μαυρομιχάλη 10. Νικ. Λίποβατς, Χαϊδαρίου και Μεθώνης. κ. Λυπαράκης, Παπαστράτου και Αιγάλεω. Β. Λαλίαμος, Δραγατσανίου 28. Δ. Λινός, Μητσοπούλου 10. Α. Λεωνιδόπουλος και Σια, Κ. Μαυρομιχάλη 12. Σ. Λοράνδος, Καλοκαιρινού και Αναστάσεως. Α. Λαδάς, Παλαμηδίου 11. Επαμ. Λιόσης, Σαλαμίνος 25. Γ. Μηλιώνης, Χαϊδαρίου και Πολυδεύκους. Γ. Μαλτάκης, Θεσμοφορίου 8. Μαλτσινιώτης και Σια, Γραβιάς 5. Σ. Μαρσέλλος, Κάστορος και Δερβενακίων. Οδ. Μακρυδάκης και Ηλ. Μουστάκας, Μεθώνης 55. Αθαν. Μπινιάρης, Ακτή Αλκίμων και Κρεββατά. Γ. Μυλωνόπουλος, Δαφνίου και Γραβιάς. Π. Μπαρούτης, Μεθώνης-Δερβενακίων. Δ. Μπακουλάκης, Πολυδεύκους 29. Παναγ. Μπακογιάννης, Κάστορος και Αρτεμισίου. Κ. Μπενάς, Φωκίωνος 37β. Π. Νομικός και Σια, Μεθώνης 18. Εμμ. Νικολάου και Σια, Αρτεμισίου 20. Θ. Νικολέτας και Σια, Αιγάλεω και Μεθώνης. Κ. Ουγριούμωφ, Ασκληπιού και Κάστορος.
Αδελφοί Πούτου, Ακτή Ξεβερίου. Ηλ. Παπανικολάου, Δραγατσανίου 78. Παράβαλος και Βλάχος, Παπαστράτου 9. Ε. Πετσάλης, Φωκίωνος 14. Κ. Παρσεχιάν, Φωκίωνος 5. Αιμ. Πολίτης, Ντενύ Κοσσέν 26. Παναγιώτης Πονήρης και Ιωάννης Φαρακούκης, Φωκίωνος και Καλαβρύτων. Ιωάννης Ροντήρης και Στρουμπούλης Α.Ε., Μεθώνης και Αιτωλικού. Ρούτος και Αναστασόπουλος, Φωκίωνος και Κόνωνος. Κ. Στυλιανού - Χ. Κωνσταντάρας - Δ. Μπαγλατζής, Κ. Μαυρομιχάλη 13. Ηρακλ. Σαββίδης και Σια, Κάστορος και Αρτεμισίου. Ιωάν. Σταματέλλος, Φωκίωνος 22. Ευάγγ. Σαχπέρογλου, Πολυδεύκους 23. Γεώργ. Σωτηράκης, Μακεδονίας 13. Ιωάν. Σάβαρης, Φωκίωνος 12. Βασ. Σαραντινός, Πύλης 1. Νικόλ. Σβορώνος, Κάστορος 40. Γ. Σφακιανός, Αιτωλικού και Κερατσινίου. Π. Τσεμπελής και Σια, Πολυδεύκους 41. «ΤΕΧΝΙΚΑ» Σ. Μαλκούτσης Ανώνυμος Εταιρεία Γενικών και Τεχνικών Έργων, Παπαστράτου και Δερβενακίων. Νικόλ. Τετελένης, Μεθώνης 30. Μ. Τζώνης, Φωκίωνος και Παπαστράτου. Δ. Τζώνης, Ντενύ Κοσσέν 12. Κ. Τσαγκούρης, Γραβιάς 14. Τσόχος και Ησαΐας, Μεθώνης 3. Στ. Φρόνιμος, Φωκίωνος και Καλαβρύτων. Μιχ. Φιλιακός, Χαϊδαρίου 1γ.
Χαμπάκης και Σάββας, Γραβιάς 12. Α. Χατζηανδρέου, Δραγατσανίου 73. Γ. Χρυσολούρης και Ι. Δέλφης, Γραβιάς 1. Αθαν. Χουτζούμης, Μυκάλης 1. Α. Ψιλόπουλος και Ε. Καραγιώργης, Δραγατσανίου 70β και Θερμοπυλών.
ΧΥΤΗΡΙΑ. Ανδρ. Ασπρογίτης, Παπαστράτου 15. «Βασιλειάδης» Ελληνικόν Μηχανουργείον και Ναυπηγείον. Στεφ. Βερζοβίτης, Φωκίωνος 29. Βουτσαράς και Θέμελης «ΒΟΤΕ», Μήλου και Ερμουπόλεως. Γκίκας Βασιλόπουλος, Πολυδεύκους 24. Ν. Βαλόπητας και Σια, Φωκίωνος 17. Κ. Δημοτσάντος και Σταμ. Βαφειαδάκης, Μεθώνης 56. Σ. Ζήσης, Δραγατσανίου 31. Κ. Θεοφανίδης, Δερβενακίων 7. Στυλ. Κοντογιάννης, Αρτεμισίου και Μεθώνης. Σ. Κούπας και Σια Α.Ε., Ασκληπιού 25. Μ. Καρακατσάνης και Σια, Πολυδεύκους-Αιτωλικού. Π. Καλαβάσης, Αιτωλικού και Χορμοβίτου. Κ. Κουμανταράκης, Πολυδεύκους και Χαϊδαρίου. Ε. Καλλιγέρης, Παπαστράτου 36. Δημ. Κίκηρας, Δερβενακίων 19. Ν. Κόσκορος, Πολυδεύκους 23. Γ. Λειβαδίτης, Αιγάλεω και Γκούρα. Αδελφοί Λαουτάρη, Ψαρρών και Ευβοίας. Π. Λαμπαδάριος, Σαλαμίνος 18. Α. Λαζαρίδης, Μεθώνης 54.
Ι. Πουλάκης, Μεθώνης 16. Σ. Παπουτσάς, Κάστορος 47. Δ. Πάτρος, Δαφνίου 28. Σ. Περράκης, Αριστείδου. Ροντήρης και Στρουμπούλης Α.Ε., Μεθώνης-Αιτωλικού. Στυλιανού και Χ. Κωνσταντάρας, Κ. Μαυρομιχάλη 19. Ιωάν. Σπάθης, Πάροδος Παλαμηδίου 43. Φ. Τσεκούρας, Παπαστράτου 15. Μιχ. Φιλιακός, Κάστορος 36. Εμμ. Φουστέρης, Παπαστράτου και Φωκίωνος. Ιωάννης Φαρακούκης και Παναγιώτης Πονήρης, Φωκίωνος και Καλαβρύτων. Χατζηνικολάου και Πατρινός, Δραγατσανίου 36.
Για την παραγωγή αλυσίδων υπήρχαν στην Ελλάδα δυο εργοστάσια, Ανδρέας Μαχαίρας, Ανδριτσαίνης στο Νέο Φάληρο (έφτιαχνε και προστατευτικά συρμάτινα υφάσματα) και Ζαχ. Βασιλόπουλος, Παπαστράτου 48.
Σύρματα καρφοβελόνες κ.λ.π., η Ελληνική Μεταλλουργία Α.Ε., οδός Πειραιώς στο Ν. Φάληρο. «ΝΕΡΓΕΚΑ», Ιορδάνης Νερατζόπουλος, Εμμανουήλ Γέμελος, Πελοπίδας Καζαμίας και Σια, Δραγατσανίου 38. Βασ. Σαλαπάτας Α.Ε., Μεσολογγίου 93. Άγγελος Βαμβακάς και Ιωάννης Ουντζιάν, Μυκάλης 45. Α. και Β. Παναγιωτίδης, Σκυλίτση 14. Κάντζιας Κρεμέζης Αγγελόπουλος, οδός Πειραιώς στο Ν. Φάληρο. Γ. Παπαγεωργίου και Αδελφοί Μέγα, Ναυαρίνου 17.
Χρηματοκιβώτια, ζυγοί και πλάστιγγες. Ελένη Κακαβούλη (διάδοχος Εμμ. Παγκάλου), Κολοκοτρώνη 6. Ελευθ. Ποριώτης, Πλαταιών 7. Νικολ. Ποριώτης, Νέα Συνεργατική. Υιοί Σιμητού Μεταλλοβιομηχανική «ΑΣΙΜ», Κάστορος 53 (επίσης κλίνες και κλείθρα).
Κλίνες και κλείθρα. Ιωάν. Κουγιούλης και Σια, Δαβάκη και Πίνδου, Ν. Φάληρον. Μιχ. Γαλανάκης, οδός Αθηνών Ν. Φάληρον. Ι. Κουνέλης και Υιοί, Θηβών 176. Μιχ. Σερφιώτης, Υμηττού-Προπύλου. Ιωάν. Ν. Σταυριανός, Πλ. Θεσμοφορίου και Αγ. Διονυσίου. Αδελφοί Χρυσικόπουλοι Μεταλλουργία Η ΠΡΟΟΔΟΣ, Μεθώνης και Δογάνη.
Είδη από ορείχαλκο και χαλκό. Πειραϊκή Ορειχαλκουργία και Πλακοποιΐα Α.Ε., Αγ. Ιωάννης Ρέντη, οδός Π. Τσαλδάρη. Σ. Ασπρογέρακας και Σ. Καραβότας, Ανδρούτσου και Αθ. Διάκου. Ιωάννης Βαρζακάκος Χαλκουργική και Βιομηχανική Εταιρία, Κ. Μαυρομιχάλη 6. Άγγελος Βλασσόπουλος, Αγ. Σπυρίδωνος 4. Κων. Θεοφανίδης, Δερβενακίων 7. Ανυφαντής και Ορφανός, Πολυδεύκους 16. Ι. Δακτυλίδης, Μεσολογγίου και Αιγάλεω. Ευάγ. Ραβδάς, Αλιπέδου 10. Πολυδ. Σαραντίνης, Παλαμηδίου 23. Αντ. Κεραμιδάς, Κ. Μαυρομιχάλη 4. Αδελφοί Γ. Κυπριώτου, Υμηττού 36.
Το αλουμίνιο επεξεργάζονταν οι Ευάγγ. Μυτιληναίος και Υιοί, οδός Αθηνών στο Ν. Φάληρο, είδη οικιακής χρήσης ο Ιωάν. Κούνδουρος, οδός Ασκληπιού.
Ψεκαστήρες ο Μυτιληναίος και η εταιρία «Δήμητρα» στην οδό Πειραιώς.
Η μεταλλοβιομηχανία Ιωάν. Μ. Κουγιούλη στο Ν. Φάληρο παρήγε εξαρτήματα σιδηροσωλήνων από μαλακό χυτοσίδηρο. Μολυβδοσωλήνες, η Πειραϊκή Ορειχαλκουργία οι Αδελφοί Γ. Κυπριώτου Υμηττού 36 και Α.Ε. Μολύβδου και άλλων Επιχειρήσεων (εργοστάσιο Πειραιά, γραφεία Πραξιτέλους 23 Αθήναι).
Είδη από λευκοσίδηρο (τενεκέ). Α.Ε. Λευκοσιδηρουργίας και Στιλβωμάτων «ΕΛΣΑ» Κολοκοτρώνη 3-5. Θ. Παπάζογλου, Μυκάλης 27. Αβρ. και Χαράλ. Κασνακίδης, Παπαστράτου και Θερμοπυλών. Εμμ. Μεγαλοοικονόμου, Ολύνθου 25. Παναγ. Δούκας, Φίλωνος 15. Η Βιομηχανία Σωληναρίων Πειραιώς «ΒΙΣΩΠ» Δ. Πολίτης Α.Ε., Γκούρα 31. Σιδερένια βαρέλια, μόνο η Ανώνυμος Εταιρία «ΒΙΟΜΕΤΑΛ», Ψαρρών και Κυνουρίας.
Μαχαίρια και κουταλοπήρουνα, Αλέξ. Λαγκαδάς, Μουτσοπούλου 90. «ΒΙΟΤΕΜ» Βιομηχανία Μετάλλου Κ. Γιαννακάκης, Καραβά 68. Ιωάν. Κούνδουρος, Ασκληπιού. Σιδηρική θυρών και παραθύρων, Αλεξ. Ζήντζος, Αλών 33. Μιχ. Γαλανάκης, οδός Αθηνών-Πειραιώς.
Γεωργικά μηχανήματα (τσάπες, υνιά, πέταλα, μπουλόνια κ.ά.), «Πειραϊκή Μεταλλουργία» Αγγελόπουλος Κάντζιας Κρεμέζης και Σια.
Αντλίες εν γένει. Ροντήρης και Στρουμπούλης «ΡΟΣΤΡΟ», Μεθώνης. Γεώργ. Γκίλης, Μαυρομιχάλη. Α.Ε. Τεχνική Εταιρία Αχιλλεύς Κούππας, Ασκληπιού 25.
Πετρελαιοκινητήρες, Ανώνυμος Εταιρία Γενικών και Τεχνικών Επιχειρήσεων «ΤΕΧΝΙΚΑ» Σ. Μαλκούτσης, Παπαστράτου 58. Νικόλαος Αξελός, Ακτή Κονδύλη 16. «ΡΟΣΤΡΟ», οδός Μεθώνης. Ευάγ. Αναργύρου, Αρτεμισίου και Παπαστράτου.
Πλίνθοι και κέραμοι, Α.Ε. Κρίτων Δηλαβέρης 3ο χιλ. οδού Θηβών (και μωσαϊκές πλάκες). Π. Γαρδέλης, Δ. Μητσοπούλου 97.
Άσβεστος, Α.Ε. Ασβεστοποιητική «ΑΛΚΗ», συνοικία Καραβά. Ιωάν. Ζουγανέλης, Ταμπούρια. Γύψος μάρμαρο στόκος Χρ. Μιχαηλίδης, Αγ. Διονυσίου 14. Σμύρις κοκκοποιημένη «ΣΜΥΡΙΣ» Μαυρομιχάλη και Ευκλείας.
Πυρίμαχοι πλίνθοι. Α.Ε. Πυροχημική Ο ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ στο Ν. Φάληρο. Λιπάσματα Δραπετσώνας.
Νηματουργεία. Στο Νέο Φάληρο «ΒΕΛΚΑ» Μ. Ασίας, «Ι. Γ. ΓΑΒΡΙΗΛ» οδός Αθηνών, «ΕΛΠΙΣ» Α.Ε. Τροχιοδρόμων (αργεί), Ε΄ εργοστάσιο Ρετσίνα, Πυθαγόρα. Στον Πειραιά ο «ΑΣΤΗΡ» Α.Ε., Παλαμηδίου 32. Ο «ΒΑΜΒΑΞ», Μ. Ασίας. Δ. Γ. Δασκαλάκης Ο.Ε., Παπαστράτου 10. Εμποροβιομ. Πειραιώς Α.Ε., Παπαστράτου 10. Κυρ. Κ. Κούρταλης, Κάστορος. Κλωστοϋφαντήρια Φαλήρου Α.Ε., Ανδρούτσου 2. Α.Β.Ε. Κωστόπουλος και Σια, Βασιλαδίου 7. Ηλίας Δ. Μανούσος Α.Ε., Μ. Ασίας. Κλωστήρια Πειραιώς Ν. Ο. Παναγιωτάκη, Δωδεκανήσου 20. «Πειραϊκή - Πατραϊκή» Α.Ε., Ρετσίνα 47. Οίκος Αλ. Π. Πρωτοπαπά Α.Ε., Ασκληπιού 25. Ν. Ζαγοράκης και Σια, Αγ. Διονυσίου. Ανώνυμος Κλωστοϋφαντουργική Εταιρία Αδελφοί Ρετσίνα, Ρετσίνα 44. «Η ΣΥΡΟΣ» Α.Ε., Ασκληπιού 23. Γ. Π. Φουστάνου, Τροχιοδρόμων.
Βαμβακερά υφάσματα. Ο «ΒΑΜΒΑΞ», Μ. Ασίας. Ι. Γαβριήλ Α.Ε. Κλωστοϋφαντουργία, έναντι Σ. Σταθμού Ν. Φαλήρου. Δημ. Δασκαλάκης, Κερατσινίου 68. Α.Ε. Κλωστοϋφ. η «ΕΛΠΙΣ», Πυθαγόρα. Κωστόπουλος και Σια Α.Ε., Βασιλαδίου 7. Κυρ. Κούρταλης, Κάστορος 63. Ηλ. Μανούσος Α.Ε., Μ. Ασίας. Α.Ε. Βάμβακος «Η ΣΥΡΟΣ», Ασκληπιού 23. Κλωστοϋφαντήρια Φαλήρου Α.Ε., Ανδρούτσου 2. Θ. Βελισσαρόπουλος και Αδελφοί Α.Ε., έναντι Σταθμού Ν. Φαλήρου. «Αιγαίον», Μ. Ασίας. Κ. Δημητριάδης Α.Ε., Μεθώνης 69. Αρτίν Παλατζιάν Α.Ε., Αγ. Δημητρίου. Ι. Νατζαρής και Σια, Αναπαύσεως και Ψαρρών. «Πειραϊκή - Πατραϊκή» Α.Ε., Ρετσίνα 47. Αδελφοί Ρετσίνα, Ρετσίνα 48.
Τρέσες κορδόνια κ.λ.π. η Α.Β. και Ε. Εταιρία Κορδελοποιΐας στην οδό Π. Νικολετόπουλου 4. Στην Χαϊδαρίου και Παλαμηδίου ήταν η «ΒΕΛΚΙΝ», Βιομηχανία και Εμπορία Κλωστικών Ινών του Χαρ. Τσιμπιρόπουλου.
Εριοϋφαντήρια οι Αδελφοί Ασκητή, Υπαπαντής 77. Ανώνυμος Υφαντική Εταιρία «ΜΕΡΙΝΟΣ», Ντενύ Κοσσέν και Ιπποδαμείας. Ι. και Σ. Τζανετουλέας, Φωκίωνος 50.
Επεξεργασία ιούτης (ίνες από το φυτό γιούτα, εισαγωγή από Ινδία), λινάτσες, ο Αλεξ. Σ. Δεσύλλας, Θηβών 87. Η Ανών. Εταιρ. Κληρονόμοι Κ. Βελλή στην οδό Μ. Ασίας.
Προϊόντα καννάβεως (κυρίως από Ινδία) ο Δεσύλλας στην Θηβών 76 (και σιζάλ, γραφεία Αθηνών Λυκαβηττού 2), οι Αδελφοί Μάγγου Αθηνών-Πειραιώς, Αδελφοί Τραπάτσα Πλ. Καραϊσκάκη στο Ν. Φάληρο, Δ. Σπυράκης και Υιός Α.Ε. οδός Θηβών, Β. Δασκαλόπουλος Στοά Πολίτου.
Καλτσοποιία ο Λεων. Σ. Κούτσης οδός Χίου 5. Ο Α. Σ. Βογιατζής Φλέσσα 25. Πλεκτήρια «ΗΡΩ» Χατζηϊωάννου και Σια Περιβολίων 3.
Οίνοι-οινοπνεύματα οι Ανδρ. Αλιπράντης Α.Ε., η «ΕΝΩΣΙΣ», η Α.Ε. «ΗΒΗ».
Παγοποιεία (Π) και ψυγεία (Ψ). «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» Θηβών 220 (Ψ). «ΟΛΥΜΠΟΣ» οδός Πειραιώς Μοσχάτο (Π+Ψ). «ΤΑΫΓΕΤΟΣ» Ευφρ. Β. Σαγιά Φωκίωνος 51 (Π+Ψ). Αδελφοί Καρέλλα Αγίου Διονυσίου και Σπάρτης (Ψ). Αριστομένης Καρέλλας Κηφισού 11 Ρέντης (Ψ+Π). Ψυγεία Πειραιώς Α.Ε., Θεσμοφορίου 2 (Π+Ψ). Ψυγεία Τραπέζης Αθηνών, Αιγάλεω και Γραβιάς (Ψ). Α.Ε. Κάρολος Φιξ, Δραγατσανίου (Ψ+Π). ΧΡΩΠΕΙ Σ. Α. Οικονομίδης οδός Αθηνών (Π). Παγοποιητική Εταιρία Πειραιώς Α.Ε. «ΛΟΥΞ» οδός Α. Ι. Ρέντη (Π).
Βαμβακέλαιο η ΕΛΑΪΣ (λινέλαιο, υδρογονωμένα έλαια, μαργαρίνη), η ΕΛΜΑ Α.Ε. (υδρογονωμένα έλαια, μαργαρίνη) Αθηνών 83 στο Ν. Φάληρο. Η Ελαιουργία Πειραιώς Α.Ε. Μακρών Τειχών 4. Ελαιουργία Φαλήρου, Θεοδωρόπουλος, Οικονομόπουλος. Κ. Κουκούλας, Φωκίωνος. Α. Παπαδημητρίου και Σια, Κάστορος. Πειραϊκόν Εκκοκκιστήριον Σπορελαιουργείον Α.Ε., Ρετσίνα 49. Γ. Τεολόγλου και Σια, Μεσολογγίου 26. Φ. Σκανδάλης Ο.Ε., Μουτσοπούλου 75.
Άμυλο και γλυκόζη. «ΒΙΑΜΥΛ» στον Ρέντη. «Ζ.Α.Α.Ε.» Χημικά Εργοστάσια Α.Ε. οδός Δ. Α. Σκυλίτση 60 (από το 1949). «ΤΑΫΓΕΤΟΣ» Γ. Κωστόπουλος Χ. Καλόχρηστος Α. Αθανασιάδης, Αθηνών 61.
Σοκολάτα. «ΑΒΕΖΑΠ» Κωνσταντινουπόλεως 24-26, γραφεία Λυκούργου 16 Αθήναι. «ΙΟΝ» Κεχαγιά 44, γραφεία Κέκροπος 7 Αθήναι.
Χαλβάς. «ΑΒΕΖΑΠ». Ε. Αγιουτάντης και Σια, Γούναρη 3. Μ. Βρεττός και Σια Νικήτα 16. Αδελφοί Γ. και Α. Μιχαηλίδου (και εμπορία σταφίδας), Αλιπέδου 20. «ΝΑΣΚΟ» Αδελφοί Νασόπουλοι και Κωτσιόπουλος, Κέκροπος 7. Παπαδόπουλος και Παπαγιάννης, Αδριανού 3 και Κωνσταντινουπόλεως. Ιωάν. Χαϊτόγλου και Αλεξ. Χατζηπαράσχος, Μυκάλης 27.
Λουκούμια. «ΑΒΕΖΑΠ». «ΕΖΑΠ» Γεώργ. Γ. Βουτυρίτσας, Αλιπέδου 7. «ΝΑΣΚΟ». Μιχ. Σαχπάζογλου, Μεσολογγίου 51. Νικ. Αργουδέλης, Χίου 32. Αδελφοί Κουτσοδόντη, Ελ. Βενιζέλου. «ΣΕΡΑΛ» Αλεξ. Ν. Αβραμίδης, Αρτεμισίου και Δράμας 71. Χρ. Τσινισιζέλλης και Σια, Μνημείο Καραϊσκάκη Ν. Φάληρο. Π. Μουμρόγλου Αδελφοί και Σια, Γούναρη 35.

Η απαρίθμηση σταματάει σε αυτό το σημείο λόγω στενότητας χώρου στο έντυπο.
Θα δοθεί ευκαιρία να συνεχιστεί.

Η πειραϊκή βιομηχανία στα 1953-1954. Μέρος δεύτερο.

[Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΟΡΟΣΗΜΟ, τεύχος 75, Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2021, σελ. 20-23]

 

 

Προηγούμενα για την ίδρυση Μητρόπολης στον Πειραιά.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Ενώ στις μέρες μας θεωρούμε πολλά πράγματα στην λειτουργία της πόλης δεδομένα, καλώς τακτοποιημένα, επιστρέφοντας στο παρελθόν, σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές διαπιστώνουμε ότι αυτά ήταν ρευστά, πλάθονταν με αργούς ρυθμούς, βρίσκονταν σε διαδικασία σκέψεων, συζητήσεων, ζυμώσεων, αποφάσεων και επιτέλους σε κάποιο σημείο κατέληγαν εφικτά και εφαρμόσιμα.
Το ίδιο συνέβη και με την ίδρυση Μητρόπολης στον Πειραιά.
Από το αρχείο μου άντλησα ένα ενδιαφέρον κείμενο:
*Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιώς, 16 Οκτωβρίου 1959.
Ο κ. Μητρόπουλος. Κύριε Πρόεδρε, προ της Ημερησίας Διατάξεως θα ήθελα να μου επιτρέψητε να θίξω ένα θέμα το οποίον σήμερον συγκινεί ολόκληρον τον Πειραιά. Πρόκειται περί της Μητροπόλεως. Είναι θέμα επίκαιρον και νομίζω ότι έχομεν υποχρέωσιν να το αντιμετωπίσωμε.
Ο κ. Πρόεδρος. Είναι θέμα δια το οποίον ενδιαφέρονται όλοι. Ετέθη το πρώτον επί του μακαρίτου Σπυρίδωνος, ο οποίος είχεν υποσχεθή ότι το πρώτον του έργον θα είναι η ίδρυσις Μητροπόλεως Πειραιώς. Την υπόσχεσιν την επανέλαβεν ο Δωρόθεος, αλλά εν τω μεταξύ εισεπράχθησαν τα δικαιώματα εκ Πειραιώς ανερχόμενα περί τα 45-50 εκατομμύρια δρχ. και εσταμάτησεν η υπόθεσις.
Ο κ. Μητρόπουλος. Επειδή, λοιπόν, κ. Πρόεδρε, το θέμα αυτό δεν αποτελεί πανωνυχίδα, θα μου επιτρέψητε να το αναπτύξω εκ του βήματος. Θέλω, κ. Συνάδελφοι, απόψε να γίνω διερμηνεύς της πικρίας, την οποίαν έχουν δοκιμάσει όλοι οι Πειραιώται δια το θέμα της Μητροπόλεως. Θέλω να διακηρύξω από της αιθούσης αυτής ότι ενώ ο Πειραιεύς ήλπισε προς στιγμήν ότι ελύθη το θέμα, πάλιν όχι παρεπέμφθη απλώς εις τα καλένδας, αλλά εματαιώθη τελείως. Είναι περίεργον! Όταν ζητή κάτι ο Πειραιεύς, πάντοτε δημιουργούνται εμπόδια, πάντοτε εφευρίσκονται εμπόδια τα οποία ματαιώνουν τα πειραϊκά αιτήματα! Όταν επιμόνως και δικαιωματικώς εζήτησε τον Νομόν, δεν ξέρω ποίαι σκοτειναί δυνάμεις εματαίωσαν τον Νομόν Πειραιώς, καθ’ ην στιγμήν εδημιουργούντο δυο Νομοί εις Πελοπόννησον. Όταν ο Πειραιεύς εζήτησε Εφετείον, του αντετάχθη ότι υπάρχει πληθώρα Εφετείων εις την Ελλάδα και εν συγκρίσει με την Γαλλίαν είναι τριπλάσιος ο αριθμός των.
Είναι αληθές αυτό, αλλά το περίεργον είναι ότι όλα αυτά τα επιχειρήματα αληθή, αληθοφανή ή ψευδή, εφευρίσκονται όταν ο Πειραιεύς διατυπώνει τα αιτήματα αυτά.
Όταν εζήτησεν ειδικόν Δικαστήριον δια τας ναυτικάς υποθέσεις, παρεπέμφθη πάλιν το θέμα προς μελέτην. Όταν ζητή επιμόνως, από τόσων ετών, την Μητρόπολιν και ενώ αξιεπαίνως η Κυβέρνησις δια του Υπουργού της Παιδείας επρότεινε την ίδρυσίν της και πάλιν ευρέθησαν άλλα επιχειρήματα τα οποία εματαίωσαν οριστικώς το αίτημα αυτό του Πειραιώς. Συνεπλάκη το θέμα με τους αγαπητούς μας Υδραίους, οι οποίοι υπήρξαν και εκ των πρώτων αποίκων του Πειραιώς. Δεν είναι δυνατόν διαρκώς να συμπλέκωνται τα θέματα του Πειραιώς με άλλας περιοχάς.
Δεν είναι δυνατόν να κηρύσσηται δι’ αυτού του τρόπου έμμεσος πόλεμος με την Ύδραν και με τους Υδραίους. Οι Υδραίοι έχουν τα δικαιώματά των και καλώς τα διατηρούν και πρέπει η Μητρόπολις της Ύδρας να διατηρηθή. Αλλά ο Πειραιεύς ζητεί δικαιωματικώς την ίδρυσιν Μητροπόλεως, ως μια περιοχή 500.000 κατοίκων (διότι όλη η περιοχή του τέως Δήμου Πειραιώς, μαζί με την Μητρόπολιν και μαζί με τους πέριξ Δήμους και Κοινότητας, αποτελεί αυτόν τον μεγάλον αριθμόν των 500.000) οι οποίοι επί τέλους θέλουν να έχουν ένα Μητροπολίτην, μίαν Μητρόπολιν δια να λύουν τα ζητήματά των τα διοικητικά, τα θρησκευτικά και τα κοινωνικά.
Διότι σήμερον πρέπει η Εκκλησία, εξελισσομένη, να λάβη και μίαν θέσιν εις το κοινωνικόν θέμα όπως εις την Ιταλίαν το Βατικανόν. Περιέργως και πάλιν ματαιώνεται. Ματαιώνεται κατά τρόπον που, τι να σας είπω, εξεγείρεται η Πειραϊκή μου ψυχή, όταν ακούω ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών με την ρήτραν ότι, μετά τον θάνατόν του θα ιδρυθή η Μητρόπολις του Πειραιώς, όχι μόνον καταστρέφει το θέμα, αλλά δημιουργεί και θέμα τάξεως και σεβασμού απέναντι αυτών των 500.000 κατοίκων οι οποίοι επί τέλους, αφού και αι 5 και αι 6.000 άλλων περιφερειών έχουν Μητρόπολιν, δεν ημπορούν να έχουν Μητροπολίτην. Η ρήτρα, Κύριοι, αυτή ότι μετά θάνατον θα δημιουργηθή Μητρόπολις του Πειραιώς, θα μου επιτραπή να είπω ότι εκτός του μακαβρίου θεάματος το οποίον παρουσιάζει, διότι θα καταντήσωμε το χριστεπώνυμον κοινόν, το πλήρωμα το χριστιανικόν εις τας Εκκλησίας, αντί να προσεύχεται την μακροημέρευσιν του Αρχιεπισκόπου, ενδομύχως θα προσεύχεται τον ταχύ θάνατον αυτού δια να αποκτήση Μητρόπολιν, σοκάρει και από εκκλησιαστικής και από θρησκευτικής και λογικής απόψεως. Μου ενθυμίζει, πραγματικώς, η ρήτρα αυτή τα τελευταία θεατρικά έργα του επαναστάτου παρισινού συγγραφέως Ιονέσκου, ο οποίος παραδέχεται τον άνθρωπον αφ’ ενός εκφραζόμενον, παρουσία άλλου, κατά τον άλφα τρόπον και κατά το υποσυνείδητόν του κατά τον βήτα. Δεν είναι δυνατόν, λοιπόν, ο Πειραιώτης Χριστιανός, ο οποίος μεταβαίνει εις την Εκκλησίαν, όταν αναπέμπωνται οι αίνοι και αι παρακλήσεις προς το θείον περί μακροημερεύσεως του Αρχιεπισκόπου, να εύχεται τον θάνατόν του. Διότι προς τα εκεί εξωθεί η ρήτρα αυτή την οποίαν…
Ο κ. Πρόεδρος [διακόπτει]. Θα σας παρακαλέσω να μη συμπλέκωμε τα ζητήματα τα θεατρικά με την Εκκλησίαν, διότι οι λόγοι μας θα ίδουν και το φως της δημοσιότητος.
Ο. κ. Μητρόπουλος. Από απόψεως πνευματικής και οι θεατρικοί συγγραφείς επιτελούν έργον θεάρεστον. Οι πνευματικοί άνθρωποι δεν έχουν ούτε πατρίδα, ούτε κοινωνικά συστήματα, ούτε διακρίνονται με στενάς αντιλήψεις. Αλλοίμονον, ίσα-ίσα σήμερον η Εκκλησία είναι προηγμένη και πρέπει να σκέπτεται εις ανώτερα επίπεδα.
Δεν είναι δυνατόν, λοιπόν, ο χριστιανός προσευχόμενος εις την Εκκλησίαν να εύχεται ενδομύχως, κατά την παρώθησιν αυτήν της ρήτρας, τον θάνατον του Αρχιεπισκόπου.
Αυτό είναι ανευλάβεια. Και εγώ, σας βεβαιώ ότι, εάν φθάσωμεν μέχρις εκεί, θα συστήσω εις τους Πειραιώτας να αντιλέγουν εις τους Ιερείς και εις τους Ιεροψάλτας, ότι "εφ’ όσον μας διδάσκει αυτή η ρήτρα ότι πρέπει, δια να αποκτήσωμεν Μητρόπολιν, να αποθάνη ο Αρχιεπίσκοπος, το ευχόμεθα φανερά, ζωντανά". Είναι πιο ειλικρινές. Συνεπώς, αυτή η μακαβρία ρήτρα δεν είχε θέσιν, αλλά είναι και ρήτρα άνευ πρακτικής αξίας. Διότι σύμφωνα με τους κανόνας τους ιερούς, σύμφωνα με τον Καταστατικόν Χάρτην της Εκκλησίας, ρητώς εις το άρθρον 15 - του ισχύοντος Καταστατικού Χάρτου, του Νόμου του 43 ο οποίος επεκυρώθη το 46 - αναφέρεται ότι άμα τη χηρεία του θρόνου της Αρχιεπισκοπής, άμα του θανάτου του Αρχιεπισκόπου, αμέσως, πάραυτα, συγκαλείται η Ιεραρχία δια την εκλογήν και ενθρόνισιν του νέου Αρχιεπισκόπου. Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει, καθώς έχει ερμηνευθή και από τους θεωρητικούς και από τα Δικαστήρια, ότι δεν είναι δυνατόν η Ιεραρχία να ασχοληθή με άλλο θέμα, παρά με την εκλογήν Αρχιεπισκόπου. Επέρχεται, λοιπόν, ο θάνατος του Αρχιεπισκόπου. Εν τω μεταξύ δεν δύναται κανένα άλλο θέμα να θιγή. Ούτε δημιουργία νέας Μητροπόλεως. Θα εκλεγή πρώτα ο νέος Αρχιεπίσκοπος. Ο νέος Αρχιεπίσκοπος, εκλεγόμενος θα είπη και αυτός ότι δεν αναγνωρίζει την ρήτρα του προκατόχου του ή θα επαναλάβη και αυτός ότι "μετά τον θάνατόν του θα ιδρυθή η Μητρόπολις Πειραιώς". Ε, αυτό καταντά, πλέον, ειρωνεία, και δι’ αυτό ετόνισα προηγουμένως ότι αποτελεί και θέμα τάξεως και σεβασμού απέναντι μιας πολιτείας 500.000 κατοίκων. Η Πολιτεία πραγματικώς μας εβοήθησε, διότι το Υπουργείον επρότεινε της ίδρυσιν της Μητροπόλεως. Θέλω εις αυτό το σημείον να διαφωνήσω και με τον αγαπητόν εις τους Πειραιώτας Υπουργόν της Παιδείας, τον κ. Βογιατζήν. Νομίζω ότι η Κυβέρνησις, η Πολιτεία, το Κράτος, ηδύνατο να αγνοήση την Ιεραρχίαν, διότι το θέμα της Μητροπόλεως του Πειραιώς δεν είναι θέμα ούτε δόγματος, ούτε λατρείας. Είναι θέμα οικονομικόν και καθαρώς διοικητικόν. Αι διοικητικαί δε πράξεις της Πολιτείας, ρυθμίζουν, κατά την ανήκουσαν εις αυτήν διακριτικήν εξουσίαν, όλα τα θέματα αυτά. Δεν είναι δυνατόν, λοιπόν, να εξαρτάται από την βούλησιν του Αρχιεπισκόπου. Ο Αρχιεπίσκοπος - δεν γνωρίζω - έχει άλλα συμφέροντα, δεν είναι δυνατόν να στερηθή μιάς σοβαράς περιφερείας και θα αρνήται εσαεί. Η Πολιτεία ηδύνατο να αγνοήση τη άποψιν αυτήν και να προχωρήση εις την ίδρυσιν. Και παρακαλώ κατά τη αποψινήν συνεδρίασιν, να δηλωθή ομοθύμως η γνώμη δια να ενισχυθή και η Κυβέρνησις εις ένα σκληρόν, πραγματικώς, αγώνα έναντι της Ιεραρχίας. Τα θέματα της Εκκλησίας γενικώτερα ρυθμίζονται εις την Ελλάδα με ένα Νόμον ο οποίος έγινε το 1938. Αυτός αποτελεί την διακήρυξιν περί αυτονομίας της Εκκλησίας. Την αυτονομίαν της Εκκλησίας την εσεβάσθησαν όλα τα Συντάγματα και την επανέλαβε και ο Καταστατικός Νόμος του 1943 ο οποίος, ως προείπα, εκυρώθη το 1946. Ο Νόμος αυτός ρυθμίζει ειδικώς τα θέματα επί των οποίων αποφαίνεται η Εκκλησία και τα οποία είναι θέματα της λατρείας και των δογμάτων και της πειθαρχίας των κληρικών. Δεν έχει ουδεμίαν αρμοδιότητα η Ιεραρχία εις τας διοικητικάς πράξεις της Πολιτείας. Και επαναλαμβάνω ότι δύναται η Πολιτεία να προχωρήση εις την ίδρυσιν Μητροπόλεως, χωρίς να μας συμπλέκη με την βούλησιν του Αρχιεπισκόπου, με ρήτρας μακαβρίας και με Μητροπόλεις άλλων συμπαθών περιφερειών. Νομίζω ότι εξήντλησα το θέμα και δεν θα έπρεπε περαιτέρω να επιμείνω. Διότι η πικρία την οποίαν αισθάνομαι και από την οποίαν διακατέχομαι, δυνατόν να με παρασύρη εις έκφρασιν δριμυτέρων παραπόνων.
Δεν είναι δυνατόν ο Πειραιεύς να στερήται Μητροπόλεως. Δεν είναι δυνατόν να λέγεται ότι εφθάσαμεν εις το τέλος και να υπαναχωρή η Ιεραρχία. Και ήθελα και τούτο το πρόσθετον επιχείρημα, το οποίον μου διέφυγε, να προβάλω. Το ότι η Πολιτεία πάντοτε επίστευσεν ότι έχει διακριτικήν εξουσίαν επί του θέματος της ιδρύσεως της Μητροπόλεως, καταφαίνεται και από ένα επιχείρημα A CONTRARIO (εξ αντιδιαστολής), διότι το 1937, όταν ιδρύθη η Μητρόπολις Αττικής και Μεγαρίδος, έκανε Νόμον δια του οποίου είπεν ότι η ίδρυσις της Μητροπόλεως θα γίνη κατόπιν προτάσεως του τότε Αρχιεπισκόπου. Δια να δημιουργήση δικαίωμα να προτείνη την ίδρυσιν Μητροπόλεως ο Αρχιεπίσκοπος, έκανε Νόμον. Εάν υπήρχε δικαίωμα του Αρχιεπισκόπου, δεν ήτο ανάγκη να κάμη Νόμον. Συνεπώς κατ’ αντιδιαστολήν εξάγεται ότι η Πολιτεία πάντοτε επίστευσεν ότι έχει δικαίωμα. Και τότε εγένετο η Μητρόπολις Αττικής και Μεγαρίδος και είναι προς έπαινον και δια την μνήμην του τότε Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου να λεχθή ότι εκείνος όχι μόνον παρεχώρησε την περιφέρειαν Αττικής, μη ορρωδήσας να χάση μίαν πηγήν οικονομικήν, αλλά παρεχώρησε και τον τίτλον του της Αττικής, (διότι ο Μητροπολίτης Αθηνών και πάσης Ελλάδος είχεν και τον τίτλον του Αττικής), εις τον Μητροπολίτην Ιάκωβον, τον από Πειραιώς προελθόντα.
Συνεπώς, πρέπει δι’ ενός ψηφίσματος να παρακληθή η Πολιτεία να εφαρμόση τα δικαιώματά της, διότι η Ιεραρχία δεν πρόκειται να συνέλθη τόσον γρήγορα και ούτε πρόκειται να ιδρύση ποτέ Μητρόπολιν, όπως φαίνεται απ’ όλα αυτά τα οποία έγιναν.
Ο κ. Πρόεδρος. Κύριε Μητρόπουλε, θα μου επιτρέψητε να ομιλήσω απ’ εδώ δια το θέμα της Μητροπόλεως. Ο Μητροπολίτης πρέπει να συναινέση δια να διαιρεθή η Μητρόπολις. Όπως είπατε, συνήνεσε πρώτον ο τότε Μητροπολίτης και εγένετο διασπασμός της Μητροπόλεως Αθηνών και Αττικής.
Ο κ. Μητρόπουλος. Σας, είπον, όμως, κ. Πρόεδρε, το "κατ’ αντιδιαστολήν". Διότι ακριβώς, επειδή δεν είχεν δικαίωμα η Ιεραρχία, της το έδωσε δια Νόμου η Πολιτεία. Είναι ο Νόμος του 1939.
Ο κ. Πρόεδρος. Δι’ εκκλησιαστικών κανόνων είχεν επιταχθή να παρακολουθήται και από την εκκλησίαν η ανάπτυξις των διαφόρων πόλεων και να ιδρύωνται Εκκλησιαστικαί Αρχαί αναλόγως της αναπτύξεως εκάστης πόλεως. Πρέπει να ακουσθή από το Δημοτικόν Συμβούλιον ότι είχαν γίνει ενέργειαι από του έτους που απέθανεν ο Δαμασκηνός και επρόκειτο να εκλεγή ο Σπυρίδων. Είχε παρακληθή τότε ο επιτηρητής της έδρας, του θρόνου του Μητροπολιτικού, να κάμη αυτήν την διαίρεσιν της Μητροπόλεως Αθηνών και να ιδρύση την Μητρόπολιν Πειραιώς.
Θα εγένετο δε εάν το επέτρεπον οι Συνοδικοί Κανόνες. Δεν ημπορεί, λοιπόν, η Πολιτεία να επέμβη εις την Εκκλησίαν και να χωρίση την Μητρόπολιν και να ιδρύση ετέραν. Βεβαίως και εγώ είμαι σύμφωνος με όσα είπατε. Με την ευκαιρίαν, θέλω να προσθέσω ότι, εις προγενεστέρας ενεργείας μας, ο Σπυρίδων την παραμονήν ακριβώς της εκλογής του μας είχε είπει επί λέξει: "Το πρώτον μου έργον θα είναι, άμα τη βοηθεία του Θεού εκλεγώ Μητροπολίτης Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, να διαιρέσω τον θρόνον μου και να γίνη η Μητρόπολις Πειραιώς, διότι το αίτημα τούτο το ευρίσκω δίκαιον". Παρά ταύτα και παρά τας επανειλημμένας οχλήσεις, σας είπα προηγουμένως δια ποίον λόγον δεν εγένετο τούτο. Απέθανεν αυτός. Ήλθεν ο Δωρόθεος και επανελήφθη το αίτημα, διότι μόνον ο Μητροπολίτης ημπορεί να διαιρέση τον θρόνον του…
Ο κ. Σκορδίλης. Με μόνην την διαφοράν ότι ο Σπυρίδων δεν έθεσε την ρήτραν όπως ο σημερινός "μετά τον θάνατόν του". Δεν επερίμενε να αποθάνη.
Ο κ. Πρόεδρος. Συνήθως διαλέγουν εκείνους οι οποίοι πρόκειται να αποθάνουν. Η ενέργειά μας, συνεπώς, πρέπει να γίνη διττή. Και προς τον Μητροπολίτην και προς την Πολιτείαν.
Ο κ. Μητρόπουλος. Αυτό το σημείον είναι σπουδαίον. Εάν το Προεδρείον επιμείνη επ’ αυτής της απόψεως, δυσχεραίνει το έργον μας. Διότι εάν πιστεύσωμεν ότι εξαρτάται από την βούλησιν της Ιεραρχίας, ουδέποτε θα γίνη η Μητρόπολις. Εγώ τόσον καιρόν δεν ωμίλουν διότι εφοβούμην ότι εκεί θα φθάσωμεν. Αλλά τώρα δεν είναι δυνατόν να σταθώμεν με εσταυρωμένα τα χέρια. Προσέξατέ το κ. Πρόεδρε, είναι λάθος. Διότι απησχολήθην και θεωρητικώς και νομολογιακώς, από απόψεως Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ο κ. Πρόεδρος. Θα σας φέρω τον Κανόνα.
Ο κ. Σκορδίλης. Κύριε Πρόεδρε, ο Αρχιεπίσκοπος δεν επικαλείται τον Κανόνα αυτόν. Ο κ. Πρόεδρος. Αυτόν επικαλείται και λέγει "δεν διαιρώ τον θρόνον μου".
Ο κ. Μητρόπουλος. Οι Κανόνες αυτοί ανάγονται εις τας Οικουμενικάς Συνόδους, όταν υπήρχεν Εκκλησία και δεν υπήρχε Πολιτεία.
Ο κ. Πρόεδρος. Αφού λέγει "παρακολουθεί την Πολιτείαν…"
Ο κ. Μητρόπουλος. Τα εκκλησιαστικά θέματα ρυθμίζονται από τον ισχύοντα Καταστατικόν Νόμον. Μόνον τα δόγματα και την λατρείαν θεραπεύει η Ιεραρχία. Τα Διοικητικά θέματα τα θεραπεύει η Πολιτεία. Επιμένω διότι ο Νόμος ο Καταστατικός τα ρυθμίζει ρητώς. Οι Κανόνες, τους οποίους ανέφερεν το Προεδρείον, ανάγονται εις την εποχήν καθ’ ην δεν υπήρχεν ωργανωμένη Πολιτεία.
Ο κ. Βρατσάνος. Εν συντομία, είπε ότι το θέμα δεν μπορεί να λυθεί σε αυτή την αίθουσα. Από την στιγμή που δημιουργήθηκε ο θεσμός του Βοηθού Επισκόπου, θα πρέπει να προχωρήσει η ίδρυση Μητροπόλεως στον Πειραιά. Ο Πρόεδρος και ο Δήμαρχος συμφώνησαν να γίνουν δυο ψηφίσματα.
Ο κ. Δήμαρχος. Παρεμπιπτόντως, όμως, σας κάμω γνωστόν ότι το μεσημέρι ευρισκόμην εις το Υφυπουργείον των Οικονομικών δια την υπόθεσιν του Ταχυδρομείου, της υπογραφής δηλ. νέας συμβάσεως κλπ., ότε εισήλθεν ο Μητροπολίτης, ο οποίος έχει και καταγωγήν Πειραϊκήν. Εχαιρέτησε τον κ. Υπουργόν, εχαιρέτησε και εμένα, έγινε μια συζήτησις διαλογική και ο κ. Υπουργός του είπε: "Τέλος πάντων το ζήτημα του Πειραιώς δεν το ελύσατε". Εκείνος απήντησεν: "Εγώ εψήφισα υπέρ της συστάσεως Μητροπόλεως εν Πειραιεί. Συνεπώς δεν πρέπει να έχετε παράπονον από εμέ". Πιθανόν παρά τη Κυβερνήσει να υπάρχει σκέψις να επιμείνη διότι ο κ. Υπουργός του είπεν: "Είτε απεφασίσατε, είτε δεν απεφασίσατε, η Μητρόπολις εις τον Πειραιά θα γίνη". Αυτά ήκουσα και εθεώρησα καλόν να το ανακοινώσω εις το Συμβούλιον.
Ο κ. Σκορδίλης. Εν συντομία, καλώς θίχτηκε το θέμα, υπάρχουν Μητροπόλεις σε μικρά νησιά με πολύ λίγους κατοίκους. Οι σύλλογοι και οι οργανώσεις του Πειραιά να κινηθούν προς την κατεύθυνση αυτή και να ενισχυθεί το έργο της Κυβέρνησης. «Ημπορεί να διατηρηθή και η Μητρόπολις Ύδρας και Τροιζηνίας, όπως μέχρι σήμερον υφίσταται από δεκάδων ετών και να συσταθή και η Μητρόπολις Πειραιώς».
Μετά ταύτα το Σώμα εκδίδει το κατωτέρω ψήφισμα:
Το Δημοτικόν Συμβούλιον ακούσαν του Δημ. Συμβούλου κ. Ιωάννου Μητροπούλου εκθέσαντος ότι η ίδρυσις Μητροπόλεως εν Πειραιεί αναβάλλεται επί μακρόν και τονίσαντος ότι επιβάλλεται η άμεσος ίδρυσις της Μητροπόλεως προς ικανοποίησιν του αιτήματος πεντακοσίων και πλέον χιλιάδων πιστών.
Ακούσαν ομοίως του Προέδρου του Σώματος κ. Νικολάου Μάρουγκα τονίσαντος ότι η ίδρυσις Μητροπόλεως είναι σύμφωνος με τους κανόνας της Ανατολικής Ορθοδόξου της Χριστού Εκκλησίας και πλείστων των κ.κ. Δημοτικών Συμβούλων διερμηνευσάντων παλαιόν Παμπειραϊκόν πόθον ιδρύσεως ιδίας Μητροπόλεως εν Πειραιεί.
Εψηφίσατο Ομοφώνως
1)Διαμαρτύρεται δια την υπό της Σεβαστής Ιεραρχίας απόρριψιν της δικαίας προτάσεως του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, περί αμέσου ιδρύσεως Μητροπόλεως Πειραιώς.
2)Εκφράζει τας ευχαριστίας αυτού και του Πειραϊκού Λαού προς τον Υπουργόν Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων δια την πρωτοβουλία αυτού, γενομένην πρότασιν προς την Ιεραρχίαν ιδρύσεως Μητροπόλεως Πειραιώς, αναγνωρίσαντος το δίκαιον αίτημα των Πειραιωτών.
3)Διερμηνεύον παλαιόν Παμπειραϊκόν πόθον παρακαλεί την Κυβέρνησιν όπως, κατά την ανήκουσαν εις την Πολιτείαν διακριτικήν εξουσίαν της, εμμείνη και πραγματοποιήση την ίδρυσιν Μητροπόλεως εν Πειραιεί.
Το παρόν να υποβληθή εις τον κ. Πρόεδρον της Κυβερνήσεως και εις τον Υπουργόν Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Ακολούθως το Σώμα εισέρχεται εις την Ημερησίαν Διάταξιν….

Για τον διαχωρισμό αλλά και την ιστορία της πειραϊκής εκκλησίας έχω στην συλλογή μου δυο αυτοτελείς εκδόσεις:
-Ι. Σ. Μπούα. Επισκοπής διαίρεσις. Αθήνησι. Τύποις “Φοίνικος„ οδός Σταδίου 44. 1933, σ. 16.
[Ο συγγραφέας θεωρεί αντικανονικό και ασύστατο το θέμα της απόπειρας σχηματισμού ιδιαίτερης Μητρόπολης στον Πειραιά, σε αντίθεση με τις δημοσιεύσεις στις εφημερίδες του πρώην βουλευτού Πειραιώς Νικολάου Γεννηματά ο οποίος υπέβαλε υπόμνημα ίδρυσής της…]
-Αρχιμ. Γεωργίου Χ. Δελέγκα. Τ. Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς. Καθηγητού του Πνευματικού Φροντιστηρίου Κληρικών Ελλάδος. Η εκκλησία του Πειραιώς. Ο ιερός κλήρος και ο λαός της. Εν Πειραιεί 1966, σ. 40.

ΣΧΟΛΙΑ
*Αρχιεπίσκοποι Αθηνών που αναφέρονται στο κείμενο, Σπυρίδων Βλάχος (4.6.1949 - 21.3.1956), Δωρόθεος Γ΄(Ιωάννης Κοτταράς, γεννήθηκε στην Ύδρα, πέρασε τα γυμνασιακά του χρόνια στον Πειραιά και κατοικούσε στην πόλη, πέθανε στην Σουηδία μετά από εγχείρηση στον εγκέφαλο, 29.3.1956 - 26.7.1957), Θεόκλητος Β΄ Παναγιωτόπουλος (7.8.1957 - 8.1.1962).
*Η Μητρόπολη Πειραιώς ιδρύθηκε με διάφορους νόμους - διατάγματα (αναφέρονται το ΝΔ 3952, Φ.Ε.Κ. 80 Α΄ 29.4.1959, το ΒΔ 16 Περί … πληρώσεως της θέσεως Αρχιεπισκόπου Αθηνών, της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης και Πειραιώς, Φ.Ε.Κ. 272 Α΄ 17.12.1959), ανακηρύχθηκε μετά τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Θεόκλητου Β΄ (8.1.1962). Πρώτος Μητροπολίτης, ο Χρυσόστομος (Εμμανουήλ Ταβλαδωράκης) στα 1965-1977.
*Γεώργιος Βογιατζής, 1913-2003, Υπουργός Παιδείας από τον Μάιο του 1958 έως τον Σεπτέμβριο του 1961.
*Περισσότερες πληροφορίες εκτός από τα εκκλησιαστικά έντυπα (ενδεικτική βιβλιογραφία):
-Λεύκωμα Πειραιώς 1958, Το Αρχιεπισκοπικόν Γραφείον Πειραιώς, σελ. 34.
-Πειραιάς Ιστορία και Πολιτισμός, 2001, Το Αρχιεπισκοπικό Γραφείο Πειραιώς, σελ. 129.
-Χρήστου Πατραγά, Μεγάλο Πειραϊκό Λεύκωμα, Πειραιάς 2004, σελ. 181.
-Γιάννης Χατζημανωλάκης, Ο Πειραιάς και η ιστορική διαδρομή του (2600 π.Χ. - 2009 μ.Χ.), Πειραιάς 2009, Η ίδρυση της Μητροπόλεως και του Νομού Πειραιώς, σελ. 134.
*Ο Νομός Πειραιώς ιδρύθηκε το 1964.

Μια ομιλία και μια συζήτηση για την λιμενοποίηση του φαληρικού όρμου εις βάρος των πειραϊκών συμφερόντων.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Για να αναπτυχθεί μια πόλη, γενικά μια κατοικημένη περιοχή που διαθέτει παράλιο μέτωπο, θεωρείται απαραίτητο να καλυφθεί η φυσική της ακτογραμμή ώστε κατασκευαστούν λιμενικές εγκαταστάσεις, να δημιουργηθούν κρηπιδώματα, να αξιοποιήσουν οι αρχές κάθε τμήμα του που θα προσφερθεί για όλες τις χρήσεις, ειδικά την εμπορική και επιβατική κίνηση.
Κάθε τι ανάλογο πού θεωρείται πρόοδος και ένα βήμα προς το μέλλον, βρίσκει πάντα την αντίδραση μιας μερίδας ατόμων που με τοπικιστικά, σωστά ή άδικα κριτήρια διαμαρτύρονται από φόβο κυρίως μη τυχόν αυτό το εγχείρημα αποβεί καταστροφικό.
Όπως στις ημέρες μας διαμαρτύρεται ο κόσμος για την επέκταση σταθμού κρουαζιέρας στην εξωτερική πλευρά του λιμένα, παλαιότερα για το μπάζωμα του χώρου όπου υψώθηκε το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, πιο πριν στα Βοτσαλάκια της Καστέλλας και του όρμου της Φρεαττύδας, έτσι δυνατό και επίκαιρο υπήρξε το θέμα της λιμενοποίησης του φαληρικού όρμου με κίνδυνο την μείωση της εμπορικής δραστηριότητας του πειραϊκού λιμένα.
Από τα δεκάδες κείμενα του αρχείου μου που έχω διαβάσει, επέλεξα δυο σημαντικά, δείγματα της αγωνίας των πολιτών για την αποτροπή της απειλής… η οποία στις ημέρες μας δεν υφίσταται λόγω της αλλαγής των συγκοινωνιακών δεδομένων και της σταδιακής προσαρμογής της λιμενικής κίνησης.
Τα έγγραφα ανήκουν στην συλλογή μου.

*Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιώς. Της ενάτης Συνεδρίας γενομένης την 16ην Οκτωβρίου 1959.
Ο κ. Δήμαρχος [ο Παύλος Ντεντιδάκης απευθυνόμενος στον Ηρακλή Σακαλή]. … Επίσης, εθέσατε ένα τρίτον ερώτημα, σχετικώς με τα διαδοθέντα ότι το Δ.Σ. του Ο.Λ.Π. εψήφισεν δρχ. 255.000.000 δια την εγκατάστασιν λιμένος εις το Δέλτα του Παλαιού Φαλήρου. Επ’ αυτού ωμίλησεν ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Μητρόπουλος, (ο οποίος νομίζω ότι και σήμερον θα ομιλήση σχετικώς) και εκ των πληροφοριών τας οποίας έχομεν και εκ του τηλεγραφήματος το οποίον έστειλεν ο κ. Υπουργός των Συγκοινωνιών εις το Προεδρείον της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών, νομίζω ότι πρέπει, πλέον, κατά ένα ποσοστόν να είμεθα ήσυχοι, διότι δεν πρόκειται να γίνη λιμήν εις το Παλαιόν Φάληρον.
Επί της ημερησίας διατάξεως.
Θέμα 2ον. «Συνέχισις δηλώσεων δια τον Ο.Λ.Π. του κ. Ι. Μητροπούλου».
Ήθελα να προσθέσω, καίτοι εκ της αναγνώσεως των πρακτικών είδα ότι πραγματικώς εκάλυψα κατά το μεγαλύτερον μέρος το θέμα, ολίγα τινά. Έχει παρεξηγηθή το θέμα αυτό της δήθεν λιμενοποιήσεως του Φαληρικού Όρμου. Νομίζω ότι δεν θα πρέπει να γίνεται σύγχυσις μεταξύ των θεωρητικών οι οποίοι υποστηρίζουν ακόμη την λιμενοποίησιν του Όρμου και από πολλών ετών, μεταξύ της σημερινής πραγματικότητος η οποία διεμορφώθη βάσει της εν τέλει κατευθύνσεως της Κυβερνήσεως και της αποφάσεως του Ο.Λ.Π. και του ενδεχομένου εκ των πραγμάτων κινδύνου ο οποίος θα ανακύψη και από ανατολών και από δυσμών.
Οι θεωρητικοί, μεταξύ των οποίων είναι και ο Μηχανικός Κιτσίκης, θέτουν πάντοτε το ζήτημα της λιμενοποιήσεως του Φαληρικού Όρμου, και προβλέπουν και κυματοθραύστας, οι οποίοι βέβαια είναι απαραίτητοι δια να δημιουργηθή ο λιμήν από του Φαλήρου προς τον Πειραιά. Ο κ. Κιτσίκης προ μηνών προέβη και εις δηλώσεις και υπεστήριξε ότι πλην της μιάς αποβάθρας, εις την οποίαν κατέλειξεν ο Ο.Λ.Π. και η Κυβέρνησις, θα έπρεπε να γίνη και δευτέρα αποβάθρα δια την υποδοχήν των τουριστών, δηλ. με άλλας λέξεις των επιβατών. Με ανησύχησε το σημείον αυτό και αμέσως απήντησα τότε δια τοπικής εφημερίδος - της "Φωνής του Πειραιώς"-εις σειράν άρθρων και απέδειξα ότι δεν στέκουν αι απόψεις του κ. Κιτσίκη. Δεν είπα ποτέ ότι ετέθη θέμα λιμενοποιήσεως εκ μέρους επισήμου πηγής. Ο κ. Κιτσίκης είναι ανεύθυνος και δύναται να έχη τας γνώμας του., όπως είχον τας γνώμας των και οι θεωρητικοί από του 1870 και ο μακαρίτης Ησαΐας και ο αείμνηστος Γεώργιος Σακαλής. Αυτά είναι θεωρητικά και πάντοτε θα το αντιμετωπίζωμεν. Οι θεωρητικοί όμως αυτοί απέκτησαν και ωρισμένα επιχειρήματα εκ του λιμένος, ως διεμορφώθη κατά τα τελευταία έτη, είτε καλώς είτε κακώς. Διότι η διαμόρφωσις αυτή, αι επιχωματώσεις αυταί, δια τας οποίας διετύπωσα πάντοτε επιφυλάξεις και τας καταπολέμησα, παρουσιάζουν πλεονεκτήματα από απόψεως παραβολής των πλοίων, αλλά παρουσιάζουν και ένα μέγα μειονέκτημα της μειώσεως της υδατίνης επιφανείας. Εντεύθεν αντλούν επιχειρήματα οι θεωρητικοί και λέγουν ότι εφ’ όσον υπάρχει συμφόρησις εις τον λιμένα ενδείκνυται πλέον η δημιουργία άλλων λιμένων, είτε εις το Φάληρον είτε εις την Ελευσίνα. Θα ήθελα από όλους εκείνους οι οποίοι επέκριναν τον Ο.Λ.Π. και την Κυβέρνησιν, να εμφανίσουν ιδέας αι οποίαι θα καταπολέμουν αυτάς τας απόψεις των θεωρητικών. Αλλά με επιχειρήματα σοβαρά. Είπα και εις την προηγουμένην συνεδρίασιν ότι τα επιχειρήματα περί δήθεν ζημίας των επαγγελματιών και περί δήθεν (όπως και έγκριτος πολίτης του Πειραιώς έγραψε) κατασπαταλήσεως του πειραϊκού χρήματος και του πειραϊκού ιδρώτος δια την δημιουργίαν Φαληρικού λιμένος θα ήθελα να μη λέγωνται. Και ετόνισα ότι εγώ δεν θα καταπολεμήσω τα επιχειρήματα αυτά, διότι είμαι Πειραιώτης. Αλλά δίδομεν λαβήν και ευχέρειαν απαντήσεως εις τους θεωρητικούς. Διότι απέδειξα ότι δεν πρόκειται να ζημιωθούν οι επαγγελματίαι από ενδεχόμενα απίθανα κέρδη, τα οποία θα ήτο δυνατόν να προσπορίσουν από μιαν μη εξυπηρετουμένην πλέον εκ της συμφορήσεως του λιμένος κίνησιν και ότι θα ηδύναντο ευχερώς οι θεωρητικοί να απαντήσουν ότι δεν πρόκειται περί χρήματος πειραϊκού, περί ιδρώτος πειραϊκού, αλλά πανελληνίου και παγκοσμίου πηγής χρήματος, το οποίον διατίθεται εις την πειραϊκήν αγοράν. Ανέφερα και αριθμούς και απέδειξα ότι 255 περίπου εκατομμύρια από τον προϋπ/σμόν του 1960, τα οποία επαναλαμβάνονται και από τον παρελθόντα και από τον προπαρελθόντα Προϋπ/σμόν, διατίθεται εις την πειραϊκήν αγοράν.
Διότι 98 εκατομμύρια λαμβάνουν οι εργάται οι οποίοι, είτε είναι Πειραιώται είτε δεν είναι, κατοικούν εις τον Πειραιά, διότι δεν είναι δυνατόν ο εργάτης να κατοική εις τα προάστεια των Αθηνών ή εις το Κολωνάκι. Συνεπώς εις την αγοράν αυτήν διατίθενται τα 98 εκατομμύρια.
Επίσης απέδειξα ότι θα ηδύναντο οι θεωρητικοί να αντιλέξουν ότι και άλλα εκατομμύρια τα οποία διατίθενται εις εκτέλεσιν λιμενικών και οικοδομικών και άλλων έργων σχετικών με τον λιμένα, διατίθενται υπέρ υπέρ εργατών Πειραιωτών οι οποίοι εκτελούν με τας χείρας των τα έργα αυτά. Και είπα ότι θα ηδύναντο επίσης οι θεωρητικοί να αντιλέξουν ότι και τα κτήματα τα οποία απαλλοτριώνονται και πληρώνονται από τον Ο.Λ.Π. αφορούν εκτίμησιν και πληρωμήν αξίας εις χείρας Πειραιωτών κτηματιών. Συνεπώς τα 255 περίπου εκατομμύρια του Ο.Λ.Π. διατίθενται όχι δια την Φαληρικήν λιμενοποίησιν, αλλά εις την Πειραϊκήν αγοράν. Και θα ήτο, Κύριοι, οξύτατον το κοινωνικόν πρόβλημα εάν δεν υπήρχεν ο Ο.Λ.Π. με τοιαύτην χρηματικήν, οικονομικήν δυναμικότητα, να αντιμετωπίζη το θέμα αυτό της εισροής τόσων χρημάτων εις την Πειραϊκήν αγοράν. Αυτά τα είπα και έφθασα εις το ενδεχόμενον πώς θα αντιμετωπίσωμεν αυτόν τον κίνδυνον, διότι ομολογώ ότι πάντοτε με ανησυχεί και βλέπω ότι η συμφόρησις με την ανοδικήν εξέλιξιν του λιμένος εάν δεν έχει δημιουργηθή σήμερον εις οξύ σημείο, έχει δημιουργηθή κάπως και θα αυξηθεί ασφαλώς εις το μέλλον. Πρέπει λοιπόν, αντί να κατηγορώμεν ανευθύνως, αντί να επικαλούμεθα ασύστατα επιχειρήματα, να φροντίσωμεν όλοι με τας ιδέας μας, με τας προτάσεις μας πώς θα δυνηθώμεν εντός της σημερινής πραγματικότητος να δημιουργήσωμεν ποιάν τινα μεγαλυτέραν επιβατικήν άνεσιν ή μάλλον διακίνησιν γενικώτερα των πλοίων εν τω λιμάνι.
Και φθάνω εις την σημερινήν πραγματικότητα, την οποίαν αληθώς αντεμετώπισε με πλήρη κατανόησιν το Υπουργείον Δημοσίων Έργων και γενικώτερα η Κυβέρνησις και το Συμβούλιον του Ο.Λ.Π. Διότι αντί να κατατριβώμεθα εις δάκρυα και εις διαμαρτυρίας και εις επιχειρήματα έωλα, επετύχωμεν να μεταφέρωμεν την αποβάθραν της Ιχθυόσκαλας, την στρατιωτικήν, την Καρβουνόσκαλα και της ξυλείας προσεχώς, δια να δημιουργήσωμεν, ακριβώς, άνεσιν εις την διακίνησιν των πλοίων εντός του λιμένος, πράγμα το οποίον θα αποκλείση το ενδεχόμενον της συμφορήσεως και της εντεύθεν λιμενοποιήσεως ετέρου όρμου. Αυτή είναι η θετική πολιτική, αυτή είναι η σημερινή πραγματικότης την οποίαν οφείλω να τονίσω δια να καθησυχάσωμεν όλοι οι Πειραιώται, ότι τουλάχιστον επί του παρόντος κατορθώνει και το Υπουργείον και το Δ.Σ. του Ο.Λ.Π. να αντιμετωπίζη θετικάς λύσεις.
Βεβαίως, ίσως και αυτά τα μέτρα δεν είναι αρκετά. Αλλά ουδείς δύναται να αντιμετωπίζη και θέματα τα οποία δεν γνωρίζω εάν μετά πολλά έτη θα είναι δυνατόν να ανατραπούν από τον παράγοντα "αεροπλάνον". Είπα εις την προηγουμένην συνεδρίασιν ότι ηγωνίσθην από του 1945, υπέδειξα λύσεις και δι’ ειδικού βιβλίου το οποίον εξέδωκα επρότεινα πώς είναι δυνατόν να πολλαπλασιασθή η υδατίνη επιφάνεια του λιμένος Πειραιώς και χαίρω πολύ διότι τα γεγονότα με διακιώνουν. Διότι εάν τότε αυταί αι ιδέαι μου αι οποίαι βεβαίως δεν έτυχον ανταποκρίσεως, διότι ίσως προήρχοντο όπως είπα, από ελευθέρας σκοπιάς και όχι από αξιωματούχου, θα ήτο δυνατόν να είχε πολλαπλασιασθή η υδατίνη επιφάνεια και δεν θα είχαμε πλέον θέμα ενδεχομένου αργότερον κινδύνου λιμενοποιήσεως του Φαλήρου.
Εδώ, Κύριοι, (εν κατακλείδι και επειδή πολλά ακόμη έχω να εκθέσω και επιφυλάσσομαι να τα εκθέσω εις την αρμοδίαν Επιτροπήν, δια να ωριμάσουν και να είδωμεν πώς θα το αντιμετωπίσωμεν) υπάρχει ένας Νόμος ο οποίος επεξέτεινε το 1957 την περιοχιακήν διακαιοδοσίαν του λιμένος μέχρι του Δέλτα. Περιελήφθη εις την παραλιμένιον περιοχήν του Ο.Λ.Π. η ακτή την οποίαν διοίκει η γραμμή από του Θεάτρου μέχρι της δυτικής πλευράς της λεωφόρου Συγγρού. Παραμένει εκτός λιμενικής περιοχής η ακτή Πρωτοψάλτη, μέχρι ωρισμένου σημείου της Πειραϊκής ακτής. Δια του Νόμου εκείνου, εις την ψήφισιν του οποίου η συμβολή του σημερινού Δημάρχου είναι αξιέπαινος, ετέθη η ρήτρα ότι η περιοχή αυτή διατίθεται εις τον Ο.Λ.Π. δια να κατασκευασθή απόβάθρα προς υποδοχήν μόνων υψηλών προσώπων. Είναι προς τιμήν του κ. Ντεντιδάκη διότι δια της επιμονής του τότε, ως εκπροσώπου της μειοψηφίας, ετέθη αυτή η διάταξις και περιωρίσθη η αποστολή της χρήσεως της αποβάθρας μόνον δια την υποδοχήν υψηλών προσώπων, απαγορευθείσης ρήτως πάσης ετέρας χρήσεως. Υπάρχει, λοιπόν, μια νομική πραγματικότης, δυνάμει της οποίας δεν δύναται το Κράτος σήμερον να προβή εις κατασκευήν αποβάθρας σκοπούσης εις εμπορικήν εκμετάλλευσιν.
Βάσει του Νόμου αυτού ο οποίος προβλέπει συμμετοχής και εις τα έξοδα ακόμη της κατεδαφίσεως των κτισμάτων της αεροπορικής βάσεως δι’ ενός ποσού 1.500.000 δρχ. και εφ’ όσον είναι περιοχή του Ο.Λ.Π., εκλήθη ούτος από το Υπουργείον Δημοσίων Έργων να αναλάβη την κατασκευήν αποβάθρας προς υποδοχήν υψηλών προσώπων, κατασκευήν κτιρίων Ναυτικού Ομίλου, κατασκευήν μιας αιθούσης και παρεμφερών άλλων έργων. Βεβαίως, το Υπουργείον Δημοσίων Έργων όπου εισηγήθη αυτά είχεν υπ’ όψιν του ωρισμένας απόψεις των υπηρεσιών του αι οποίαι είχαν επηρεασθή και από τας ενδημούσας επικινδύνους θεωρητικάς αντιλήψεις. Υπεστηρίχθη από τον εκπρόσωπον του Δήμου και από τους Πειραιώτας συναδέλφους εν τω Συμβουλίω του Ο.Λ.Π. ότι ημείς δεν είναι δυνατόν να αναλάβωμεν την υποχρέωσιν της εκτελέσεως αυτών των έργων τα οποία προϋπολογίζοντο εις 35 εκατομμύρια, πρώτον διότι η θέσις εκείνη κατά τας γνώμας των τεχνικών δεν δίδει την δυνατότητα ευκόλου θεμελιώσεως και συνεπώς είναι δυνατόν να ανοίξωμεν πληγήν δαπάνης η οποία θα πυρροή επί μακρόν και τα 35 εκατ. είναι δυνατόν να γίνουν 100 και δεν είναι δυνατόν παρά να περιωρισθώμεν εντός του Νόμου, δηλ. αποφυγήν πάσης κατασκευής προς εμπορικήν εκμετάλλευσιν, πάσης υπονοίας προς δημιουργίαν πυρήνος λιμενικού και περιορισμόν εντός του πλαισίου του Νόμου. Ομολογώ και οφείλω να το διακηρύξω, δια να καθησυχάσωμεν όλοι οι Πειραιώται, ότι το Υπουργείον αντεπεκρίθη εις τας προτάσεις αυτάς πλήρως. Επέδειξε πλήρην κατανόησιν. Και περιωρίσθη όλον το έργον εις την κατασκευήν μιας μικρής αιθούσης, η οποία είναι απαραίτητος φυσικά δια την υποδοχήν των υψηλών προσώπων και των συνοδών των. Δεν είναι δυνατόν να υποδέχεται η ακτή του Φαλήρου ένα υψηλόν πρόσωπον εις την αποβάθραν χωρίς να υπάρχη και μια αίθουσα αναμονής. Εδέχθη το Υπουργείον να μη αναλάβη την εκτέλεσιν του έργου ο Ο.Λ.Π. Αυτή ήτο η πρώτη επιτυχία μας και αυτό σημαίνει ότι περιορίζεται πλέον η δαπάνη εντός ωρισμένου πλαισίου. Ανέλαβε την ευθύνην το Υπουργείον να κατασκευάση την αποβάθραν και ο Ο.Λ.Π. περιωρίσθη μόνος εις μίαν συμμετοχήν, εντός του πλαισίου του Νόμου, 8.000.000 δρχ. εν όλω δια την κατασκευήν της αιθούσης και τον καλλωπισμόν της περιοχής και τα οποία 8.000.000 δεν δίδονται από τον εφετεινόν προϋπ/σμόν, αλλά 5 εκατομ. Δρχ. εκ του περισυνού προϋπ/σμού τα οποία είχαν διατεθή εκ του Νόμου δια τον καλλωπισμόν της περιοχής, δεδομένου ότι ο Ο.Λ.Π. δύναται και λουτρά εκεί να κατασκευάση και να τα εκμεταλλεύεται, και 3 εκατομ. δρχ. από τον προϋπολογισμόν του 1961. Πού είναι, λοιπόν, αι δαπάναι των 25 και των 40 εκατομ. που είδα κάπου να δημοσιεύονται;…
Δεν νομίζω, λοιπόν, εφ’ όσον όλοι γνωρίζομεν ότι ο Φαληρικός όρμος διέθετε δυο αποβάθρας ανέκαθεν, δια την υποδοχήν όχι μόνον των υψηλών προσώπων, αλλά και δια την αποβίβασιν των πληρωμάτων ξένων στόλων και πληρωμάτων ιδικών μας και επιβατών τουριστών ακόμη, την σιδηράν εξέδραν της AEROESPRESSO, από τας οποίας διήλθον προσωπικότητες (Βασιλείς, Πρωθυπουργοί, Πολιτικοί), ότι είναι έγκλημα να συντελέση ο Ο.Λ.Π. εις την κατασκευήν μιάς μόνον αποβάθρας, περιοριζομένης εις την αποστολήν της εντός του Νόμου δι’ υποδοχήν των υψηλών προσώπων. Πέραν αυτού, ουδέν έτερον συμβαίνει. Όσον αφορά δε την εκβάθυνσιν, η οποία αναγκαίως θα γίνη δια την προσέγγισιν των ακάτων, και εκεί ακόμη το Υπουργείον έδειξε πλήρη κατανόησιν και ανέλαβε η Τεχνική Υπηρεσία του Ο.Λ.Π. να αναμορφώση την μελέτην την οποίαν είχαν καταρτίσει αι Υπηρεσίαι του Υπουργείου Δημοσίων Έργων. Νομίζω, λοιπόν, ότι τα στοιχεία τα οποία είχα την τιμήν να θέσω υπ’ όψιν σας κατά την προηγουμένην συνεδρίασιν και τα στοιχεία τα οποία και εν ολίγοις ανέφερα σήμερον, σεβόμενος τον χρόνον και την κόπωσίν σας, κατά τα στοιχεία τα οποία αναφέρω εις άρθρα μου δημοσιευθέντα εις τον Τύπον την παρελθούσα εβδομάδα, αρκούν δια να καλύψουν και να καθησυχάσουν και εκείνους οι οποίοι τέλος πάντων συνεχίζουν ακόμη την πολεμικήν και ανησυχούν. Είμαι ευτυχής διότι με τας κινήσεις των Πειραιωτών Συμβούλων και με την κατανόησιν του Υπουργείου, το ενδιαφέρον της Κυβερνήσεως υπέρ του λιμένος του Πειραιώς εκδηλούται συνεχώς, διότι μας εγκρίνει την κατασκευήν επιβατικών σταθμών και μας υποβοηθεί πάντοτε εις ζητήματα συγχρονισμού και επεκτάσεως του λιμένος.
Ανησυχώ δια τους θεωρητικούς, διότι αποτελούν πάντοτε ένα κίνδυνον και αποτελεί και έτερον κίνδυνον η μελλοντική ανοδική εξέλιξις του λιμένος, η οποία θα δημιουργήση μιαν ημέραν συμφόρησιν. Κύριοι, βοηθήσατε όλοι δια να αποφευχθή αυτή η συμφόρησις. Εκεί είναι το θέμα.
Τον λόγο πήρε ο Εμμανουήλ Σκορδίλης, θεωρεί κι εκείνος ότι η διαβεβαίωση του Υπουργού των Συγκοινωνιών ησυχάζει το θέμα. Ίσως θα υπήρχε ευχερέστερη προβολή των πλοίων αν δεν είχε περιοριστεί η υδάτινη επιφάνεια του λιμένα. Δεν έγινε εκμετάλλευση του χώρου ο οποίος προέκυψε από τις καταστροφές κοντά στην παραλιακή ζώνη.
Ο Μητρόπουλος ανέφερε ότι σε μια επιτροπή, που είχε συσταθεί επί Υπουργού Πρωτευούσης Κοτζιά, είχε πει ότι θα έπρεπε να γίνει εκχωμάτωση κι όχι επιχωμάτωση και να φτάσει η παραλία μέχρι την οδό Φίλωνος. Δεν εισακούστηκε. Για να εξυπηρετηθεί η επιβατική κίνηση στον Φαληρικό όρμο χρειάζεται συστηματικό λιμάνι, έργο που δεν έχει μελετηθεί ακόμα.
Ο Σκορδίλης ερώτησε αν θα ήταν μεγαλύτερη ζημιά του λιμανιού από την εκτέλεση των έργων στο Φάληρο για την υποδοχή υψηλών προσώπων και τουριστών ή πιο μεγάλη από την ανάγκη να δημιουργηθεί νέο στον όρμο του Αγίου Γεωργίου Κερατσινίου, όπου θα μεταφερθούν αύριο μεθαύριο τα καταπλέοντα πλοία που θα ξεφορτώνουν ξυλεία, στρατιωτικό υλικό και διάφορα άλλα πράγματα; Να εξεταστούν οι απόψεις των επαγγελματικών οργανώσεων του Πειραιά που ζήτησαν πάλι την μελέτη του θέματος.
Μητρόπουλος:.. η λιμενοποίησις του όρμου αυτού επιβάλλεται δια την αντιμετώπησιν πρώτον τον κίνδυνον εκ της μειώσεως της επιβατικής κινήσεως του Πειραιώς και δεύτερον και σοβαρώτερον κίνδυνον εκ δυσμών, της δημιουργίας δηλ. συστηματικού λιμένος εις την Ελευσίνα. Συνεπώς ο Άγιος Γεώργιος, ενώ δεν μας βλάπτει ως λιμήν, πλουτίζει το εργαλείον αυτό που λέγεται Ο.Λ.Π. επ’ ωφελεία της Πειραϊκής αγοράς.
Υπήρχε μια διαμαρτυρία και αντίδραση των Θεσσαλονικέων, ένας όμιλος ζήτησε να γίνει επιχωμάτωση από την εκβολή της Λεωφόρου Συγγρού μέχρι της Ηλεκτρικής του Παλαιού Φαλήρου ώστε να κατασκευαστεί μόνιμη Αμερικανική Έκθεση. Ο Μητρόπουλος το δέχτηκε ευχαρίστως «διότι όσον επιχωματούται ο όρμος του Φαλήρου τόσον εκχωματούται ο λιμήν του Πειραιώς. Συνεπώς, εάν πρόκειται να γίνη ένα εκπολιτιστικόν έργον, κυβερνητική μερίμνη, δια τον εκπολιτισμόν της περιοχής, νομίζω ότι δεν πρέπει να παρεμποδισθή». «Θα έπρεπεν ο Πειραιεύς να διεκδικήση ευθέως την λειτουργίαν μονίμου εκθέσεως, δια να λύση πολλά ζητήματα όπως τα έλυσεν Θεσσαλονίκη. Διότι όπως είναι η Θεσσαλονίκη δια την Μεσευρώπην, είναι ο Πειραιεύς δια την Μέσην Ανατολήν και είναι απορίας άξιον πώς δεν ετέθη αυτό από αξιωματούχου πλευράς, δεδομένου ότι προσφέρεται ολόκληρος η περιοχή του Βασιλικού Περιπτέρου δια την δημιουργίαν της εν λόγω εκθέσεως».
Ο Σωκράτης Βρατσάνος έκφρασε τις επιφυλάξεις του, αφού είναι γνωστή η ευχέρεια μεταβολής των νόμων στην Ελλάδα. Η κατασκευή μια απλής αποβάθρας για επισήμους στο Φάληρο μπορεί να γίνει προγεφύρωμα μιας μελλοντικής απρόβλεπτης εξέλιξης. Πολλοί νομίζουν ότι τα κέρδη είναι μεγαλύτερα από την εκφόρτωση της ξυλείας επειδή απασχολούνται αρκετοί εργάτες παρά από ένα τουρίστα που θα εξυπηρετηθεί από ένα οδηγό που θα μπει στο αυτοκίνητό του να φύγει…
Διαβάστηκαν αποσπάσματα από τον βιβλίο του Γεωργίου Σακαλή, ομιλία στο βήμα της Βουλής στα 1929. [Γεωργίου Ι. Σακαλή. Βουλευτού Πειραιώς. Αγόρευσις εν τη Βουλή μετ’ επιλόγου. Περί του λιμένος Πειραιώς. Τυπογραφικά & εκδοτικά καταστήματα Μαράκη & Δασκαλάκη Τσαμαδού 43-Πειραιεύς. Σελίδες 64. Η αγόρευση έγινε στις 14-1-1929 με θέμα: Το ζήτημα του λιμένος της πρωτευούσης. Υπάρχει και ανάτυπο εκ του Ελευθέρου Βήματος 30.1.1929]
Ο Γεώργιος Πιτσάκης επανάφερε το κείμενο στην εφημερίδα ΝΕΟΙ ΣΚΟΠΟΙ. Ο Σακαλής είχε αντιταχθεί στην λιμενοποίηση του Φαλήρου φοβούμενος την εξαθλίωση του Πειραιά.
Ο Ιωάννης Σουρής πρότεινε να εκδοθεί ψήφισμα του Δ.Σ. στο οποίο να μην αποδέχονται την λιμενοποίηση του Φαλήρου.
Ο Παναγιώτης Λεούσης: Προσωπικά δεν πιστεύει ότι πρόκειται να γίνει συμφόρεση στον λιμένα του Πειραιά, γιατί έχει εκλείψει η εσωτερική διακίνηση των επιβατών. Δεν αναχωρούν πλοία για Θεσσαλονίκη, Βόλο, Χαλκίδα. Η χερσαία συγκοινωνία νέκρωσε την θαλάσσια. Αναρωτιέται αν δύνανται να εισέρχονται στο λιμάνι μεγαθήρια πλοία των 70, των 60 ή των 40 χιλιάδων τόννων με κάποια συχνότητα, δεδομένου της ύπαρξης των αεροπλάνων. Συνεπώς δεν φοβάται για την λιμενοποίηση του Δέλτα.
Ο Θεοφάνης Κωνσταντινίδης: Κύριε Μητρόπουλε, όταν όμως λέγετε ότι δεν πρέπει να ανησυχή ο Πειραϊκός Λαός, ότι δεν πρόκειται να συμβή τίποτε, σας ερωτώ: ποίος μας εγγυάται ότι μεθαύριον δεν θα είπουν οι αρμόδιοι ότι το λιμάνι του Πειραιώς δεν ημπορεί να δεχθή το άλφα ή βήτα πλοίον και συνεπώς πρέπει να επεκταθή το λιμάνι εις το Δέλτα; Εγώ, Κύριοι, κρούω τον κώδωνα του κινδύνου. Ο Πειραιεύς, με την λιμενοποίησιν, υπάρχει κίνδυνος να υποστή άλλην μίαν αφαίμαξιν τοιαύτην, ώστε θα θρηνούμεν πάλιν μετά από 2-3 χρόνια διότι δεν αντεδράσαμεν. Το πιστεύω αυτό. Μακάρι να διαψευσθώ. Πάντως, αι ανησυχίαι υπάρχουν, κ. Μητρόπουλε, όχι μόνον εις τους επαγγελματίας αλλά και εις ολόκληρον τον Πειραϊκόν λαόν, ότι ένα κομμάτι "της δραστηριότητος του λιμένος Πειραιώς θα μεταφερθή εις ένα άλλο λιμάνι.
Ο Νικόλαος Γαρουφαλάκης: «… Θετικά, διότι το ζω το λιμάνι, εκεί κοιμούμαι, εκεί εμεγάλωσα και εκεί εργάζομαι, γνωρίζω ακριβώς τας ανάγκας του και ως προς τον τουρισμόν και ως προς τα πλοία. Κύριοι, έχομεν ανεκμετάλλευτον χώρον τέτοιον, που και αν δεκαπλασιασθή η κίνησις του λιμένος, είμεθα έτοιμοι να την αντιμετωπίσωμεν. Ο χώρος αυτός είναι από το παλαιόν Τελωνείον μέχρι το Βασιλικό Περίπτερον περιλαμβανομένου. Σκεφθήτε, αγαπητοί Κύριοι, πόσα τετραγωνικά μέτρα είναι αυτός ο χώρος. Σας διαβεβαιώ ότι με ένα "σάτι" το οποίον έχομε θέσει εμπρός εις το Λιμεναρχείον, εξυπηρετούμεν ολόκληρον τον τουρισμόν της πόλεώς μας. Δηλαδή, αυτομάτως τα μεγαλύτερα πλοία τα οποία σήμερον εισέρχονται εις τον λιμένα Πειραιώς, ημπορούν να αράξουν την ιδίαν ώραν και να εξυπηρετηθούν την ίδιαν ώραν». Εκεί βρίσκεται το Νεκροταφείο των Καραβιών και στο Παλατάκι πλευρίζουν καράβια για να κάνουν τις προσωρινές τους επισκευές. Θα μπορούσε το Λιμεναρχείο να πλευρίζει τα τουριστικά και άλλα πλοία. Άρα δεν υπάρχει φόβος για το τι θα γίνει μετά από 100-150 χρόνια. «Και εάν έρχωνται εδώ πλοία των 70 ή 150 χιλιάδων τόννων, άλλοι είναι εκείνοι οι οποίοι θα επιληφθούν του ζητήματος»…

*Δακτυλογραφημένο κείμενο διάλεξης του Γρηγόρη Θεοχάρη (1907-27.6.1982), ο οποίος δημάρχευσε από 27.1.-27.4.1957.
Πριν από διόμισυ περίπου χρόνια, εις την ιδίαν αυτήν αίθουσαν, συνεκεντρώθησαν οι εκπρόσωποι των διαφόρων τάξεων και κλάδων ζωής της πόλεως αυτής και ανεξάρτητα από πολιτικήν ή κοινωνικήν τοποθέτησιν, διεδήλωσαν την απόφασίν των ν’ αντιταχθώσιν εναντίον της δημιουργίας προβλήτος επιβιβάσεως και αποβιβάσεως εις το φαληρικόν Δέλτα που θα εσήμαινεν την έναρξιν λιμενοποιήσεως του χώρου εκείνου. Από της θέσεως αυτής και με την συναίσθησιν της ευθύνης μου ως ασκούντος τότε τα καθήκοντα του Δημάρχου, εξέφρασα την πεποίθησιν ότι κάθε πέτρα η οποία θα ετίθετο δια την ωκοδόμησιν του κρηπιδώματος εις το φαληρικόν δέλτα θα ήτο ένα αγκωνάρι που θα απεκολλάτο από τα θεμέλια του Πειραιώς.
Η παμπειραϊκή εκείνη αντίστασις απέτρεψεν τότε την απειλήν χωρίς να είμεθα βέβαιοι ότι η απειλή αυτή δεν έρπει σήμερον κάτω από τα σπίτια μας.
Αντιθέτως μόλις χθές ανεκοινώθη ότι κατά Κυβερνητικήν επιταγήν, επισπεύδεται η υπό του ΟΛΠ ανέγερσις κτηριακών συγκροτημάτων, περιλαμβανόντων πλην της αποβάθρας επιβιβάσεως και αποβιβάσεως των επισήμων (κατ’ αρχήν προσώπων τουριστών, αργότερα) κέντρου αναψυχής εγκαταστάσεων ιστιοπλοϊκού ομίλου κ.λ.π. Τι άλλο αποτελούν ταύτα παρά την αρχήν της επελεύσεως του κακού; Εις τας ανακοινώσεις αυτάς θα είχον να προσθέσω και την σοβαρώτατα μελετωμένην, αν μη οριστικώς αποφασισθείσαν, δημιουργίαν εις τον αυτόν χώρον του Δ [Δέλτα] κτηριακών συγκροτημάτων μονίμου αμερικανικής εκθέσεως εμπορευμάτων, με αιθούσας διαλέξεων, υπνοτήρια κ.λ.π που θα καταστήση κέντρον εμπορικού ενδιαφέροντος την περιοχήν εκείνην αφαιμασομένης συν τω χρόνω εκ της πόλεώς μας της εμπορικής του ζωτικότητος εις βαθμόν άγνωστον από τούδε.
Αλλά ας μη νομισθή ότι κάμνομεν ειδικήν κριτικήν ενός ζητήματος το οποίον δεν είναι θέμα της σημερινής μας συγκεντρώσεως.
Ευρίσκεται όμως και το ζήτημα αυτό περικυκλωμένον από το μοναδικόν αγωνιώδες και μεγάλον ερώτημα: Δικαιούται ο Πειραιεύς να ζήση ως πόλις αξία σεβασμού ή κυοφορείται εις τον εγκέφαλον της κρατικής Ηγεσίας η εξωλοίσθησίς του εις την παρακμήν και η οριστική καταδίκη του.
Η πάλλουσα αυτή πόλις αποτελεί αυτοδυνάμως τιμήν του Έθνους και βάθρον της προόδου του. Η ανάπτυξις του Λιμένος, ιδιαίτερα, και η τεχνική διαμόρφωσις και συγκρότησίς του επέτρεψαν να καταστή η πόλις μας αναντικατάστατος άξων της κρατικής υποστάσεως, και τούτο ναι, χωρίς καμίαν υλικήν συμπαράστασιν εκ μέρους ουδενός, αλλά δι’ ιδίων και μόνον δυνάμεων. Η κρατική αρωγή, η τόσον αφειδώς διοχετευομένη εις άλλας περιοχάς υπήρξεν δι’ ημάς έννοια ευνούχος. Αντιθέτως, το κράτος δεν παραλείπει ευκαιρίαν χονδροειδώς ή εντέχνως να αφαιμάση τον Πειραιά και να αδιαφορή δια το μέλλον του ως Ελληνικής μεγαλουπόλεως. Απόδειξις η ανωτέρω απειλή κατά της πόλεως, η ένδυμα νόμου ενδυθείσα, της βαθμιαίας λιμενοποιήσεως του Δέλτα.
Εις μίαν περίοδον του εθνικού μας βίου όπου τα δημόσια έργα αποτελούν τον Κύριον σκοπόν του Κράτους. Θα ήτο δύσκολον να παραδεχθώμεν ότι η Κυβέρνησις διαθέτουσα δεκάδας και εκατοντάδας εκατομμυρίων δια την ανάπτυξιν και τόνωσιν της ζωής άλλων πόλεων της Ελλάδος - προς ας δεν μνησικακούμεν - θα ήτο δύσκολον λέγω να παραδεχθώμεν ότι θα επεθύμει την εξουθένωσιν του Πειραιώς.
Αλλά ιδού ότι εις την απειλήν του Δ. έρχεται να προστεθή η αγωνία εκ της τύχης των αρχαιολογικών μας θησαυρών αγωνία η οποία δηλητηριάζει την εμπιστοσύνην μας προς την κρατικήν ηγεσίαν.
Εδοκίμασα την ξεχωριστήν συγκίνησιν να ευρεθώ εις τον τόπον της ανακαλύψεως των θησαυρών και να παραστώ εις την από του υπεδάφους εις την επιφάνειαν της γης εναπόθεσίν των. Ήτο συγκλονιστικό το ψυχικό σκίρτημα του πλήθους που είχε σπεύσει εις το σημείο εκείνο.
Άφωνοι οι Πειραιείς, σε κατάσταση εκστάσεως παρηκολούθουν την ιεροτελεστία αυτή. Επικοινωνούσαν όλοι, αμίλητοι με την ψυχήν των αγαλμάτων τα χείλη των οποίων εσάλευαν για να μας φέρουν το χαιρετισμό των αρχαίων Ελλήνων και να μας διαβεβαιώσουν δια την πίστιν της αρχαίας Ελλάδος προς τις μεγάλες και αναλλοίωτες αξίες της ζωής. Και το βράδι, της ιδίας ημέρας εις το περιφρονημένον πειραϊκόν Μουσείον ηξίωσα και εδέχθην και εγώ την διαβεβαίωσιν των Υπουργών αξ. κ.κ. Βογιατζή και Αλιμπράντη περί οριστικής παραμονής των θησαυρών αυτών εις την πόλιν μας άποψις προς την οποίαν από της πρώτης στιγμής είχεν συνταχθή και ο Δ/ντής Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Παιδείας κ. Ιω. Παπαδημητρίου.
Εις την διαβεβαίωσιν όμως αυτήν και την εξ αυτής αισιοδοξίαν μας ανεφάνησαν την επομένην ρήγματα εκ της εκφρασθείσης αντιλήψεως του αξ. κ. Προέδρου της Κυβερνήσεως ειπόντος ότι δεν έπρεπεν να επικρατήση τοπικιστικόν πνεύμα αλλά να εξετασθή το ζήτημα από της πλευράς της εξυπηρετήσεως των γενικωτέρων συμφερόντων της χώρας.
Αλλά «Χώρα» δεν είναι μόνον αι Αθήναι. Κατά την ιδίαν λογικήν θα πρέπει ο Ερμής του Πραξιτέλους ο ευρισκόμενος εις την Ολυμπίαν επίσης ο Ηνίοχος, ο ευρισκόμενος εις τους Δελφούς να μεταφερθώσιν εις Αθήνας. Αλλά τοιαύτην βεβήλωσιν κανείς δεν θα απετόλμα.
Ο μεταξύ των Ελλήνων ελγινισμός είναι δι’ ημάς ασύλληπτος ηθικώς έννοια. Και πιστεύομεν ότι η Κυβέρνησις θα αντιληφθή το πειραϊκόν, το αλύγιστον αυτό πειραϊκόν δίκαιον και δεν θα καταστήση πρόσφυγας εις την πρωτεύουσαν κατά τον προσφυή χαρακτηρισμόν Αθηναίας Κυρίας, τους Πειραιείς Θεούς.
Βεβαίως, δια την ανταξίαν προβολήν των θησαυρών Θα απαιτηθή ανάλογος διαμόρφωσις του Μουσείου μας. Να ανεγερθή οικοδόμησιν ανάλογον προς την μεγαλοπρέπειαν των ιερών που θα στεγάση. Και θα πρέπει να συγκεντρωθώσι εις αυτό όσα κατά καιρούς ανευρέθησαν εις την πόλιν μας και μετεφέρθησαν εντός ή εκτός της Ελλάδος. Παράλληλα επιβάλλεται η προστασία και ανάδειξις όλων των άλλων αρχαιολογικών ή μνημειακών μας θησαυρών και προς αυτήν την κατεύθυνσιν οφείλει ενεργώς να προχωρήση η Αρχαιολογική υπηρεσία του Κράτους.
Ας ελπίσωμεν ότι η φωνή μας δεν θα είναι βρόντος εν τη ερήμω.
Ας ελπίσωμεν ότι ο Πειραιεύς θα παύση να είναι χώρος κρατικής περιφρονήσεως και ότι εμπράκτως θα τύχη της αναγνωρίσεώς του ως Πόλεως Εθνικής Προβολής.

ΣΧΟΛΙΑ
-Για τον τεχνικό σύμβουλο του Ο.Λ.Π. και πολιτικό μηχανικό Νίκο Κιτσίκη (1887-1978), έχω αναφερθεί στο άρθρο μου: «Το λιμάνι του Πειραιά, σκέψεις για την ανοικοδόμησή του από τον Νίκο Κιτσίκη στο περιοδικό ΑΝΤΑΙΟΣ, 1946». Ανάρτηση στο blog μου, Σάββατο 15 Μαΐου 2021.
-Ιωάννου Δημ. Μητροπούλου. Δικηγόρου (Πειραιώς). Γενικά και Πειραϊκά Θέματα. 1951. Κρίσεις [πρόλογος] του κ. Γεωργίου Παπανδρέου. Σελίδες 104. Ιωάννης Δ. Μητρόπουλος, 1901-1977.-Ο αρχιτέκτονας Κώστας Η. Μπίρης, σε άρθρο του στην Καθημερινή, 6 Φεβρουαρίου 1949 έγραψε: Δυο λιμένες, ο ένας προς τον Σαρωνικόν και ο άλλος προς τον Κορινθιακόν κόλπον, εις την θέσιν των αρχαίων Παγών, θα εξασφαλίζουν όλας τας στρατιωτικάς και εν γένει τας κρατικάς μεταφοράς, χωρίς την επιβάρυνσιν του λιμένος του Πειραιώς και χωρίς να την μεσολάβησιν του Ισθμού, ο οποίος και ανεπαρκής είναι και αχρηστεύεται εν καιρώ πολέμου… Η ηλεκτρική γραμμή Πειραιώς-Περάματος, συμπληρουμένη με άλλην ομοίαν από τας Αθήνας, θα προεκταθή έως τα Μέγαρα και εις Παγάς…». Παγές=Αλεποχώρι.
-Δεν είμαι βέβαιος αν η ομιλία του Γρηγόρη Θεοχάρη έγινε στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς (Φουαγιέ), το βράδυ της Τρίτης, 4^ης Αυγούστου 1959, όταν συγκλήθηκε ευρεία σύσκεψη για την αντιμετώπιση του θέματος της αξιοποίησης των πειραϊκών αρχαιοτήτων. Οργανώτρια η Φιλολογική Στέγη Πειραιώς, η οποία είχε συστήσει Επιτροπή Προστασίας και Αξιοποιήσεως Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων Πειραιώς.
-Το λιμάνι της Ραφήνας και του Λαυρίου μοιράζονται με τον Πειραιά την κίνηση της Αττικής προς κάποια νησιά των Κυκλάδων και του ΒΑ Αιγαίου. 

Στρατιωτική αλληλογραφία των ετών 1945-1946 για εγκατάλειψη θέσης των ανδρών φρουράς της Μερικής Διαχειρίσεως Υλικού της Γ.Α.Υ.Σ.Π. στην οδό Ντενί-Κοσσέν στον Πειραιά.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Αντλώ από ένα φάκελο του αρχείου μου έγγραφα με κοινό περιεχόμενο την αλληλογραφία που συντάχτηκε και διακινήθηκε σε στρατιωτικό και αστυνομικό επίπεδο στα 1945-46 ώστε να απολογηθούν οι στρατιώτες που βρέθηκαν να έχουν εγκαταλείψει την θέση τους την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 1945 στην αποθήκη υλικού επί της οδού Ντενί-Κοσσέν (34^ου Συντάγματος Πεζικού) στον Πειραιά, πράγμα κολάσιμο από τους κανόνες και με υποψία την τυχόν έκθεσή της σε κινδύνους κλοπής.

Ντενί Κοσσέν, από τον Denys Cochin, 1.9.1851-24.3.1922, μια οδός του παλαιού Πειραιά που άλλαξε όνομα. Κατά σειρά από σήμερα μέχρι το αρχικό της βάπτισμα λεγόταν: 34^ου Συντάγματος Πεζικού με την απόφαση 182/13.5.1953, Ντενύ Κοσσέν από 15.11.1923, Δημητρίου Μουτζοπούλου, Υδραγωγείου, Σωκράτους.

Στα χρόνια εκείνα η Στρατιωτική Διοίκηση στεγαζόταν στην Βασιλέως Γεωργίου και Βασιλίσσης Σοφίας. Το Φρουραρχείο στην οδό Μιαούλη 23. Το Στρατοδικείο Αθηνών στα 1949 ήταν στην οδό Ρούσβελτ (Ακαδημίας) 11.

*Αριθ. Πρωτ. 414
Εν Πειραιεί τη 5η Νοεμβρίου 1945
Η Μερική Διαχείρισις Υλικού
Προς Την Γενικήν Αποθήκην Υλικού Στρατού
Ενταύθα
"Περί της απουσίας των ανδρών της Φρουράς της αποθ/κης"
Λαμβάνω την τιμήν, να αναφέρω, ότι κατά την ενεργηθείσαν επίσκεψιν εν τη αποθήκη της Διαχειρίσεως, χθες Κυριακήν 4ην τρέχοντος και περί ώραν 11ην π.μ., μετά του συναδέλφου μου Ανθ/γού κ. Ταχτσόγλου Θωμά, διεπίστωσα ότι απουσίαζον άπαντες οι άνδρες της Φρουράς.
Προς τούτο ηρεύνησα και εις τα γειτονικά κέντρα πλην όμως ουδαμού ανεύρον τινά τούτων.
Μετά δίωρον περίπου παραμονής μετά του συναδέλφου εις τα γραφεία της αποθήκης ενεφανίσθη είς των ανδρών όστις μας εδικαιολογήθη ότι επειδή τυγχάνουν τόσον αυτός όσον και οι λοιποί συνάδελφοί του απολυόμενοι είχον ασχοληθή με την συγκέντρωσιν των απαραιτήτων στοιχείων.-
Επί κεφαλής της Φρουράς τυγχάνει ο Λοχίας Ψαρρός Ελευθέριος ανήκον εις τον ΙΙ Λόχον του 160 Τάγματος Εθνοφυλακής, εις ου την δύναμιν ανήκουν και οι λοιποί άνδρες της Φρουράς. [Υπογραφή, Ανθ/γός]
Το σημείωμα πρωτοκολλήθηκε την επόμενη ημέρα. «Να κληθή και να παρουσιασθή ο Λοχίας το απόγευμα ώρα 5 μ.μ.».

*ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. Ε.Π. 419
Γραμματεία
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΗ ΥΛΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΡΟΥΡΑΡΧΕΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΕΝΤΑΥΘΑ
Λαμβάνω την τιμήν να διαβιβάσω την συνημμένην αναφοράν του υφ’ ημάς Μερικού Διαχειριστού Υλικού περί απουσίας απάντων των ανδρών της φρουράς της αποθήκης του, παρακαλώ όπως, ευαρεστούμενοι λάβητε τα ενδεικνυόμενα μέτρα.-
Εν Πειραιεί τη 6η Νοεμβρίου 1945
[Κοινοποίηση στην Γραμματεία, στην Μερική Διαχείριση Περισυλλογής και στον Ταγματάρχη Παπαζαχαρία με αντίγραφο αναφοράς. Σφραγίδα ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΗ ΥΛΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ/ ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Σημείωση «Το 160 να αναφέρη τα ονοματεπώνυμα των ανδρών». Σφραγίδα ΙΩΑΝΝΗΣ Π. ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ; Άφιξη στο ΦΡΟΥΡΑΡΧΕΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ στις 9-11-45.

*Φρουραρχείον Πειραιώς
αριθ. Πρωτ. ΕΠ 707
Προς τον Έφ. Ανθ/γόν Πεζ. Καμπίτσην Ιω.
Διαβιβάζεται υμίν συνημμένως αλληλογραφία, αφορώσα εγκατάλειψιν θέσεως των ανδρών του Φυλακείου Ντενί-Κοσσέν, ίνα ενεργήσητε ένορκον προανάκρισιν και υποβάλητε ημίν το σχετικόν πόρισμα το ταχύτερον.
Εν Πειραιεί τη 9 Νοεμβρίου 1945
Ο Φρούραρχος [Υπογραφή του Ιωάννη Καντηρού]

*Εν Πειραιεί σήμερον την 6^ην του μηνός Νοεμβρίου του έτους 1945 ημέραν Τρίτην και ώραν 10^ην.
ΕΞΕΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ.
Ο Ιωάννης Καμπίτσης ενέργησε ένορκο προανάκριση επί παρουσία του Γεράσιμου Βαρδάνη ως γραφέα. Μάρτυρας ο Βασίλειος Μπαφέρος, κάτοικος Πειραιώς, οδός Ν. Κανελλοπούλου, ετών 31, τραπεζ. υπάλληλος και ήδη έφεδρος ανθυπολοχαγός.
«Αναφέρομαι καθ’ ολοκληρίαν εις την από 5 Νοεμβρίου ε.έ. αναφοράν μου προς την Γενικήν Αποθήκην Υλικού Στρατού Πειραιώς, ης το περιεχόμενον αναγνωσθέν μου βεβαιώ.-
Εβεβαιώθη απολύτως ότι ουδείς ήτο εις το φυλακείον. Προς τούτο άλλως τε μετά του συναδέλφου μου κ. Τατσόγλου Θωμά ηρεύνησα τα πλησίον καφενεία και τα άλλα κέντρα αλλ’ ουδένα εξ αυτών ανεύρον. Κατά τας 12.30΄ περίπου αφίχθη είς στρατιώτης παρά του οποίου πληροφορήθην, ότι όλοι οι άνδρες είχον μεταβή δια να τακτοποιήσουν τα χαρτιά τους δια να απολυθούν όσον αφορά δε τον λοχίαν δεν γνωρίζει πού ευρίσκεται.
Εις τας 13.30΄ ανεχώρησα μετά του συναδέλφου μου, αλλά και τότε διερχόμενος εκ της πόλεως διεπίστωσα, ότι ουδείς είχεν επιστρέψει πλην του ενός, όστις ως είπον είχεν επιστρέψει εις τας 12.30΄.
Την επομένην πρωΐαν εκάλεσα τον αυτόν λοχίαν Ψαρρόν Ελευθέριον και τον ηρώτησα διατί απουσίαζε, μοι είπεν δε, ότι ήτο ελεύθερος υπηρεσίας την Κυριακήν.
Άλλο τι δεν έχω να προσθέσω. Γράμματα γνωρίζω».
Εφ’ ω συνετάγη η παρούσα ήτις αναγνωσθείσα και βεβαιωθείσα υπογράφεται ως έπεται.
Ο εξετασθείς [Υπογραφή] Ο ενεργών την προανάκρισιν [Υπογραφή] Ο Γραφεύς [Υπογραφή]

*Εν Πειραιεί σήμερον την 6^ην του μηνός Νοεμβρίου του έτους 1945 ημέραν Τρίτην και ώραν 11^ην.
ΕΞΕΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ.
Ο Ιωάννης Καμπίτσης ενέργησε ένορκο προανάκριση επί παρουσία του Γεράσιμου Βαρδάνη ως γραφέα. Μάρτυρας ο Θωμάς Ταχτσόγλου, ετών 30, κάτοικος Αθηνών, δημοδιδάσκαλος και ήδη έφεδρος ανθυπολοχαγός.
«Την Κυριακήν το μεσημέρι κάλεσε η περισυλλογή Αθηνών τηλεφωνικώς τον κ. Μπαφέρον να ευρίσκεται εις την μερικήν Διαχ/σιν της Γ.Α.Υ.Σ.Π. προς παραλαβήν υλικού. Κατά την τηλεφωνική πρόσκλησιν ευρέθη παρών και εδέχθη ευχαρίστως να τους εξυπηρετήση. Τον κ. Μπαφέρον συνόδευσα μέχρι της αποθήκης. Όταν φτάσαμε εκεί παρετηρήσαμε ότι δεν υπήρχε σκοπός ούτε κανείς άλλος από την φρουράν.
Ο κ. Μπαφέρος εξήλθε προς αναζήτησιν των στρατιωτών εις τα γύρω καφενεία και εστιατόρια διότι η ώρα ήτο περί την 12^ην μεσημβρινήν μήπως τυχόν ευρίσκοντο εκεί.
Δυστυχώς επέστρεψεν χωρίς να συναντήση κανέναν. Εις δε τον θάλαμον που κοιμώνται οι άνδρες δεν υπήρχε παρά ένα όπλον εγκαταλελειμένον.
Αφού πλέον επείσθημεν ότι δεν υπήρχε κανείς καθήσαμε στο γραφείο αναμένοντες την περισυλογήν Αθηνών η οποία και ήλθεν 12.30΄ ανοίξαμεν την μεγάλην πόρταν μπήκε το αυτοκίνητον μέσα και αρχήσαμεν να παραλαβάνομεν το υλικόν τότε παρουσιάσθη ο σκοπός ο οποίος μας ρώτησεν εάν τον χρειαζόμαστε τίποτα, ο δε κ. Μπαφέρος τον ηρώτησεν πού ευρίσκονται οι άλλοι στρατιώτες, ούτος δε, απήντησεν ότι τακτοποιούν τα χαρτιά των δια την απόλυσίν των, του συνέστησε ο κ. Μπαφέρος να μην απομακρύνεται και να αφίνουν εγκαταλελειμμένη την αποθήκην, επίσης του είπε να πη στον Λοχίαν να παρουσιασθή την επομένην στον ίδιον. Άλλο τι δεν έχω να προσθέσω. Γράμματα γνωρίζω».
Εφ’ ω συνετάγη η παρούσα ήτις αναγνωσθείσα και βεβαιωθείσα υπογράφεται ως έπεται.
Ο εξετασθείς [Υπογραφή] Ο ενεργών την προανάκρισιν [Υπογραφή] Ο Γραφεύς [Υπογραφή]

*ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΥ
Εν Αθήναις τη 6^η του μηνός Νοεμβρίου του έτους 1945 ημέραν Τρίτην και ώραν 10^ην. Γραφεύς ο λοχίας Ιωάννης Κυρούσης.
Ο Ελευθέριος Ψαρρός, γεννηθείς το 1917, κάτοικος Αθηνών, οδός Ιωάννου Δροσοπούλου, λοχίας του 2^ου Λόχου του 160 Τ.Ε κατέθεσε τα παρακάτω:
Κατηγορείσαι ήδη ότι την 4^ην τρέχ. μηνός και ώραν 11ην αρχιφύλαξ τυγχάνων της φρουράς ΓΑΥΣΠ εγκατέλειψες την θέσιν σου και εξ άλλου εξ αμελείας περί την εκτέλεσιν των καθηκόντων σου επέτρεψες ούτω εις τους άνδρας της ρηθείσης φρουράς να εγκαταλείψουν και ούτοι τας θέσεις των. Τι απολογείσαι;
Απόκρισις: Αρνούμαι τας αποδιδομένας εις εμέ κατηγορίας. Εγώ ήμην την ρηθείσαν ώραν καθ’ ην φέρομαι ως εγκαταλείψας την θέσιν μου εις το καφενείον πλησίον της ΓΑΥΣΠ και είδον τους δύο Ανθ/γούς πλην δεν εφαντάσθην, ότι εζήτουν τους άνδρας ή εμέ και έτσι δεν τους επλησίασα δια να τους ερωτήσω τι θέλουν. Μετ’ ολίγον ήλθε και ο στρατιώτης Πλατανίτης ανήκον εις τον 2^ον Λόχον του 160 Τ. Εθν/κής όστις είχεν μεταβεί δια το συσσίτιον των υπολοίπων ανδρών. Οι άλλοι άνδρες την φρουράς δηλ. οι Χωραφάς και Κουγιούτας επίσης του 2^ου Λόχου του 160 Τ. Εθν/κής έλειπον, διότι είχαν μεταβεί δια ιδιωτικάς των υποθέσεις εις την Στρατολογίαν. - Σκοπός εις την θύραν ώφειλεν να ήτο ο στρατιώτης Πολιτάκης, πλην τον είχον στείλει δια το συσσίτιον. -
Άλλο τι δεν έχω να προσθέσω. Γράμματα γνωρίζω.
Εφ’ ω συνετάγη η παρούσα, ήτις αναγνωσθείσα και βεβαιωθείσα υπογράφεται ως έπεται.
Ο κατηγορούμενος [Υπογραφή] Ο ενεργών την προανάκρισιν [Υπογραφή] Ο Γραφεύς [Υπογραφή]
Συμπληρωματική λήψις απολογίας.
του κατηγορουμένου λοχίου Ψαρρού Ελευθερίου του Αποστόλου, αναφερθέντος ως προς τα λοιπά στοιχεία αυτού ως άνω:
Ερ: Πότες ανέλαβες υπηρεσίαν εις το φυλακείον Ντενί-Κοσσέ;
Απ: Εις το φυλακείον Ντενί-Κοσσέ ανέλαβον υπηρεσίαν ως αρχιφύλαξ την 3^ην τρέχ. μηνός ημέραν Σάββατον και ώραν περίπου 10.30΄. Αντεκατέστησα δε τον λοχίαν Καρατζάν όστις ανήκει επίσης εις το 160 Τ. 2^ον λόχον.-
Ερ. Ποίοι ήσαν κατά την ανάληψιν της υπηρεσίας σου στρατιώται - σκοποί εις το φυλακείον Ντενί-Κοσσέ.-
Απ: Οι αναφερθέντες και άνω Κουγιούτας - Χωραφάς - και Πλατανίδης οι οποίοι αντεκατεστάθησαν την επομένην και ώραν 13^ης περίπου, από τον δεκανέαν Παναγιωτόπουλον και στρατιώτας Εκίζογλου, Πολιτάκιν. Εγώ παρέμεινα παρέμεινα εις το φυλακείον μέχρι του παρελθόντος Σαββάτου 17 τρεχ. μηνός.-
Ερ: Πότε είχον έλθει εις το φυλακείον Ντενί-Κοσσέ οι εγκαταλείψαντες την θέσιν των στρατιώται Κουγιούτας, Πλατανίδης και Χωραφάς ώστε τους ηύρες εκεί την 10.30΄ περίπου της 3^ης τρεχ. μηνός;
Απ: Δεν γνωρίζω.-
Άλλο τι δεν έχω να προσθέσω. Γράμματα γνωρίζω.
Εφ’ ω συνετάγη η παρούσα, ήτις αναγνωσθείσα και βεβαιωθείσα υπογράφεται ως έπεται.
Ο κατηγορούμενος [Υπογραφή] Ο ενεργών την προανάκρισιν [Υπογραφή] Ο Γραφεύς [Υπογραφή]

*ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΥ
Εν Αθήναις τη 9^η του μηνός Νοεμβρίου του έτους 1945 ημέραν Παρασκευήν και ώραν 12^ην. Γραφεύς ο λοχίας Ιωάννης Κυρούσης.
Ο Σταμάτιος Πλατανίτης, γεννηθείς το 1915, κάτοικος Πειραιώς στην οδό Ιωννιδών, πρώην αλιεύς και ήδη στρατιώτης του 160 Τ.Ε. 2^ος Λόχος κατέθεσε τα παρακάτω:
Κατηγορείσαι ήδη ότι την 4^ην τρέχοντος μηνός ημέραν Κυριακήν και από την 11^ην ώραν εγκατέλειψες την θέσιν σου ως σκοπός της πύλης του οικήματος των ΓΑΥΣΠ, επανήλθες δε μόλις την 13^ην ώρα. Τι απολογείσαι;
Την 4^ην τρέχοντος και περί ώραν 11^ην πρωϊνήν είχα πάει απέναντι στου Αναστασόπουλου να πιω νερό, εκείνη την στιγμήν είδα δυο ανθ/γούς να μπαίνουν μέσα στο κτίριο και να πηγαίνουν στο γραφείον, τότε εγώ πήγα και τους ρώτησα μήπως θέλουν τίποτα. Έπειτα κάθησα στην πύλη, μάλιστα την στιγμήν εκείνην κατά τις 11½ ώρα ήλθε ένα αυτοκίνητο και ο επιβαίνων του αυτοκινήτου αξ/κός μου είπε να ειδοποιήσω μέσα ν’ ανοίξη την πόρταν να ξεφορτώση το αυτοκίνητον, επήγα μέσα και τους βρήκα να πέζουν σκάκι τους ανέφερα ότι ήτο ένα αυτοκίνητον προς ξεφόρτωσιν και έπειτα πήγα στην θέση μου.-
Κατά την 11 και 45΄ ώραν ήλθεν ο Λοχίας ψαρός και με διέταξε να πάω να δω πως δεν είχαν έλθει οι άλλοι και μου είπε ότι θα καθότανε ο ίδιος στην πύλην.
Εγώ πήγα στον Λόχον και δεν βρήκα τους άλλους στρατιώτας και γύρισα πάλιν πίσω αμέσως στην θέσιν εις την οποίαν κάθησα μέχρι αντικαταστάσεώς μου.- Ο Λοχίας μου είχεν πει να πάρω και το φαΐ του αλλά επειδή δεν ήτο έτοιμο δεν το πήρα.-
Άλλο τι δεν έχω να προσθέσω. Γράμματα γνωρίζω.-
Εφ’ ω συνετάγη η παρούσα ήτις αναγνωσθείσα και βεβαιωθείσα υπογράφεται ως έπεται.
Ο εξετασθείς [Υπογραφή] Ο ενεργών την προανάκρισιν [Υπογραφή] Ο Γραφεύς [Υπογραφή]

*ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΥ
Εν Αθήναις τη 9^η του μηνός Νοεμβρίου του έτους 1945 ημέραν Παρασκευήν και ώραν 12^ην. Γραφεύς ο λοχίας Ιωάννης Κυρούσης.
Μηνυόμενος ο Κοσμάς Χωραφάς, γεννηθείς το 1915, κάτοικος Πειραιώς, Πάροδος Μινυών[;] Πασαλιμάνι, πρώην ιδιωτικός υπάλληλος ήδη στρατιώτης 2^ου Λόχου του 160 Τ.Ε.
Κατηγορείσαι ήδη ότι την 4^ην τρέχ. μηνός ημέραν Κυριακήν εγκατέλειψες την θέσιν σου εις ην ώφειλες να ευρίσκεσαι ως ανήκων εις την φρουράν Γ.Α.Υ.Σ.Π. από της 11^ης ώρας και δεν επανήλθες ή μη εις την 13^ην ώραν.-
Τι απολογείσαι; Την ώρα αυτήν δηλ. [;] από τις ένδεκα πήγα στον Λόχον για να πάρω το φαΐ μου, γυρίζοντας δε κατά τας δώδεκα έμαθα ότι μας αντικατέσθησαν και έφυγα και πήγα στον Λόχον μου και μάλιστα παρέλαβα και σκοπούς 1-5.
Άλλο τι δεν έχω να προσθέσω. Γράμματα γνωρίζω.-
Ο εξετασθείς [Υπογραφή] Ο ενεργών την προανάκρισιν [Υπογραφή] Ο Γραφεύς [Υπογραφή]
Ένας από τους άνδρες της φρουράς εκείνης αναζητήθηκε επειδή πράγματι απολύθηκε εκείνες τις ημέρες.
Το 160 Τ.Ε. προς το Φρουραρχείο Πειραιώς «Επί υπ’ αριθ. 6668 τηλ/τος υμών αναφέρω, ότι ο στρατ. Κουγιούτας κ. κλάσεως 1936 απελύθη. Δ/σιν κατοικίας του Καλλιρόης 6 Ν. Φάληρον. 14/11/1945
Ο υπασπιστής Στοφόρος. [Ακριβές αντίγραφον Πειραιάς 25/11/45]

*24/11/1945. Ο αστυνόμος Π. Αυγερινός του ΙΒ΄ Τμήματος Πειραιώς προς το Φρουραρχείον Πειραιώς «Επί υπ’ αριθ. 6906 σημερινής τηλεφωνικής Δ/γής υμών, αναφέρομεν, ότι εις την περιφέρειαν του Τμήματος ημών, δεν υπάρχει οδός Καλλιρόης, ο δε περί ου πρόκειται τυγχάνει άγνωστος εις την περιφέρειαν. [Δια την ακρίβειαν αυθημερόν]
Την ίδια αρνητική απάντηση είχε το Φρουραρχείο από το 7 Α.Τ.: «Εις απάντησιν του υπ’ αριθ. 6961/ 27/11/45 τηλεφωνήματος υμών, γνωρίζομεν, ότι εν τη περιφερεία ημών δεν υφίσταται οδός Καλλιρόης». [Ακριβές αντίγραφον Πειραιεύς 27/11/45]

*Πόρισμα Ενεργηθείσης Ενόρκου Προανακρίσεως
Ο υπογεγραμμένος Έφεδρος Ανθ/γός Πεζικού Καμπίτσης Ιωάννης, ενεργήσας ένορκον προανάκρισιν, δυνάμει των άρθρων 275 και επ. ΣΠΝ και της υπ’ αριθ. ΕΠ 707/9-11[-45 Δ/γής του Φρουραρχείου Πειραιώς κατά του λοχίου Ψαρρού Ελευθερίου του Αποστόλου και στρατιωτών Χωραφά Κοσμά του Διονυσίου, Πλατανίτη Σταματίου του Σπυρίδωνος και Κουγιούτα Κωνσταντίνου του Στυλιανού, ανηκόντων απάντων εις τον 2^ον Λόχον του 160 Τ.Ε. και κατηγορουμένων επί εγκαταλήψει της θέσεώς των, συνήγαγον τα εξής:
Ότι, ως προκύπτει, εκ των ενόρκων καταθέσεων των Εφ. Ανθ/γών κ.κ. Μπαφέρου Βασιλείου και Ταχτσόγλου Θωμά, εν συνδυασμώ προς τας απολογίας των άνω κατηγορουμένων, την 4^ην Νοεμβρίου ε.έ., οι τελευταίοι αποτελούντες το φυλακείον Ντενί-Κοσσέν, εγκατέλειψαν την θέσιν των τουλάχιστον από την 10^ην έως 13^ην ώραν.-
Οι ισχυρισμοί των κατηγορουμένων είναι καταφανώς αντιφατικοί, και τελείως αβάσιμοι.-
Εξ άλλου η πράξις δι’ ην κατηγορούνται ούτοι καθίσταται έτι μάλλον σοβαρά, ως εκ του ότι εγκαταλείψαντες αυθαιρέτως και ομαδικώς την θέσιν των κατέλιπον έκθετον το υλικόν των Γ.Α.Υ. Σ.Π., η φύλαξις του οποίου τους είχεν ανατεθεί.
Διά ταύτα
Αποφαίνομαι, όπως οι Λοχίας Ψαρρός Ελευθέριος και στρατιώται Χωραφάς Κοσμάς, Πλατανίτης Σταμάτιος και Κουγιούτας Κων/τίνος διωχθούν ποινικώς επί εγκαταλήψει της θέσεώς των.
Εν Πειραιεί τη 28 Νοεμβρίου 1945
[Υπογραφή]

*Το 160 Τάγμα Εθν/κής
Προς το Φρουραρχείον Πειραιώς
Ενταύθα
«υποβολή αντιγράφων Φύλλων Μητρών»
[Αποστολή των Φύλλων Μητρών των τεσσάρων κατηγορουμένων]
Εν Πειραιεί τη 29 Ν/βρίου 1945
[Υπογραφή]

*Η δικογραφία συντάχτηκε από τον εισηγητή και στάλθηκε στο Φρουραρχείο:
Εν Πειραιεί τη 1 Δεκεμβρίου 1945
«Υποβολή δικογραφίας κατά των λοχίου Ψαρρού Ελ. και στρατιωτών Χωραφά Κ., Πλατανίτη Στ. και Κουγιούτα Κ.-».
Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω υμίν την προσηρτημένην δικογραφίαν ενεργηθείσης ενόρκου προανακρίσεως κατά των λοχίου Ψαρρού Ελ. και στρατιωτών Χωραφά Κ., Πλατανίτη Στ. και Κουγιούτα Κ. κατηγορουμένων επί εγκαταλείψει της θέσεώς των μετά πορίσματος και λοιπών εγγράφων.- [Συνημμένα 18]

*Στις 4 Δεκεμβρίου 1945 το Φρουραρχείο Πειραιώς υπέβαλε την δικογραφία προς την «Α.Σ.Δ.Σ.Ε. (Διεύθυνσιν Δικαστικού) Αθήνας». Υπογράφει ο ΚΑΝΤΗΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ταγματάρχης Πεζικού.

*Η απολογία του κατηγορουμένου Κουγιούτα έλειπε από την δικογραφία. Όταν εκείνος βρέθηκε, η προανάκριση επιστράφηκε στο Φρουραρχείο για συμπλήρωση. [Αθήναι τη 10 Δεκεμβρίου 1945].

*Το Φρουραρχείο Πειραιώς διαβίβασε την δικογραφία στον Έφεδρο Ανθυπολοχαγό Πεζικού Ιωάννη Καμπίτση για να ληφθεί και η απολογία του πρώην στρατιώτη Κωνσταντίνου Κουγιούτα. [Εν Πειραιεί τη 15 Δεκεμβρίου 1945. Συνημμένα: 21]

*ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙΔΟΣΕΩΣ ΚΛΗΣΕΩΣ ΜΑΡΤΥΡΟΣ
Εν Πειραιεί σήμερον τη 19 του μηνός Δεκεμβρίου του έτους 1946 ήμεραν Πέμπτην.
[Επίδοση στον Βασίλειο Μπαφέρο κλήσης με την οποία καλείται να παρουσιαστεί στο ακροατήριο του Στρατοδικείου την 14 του μηνός Μαρτίου 47 ημέραν Παρασκευήν και ώραν 8^ην π.μ. όπως εξετασθεί ως μάρτυς]
Ο Επιδούς [Υπογραφή] Ο λαβών [Υπογραφή]

*Απολογία του κατηγορουμένου.
Εν Πειραιεί τη 20^η του μηνός Δεκεμβρίου του έτους 1945 ημέραν Πέμπτην και ώραν 11^ην. Ο Ι. Καμπίτσης παρόντος του στρατιώτη γραφέα Ιωάννη Βαρδάνη έφερε σε απολογία τον εργατικό Κωνσταντίνο Κουγιούτα, γεννηθέντα το 1915, κατοικών στην οδό Καλλιρόης στην Καλλίπολη.
Κατηγορείσαι ήδη ότι την 4^ην Νοεμβρίου ε.έ. ημέραν Κυριακήν και από ώρας τουλάχιστον 10^ην έως 13^ην εγκατέλειψες την θέσιν σου ως σκοπός ανήκον εις το φυλακείον Ντενί-Κοσσέν. -
Τι απολογείσαι; Εγώ ήμιν σκοπός από της 7^ης ώρας έως την δεκάτην ότε παρέδοσα την υπηρεσίαν μου εις τον Πλατανίτην. Κατόπιν μετέβην εις τον Λόχον μου δια το φαγητόν όπου επληροφορήθην, ότι θα αντικατασταθώ εις τας 12 η ώρα και έπρεπε να μεταβώ εις το φυλακείον Παλινοστήσεως. -
Άλλο τι δεν έχω να προσθέσω. Γράμματα γνωρίζω.-
Εφ’ ω συνετάγη η παρούσα ήτις αναγνωσθείσα και βεβαιωθείσα υπογράφεται ως έπεται.
Ο κατηγορούμενος [Υπογραφή] Ο ενεργών την προανάκρισιν [Υπογραφή] Ο Γραφεύς [Υπογραφή]

*Ο Ι. Καμπίτσης υποβάλει στο Φρουραρχείο Πειραιώς την δικογραφία συμπληρωμένη, χρονολογία 22 Δεκεμβρίου 1945. [Ελήφθη 24/12/45, συνημμένα 23]

*22.12.1945. Το Φρουραρχείο Πειραιώς υποβάλλει τα 24 πλέον έγγραφα στην Ανωτέρα Στρατιωτική Διοίκηση Στερεάς Ελλάδος (Α.Σ.Δ.Σ.Ε.), λήψη στις 27 Δεκεμβρίου 1945. Μεσολάβησαν οι εορτές των Χριστουγέννων.

*160 ΤΕ 2^ος Λόχος
Βεβαίωσις
Ο υπογεγραμμένος Λοχαγός Πεζικού Τζανίδης Παναγιώτης διοικητής του 2^ου Λόχου βεβαιώ ότι ο λοχίας του υπ’ εμέ Λόχου Ψαρρός Ελευθέριος επεδείξατο κατ’ όλον το διάστημα της υπηρεσίας του εν τω Λόχω διαγωγήν αρίστην. Εν Πειραιεί τη 15-1-46
Ο Διοικητής του Λόχου [Υπογραφή]
Εθεωρήθη Εν Πειραιεί τη 16/1/46 Ο Διοικητής του Τάγματος [Σφραγίδα και υπογραφή]

*Για τον Καλλιπολίτη Κωνσταντίνο Κουγιούτα, υπέβαλε αλληλογραφία μετ’ αποδεικτικού επιδόσεως στον Βασιλικό Επίτροπο Στρατοδικείου Αθηνών ο Αστυνομικός Σταθμός Νέας Καλλιπόλεως. Υποβολή στις 22 Μαρτίου 1946 και επαναφορά στις 24 Απριλίου. [Ο διοικητής Αριστείδης Ράπτης, Αστυνόμος]

ΣΧΟΛΙΑ
Το Έβδομο ΑΤ στα 1946 στεγαζόταν στην οδό Αθ. Σιώκου, Νέο Φάληρο. Στα 1949 ήταν στην οδό Τσώρτσιλ (έναντι Ακταίου Νέου Φαλήρου).
Στην Νέα Καλλίπολη λειτουργούσε Αστυνομικός Σταθμός.
Δεν γνωρίζω την απόφαση του Στρατοδικείου.