Ερευνά
και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
Ο κάθε μήνας Απρίλιος φέρνει στο νου την επέτειο από τους βομβαρδισμούς του πειραϊκού λιμανιού στα 1941 και την Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα.
Ο κρατικός μηχανισμός με τις υπηρεσίες πρόνοιας παρείχε τις βασικές ανάγκες, όμως αυτές δεν έφταναν σε μια κοινωνία με ήδη χαμηλό βιοτικό επίπεδο και ποικίλα προβλήματα. Το ίδιο συνέβαινε στον Πειραιά κυρίως ύστερα από τον ερχομό των Δωδεκανησίων και των Μικρασιατών. Αμέσως μετά την κήρυξη του πολέμου στα 1940 η Αρχιεπισκοπή Αθηνών (Αρχιεπίσκοπος ήταν ο Χρύσανθος), ίδρυσε την ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ για να συνδράμει με κάθε δυνατό τρόπο στα άπορα μέλη των οικογενειών των ανδρών που επιστρατεύτηκαν και που αφήνοντάς τις απροστάτευτες διασκορπίστηκαν στα πεδία των μαχών. Μοίρασε ένα πολυγραφημένο κείμενο με τίτλο ΤΙ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΠO ΕΝΑ ΕΚΑΣΤΟΝ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ εκθέτοντας τις βασικές της αρχές που θυμίζουν κάλεσμα προς κοινή μύηση αλλά όχι απόκρυφη: Η συμβολή του κάθε μέλους είναι πολύτιμη και για το έργο του θα αποδώσει λόγο στον θεό κι όχι στους ανθρώπους. Το έργο απαιτεί συντονισμό ενεργειών και πειθαρχία. Κάθε πρωτοβουλία να εναρμονίζεται με τις διδόμενες οδηγίες. Να επικοινωνεί με το Γραφείο και να το ενημερώνει για τις ενέργειές του επισημαίνοντας τις δυσχέρειες και τις εντυπώσεις από την πορεία του έργου του. Να αποδεχθεί ευχαρίστως και σαν υποχρέωση προς τον θεό και την πατρίδα τις ειδικές υπηρεσίες που θα του ανατεθούν. Να φροντίσει να αυξηθεί ο αριθμός των μελών, εν όψει της κολοσσιαίας εκτάσεως του έργου που έχουν να επιτελέσουν και τον αντίστοιχο μεγάλο αριθμό των εργατών που χρειάζονται. Να συστήσει αμέσως στην Αποστολική Διακονία ένα τουλάχιστον πρόσωπο με τα στοιχεία του, κατάλληλο να προστεθεί στον αριθμό των μελών. Να βρει στην ενορία του τις οικογένειες των στρατευθέντων που έχουν ειδικές ανάγκες ενίσχυσης, να τις ανακοινώσει στο Γραφείο μαζί με την γνώμη που θα έχει σχηματίσει με την αυτοπρόσωπη μελέτη της κατάστασής τους, αν μπορεί να παρασχεθεί άμεση βοήθεια ή είναι ανάγκη να γίνει κάποια προσφυγή στους οργανισμούς κοινωνικής πρόνοιας. Το ίδιο να συμβαίνει και σε περίπτωση αεροπορικής επιδρομής για τα θύματά της.
Να δώσει ονόματα γιατρών, που διατίθενται να προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες στις οικογένειες των στρατευθέντων. Να αγοράσει το λιγότερο μια Καινή Διαθήκη που μέσω του Γραφείου θα σταλθεί σε στρατιώτη του οποίου θα δώσει ο ίδιος την διεύθυνση. Να βρίσκει από φιλικά πρόσωπα και να στέλνει στο Γραφείο έντυπα θρησκευτικού εθνικού ή υγιώς ψυχαγωγικού περιεχομένου. Να γνωστοποιεί ονόματα αξιωματικών και οπλιτών που θα μπορούν να βοηθήσουν στην διανομή τους. Επίσης να γνωστοποιεί ονόματα αξιωματικών και οπλιτών που νομίζει καλό ότι έχουν ανάγκη να τους σταλεί ένα εποικοδομητικό και ενισχυτικό γράμμα [για ψυχολογικούς λόγους].
Κάθε μέλος θα εφοδιαστεί με δελτίο ταυτότητας, οπότε να προσκομίσει μια μικρή φωτογραφία του.
Το Γραφείο επικοινωνίας καθορίστηκε στην οδό Φιλοθέης 19 (Αποστολική Διακονία).
Με την οργάνωση της υπηρεσίας η κεντρική διεύθυνση ήταν στην οδό Μητροπόλεως 44. Αριθμός τηλεφώνου, 27 510.
Με τον αριθμό πρωτοκόλλου 13 στάλθηκε εγκύκλιος σε όλα τα μέλη της, άνδρες και γυναίκες, που είχαν οικιοθελώς αποδεχθεί να βοηθήσουν, ενημερώνοντάς τα για το άνοιγμα Κεντρικού Γραφείου στον Πειραιά και την οργάνωση ενοριακών παραρτημάτων.
Το έγγραφο βρίσκεται στην συλλογή μου και το αντιγράφω:
Ο κάθε μήνας Απρίλιος φέρνει στο νου την επέτειο από τους βομβαρδισμούς του πειραϊκού λιμανιού στα 1941 και την Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα.
Ο κρατικός μηχανισμός με τις υπηρεσίες πρόνοιας παρείχε τις βασικές ανάγκες, όμως αυτές δεν έφταναν σε μια κοινωνία με ήδη χαμηλό βιοτικό επίπεδο και ποικίλα προβλήματα. Το ίδιο συνέβαινε στον Πειραιά κυρίως ύστερα από τον ερχομό των Δωδεκανησίων και των Μικρασιατών. Αμέσως μετά την κήρυξη του πολέμου στα 1940 η Αρχιεπισκοπή Αθηνών (Αρχιεπίσκοπος ήταν ο Χρύσανθος), ίδρυσε την ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ για να συνδράμει με κάθε δυνατό τρόπο στα άπορα μέλη των οικογενειών των ανδρών που επιστρατεύτηκαν και που αφήνοντάς τις απροστάτευτες διασκορπίστηκαν στα πεδία των μαχών. Μοίρασε ένα πολυγραφημένο κείμενο με τίτλο ΤΙ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΠO ΕΝΑ ΕΚΑΣΤΟΝ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ εκθέτοντας τις βασικές της αρχές που θυμίζουν κάλεσμα προς κοινή μύηση αλλά όχι απόκρυφη: Η συμβολή του κάθε μέλους είναι πολύτιμη και για το έργο του θα αποδώσει λόγο στον θεό κι όχι στους ανθρώπους. Το έργο απαιτεί συντονισμό ενεργειών και πειθαρχία. Κάθε πρωτοβουλία να εναρμονίζεται με τις διδόμενες οδηγίες. Να επικοινωνεί με το Γραφείο και να το ενημερώνει για τις ενέργειές του επισημαίνοντας τις δυσχέρειες και τις εντυπώσεις από την πορεία του έργου του. Να αποδεχθεί ευχαρίστως και σαν υποχρέωση προς τον θεό και την πατρίδα τις ειδικές υπηρεσίες που θα του ανατεθούν. Να φροντίσει να αυξηθεί ο αριθμός των μελών, εν όψει της κολοσσιαίας εκτάσεως του έργου που έχουν να επιτελέσουν και τον αντίστοιχο μεγάλο αριθμό των εργατών που χρειάζονται. Να συστήσει αμέσως στην Αποστολική Διακονία ένα τουλάχιστον πρόσωπο με τα στοιχεία του, κατάλληλο να προστεθεί στον αριθμό των μελών. Να βρει στην ενορία του τις οικογένειες των στρατευθέντων που έχουν ειδικές ανάγκες ενίσχυσης, να τις ανακοινώσει στο Γραφείο μαζί με την γνώμη που θα έχει σχηματίσει με την αυτοπρόσωπη μελέτη της κατάστασής τους, αν μπορεί να παρασχεθεί άμεση βοήθεια ή είναι ανάγκη να γίνει κάποια προσφυγή στους οργανισμούς κοινωνικής πρόνοιας. Το ίδιο να συμβαίνει και σε περίπτωση αεροπορικής επιδρομής για τα θύματά της.
Να δώσει ονόματα γιατρών, που διατίθενται να προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες στις οικογένειες των στρατευθέντων. Να αγοράσει το λιγότερο μια Καινή Διαθήκη που μέσω του Γραφείου θα σταλθεί σε στρατιώτη του οποίου θα δώσει ο ίδιος την διεύθυνση. Να βρίσκει από φιλικά πρόσωπα και να στέλνει στο Γραφείο έντυπα θρησκευτικού εθνικού ή υγιώς ψυχαγωγικού περιεχομένου. Να γνωστοποιεί ονόματα αξιωματικών και οπλιτών που θα μπορούν να βοηθήσουν στην διανομή τους. Επίσης να γνωστοποιεί ονόματα αξιωματικών και οπλιτών που νομίζει καλό ότι έχουν ανάγκη να τους σταλεί ένα εποικοδομητικό και ενισχυτικό γράμμα [για ψυχολογικούς λόγους].
Κάθε μέλος θα εφοδιαστεί με δελτίο ταυτότητας, οπότε να προσκομίσει μια μικρή φωτογραφία του.
Το Γραφείο επικοινωνίας καθορίστηκε στην οδό Φιλοθέης 19 (Αποστολική Διακονία).
Με την οργάνωση της υπηρεσίας η κεντρική διεύθυνση ήταν στην οδό Μητροπόλεως 44. Αριθμός τηλεφώνου, 27 510.
Με τον αριθμό πρωτοκόλλου 13 στάλθηκε εγκύκλιος σε όλα τα μέλη της, άνδρες και γυναίκες, που είχαν οικιοθελώς αποδεχθεί να βοηθήσουν, ενημερώνοντάς τα για το άνοιγμα Κεντρικού Γραφείου στον Πειραιά και την οργάνωση ενοριακών παραρτημάτων.
Το έγγραφο βρίσκεται στην συλλογή μου και το αντιγράφω:
Εν Αθήναις τη 4 Δεκεμβρίου 1940
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΡΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΜΕΛΗ
1. Η Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων προς καλυτέραν διεξαγωγήν του όλου έργου της ίδρυσε κεντρικόν Γραφείον και εν Πειραιεί (επί της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου 8β) εν τη οικία του κ. Ευαγγ. Μυτιληναίου, διαμέρισμα της οποίας ευγενώς παρεχώρησεν ούτος δια την στέγασιν της Υπηρεσίας δωρεάν, θα συστηθή δε προσεχώς τοιούτον και εν Νέα Ιωνία.
2. Από της παρελθούσης εβδομάδος ήρχισεν ωργανουμένη η διοίκησις και η εργασία των παραρτημάτων κατ’ ενορίας.
Ήδη ωργανώθησαν πολλά ενοριακά παραρτήματα και τα δε υπόλοιπα θα οργανωθώσι προσεχώς.
3. Η κατανομή των διαφόρων εργασιών της Υπηρεσίας Προνοίας Στρατευομένων εγένετο ως εξής:
α) Αι κυρίαι και δεσποινίδες θα χρησιμοποιηθούν κυρίως ως επισκέπτριαι εις τας απόρους οικογενείας των στρατευθέντων δια των ενοριακών Παραρτημάτων.
β) Οι κύριοι θα χρησιμοποιηθούν κυρίως δια τας προς τους τραυματίας επισκέψεις, εις την διεκπεραίωσιν υποθέσεων των οικογενειών των στρατευθέντων κ.τ.τ.
4. Επομένως, όσοι δεν ειδοποιήθησαν περί του τι πρέπει να κάμουν δια το έργον της Υπηρεσίας, θα ειδοποιηθούν προσεχώς.
5. Υπάρχουν όμως ενορίαι, ιδίως των Προσφυγικών Συνοικισμών και των πτωχών συνοικιών, οι οποίοι έχουν επιτροπάς με πολύ ολίγα μέλη και επομένως πρέπει να καταβληθή προσπάθεια δια να συμπληρωθούν. Υπενθυμίζομεν λοιπόν την παράκλησίν μας δια την υπόδειξιν και νέων μελών, ιδίως δε κυριών και δεσποινίδων, αι οποίαι θα ήθελαν να υπηρετήσουν εις τας ενορίας αυτάς, έστω και αν δεν κατοικούν εκεί.
6. Δια να γίνη αντιληπτόν το σύστημα της εργασίας των ενοριακών Παραρτημάτων πρέπει να έχωμεν υπ’ όψιν μας τα εξής:
α) Επί κεφαλής του Παραρτήματος ευρίσκεται είς ή μία Εντεταλμένη Σύμβουλος.
Εκάστου κλάδου εργασίας (π.χ. ιατρικής περιθάλψεως κλπ.) προΐσταται είς ή μία Σύμβουλος, η δε επίσκεψις των οικογενειών κατ’ οίκον, προς εξακρίβωσιν των αναγκών των και εξυπηρέτησίν των, γίνεται δια των επισκεπτριών κυριών και δεσποινίδων, αι οποίαι ανήκουν εις την επιτροπήν του ενοριακού Παραρτήματος.
Μετά την επίσκεψιν θα συμπληρώνεται δελτίον περί της καταστάσεως της οικογενείας. Η επίσκεψις πρέπει να έχη φιλικόν χαρακτήρα.
β) Προς την Κεντρικήν Διοίκησιν (δια τας Αθήνας, Μητροπόλεως 44, αριθ. τηλ. 27,510 και δια τον Πειραιά, Βασ. Κωνσταντίνου 8β) επικοινωνούν τα Παραρτήματα μόνον δια των Εντεταλμένων Συμβούλων.
7. Προς ταχυτέραν επικοινωνίαν της Κεντρικής Διοικήσεως προς τα Παραρτήματα όσοι εκ των κ.κ. Εντεταλμένων Συμβούλων δεν μας έδωκαν ακόμη αριθμόν τηλεφώνου, δια του οποίου θα δυνάμεθα οπωσδήποτε να τους ειδοποιώμεν, (γειτονικόν κατάστημα ή οικία) παρακαλούνται να μας τον δώσουν το ταχύτερον.
Από τα Νοσοκομεία και το Μέτωπον πληροφορούμεθα ότι υπάρχει μεγάλη δίψα θρησκευτικών και ηθοπλαστικών βιβλίων· δια τούτο υπενθυμίζομεν την παράκλησίν μας δια την αποστολήν τοιούτων εις τα Γραφεία μας.
(Εκ του Γραφείου)
Στις 18 Δεκεμβρίου η Αρχιεπισκοπή Αθηνών/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων έστειλε νέα εγκύκλιο προς άπαντα τα παραρτήματα.
Παρακαλεί σε συνεννόηση με τους επισκέπτες να καταρτιστεί κατάλογος των φτωχότερων παιδιών ηλικίας μέχρι 14 ετών της κάθε περιφέρειας με τα στοιχεία τους και να τον παραδώσουν μέχρι την Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου στην Διεύθυνση Αμάχου Πληθυσμού, Βασιλίσσης Σοφίας 23 μέσω των φαλαγγιτισών του παραρτήματος, εάν υπάρχουν, αλλιώς απ’ ευθείας.
Προκειμένου να οργανωθεί συσσίτιο μικρών παιδιών ηλικίας 3 - 7 ετών να καταρτιστεί κατάλογος «μετά πάσης οφειλομένης ακριβείας».
Να υποβληθούν κατάλογοι «των μάλλον επειγουσών εκτάκτων αναγκών των απόρων οικογενειών των εφέδρων εκάστου Παραρτήματος», π.χ. εάν κοιμάται η οικογένεια στο πάτωμα, αγορά ειδών κλινοστρωμνής, εάν η στέγη έχει ανάγκη επιδιόρθωσης κ.τ.τ. Υπενθυμίζεται ότι δεν πρέπει να γίνει καμία νύξη στις οικογένειες για αυτήν την βοήθεια.
Έγινε σύσκεψη του Αρχιεπισκόπου με αντιπρόσωπους της Ε.Ο.Ν. κι αποφασίστηκε να διατεθούν δυο ή περισσότερα μέλη της σε κάθε παράρτημα. Να γίνει ενημέρωση αν ήδη έχουν διατεθεί ή όχι κι αν έχουν υπ’ όψη τέτοια άτομα ώστε να προβεί η υπηρεσία στις ανάλογες ενέργειες.
Την ίδια ακριβώς προκήρυξη έστειλε το Γραφείο Πειραιά στα παραρτήματά του διορθωμένη κατάλληλα με μελάνι.
Στις 20 Δεκεμβρίου 1940 το Γραφείο Πειραιά λειτουργούσε και έστελνε ειδοποιήσεις:
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡ. 8 Β [Σφραγίδα]
Εν Πειραιεί τη 20/12/1940
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ
Προς άπαντα τα παραρτήματα Πειραιώς.
Παρακαλούμεν όπως όσον το δυνατόν συντομότερον καταρτίσητε και αποστείλητε ημίν πίνακα των απόρων οικογενειών των επιστράτων, αίτινες δεν λαμβάνουν συσσίτιον.
Εις τον πίνακα να αναγράφεται και η ακριβής διεύθυνσις της κατοικίας της οικογενείας, καθώς και ο αριθμός των μελών αυτής.
Εις την στήλην των παρατηρήσεων δύνασθε να αναγράψετε πάσαν πληροφορίαν, την οποίαν ηθέλατε θεωρήσει χρήσιμον.
ΕΚ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ.
Τα έγγραφα αρκούν να δείξουν την εγρήγορση και κινητικότητα ενός αριθμού ατόμων στον Πειραιά για αρωγή στα άπορα μέλη των οικογενειών των επιστράτων.
Θα μπορούσα να προβληματιστώ και να αργήσω στην δημοσίευση των σπάνιων αυτών ντοκουμέντων αν δεν είχα να σας δείξω επί πλέον πολύτιμο υλικό που να επιβεβαιώνει την εφαρμογή των δράσεων της Υπηρεσίας Προνοίας Στρατευομένων στον χώρο των συνοικιών, στο σύντομο σχετικά διάστημα μετά από την έναρξη του πολέμου έως την γερμανική εισβολή: αυθεντικά χειρόγραφα του Παραρτήματος της Ενορίας του Αγίου Βασιλείου! Ένα ελάχιστο ίσως τμήμα τους βρέθηκε στην κατοχή μου, πράγμα που με ευχαριστεί, διαπιστώνοντας και πάλι ότι τελικά παρά τις όποιες καταστροφές και τα χρόνια που πέρασαν δεν χάθηκαν όλα τα εφήμερα του παρελθόντος. Κάπου βρίσκονται, κάποιοι τα διαφύλαξαν, ακόμα κι αν άλλα πετιούνται στα σκουπίδια ή πάνε για πολτοποίηση, μερικοί τα ξεχωρίζουν, τα παραχωρούν σε γνωστούς ή τα πουλάνε σε παλαιοπώλες ώστε να καταλήξουν αισίως στα «τρεμάμενα από ικανοποίηση» χέρια υμών των αμετανόητων μελετητών.
Στις σύντομες αναφορές των επισκεπτριών περιγράφεται η ανέχεια, η κακή κατάσταση μέρους των πειραιώτικων οικογενειών σε μια ειρηνική αλλά επίφοβη εποχή. Σε λίγους μήνες είχαν να αντιμετωπίσουν την κατοχή και την πραγματική πείνα. Από τα δεκάδες άτομα που διάβασα, δεν ξέρω ποια επέζησαν και πώς τα κατάφεραν.
Το Παράρτημα ιδρύθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1940.
Τα γραφεία του βρίσκονταν στην οδό Μητρώου 76.
Αριθμός τηλεφώνου, 45429.
Ώρες εργασίας, 10 - 12 π. μ.
ΠΡΩΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το Γραφείο Πειραιώς με ημερομηνία 13 Ιανουαρίου 1941, αριθμός πρωτοκόλλου 39, έστειλε χειρόγραφη επιστολή «Προς άπαντα τα Παραρτήματα Πειραιώς». Είχε πλέον και αριθμό τηλεφώνου, το 43 982. Απευθυνόμενο στους εντεταγμένους σύμβουλους, τους έθετε υπ’ όψη:
Πριν από κάθε ενέργεια για την προστασία των παιδιών των επιστράτων να συνεννοούνται με το Κεντρικό Γραφείο.
Να συμπληρωθούν οι κατάλογοι των οικογενειών των εφέδρων και να ελεγχθούν για την πληρότητά τους. Προς τούτο να ενημερώνονται από τον εφημέριο που είναι μέλος των ενοριακών επιτροπών εφεδρικών επιδομάτων.
Σε όσα παραρτήματα δεν προσφέρθηκαν ακόμα γιατροί για να παρέχουν δωρεάν βοήθεια στους απόρους, παρακαλούνται οι εντεταλμένοι να τους επισκεφτούν και να τους παρακαλέσουν να αποδεχτούν την πρόσκληση. Το Γραφείο θα τους ευχαριστήσει με έγγραφο. Σε αντίθετη περίπτωση να συνεννοηθούν με τους γιατρούς των γειτονικών παραρτημάτων και να τους χρησιμοποιήσουν. Με την ευκαιρία αποστέλλει πίνακα ιατρείων που μπορούν να απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι.
Αν ο ασθενής αδυνατεί να μεταβεί σε αυτά παρακαλείται ο γιατρός της συνοικίας να τους εξυπηρετεί στο σπίτι τους. Αν πρόκειται να κάνουν εισαγωγή σε νοσοκομείο ή άσυλο να συνεννοούνται με το Κεντρικό Γραφείο.
Οι γιατροί να μην συνταγογραφούν φάρμακα «σπεσιαλιτέ», αλλά παρασκευάσματα από τα φαρμακεία αφού αυτά δεν μπορούν να χορηγούν ακριβά φάρμακα δωρεάν.
Δωρεάν φάρμακα παρέχουν τα συσταθέντα «Λαϊκά Φαρμακεία» α) Πειραιώς, μόνο πρωί, στην Σχολή Μέσης Εκπαιδεύσεως - Πλατεία Κοραή) β) Νέα Κοκκινιά, μόνο απόγευμα, πίσω από τον Άγιο Νικόλαο. Για την παροχή πρέπει οι εντεταγμένοι να σημειώνουν πίσω από την συνταγή ότι πρόκειται για άπορη οικογένεια επιστράτου οπότε το Γραφείο ελπίζει ότι το Λαϊκό Φαρμακείο θα δώσει το φάρμακο. Αν αρνηθεί, ο ενδιαφερόμενος να απευθύνεται στο Κεντρικό Γραφείο. Το Υπουργείο Προνοίας έβγαλε σχετική για τα Λαϊκά Φαρμακεία διαταγή και μια άλλη για τα Λαϊκά Ιατρεία.
Όταν παρουσιάζεται ανάγκη γάλακτος για τα βρέφη επιστράτων οικογενειών, η μητέρα θα πηγαίνει με το δελτίο εφεδρικού επιδόματος στον βρεφοκομικό σταθμό του Πατριωτικού Ιδρύματος της ενορίας της. Αν δεν υπάρχει τέτοιος σταθμός, στο παράρτημα του Πατριωτικού Ιδρύματος στην οδό Πραξιτέλους 175 ή σε εκείνο της οδού Φωσκόλου και Φαλήρου 55.
Επειδή το Υπουργείο Προνοίας ζήτησε κατάσταση ατόμων οικογενειών επιστράτων που έχουν απόλυτη ανάγκη γάλακτος, να υποβληθούν καταστάσεις στο Κεντρικό Γραφείο με το ονοματεπώνυμο, την διεύθυνση και την ηλικία κάθε ατόμου.
Για την εύρυθμη λειτουργία των παραρτημάτων, την ανταλλαγή γνωμών των επισκεπτριών και την εξεύρεση τρόπων καλύτερης διεξαγωγής του έργου τους, ενδείκνυται η συγκέντρωση των κυριών μια φορά την εβδομάδα αφού πρώτα ενημερωθεί το Γραφείο.
Κάθε εβδομάδα οι εντεταγμένοι να αναφέρουν στο Γραφείο σε ποιους γιατρούς ή μαίες παρέπεμψαν τους ασθενείς και ποιοι ήταν αυτοί οι ασθενείς.
Οι εντεταγμένοι αν δεν έχουν έντυπα συστατικά προς τους γιατρούς και το Κεντρικό Γραφείο να φροντίσουν να παραλάβουν. Κάθε γραπτό ζήτημα ή αίτημα για πληροφορία απευθυνόμενο προς το Κεντρικό Γραφείο να αναγράφεται σε ιδιαίτερο φύλλο χαρτιού.
Όσα παραρτήματα δεν έχουν ακόμα υποβάλλει πίνακα αμέσων αναγκών απόρων οικογενειών επιστράτων να τα στείλουν το συντομότερο. Επίσης να υποβάλλουν και συμπληρωματικό εάν διαπιστωθούν ανάγκες και σε άλλες οικογένειες. «Ως επείγουσαι ανάγκαι θεωρούνται η επισκευή λ.χ. της Στέγης, η προμήθεια κλινοσκεπασμάτων ή στρώματος κ.τ.τ.».
Σε μεγάλου μεγέθους κόλλες αναφοράς (τις λέγαμε και κόλλες διαγωνισμού) με τίτλο «Φάκελλος Εκτάκτων Αναγκών» καταγράφεται «Πίναξ των εκτάκτων αναγκών των απόρων οικογενειών των στρατευθέντων» (5 φύλλα) καθώς και «Συμπληρωματικός κατάλογος εκτάκτων αναγκών» (2 φύλλα). Διαβάζω την διεύθυνση της οικογένειας, από πόσα μέλη αποτελείται και ποιες ήταν οι άμεσες ανάγκες τους. «Έχουν απόλυτον ανάγκην ρούχων». «Ανάγκη γάλακτος». «Ανάγκη υποδημάτων μικρού». «Η μήτηρ είναι ασθενής και κατοικούν εις άθλιον υπόγειον βάθους 4 μ.».
ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Μαζί με τα υπόλοιπα αντίστοιχα έγγραφα που βρίσκονται στον φάκελο της συλλογής μου υπάρχει ένας κατάλογος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων όπου περιέχονται οι «Ιατροί προσφερθέντες δια την δωρεάν εξυπηρέτησιν των απόρων οικογενειών των επιστράτων». Είναι μονόφυλλο, συνεχιζόταν και σε άλλες σελίδες που δεν έχω αφού σταματά στην αρχή του γράμματος Λ. Αναγράφονται 45 ιατροί με διευθύνσεις περιοχής Αθηνών.
ΤΡΙΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς προς άπαντα τα παραρτήματα. Εν Πειραιεί τη 20/1/1941. Να υποβληθεί πίνακας των οικογενειών των στρατευθέντων, των οποίων οι σύζυγοι είναι φυματικοί και τα παιδιά τους συγκατοικούν με τις ασθενείς μητέρες τους. Πληροφορούνται τα παραρτήματα ότι γύρω στις 25 Ιανουαρίου θα διανεμηθούν τα νέα δελτία συσσιτίων. Να έχουν καταρτιστεί οι πίνακες όσων το λαμβάνουν και να τους υποβάλουν στις ενοριακές επιτροπές των συσσιτίων προς έγκριση ώστε να το παίρνουν από τον Φεβρουάριο.
Παράκληση να αποσταλούν οι κατάλογοι εκτάκτων αναγκών των απόρων οικογενειών των επιστράτων, όπως και οι συμπληρωματικοί.
Ο «Ονομαστικός κατάλογος φυματικών μελών των οικογενειών των απόρων στρατευθέντων της Ενορίας Αγίου Βασιλείου Πειραιώς» έχει δυο άνδρες φυματικούς, ηλικίας 56 και 30 ετών, στην Φλέσσα και στην Κανάρη. Ο πρώτος, πατέρας στρατευθέντος, κάνει πνευμονοθώρακα κάθε δεκαπέντε ημέρες στην Αντιφθισική Εταιρία. Ο δεύτερος είναι ο ίδιος ο στρατεύσιμος που λόγω της ασθενείας του έλαβε ένα έτος αναστολή ενώ όλη η οικογένειά του ενδιαιτάται σε ένα δωμάτιο.
Το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς προς άπαντα τα παραρτήματα. Εν Πειραιεί τη 20/1/1941. Να υποβληθεί πίνακας των οικογενειών των στρατευθέντων, των οποίων οι σύζυγοι είναι φυματικοί και τα παιδιά τους συγκατοικούν με τις ασθενείς μητέρες τους. Πληροφορούνται τα παραρτήματα ότι γύρω στις 25 Ιανουαρίου θα διανεμηθούν τα νέα δελτία συσσιτίων. Να έχουν καταρτιστεί οι πίνακες όσων το λαμβάνουν και να τους υποβάλουν στις ενοριακές επιτροπές των συσσιτίων προς έγκριση ώστε να το παίρνουν από τον Φεβρουάριο.
Παράκληση να αποσταλούν οι κατάλογοι εκτάκτων αναγκών των απόρων οικογενειών των επιστράτων, όπως και οι συμπληρωματικοί.
Ο «Ονομαστικός κατάλογος φυματικών μελών των οικογενειών των απόρων στρατευθέντων της Ενορίας Αγίου Βασιλείου Πειραιώς» έχει δυο άνδρες φυματικούς, ηλικίας 56 και 30 ετών, στην Φλέσσα και στην Κανάρη. Ο πρώτος, πατέρας στρατευθέντος, κάνει πνευμονοθώρακα κάθε δεκαπέντε ημέρες στην Αντιφθισική Εταιρία. Ο δεύτερος είναι ο ίδιος ο στρατεύσιμος που λόγω της ασθενείας του έλαβε ένα έτος αναστολή ενώ όλη η οικογένειά του ενδιαιτάται σε ένα δωμάτιο.
ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ
ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ
ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡ. 8 Β [Σφραγίδα]
Εν Πειραιεί τη 21 Ιανουαρίου 1941
Προς
άπαντα τα παραρτήματα.
Το ταμείον ανταλαξίμων προσεφέρθη να παράσχη εργασίαν εις τας απόρους οικογενείας των επιστράτων, παρέχων δια πλέξιμον μαλλί. Τοιουτοτρόπως θα επιτυγχάνεται διπλούς σκοπός, αφ’ ενός μεν η παροχή εργασίας, αφ’ ετέρου δε η ετοιμασία μαλλίνων ειδών δια τον στρατόν μας.
Η παραλαβή του μαλλιού και η παράδοσις των πλεκτών θα διενεργείται εις το κεντρικόν Γραφείον από ειδικήν Υπηρεσίαν Κυριών εκάστην Δευτέραν 2-6 μ.μ.
Συνημμένως αποστέλλομεν υμίν ετέραν εγκύκλιον καθορίζουσαν τας λεπτομερίας, της όλης εργασίας.
Από της προσεχούς Δευτέρας, 27 Ιανουαρίου, δύνασθε να προσέρχεσθε την ως άνω ημέραν και ώραν δια τον ως άνω σκοπόν.
ΕΚ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ!
ΠΕΜΠΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Αριθμός πρωτοκόλλου 41, διεκπεραίωση 34. Εγκύκλιος αριθμός 3. Εν Αθήναις τη 18η Ιανουαρίου 1941. Μισό φύλλο χαρτιού σε πολύγραφο, της Αρχιεπισκοπής Αθηνών/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων προς άπαντα τα παραρτήματα «Περί του τρόπου διανομής ειδών εις τας οικογενείας των απόρων επιστράτων». Περιέχει επτά σύντομες οδηγίες.
Είναι καρφιτσωμένη με δακτυλογραφημένο κείμενο του Κεντρικού Γραφείου Πειραιώς (Εν Πειραιεί τη 1/2/1941) μαζί με υπόδειγμα που θα αντιγράφεται από την εντεταλμένη σύμβουλο συνοδεύοντας κάθε συνταγή η οποία θα απευθύνεται προς εκτέλεση στο Λαϊκό Φαρμακείο.
ΕΚΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Έντυπος τετρασέλιδος στατιστικός πίνακας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ, ″ΕΝΙΣΧΥΣΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥ″. Δυο αντίτυπα τα οποία συμπλήρωσαν με το χέρι οι επισκέπτριες των δύο τομέων του παραρτήματος ενορίας Αγίου Βασιλείου Πειραιώς. Τομεύς 1ος, Επισκέπτρια η κυρία Αναγνωστοπούλου. Τομεύς 2ος, Επισκέπτρια η κυρία Σιδέρη. Καταγράφονται με το χέρι οι δράσεις μέχρι 31 Ιανουαρίου 1941.
ΕΒΔΟΜΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Αρχιεπισκοπή Αθηνών/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων. Αριθμός πρωτοκόλλου 117. Διεκπεραίωση 92. Εγκύκλιος αριθμός 10. Εν Αθήναις τη 6η Φεβρουαρίου 1941. «Περί παροχής πλεκτικής εργασίας συμπληρωματικαί οδηγίαι».
Το Γραφείο παροχής εργασίας λειτουργεί στην Αθήνα, Σίνα 36 (οικία Ελένης Ρουσοπούλου) και στον Πειραιά, Βασιλέως Κωνσταντίνου 8β.
Να δίνεται προσοχή σε ποιες πλέκτριες παραδίνεται το μαλλί, δηλαδή να έχει ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης, να πλέκει το μαλλί η ίδια και να μην το δίνει σε άλλες με μικρότερη αμοιβή. Απαγορεύεται να πλέξει κάποια άλλη το μαλλί και τα πλεκτικά που θα εισπραχθούν να δοθούν σαν ενίσχυση σε άπορη οικογένεια στρατευθέντος ή μη. Δεν απαγορεύεται η παροχή πλεκτικής εργασίας σε εξακριβωμένες άπορες οικογένειες μη επιστράτων. Συνίσταται οι επισκέπτριες να παραδίδουν το μαλλί και να παραλαμβάνουν τα πλεκτά κατ’ οίκον. Η αναμονή έξω από το Γραφείο κουράζει τις πλέκτριες, του αφαιρεί χρόνο και δημιουργεί κακή ατμόσφαιρα στις σχέσεις τους με την υπηρεσία. Αν δεν προσέρχονται οι ίδιες, να δίνουν στις αντιπροσώπους τους σημείωμα με την υπογραφή τους και την σφραγίδα του παραρτήματος.
ΟΓΔΟΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Έγγραφο της 15/2/1941 του Κεντρικού Γραφείου Πειραιώς προς άπαντα τα παραρτήματα.
Τα ιατρεία του Πατριωτικού Ιδρύματος που λειτουργούν δωρεάν εκτός από εκείνα που αναφέραμε είναι στην Δραπετσώνα, οδός Καλοκαιρινού, κοντά στον Άγιο Φανούριο (από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή ώρα 8.30 - 10.30 π.μ.) και στα Ταμπούρια, οδός Σπάρτης και Δράμας, κοντά στην Υπαπαντή (Δευτέρα, Τετάρτη και Πέμπτη ώρα 8.30 - 10.30 π.μ.).
Στα οικογενειακά δελτία να αναγράφονται οι πραγματοποιηθείσες ανάγκες των οικογενειών (διανομή ενδυμασίας, επισκευή στέγης κ.λ.π.) και η δαπάνη που απαιτήθηκε. Ακόμη να σταλεί έκθεση περί των πεπραγμένων του παραρτήματος σε κάθε κλάδο της δράσης του από την ίδρυσή του μέχρι τότε.
ΕΝΝΑΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Έντυπος τετρασέλιδος στατιστικός πίνακας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ, ″ΕΝΙΣΧΥΣΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥ″ (εν συντομία Ε.Τ.Ο.Τ.Α.) που συμπλήρωσε η ίδια η εντεταλμένη σύμβουλος του Παραρτήματος Ενορίας Αγίου Βασιλείου. Καταγράφονται με το χέρι οι δράσεις από 1 έως 28 Φεβρουαρίου 1941. Δύο αντίτυπα με διαφορές, φαίνεται ότι έγιναν διορθώσεις. Με το σημείο {} δείχνω την πρώτη εκδοχή.
ΤΜΗΜΑ Α.΄ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ
Οι επισκέπτριες, κυρίες και δεσποινίδες ήταν 20.
Συγκεντρώθηκαν 4 φορές.
Οι οικογένειες των στρατευθέντων εφέδρων ανέρχονταν σε 519. {505}
Από αυτές λαμβάνουν επίδομα οι 506 {485}, ενώ επίδομα και συσσίτιο οι 117.
Οι γυναίκες επισκέφτηκαν τις εν λόγω οικογένειες: Μια φορά, τις 75 {54}. Δυο φορές, τις 115 {57}. Περισσότερες φορές, τις 249. {181}
Από τις οικογένειες που επισκέφτηκαν οι 17 δεν έπαιρναν επίδομα. Τις είδαν 23 φορές στο σύνολο των 1052 επισκέψεων. {711}
Συμπληρώθηκαν 450 δελτία οικογενειακών καταστάσεων.
Δυο ήταν οι οικογένειες των επιστρατευθέντων εφέδρων που συμβιούσαν παρανόμως.
Δυο ήταν οι οικογένειες που είχαν εγκαταλειφθεί από τους επιστρατευθέντες έφεδρους.
Ο αριθμός των απόρων στρατευθέντων εφέδρων που δεν δικαιούνταν εφεδρικού επιδόματος ήταν 6.
Αριθμός οικογενειών απόρων στρατευθέντων κληρωτών που ήταν προστάτες της οικογένειάς τους, που τώρα παραμένει χωρίς κανένα πόρο, 4.
ΤΜΗΜΑ Β.΄ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ
Κεφάλαιο α) ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Οικογένειες που γράφτηκαν στους καταλόγους για το εφεδρικό επίδομα με μέριμνα του Παραρτήματος, 2.
Οικογένειες απόρων στρατευθέντων που δεν λαμβάνουν συσσίτιο, 30.
54 οικογένειες έχουν ανάγκη από γάλα. Παρασχέθηκε γάλα σε 5. Με την μέριμνα του Παραρτήματος η αξία ως έγγιστα του χορηγηθέντος γάλακτος ήταν 350 δραχμές.
Κεφάλαιο β) ΝΟΣΗΛΕΙΑ
Ο αριθμός των οικογενειών απόρων επιστράτων που είχαν μέλος στο σπίτι τους με χρόνια ασθένεια, 22.
Οι γιατροί που προσφέρθηκαν για δωρεάν νοσηλεία κατ’ οίκον ή στο ιατρείο τους ήταν 12.
Οι οικογένειες που έλαβαν ανάγκη ιατρικής περίθαλψης και τους παρασχέθηκε ήταν 30.
Οι γενόμενες δωρεάν ιατρικές επισκέψεις, 36.
Ένας φαρμακοποιός προσφέρθηκε να παρέχει για το Παράρτημα φάρμακα με έκπτωση πάνω από 30%.
28 οικογένειες πήραν δωρεάν φάρμακα με μέριμνα του Παραρτήματος.
Εργαστηριακές εξετάσεις που έγιναν δωρεάν με μέριμνα του Παραρτήματος, 3.
Κεφάλαιο γ) ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΙΣ
Μια οικογένεια είχε ανάγκη υπεράσπισης στο δικαστήριο. Η υπεράσπισή της έγινε δωρεάν από δικηγόρο.
Κεφάλαιο δ) ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ
39 οικογένειες είχαν απόλυτη ανάγκη ειδών ρουχισμού.
Ένδεκα οικογένειες έλαβαν από διάφορες πηγές ενδύματα.
Μια οικογένεια έλαβε ενδύματα από το ίδρυμα «Εγγύς Ανατολή».
Αξίας ως έγγιστα Δραχ. 1665 {625}
14 οικογένειες έχουν ανάγκη κλινοσκεπασμάτων.
Κεφάλαιο ε) ΕΡΓΑΣΙΑ
Αριθμός οικογενειών των οποίων μέλη ζητούν εργασία, 120: Άνδρες 11, γυναίκες 270. Σε 2 άνδρες και 259 γυναίκες παρασχέθηκε εργασία με μέριμνα του Παραρτήματος.
Κεφάλαιο στ) ΣΤΕΓΑΣΙΣ
3 οικογένειες έχουν απόλυτη ανάγκη βελτίωσης των όρων στέγασης. {2}
Οι όροι στέγασης με μέριμνα του Παραρτήματος βελτιώθηκε σε μια οικογένεια.
Για αυτόν το λόγο δόθηκαν από το Παράρτημα 115 δραχμές.
Κεφάλαιο ζ) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΡΩΓΗ
Τα μέλη της Επιτροπής του Παραρτήματος πρόσφεραν και διέθεσαν για τις ανάγκες του σε χρήμα δραχμές 690 και είδη αξίας 845 δραχμών.
Εκτός από τα μέλη της Επιτροπής η Αρχιεπισκοπή πρόσφερε 5 πρόσωπα για τις ανάγκες του Παραρτήματος και σε χρήμα 10.200 δραχμές. {965}
ΤΜΗΜΑ Γ.΄ ΗΘΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΙΣ
Από τις εννέα αναγραφόμενες περιπτώσεις, μόνο η όγδοη είναι συμπληρωμένη:
Το Παράρτημα ανέλαβε να διευκολύνει την αλληλογραφία σε δυο οικογένειες.
Χειρόγραφες σημειώσεις στο περιθώριο του εγγράφου:
*Σημ. Εκ των ανωτέρω 519 οικογενειών, 80 περίπου δεν ηδυνήθημεν να επισκεφθώμεν, διότι εξ αυτών, άλλαι μεν δεν ανευρέθησαν εις τας δοθείσας διευθύνσεις, άλλαι δε λόγω των βομβαρδισμών, μετώκησαν είτε προσωρινώς είτε και οριστικώς.
*Σημ. Άπαντες οι φαρμακοποιοί Πειραιώς προσεφέρθησαν να χορηγώσι δωρεάν φάρμακα, ως και το Λαϊκόν Φαρμακείον,όπερ εκτελεί το πλείστον των συνταγών.-
ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Παραπεμπτικό χειρόγραφο φύλλο χαρτιού με ημερομηνία 14 Μαρτίου 1941 (αρ. πρ. 14) του Παραρτήματος Αγίου Βασιλείου προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς της Υπηρεσίας Προνοίας Στρατευομένων με την υποβολή κατάστασης αναγκών ρουχισμού των απόρων οικογενειών των στρατευθέντων. Υπογράφει η Αγλαΐα Χατζιδάκη. (Διεύθυνσις Γραφείου Μητρώου 76. Οικίας Σαχτούρη 68α).
Καρφιτσωμένο, το συμπληρωμένο με μολύβι έντυπο υπόδειγμα της Αρχιεπισκοπής Αθηνών προς την Π.Υ.Α.Μ./ Τμήμα Αμάχου Πληθυσμού, Βασιλίσσης Σοφίας 23. Υπήρξε η πρώτη υποβαλλόμενη από το παράρτημα ενορίας Αγίου Βασιλείου κατάσταση με τα ζητούμενα είδη (φορέματα, ζιπουνάκια, σπάργανα, κουβερτούλες, παλτά, πανταλόνια, επανωφόρια, εσώρουχα, κάλτσες, υποκάμισα, κουβέρτες, υποδήματα).
ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Αριθμός Πρωτοκόλλου 15. Εν Πειραιεί τη 14η Μαρτίου 1941. Το Παράρτημα Αγίου Βασιλείου προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων.
Υποβολή κατάστασης παιδιών ηλικίας 3-7 ετών των απόρων οικογενειών των στρατευθέντων που λαμβάνουν συσσίτιο.
Ο κατάλογος περιλαμβάνει στήλες με 26 συν 26 συν 16 καταχωρήσεις με το όνομα του στρατευθέντος, την διεύθυνση, το όνομα του παιδιού, την ηλικία του ξεχωριστά (3,4,5,6,7) το σύνολο των μελών της οικογενείας, τις μερίδες συσσιτίου που λαμβάνονται ήδη. Είναι σπάνιο ντοκουμέντο. Τα παιδιά γεννήθηκαν ανάμεσα στα χρόνια 1934 - 1938. Αν κάποια από αυτά ζουν έως σήμερα (2019) θα είναι από 81 έως 85 ετών.
Έντυπος τετρασέλιδος στατιστικός πίνακας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ, ″ΕΝΙΣΧΥΣΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥ″ (εν συντομία Ε.Τ.Ο.Τ.Α.) που συμπλήρωσε η ίδια η εντεταλμένη σύμβουλος του Παραρτήματος Ενορίας Αγίου Βασιλείου. Καταγράφονται με το χέρι οι δράσεις από 1 έως 28 Φεβρουαρίου 1941. Δύο αντίτυπα με διαφορές, φαίνεται ότι έγιναν διορθώσεις. Με το σημείο {} δείχνω την πρώτη εκδοχή.
ΤΜΗΜΑ Α.΄ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ
Οι επισκέπτριες, κυρίες και δεσποινίδες ήταν 20.
Συγκεντρώθηκαν 4 φορές.
Οι οικογένειες των στρατευθέντων εφέδρων ανέρχονταν σε 519. {505}
Από αυτές λαμβάνουν επίδομα οι 506 {485}, ενώ επίδομα και συσσίτιο οι 117.
Οι γυναίκες επισκέφτηκαν τις εν λόγω οικογένειες: Μια φορά, τις 75 {54}. Δυο φορές, τις 115 {57}. Περισσότερες φορές, τις 249. {181}
Από τις οικογένειες που επισκέφτηκαν οι 17 δεν έπαιρναν επίδομα. Τις είδαν 23 φορές στο σύνολο των 1052 επισκέψεων. {711}
Συμπληρώθηκαν 450 δελτία οικογενειακών καταστάσεων.
Δυο ήταν οι οικογένειες των επιστρατευθέντων εφέδρων που συμβιούσαν παρανόμως.
Δυο ήταν οι οικογένειες που είχαν εγκαταλειφθεί από τους επιστρατευθέντες έφεδρους.
Ο αριθμός των απόρων στρατευθέντων εφέδρων που δεν δικαιούνταν εφεδρικού επιδόματος ήταν 6.
Αριθμός οικογενειών απόρων στρατευθέντων κληρωτών που ήταν προστάτες της οικογένειάς τους, που τώρα παραμένει χωρίς κανένα πόρο, 4.
ΤΜΗΜΑ Β.΄ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ
Κεφάλαιο α) ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Οικογένειες που γράφτηκαν στους καταλόγους για το εφεδρικό επίδομα με μέριμνα του Παραρτήματος, 2.
Οικογένειες απόρων στρατευθέντων που δεν λαμβάνουν συσσίτιο, 30.
54 οικογένειες έχουν ανάγκη από γάλα. Παρασχέθηκε γάλα σε 5. Με την μέριμνα του Παραρτήματος η αξία ως έγγιστα του χορηγηθέντος γάλακτος ήταν 350 δραχμές.
Κεφάλαιο β) ΝΟΣΗΛΕΙΑ
Ο αριθμός των οικογενειών απόρων επιστράτων που είχαν μέλος στο σπίτι τους με χρόνια ασθένεια, 22.
Οι γιατροί που προσφέρθηκαν για δωρεάν νοσηλεία κατ’ οίκον ή στο ιατρείο τους ήταν 12.
Οι οικογένειες που έλαβαν ανάγκη ιατρικής περίθαλψης και τους παρασχέθηκε ήταν 30.
Οι γενόμενες δωρεάν ιατρικές επισκέψεις, 36.
Ένας φαρμακοποιός προσφέρθηκε να παρέχει για το Παράρτημα φάρμακα με έκπτωση πάνω από 30%.
28 οικογένειες πήραν δωρεάν φάρμακα με μέριμνα του Παραρτήματος.
Εργαστηριακές εξετάσεις που έγιναν δωρεάν με μέριμνα του Παραρτήματος, 3.
Κεφάλαιο γ) ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΙΣ
Μια οικογένεια είχε ανάγκη υπεράσπισης στο δικαστήριο. Η υπεράσπισή της έγινε δωρεάν από δικηγόρο.
Κεφάλαιο δ) ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ
39 οικογένειες είχαν απόλυτη ανάγκη ειδών ρουχισμού.
Ένδεκα οικογένειες έλαβαν από διάφορες πηγές ενδύματα.
Μια οικογένεια έλαβε ενδύματα από το ίδρυμα «Εγγύς Ανατολή».
Αξίας ως έγγιστα Δραχ. 1665 {625}
14 οικογένειες έχουν ανάγκη κλινοσκεπασμάτων.
Κεφάλαιο ε) ΕΡΓΑΣΙΑ
Αριθμός οικογενειών των οποίων μέλη ζητούν εργασία, 120: Άνδρες 11, γυναίκες 270. Σε 2 άνδρες και 259 γυναίκες παρασχέθηκε εργασία με μέριμνα του Παραρτήματος.
Κεφάλαιο στ) ΣΤΕΓΑΣΙΣ
3 οικογένειες έχουν απόλυτη ανάγκη βελτίωσης των όρων στέγασης. {2}
Οι όροι στέγασης με μέριμνα του Παραρτήματος βελτιώθηκε σε μια οικογένεια.
Για αυτόν το λόγο δόθηκαν από το Παράρτημα 115 δραχμές.
Κεφάλαιο ζ) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΡΩΓΗ
Τα μέλη της Επιτροπής του Παραρτήματος πρόσφεραν και διέθεσαν για τις ανάγκες του σε χρήμα δραχμές 690 και είδη αξίας 845 δραχμών.
Εκτός από τα μέλη της Επιτροπής η Αρχιεπισκοπή πρόσφερε 5 πρόσωπα για τις ανάγκες του Παραρτήματος και σε χρήμα 10.200 δραχμές. {965}
ΤΜΗΜΑ Γ.΄ ΗΘΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΙΣ
Από τις εννέα αναγραφόμενες περιπτώσεις, μόνο η όγδοη είναι συμπληρωμένη:
Το Παράρτημα ανέλαβε να διευκολύνει την αλληλογραφία σε δυο οικογένειες.
Χειρόγραφες σημειώσεις στο περιθώριο του εγγράφου:
*Σημ. Εκ των ανωτέρω 519 οικογενειών, 80 περίπου δεν ηδυνήθημεν να επισκεφθώμεν, διότι εξ αυτών, άλλαι μεν δεν ανευρέθησαν εις τας δοθείσας διευθύνσεις, άλλαι δε λόγω των βομβαρδισμών, μετώκησαν είτε προσωρινώς είτε και οριστικώς.
*Σημ. Άπαντες οι φαρμακοποιοί Πειραιώς προσεφέρθησαν να χορηγώσι δωρεάν φάρμακα, ως και το Λαϊκόν Φαρμακείον,όπερ εκτελεί το πλείστον των συνταγών.-
ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Παραπεμπτικό χειρόγραφο φύλλο χαρτιού με ημερομηνία 14 Μαρτίου 1941 (αρ. πρ. 14) του Παραρτήματος Αγίου Βασιλείου προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς της Υπηρεσίας Προνοίας Στρατευομένων με την υποβολή κατάστασης αναγκών ρουχισμού των απόρων οικογενειών των στρατευθέντων. Υπογράφει η Αγλαΐα Χατζιδάκη. (Διεύθυνσις Γραφείου Μητρώου 76. Οικίας Σαχτούρη 68α).
Καρφιτσωμένο, το συμπληρωμένο με μολύβι έντυπο υπόδειγμα της Αρχιεπισκοπής Αθηνών προς την Π.Υ.Α.Μ./ Τμήμα Αμάχου Πληθυσμού, Βασιλίσσης Σοφίας 23. Υπήρξε η πρώτη υποβαλλόμενη από το παράρτημα ενορίας Αγίου Βασιλείου κατάσταση με τα ζητούμενα είδη (φορέματα, ζιπουνάκια, σπάργανα, κουβερτούλες, παλτά, πανταλόνια, επανωφόρια, εσώρουχα, κάλτσες, υποκάμισα, κουβέρτες, υποδήματα).
ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Αριθμός Πρωτοκόλλου 15. Εν Πειραιεί τη 14η Μαρτίου 1941. Το Παράρτημα Αγίου Βασιλείου προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων.
Υποβολή κατάστασης παιδιών ηλικίας 3-7 ετών των απόρων οικογενειών των στρατευθέντων που λαμβάνουν συσσίτιο.
Ο κατάλογος περιλαμβάνει στήλες με 26 συν 26 συν 16 καταχωρήσεις με το όνομα του στρατευθέντος, την διεύθυνση, το όνομα του παιδιού, την ηλικία του ξεχωριστά (3,4,5,6,7) το σύνολο των μελών της οικογενείας, τις μερίδες συσσιτίου που λαμβάνονται ήδη. Είναι σπάνιο ντοκουμέντο. Τα παιδιά γεννήθηκαν ανάμεσα στα χρόνια 1934 - 1938. Αν κάποια από αυτά ζουν έως σήμερα (2019) θα είναι από 81 έως 85 ετών.
ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το Γραφείο Πειραιώς προς όλα τα παραρτήματα. Εν Πειραιεί τη 14 Μαρτίου 1941. (Αριθμός πρωτοκόλλου άφιξης 20 της 16 Μαρτίου 1941 στο παράρτημα Αγίου Βασιλείου). Παρακαλούνται οι εντεταλμένοι προκειμένου να παραπέμπουν ασθενείς προς εξέταση σε ειδικούς γιατρούς (μικροβιολόγους, νευρολόγους, ακτινολόγους, ωτορινολαρυγγολόγους), να συνεννοούνται πρώτα με το Ιατρικό Τμήμα του Κεντρικού Γραφείου. Το τμήμα αυτό δεν είναι ιατρείο οπότε να μην στέλνουν εκεί ασθενείς προς εξέταση. Σκοπό έχει να δίνει μόνο γενικές κατευθύνσεις πάνω στην ιατρική περίθαλψη, να παραπέμπει ασθενείς σε γιατρούς και να ενεργεί για την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο. Επίσης να συνιστούν στις οικογένειες των στρατευθέντων που προσέρχονται για οποιαδήποτε εργασία στο Κεντρικό Γραφείο, να μην φέρνουν μαζί τους τα βρέφη τους «διότι θορυβοποιούν και κωλύουν την κανονικήν διεξαγωγήν της εργασίας αυτού».
Το Γραφείο Πειραιώς προς όλα τα παραρτήματα. Εν Πειραιεί τη 14 Μαρτίου 1941. (Αριθμός πρωτοκόλλου άφιξης 20 της 16 Μαρτίου 1941 στο παράρτημα Αγίου Βασιλείου). Παρακαλούνται οι εντεταλμένοι προκειμένου να παραπέμπουν ασθενείς προς εξέταση σε ειδικούς γιατρούς (μικροβιολόγους, νευρολόγους, ακτινολόγους, ωτορινολαρυγγολόγους), να συνεννοούνται πρώτα με το Ιατρικό Τμήμα του Κεντρικού Γραφείου. Το τμήμα αυτό δεν είναι ιατρείο οπότε να μην στέλνουν εκεί ασθενείς προς εξέταση. Σκοπό έχει να δίνει μόνο γενικές κατευθύνσεις πάνω στην ιατρική περίθαλψη, να παραπέμπει ασθενείς σε γιατρούς και να ενεργεί για την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο. Επίσης να συνιστούν στις οικογένειες των στρατευθέντων που προσέρχονται για οποιαδήποτε εργασία στο Κεντρικό Γραφείο, να μην φέρνουν μαζί τους τα βρέφη τους «διότι θορυβοποιούν και κωλύουν την κανονικήν διεξαγωγήν της εργασίας αυτού».
ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Η Π.Υ.Α.Μ. Αθηνών έστειλε είκοσι ζευγάρια παπουτσιών. Η Αγλαΐα Χατζιδάκη με χειρόγραφη απόδειξη της 8ης Μαρτίου 1941 βεβαίωσε την παραλαβή των υποδημάτων «προοριζόμενα δια τας απόρους οικογενείας των στρατευθέντων του Παραρτήματος Ενορίας Αγίου Βασιλείου Πειραιώς».
Η ίδια σύμβουλος, στις 1 Απριλίου 1941 (αριθμός πρωτοκόλλου 24) έστειλε στην Π.Υ.Α.Μ./ Τμήμα Αμάχου Πληθυσμού, Βασιλίσσης Σοφίας 23, Αθήνα, αποδεικτική κατάσταση «είκοσι (20) ζευγών υποδημάτων, άτινα διενεμήθησαν μέσω της υπηρεσίας ημών, ως διαλαμβάνει το υπ’ αριθ. Πρωτ. 41/18-1-41 έγγραφον της Αρχιεπισκοπής Αθηνών (Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων) και επί τη ευκαιρία παρακαλούμεν υμάς όπως δεχθήτε τας θερμάς ημών ευχαριστίας».
Η Π.Υ.Α.Μ. Αθηνών έστειλε είκοσι ζευγάρια παπουτσιών. Η Αγλαΐα Χατζιδάκη με χειρόγραφη απόδειξη της 8ης Μαρτίου 1941 βεβαίωσε την παραλαβή των υποδημάτων «προοριζόμενα δια τας απόρους οικογενείας των στρατευθέντων του Παραρτήματος Ενορίας Αγίου Βασιλείου Πειραιώς».
Η ίδια σύμβουλος, στις 1 Απριλίου 1941 (αριθμός πρωτοκόλλου 24) έστειλε στην Π.Υ.Α.Μ./ Τμήμα Αμάχου Πληθυσμού, Βασιλίσσης Σοφίας 23, Αθήνα, αποδεικτική κατάσταση «είκοσι (20) ζευγών υποδημάτων, άτινα διενεμήθησαν μέσω της υπηρεσίας ημών, ως διαλαμβάνει το υπ’ αριθ. Πρωτ. 41/18-1-41 έγγραφον της Αρχιεπισκοπής Αθηνών (Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων) και επί τη ευκαιρία παρακαλούμεν υμάς όπως δεχθήτε τας θερμάς ημών ευχαριστίας».
Τα
παπούτσια που παραλήφτηκαν στις 8 Μαρτίου 1941 διανεμήθηκαν, σύμφωνα με την
κατάσταση που κρατώ, στις 15 Μαρτίου 1941.
Για την τοπική ιστορία αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών της πρώιμης περιόδου του πολέμου. Πριν ακόμα μπει η κατοχή, δίνονται τα ονόματα 14 παιδιών απόρων οικογενειών στρατευσίμων της ενορίας του Αγίου Βασιλείου. Η ηλικία τους ήταν από 8 έως 12 ετών. Είχαν δηλαδή γεννηθεί ανάμεσα στα χρόνια 1929 - 1933.
Πρεβενάς Βασίλειος, 8 ετών, Αντωνίου Θεοχάρη 21.
Πετσόπουλος Νικόλαος, 12 ετών, Φλέσσα 67.
Βυζανιάρη Μαρία, 10 ετών, Φραγκιαδών 111.
Καλόξυλος Ευάγγελος, 11 ετών, Φλέσσα 82.
Τζανίνης Κωνσταντίνος, 9 ετών, Τομπάζη 67. [Πάνω από επώνυμό του η λέξη «Παγώνης»]
Φουστέρη Αναστασία, 8 ετών, Ζαΐμη 90.
Σιγάλα Ζαφειρία, 11 ετών, Φλέσσα 82.
Νταβέλης Θεόφιλος, 8 ετών, Κρεββατά 66.
Νταβέλης Νικόλαος, 10 ετών, Κρεββατά 66.
Τσαμπουνιέρης Μιχ., 12 ετών, Κρεββατά 80.
Λίτσας Στυλιανός, 12 ετών, Στρατηγού Εϋντού 4.
Μπουραντάνης Δημ., 9 ετών, Μπόταση 67.
Αθανασίου Άγγελος, 12 ετών, Ευεργετών 23.
Μελέτης Γεώργιος, 11ετών, Λέκκα 14.
Βουλής Ιωάννης, 10 ετών, Κανάρη 84.
Χάλακας Δημήτριος, 8 ετών, Σπ. Λάμπρου 23.
Κωνσταντινίδης Παναγιώτης, ετών 5, Στεφάνου Σκουλούδη 12.
Σκαλίνου Αθανασία, ετών 10, Νεωσοίκων 66.
Ευάγγελος Φουστέρης, έτων 12, Ζαΐμη 90.
Αντώνιος Ντάσης, ετών 11, Κανάρη 69.
Οι υπογραφές δίπλα στις διευθύνσεις είναι των ίδιων των παιδιών, γονέων ή τρίτων προσώπων. Εκτός από την εντεταλμένη σύμβουλο Αγλαΐα Χατζιδάκη συνυπογράφουν η σύμβουλος Μαρούσα Αναργύρου και οι επισκέπτριες Αναγνωστοπούλου, Γιαννοπούλου, Σιδέρη, Μούλτου και μια με δυσανάγνωστο επώνυμο.
Για την τοπική ιστορία αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών της πρώιμης περιόδου του πολέμου. Πριν ακόμα μπει η κατοχή, δίνονται τα ονόματα 14 παιδιών απόρων οικογενειών στρατευσίμων της ενορίας του Αγίου Βασιλείου. Η ηλικία τους ήταν από 8 έως 12 ετών. Είχαν δηλαδή γεννηθεί ανάμεσα στα χρόνια 1929 - 1933.
Πρεβενάς Βασίλειος, 8 ετών, Αντωνίου Θεοχάρη 21.
Πετσόπουλος Νικόλαος, 12 ετών, Φλέσσα 67.
Βυζανιάρη Μαρία, 10 ετών, Φραγκιαδών 111.
Καλόξυλος Ευάγγελος, 11 ετών, Φλέσσα 82.
Τζανίνης Κωνσταντίνος, 9 ετών, Τομπάζη 67. [Πάνω από επώνυμό του η λέξη «Παγώνης»]
Φουστέρη Αναστασία, 8 ετών, Ζαΐμη 90.
Σιγάλα Ζαφειρία, 11 ετών, Φλέσσα 82.
Νταβέλης Θεόφιλος, 8 ετών, Κρεββατά 66.
Νταβέλης Νικόλαος, 10 ετών, Κρεββατά 66.
Τσαμπουνιέρης Μιχ., 12 ετών, Κρεββατά 80.
Λίτσας Στυλιανός, 12 ετών, Στρατηγού Εϋντού 4.
Μπουραντάνης Δημ., 9 ετών, Μπόταση 67.
Αθανασίου Άγγελος, 12 ετών, Ευεργετών 23.
Μελέτης Γεώργιος, 11ετών, Λέκκα 14.
Βουλής Ιωάννης, 10 ετών, Κανάρη 84.
Χάλακας Δημήτριος, 8 ετών, Σπ. Λάμπρου 23.
Κωνσταντινίδης Παναγιώτης, ετών 5, Στεφάνου Σκουλούδη 12.
Σκαλίνου Αθανασία, ετών 10, Νεωσοίκων 66.
Ευάγγελος Φουστέρης, έτων 12, Ζαΐμη 90.
Αντώνιος Ντάσης, ετών 11, Κανάρη 69.
Οι υπογραφές δίπλα στις διευθύνσεις είναι των ίδιων των παιδιών, γονέων ή τρίτων προσώπων. Εκτός από την εντεταλμένη σύμβουλο Αγλαΐα Χατζιδάκη συνυπογράφουν η σύμβουλος Μαρούσα Αναργύρου και οι επισκέπτριες Αναγνωστοπούλου, Γιαννοπούλου, Σιδέρη, Μούλτου και μια με δυσανάγνωστο επώνυμο.
ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Αριθμός Πρωτοκόλλου 17. Εν Πειραιεί τη 17η Μαρτίου 1941. Το Παράρτημα Αγίου Βασιλείου προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων.
Συμμορφούμενο στην με αρ. πρωτ. 263/204 της 6/3/41 εγκύκλιο του Γραφείου Αθηνών, το πληροφορεί ότι δεν υπάρχει κανένα μέλος απόρων οικογενειών στρατευθέντων που να δικαιούται συσσίτιο και να μην το λαμβάνει. Υπογράφει η Αγλαΐα Χατζιδάκη.
Στην σειρά αυτή διαθέτω και λίγα χειρόγραφα με τον γενικό τίτλο: «Φάκελλος Συσσιτίου» με πολλά ονόματα δικαιούχων. Ένας ελλιπής κατάλογος χρονολογείται από τις 30.12.1940. Υπάρχουν και ονόματα παιδιών «που δεν παίρνουν διότι δεν θέλουν».
ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το Κεντρικό Γραφείο Αθηνών της Υπηρεσίας Προνοίας Στρατευομένων απέστειλε προς τα παραρτήματά της δυο εγκύκλιους με αριθμούς πρωτοκόλλων 45/20.1.41 και 117/6.2.41, με τις οποίες ζητούσε κατάσταση των γυναικών που επιδίδονταν στην πλεκτική, ίσως για να μισθοδοτηθούν.
Έτσι το Παράρτημα Ενορίας Αγίου Βασιλείου, με τον αριθμό πρωτοκόλλου 12 της 24 Μαρτίου 1941, απάντησε στο Κεντρικό Γραφείο/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων/ Γραφείο Διανομής Εργασίας υποβάλλοντας συνημμένως κατάσταση των πλεκτριών που βρίσκονταν στην περιοχή της. Δυστυχώς δεν την έχω.
Η εντεταλμένη σύμβουλος Αγλαΐα Χατζιδάκη που συνέταξε εκ μέρους του Παραρτήματος το κείμενο με καλλιγραφικούς χαρακτήρες, τόνισε «Επί τη ευκαιρία παρακαλούμεν υμάς όπως ενεργήσητε δεόντως ν’ αυξηθή η εις το ημέτερον παράρτημα χορηγουμένη ποσότης μαλλίων, καθ’ ότι πολλαί πλέκτριαι, λόγω ελλείψεως μαλλίων, παραμένουν άνευ εργασίας και γεννώνται παράπονα».
ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Τετρασέλιδο φύλλο. Χειρόγραφος «Κατάλογος αέργων ανδρών ζητούντων εργασίαν». Περιέχει 14 ονοματεπώνυμα ανδρών, τις διευθύνσεις τους, την ηλικία, τα προσόντα, τον βαθμό συγγενείας τους με τον στρατευθέντα και παρατηρήσεις.
Επίσης «Κατάλογος αέργων γυναικών ζητούντων εργασίαν». Περιέχει 15 ονοματεπώνυμα γυναικών σε 13 διευθύνσεις με την ηλικία, τα προσόντα, τον βαθμό συγγενείας τους με τον στρατευθέντα και παρατηρήσεις. Οι περισσότερες δήλωναν ράφτρες αφού αυτό ήταν το ζητούμενο.
Μπορεί να δημοσιευθεί σε επόμενο άρθρο μου.
Αριθμός Πρωτοκόλλου 17. Εν Πειραιεί τη 17η Μαρτίου 1941. Το Παράρτημα Αγίου Βασιλείου προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων.
Συμμορφούμενο στην με αρ. πρωτ. 263/204 της 6/3/41 εγκύκλιο του Γραφείου Αθηνών, το πληροφορεί ότι δεν υπάρχει κανένα μέλος απόρων οικογενειών στρατευθέντων που να δικαιούται συσσίτιο και να μην το λαμβάνει. Υπογράφει η Αγλαΐα Χατζιδάκη.
Στην σειρά αυτή διαθέτω και λίγα χειρόγραφα με τον γενικό τίτλο: «Φάκελλος Συσσιτίου» με πολλά ονόματα δικαιούχων. Ένας ελλιπής κατάλογος χρονολογείται από τις 30.12.1940. Υπάρχουν και ονόματα παιδιών «που δεν παίρνουν διότι δεν θέλουν».
ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το Κεντρικό Γραφείο Αθηνών της Υπηρεσίας Προνοίας Στρατευομένων απέστειλε προς τα παραρτήματά της δυο εγκύκλιους με αριθμούς πρωτοκόλλων 45/20.1.41 και 117/6.2.41, με τις οποίες ζητούσε κατάσταση των γυναικών που επιδίδονταν στην πλεκτική, ίσως για να μισθοδοτηθούν.
Έτσι το Παράρτημα Ενορίας Αγίου Βασιλείου, με τον αριθμό πρωτοκόλλου 12 της 24 Μαρτίου 1941, απάντησε στο Κεντρικό Γραφείο/ Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων/ Γραφείο Διανομής Εργασίας υποβάλλοντας συνημμένως κατάσταση των πλεκτριών που βρίσκονταν στην περιοχή της. Δυστυχώς δεν την έχω.
Η εντεταλμένη σύμβουλος Αγλαΐα Χατζιδάκη που συνέταξε εκ μέρους του Παραρτήματος το κείμενο με καλλιγραφικούς χαρακτήρες, τόνισε «Επί τη ευκαιρία παρακαλούμεν υμάς όπως ενεργήσητε δεόντως ν’ αυξηθή η εις το ημέτερον παράρτημα χορηγουμένη ποσότης μαλλίων, καθ’ ότι πολλαί πλέκτριαι, λόγω ελλείψεως μαλλίων, παραμένουν άνευ εργασίας και γεννώνται παράπονα».
ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Τετρασέλιδο φύλλο. Χειρόγραφος «Κατάλογος αέργων ανδρών ζητούντων εργασίαν». Περιέχει 14 ονοματεπώνυμα ανδρών, τις διευθύνσεις τους, την ηλικία, τα προσόντα, τον βαθμό συγγενείας τους με τον στρατευθέντα και παρατηρήσεις.
Επίσης «Κατάλογος αέργων γυναικών ζητούντων εργασίαν». Περιέχει 15 ονοματεπώνυμα γυναικών σε 13 διευθύνσεις με την ηλικία, τα προσόντα, τον βαθμό συγγενείας τους με τον στρατευθέντα και παρατηρήσεις. Οι περισσότερες δήλωναν ράφτρες αφού αυτό ήταν το ζητούμενο.
Μπορεί να δημοσιευθεί σε επόμενο άρθρο μου.
ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Επτά φύλλα τετραδίου μεγάλου μεγέθους. Τα έξι είναι γραμμένα από την εμπρόσθια όψη. Ο εκτιμητής στο Παράρτημα Ενορίας Αγίου Βασιλείου καταγράφει τα μέλη κάθε άπορης οικογένειας, τις ανάγκες, τις υπολογίσιμες δαπάνες, τα χρήματα που εγκρίνονται και τι αγορές έγιναν σε πρώτη δόση. Κάποια επώνυμα τα συναντάμε και στον κατάλογο των 14 παιδιών που παρέλαβαν παπούτσια.
ΦΥΛΛΟ 1.
Οικογένεια Εμμ. Τσαμπουνιέρη. (Συμπλ. καταλ. 3)
Κρεββατά 80.
Ανάγκαι.
Εκ των τέκνων του 1) η Ευγενία ετών 9 έχει ανάγκην υποδημάτων. 2) Μηνάς ετών 14 ανάγκη υποδημάτων 3) Μιχαήλ ετών 12 έχει ανάγκην ενδυμασίας.
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
1) Δια 2 ζεύγη υποδημάτων Δραχ. 400.-
2) Δια μίαν ενδυμασίαν Δραχ. 200.-
Εν όλω Δραχμ. 600
Εγκρίνεται δια δραχ. 200
Ηγοράσθη
1 παιδική ενδυμασία Δρ. 200
ΦΥΛΛΟ 2.
Οικογένεια Νικολάου Τελέντα (αριθ. καταλόγου 9)
Διεύθυνσις Ζαννή 53
Ανάγκαι
Εκ των αδελφών του η Φανή ετών 10 (και φιλάσθενος) έχει ανάγκην επανωφορίου [σβήστηκε και γράφηκε η λέξη ενδυμασίας], ο Αντώνιος ετών 12 έχει ανάγκην υποδημάτων και ο Βασίλειος ετών 14 μιάς ενδυμασίας.
4) η μήτηρ των μιάς ενδυμασίας
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δι’ 1 ζεύγος υποδημάτων Δραχ. 200
2) Δια 1 παιδικήν ενδυμασίαν Δραχ. 200 Δρύλλινην
3) ύφασμα δι’ έν παιδικό φόρεμα Δραχ. 200 φανέλλα
4) ύφασμα δι’ ενδυμασίαν μητρός Δραχ. 300
Εν όλω Δραχ. 900
Εγκρίνεται δια δραχ. 500
το όλον
Ηγοράσθησαν
1) 2 παιδικαί ενδυμασίαι Δρύλλιναι Δρ. 400.- 24/2/41
(Εις Βασίλειον ετών14 και Αντώνιον ετών 12)
2) 4 πήχεις ύφασμα Αλατζά δι’ έν φόρεμα
παιδικόν (Φανής ετών 10) Δρ. 68.-
Δρ. 468.-
ΦΥΛΛΟ 3.
Οικογένεια Κοσμά Χωραφά. Αριθ. καταλόγου 22
Διεύθυνσις: Ζαννή 51
Ανάγκαι
Εκ των γυναικαδέλφων του, τους οποίους και προστατεύει ο Νικόλαος Δεναξάς ετών 8 βαδίζων ανυπόδητος έχει ανάγκην υποδημάτων, ο δε Μιχαήλ ετών 10 έχει ανάγκην επανωφορίου [σβήστηκε και γράφηκε η λέξη ενδυμασίας]
Η μήτηρ των έχει ανάγκην φορέματος δια να εξέρχεται.
Στερούνται και κλινοσκεπασμάτων.
Σημ. (Εις δωμάτιον μικρόν και επί μιάς κλίνης κατακλίνεται η οικογένεια αποτελουμένη εκ 6 ατόμων.)
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δι’ έν ζεύγος υποδημάτων Δραχ. 200.-
2) Δια 1 παιδικήν ενδυμασίαν Δραχ. 200.-
3) Δι 7 πήχεις υφάσματος δι’ ενδυμασίαν Δραχ. 300
4) Δι’ έν στρώμα Δραχ. 170
5) Δι’ έν εφάπλωμα Δραχ. 275
Εν όλω Δραχμαί 1145
745
[Τα ποσά για την δαπάνη 1 και 2 αφαιρέθηκαν. Έτσι οι 1145 δραχμές έγιναν 745]
Εγκρίνεται δια δρ. 745
Ηγοράσαμεν
1) 1 εφάπλωμα Δρ. 290
2) 1 στρώμα Δρ. 180
470.-
ΦΥΛΛΟ 4.
Οικογένεια Ξενοφώντος Τζαννίνη (αριθ. καταλ. 33)
Διεύθυνσις: Τομπάζη 67
Ανάγκαι
Η οικογένεια αποτελουμένη εκ της συζύγου και 6 τέκνων έχει ανάγκην κλινοσκεπασμάτων.[Η πρόταση είναι σβησμένη]
Κων/τίνος ετών 9 έχει ανάγκην ενδυμασίας
Σπυριδούλα ετών 7
Ευγενία ετών 5
Αμαλία ετών 3
Μιχαήλ ετών 2 έχουν ανάγκην υποδημάτων
Επίσης στερούνται κλινοσκεπασμάτων
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δια 1 ενδυμασίαν Δραχ. 200
2) Δια 4 ζεύγη υποδημάτων Δραχ. 600
3) Δι’ 1 εφάπλωμα Δραχ. 275
Εν όλω Δραχμαί 1075
[Τα ποσά για την δαπάνη 2 αφαιρέθηκαν. Έτσι οι 1075 δραχμές έγιναν 475]
475 εγκρίνεται
Ηγοράσθη
- 1 εφάπλωμα Δρ. 290.-
ΦΥΛΛΟ 5.
Οικογένεια Ευαγγέλου Σούτσου. (Αριθ. Καταλ. 3).
Διεύθυνσις: Ομηρίδου 94
Ανάγκαι: τα τέκνα Γεώργιος 3 ετών, Στέλλα 5 ετών και Νικόλαος 1½ έχουν ανάγκην υποδημάτων και στερούνται κλινοσκεπασμάτων.
Η αδελφή έχει ανάγκην γάλακτος. Τεθραυσμένος υαλοπίναξ ανάγκη να αντικατασταθή. [Η πρόταση αυτή είναι σβησμένη]
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
1) Δια 3 ζεύγη υποδημάτων Δρ. 450
2) Δι’ 1 εφάπλωμα Δρ. 200
3) Δια 1 κουβέρτα Δρ. 200
Εν όλω 850
1) Δια 3 ζεύγη υποδημάτων 500
2) Δι έν εφάπλωμα 275
775
Ενεκρίθη δια 275 δραχμάς
Ηγοράσθησαν
1 εφάπλωμα Δρ… 290
6 2/8 πήχ. αλατζά δι’ εσώρρουχα 100
390
ΦΥΛΛΟ 6/ Εμπρόσθια όψη.
Οικογένεια Μιχαήλ Νταβέλλη
Διεύθυνσις Κρεββατά 66
Ανάγκαι Αργυρώ σύζυγος ετών 26
Θεόφιλος ετών 7
Μαρία ετών 4
Η οικογένεια του Μιχαήλ Νταβέλλη απαρτιζομένη εκ της συζύγου και δυο τέκνων ηλικίας 7 και 4 ετών έχουσιν ανάγκην ενός κλινοσκεπάσματος.
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
Δι’ έν εφάπλωμα Δραχ. 290.-
ΦΥΛΛΟ 6/ Οπίσθια όψη.
Οικογένεια Νικολάου Φάκκα (Α΄ Συμπλ. Καταλ. Αριθ. 8)
Διεύθυνσις Μητρώου 96
Ανάγκαι
1) Επιδιόρθωσις της ξυλίνης στέγης της οικίας των
2) -2 τουλάχιστον σινδονίων και εσωρρούχων δια τον ασθενή αδελφόν καθώς και κλινοσκεπασμάτων
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
1) Δια 2 σεντόνια Δρ. 120.-
2) Δια 1 κουβέρταν Δρ. 250
Εν όλω Δρ. 370.-
ΦΥΛΛΟ 7.
Οικογένεια Νικολάου Φάκα (Α΄ Συμπλ. Καταλ. Αριθ. 8)
Διεύθυνσις Μητρώου 96
Ανάγκαι
Ο αδελφός του στρατευθέντος Γεώργιος ετών 28 πάσχων εκ φυματιώσεως των οστών και παραμένων κλινήρης έχει ανάγκην εσωρρούχων και σινδονίων, ει δυνατόν.
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δια δυο σινδόνια Δραχ. 200
2) Δια μπυζάμαν [σβήστηκε και γράφηκε η λέξη υποκάμισσον] Δραχ. 127.50
3) Δι’ εσώρρουχα Δραχ.100
427.50
*Η καταγραφή των οικογενειών των στρατευομένων είχε ήδη γίνει, δεν έχω τα έγγραφα, εδώ προστίθενται συμπληρωματικά στοιχεία.
*Στα παραπάνω αφαιρέθηκε κάθε δαπάνη για τα παιδικά παπούτσια.
Είναι φανερό ότι η ανάγκη τους καλύφτηκε με την παροχή της Π.Υ.Α.Μ. Αθηνών όπως καταγράφεται στο ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ.
ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το παράρτημα ενορίας Αγίου Βασιλείου. Εν Πειραιεί τη 19η Μαρτίου 1941. Αριθμός πρωτοκόλλου 21. Προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς. Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων. «Υποβολή δικαιολογητικών πινάκων» εμφαίνουσα την αγορά διαφόρων ειδών με το ποσό των 2195 δραχμών. Συνημμένα, ένας πίνακας και οι εννέα σχετικές αποδείξεις. Η εντεταλμένη σύμβουλος Αγλαΐα Χατζιδάκη δικαιολόγησε την παροχή χρηματικής βοήθειας:
5.3.1941 – Μια παιδική ενδυμασία. Στην Ευαγγελία Τσαμπουνιέρη, αξίας 206 δραχμών.
5.3.1941 – Δυο παιδικές ενδυμασίες. Δέσποινα Τελέντα. 412 δραχμές.
8.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Στυλιανή Τζαννίνη. 290 δραχμές.
8.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Δέσποινα Δεναξά. 290 δραχμές.
8.3.1941. – Μία στρωμνή. Δέσποινα Δεναξά. 180 δραχμές.
8.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Πηνελόπη Σούτσου. 290 δραχμές.
18.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Αργυρώ Νταβέλλη. 290 δραχμές.
18.3.1941. – Μια πήχ. Ύφασμα (Αλατζάς). Δέσποινα Τελέντα. 70 δραχμές.
18.3.1941. – Ύφασμα (Αλατζάς) πηχ. 6 2/8 . Πηνελόπη Σούτσου . 103 δραχμές.
18.3.1941. – Ύφασμα (Αλατζάς) πηχ. 7 1/2 . Γεώργιος Φάκας. 131.50 δραχμές.
Τα ποσά είναι διορθωμένα και αν αθροιστούν έχουν σύνολο 2262.50 δραχμές. Με την μείωση 3% (68 δραχμές) συμφωνεί με το ποσόν των 2194.50 δραχμών.
Επτά φύλλα τετραδίου μεγάλου μεγέθους. Τα έξι είναι γραμμένα από την εμπρόσθια όψη. Ο εκτιμητής στο Παράρτημα Ενορίας Αγίου Βασιλείου καταγράφει τα μέλη κάθε άπορης οικογένειας, τις ανάγκες, τις υπολογίσιμες δαπάνες, τα χρήματα που εγκρίνονται και τι αγορές έγιναν σε πρώτη δόση. Κάποια επώνυμα τα συναντάμε και στον κατάλογο των 14 παιδιών που παρέλαβαν παπούτσια.
ΦΥΛΛΟ 1.
Οικογένεια Εμμ. Τσαμπουνιέρη. (Συμπλ. καταλ. 3)
Κρεββατά 80.
Ανάγκαι.
Εκ των τέκνων του 1) η Ευγενία ετών 9 έχει ανάγκην υποδημάτων. 2) Μηνάς ετών 14 ανάγκη υποδημάτων 3) Μιχαήλ ετών 12 έχει ανάγκην ενδυμασίας.
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
1) Δια 2 ζεύγη υποδημάτων Δραχ. 400.-
2) Δια μίαν ενδυμασίαν Δραχ. 200.-
Εν όλω Δραχμ. 600
Εγκρίνεται δια δραχ. 200
Ηγοράσθη
1 παιδική ενδυμασία Δρ. 200
ΦΥΛΛΟ 2.
Οικογένεια Νικολάου Τελέντα (αριθ. καταλόγου 9)
Διεύθυνσις Ζαννή 53
Ανάγκαι
Εκ των αδελφών του η Φανή ετών 10 (και φιλάσθενος) έχει ανάγκην επανωφορίου [σβήστηκε και γράφηκε η λέξη ενδυμασίας], ο Αντώνιος ετών 12 έχει ανάγκην υποδημάτων και ο Βασίλειος ετών 14 μιάς ενδυμασίας.
4) η μήτηρ των μιάς ενδυμασίας
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δι’ 1 ζεύγος υποδημάτων Δραχ. 200
2) Δια 1 παιδικήν ενδυμασίαν Δραχ. 200 Δρύλλινην
3) ύφασμα δι’ έν παιδικό φόρεμα Δραχ. 200 φανέλλα
4) ύφασμα δι’ ενδυμασίαν μητρός Δραχ. 300
Εν όλω Δραχ. 900
Εγκρίνεται δια δραχ. 500
το όλον
Ηγοράσθησαν
1) 2 παιδικαί ενδυμασίαι Δρύλλιναι Δρ. 400.- 24/2/41
(Εις Βασίλειον ετών14 και Αντώνιον ετών 12)
2) 4 πήχεις ύφασμα Αλατζά δι’ έν φόρεμα
παιδικόν (Φανής ετών 10) Δρ. 68.-
Δρ. 468.-
ΦΥΛΛΟ 3.
Οικογένεια Κοσμά Χωραφά. Αριθ. καταλόγου 22
Διεύθυνσις: Ζαννή 51
Ανάγκαι
Εκ των γυναικαδέλφων του, τους οποίους και προστατεύει ο Νικόλαος Δεναξάς ετών 8 βαδίζων ανυπόδητος έχει ανάγκην υποδημάτων, ο δε Μιχαήλ ετών 10 έχει ανάγκην επανωφορίου [σβήστηκε και γράφηκε η λέξη ενδυμασίας]
Η μήτηρ των έχει ανάγκην φορέματος δια να εξέρχεται.
Στερούνται και κλινοσκεπασμάτων.
Σημ. (Εις δωμάτιον μικρόν και επί μιάς κλίνης κατακλίνεται η οικογένεια αποτελουμένη εκ 6 ατόμων.)
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δι’ έν ζεύγος υποδημάτων Δραχ. 200.-
2) Δια 1 παιδικήν ενδυμασίαν Δραχ. 200.-
3) Δι 7 πήχεις υφάσματος δι’ ενδυμασίαν Δραχ. 300
4) Δι’ έν στρώμα Δραχ. 170
5) Δι’ έν εφάπλωμα Δραχ. 275
Εν όλω Δραχμαί 1145
745
[Τα ποσά για την δαπάνη 1 και 2 αφαιρέθηκαν. Έτσι οι 1145 δραχμές έγιναν 745]
Εγκρίνεται δια δρ. 745
Ηγοράσαμεν
1) 1 εφάπλωμα Δρ. 290
2) 1 στρώμα Δρ. 180
470.-
ΦΥΛΛΟ 4.
Οικογένεια Ξενοφώντος Τζαννίνη (αριθ. καταλ. 33)
Διεύθυνσις: Τομπάζη 67
Ανάγκαι
Η οικογένεια αποτελουμένη εκ της συζύγου και 6 τέκνων έχει ανάγκην κλινοσκεπασμάτων.[Η πρόταση είναι σβησμένη]
Κων/τίνος ετών 9 έχει ανάγκην ενδυμασίας
Σπυριδούλα ετών 7
Ευγενία ετών 5
Αμαλία ετών 3
Μιχαήλ ετών 2 έχουν ανάγκην υποδημάτων
Επίσης στερούνται κλινοσκεπασμάτων
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δια 1 ενδυμασίαν Δραχ. 200
2) Δια 4 ζεύγη υποδημάτων Δραχ. 600
3) Δι’ 1 εφάπλωμα Δραχ. 275
Εν όλω Δραχμαί 1075
[Τα ποσά για την δαπάνη 2 αφαιρέθηκαν. Έτσι οι 1075 δραχμές έγιναν 475]
475 εγκρίνεται
Ηγοράσθη
- 1 εφάπλωμα Δρ. 290.-
ΦΥΛΛΟ 5.
Οικογένεια Ευαγγέλου Σούτσου. (Αριθ. Καταλ. 3).
Διεύθυνσις: Ομηρίδου 94
Ανάγκαι: τα τέκνα Γεώργιος 3 ετών, Στέλλα 5 ετών και Νικόλαος 1½ έχουν ανάγκην υποδημάτων και στερούνται κλινοσκεπασμάτων.
Η αδελφή έχει ανάγκην γάλακτος. Τεθραυσμένος υαλοπίναξ ανάγκη να αντικατασταθή. [Η πρόταση αυτή είναι σβησμένη]
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
1) Δια 3 ζεύγη υποδημάτων Δρ. 450
2) Δι’ 1 εφάπλωμα Δρ. 200
3) Δια 1 κουβέρτα Δρ. 200
Εν όλω 850
1) Δια 3 ζεύγη υποδημάτων 500
2) Δι έν εφάπλωμα 275
775
Ενεκρίθη δια 275 δραχμάς
Ηγοράσθησαν
1 εφάπλωμα Δρ… 290
6 2/8 πήχ. αλατζά δι’ εσώρρουχα 100
390
ΦΥΛΛΟ 6/ Εμπρόσθια όψη.
Οικογένεια Μιχαήλ Νταβέλλη
Διεύθυνσις Κρεββατά 66
Ανάγκαι Αργυρώ σύζυγος ετών 26
Θεόφιλος ετών 7
Μαρία ετών 4
Η οικογένεια του Μιχαήλ Νταβέλλη απαρτιζομένη εκ της συζύγου και δυο τέκνων ηλικίας 7 και 4 ετών έχουσιν ανάγκην ενός κλινοσκεπάσματος.
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
Δι’ έν εφάπλωμα Δραχ. 290.-
ΦΥΛΛΟ 6/ Οπίσθια όψη.
Οικογένεια Νικολάου Φάκκα (Α΄ Συμπλ. Καταλ. Αριθ. 8)
Διεύθυνσις Μητρώου 96
Ανάγκαι
1) Επιδιόρθωσις της ξυλίνης στέγης της οικίας των
2) -2 τουλάχιστον σινδονίων και εσωρρούχων δια τον ασθενή αδελφόν καθώς και κλινοσκεπασμάτων
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής
1) Δια 2 σεντόνια Δρ. 120.-
2) Δια 1 κουβέρταν Δρ. 250
Εν όλω Δρ. 370.-
ΦΥΛΛΟ 7.
Οικογένεια Νικολάου Φάκα (Α΄ Συμπλ. Καταλ. Αριθ. 8)
Διεύθυνσις Μητρώου 96
Ανάγκαι
Ο αδελφός του στρατευθέντος Γεώργιος ετών 28 πάσχων εκ φυματιώσεως των οστών και παραμένων κλινήρης έχει ανάγκην εσωρρούχων και σινδονίων, ει δυνατόν.
Η όλη δαπάνη υπολογίζεται ως εξής:
1) Δια δυο σινδόνια Δραχ. 200
2) Δια μπυζάμαν [σβήστηκε και γράφηκε η λέξη υποκάμισσον] Δραχ. 127.50
3) Δι’ εσώρρουχα Δραχ.100
427.50
*Η καταγραφή των οικογενειών των στρατευομένων είχε ήδη γίνει, δεν έχω τα έγγραφα, εδώ προστίθενται συμπληρωματικά στοιχεία.
*Στα παραπάνω αφαιρέθηκε κάθε δαπάνη για τα παιδικά παπούτσια.
Είναι φανερό ότι η ανάγκη τους καλύφτηκε με την παροχή της Π.Υ.Α.Μ. Αθηνών όπως καταγράφεται στο ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ.
ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το παράρτημα ενορίας Αγίου Βασιλείου. Εν Πειραιεί τη 19η Μαρτίου 1941. Αριθμός πρωτοκόλλου 21. Προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς. Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων. «Υποβολή δικαιολογητικών πινάκων» εμφαίνουσα την αγορά διαφόρων ειδών με το ποσό των 2195 δραχμών. Συνημμένα, ένας πίνακας και οι εννέα σχετικές αποδείξεις. Η εντεταλμένη σύμβουλος Αγλαΐα Χατζιδάκη δικαιολόγησε την παροχή χρηματικής βοήθειας:
5.3.1941 – Μια παιδική ενδυμασία. Στην Ευαγγελία Τσαμπουνιέρη, αξίας 206 δραχμών.
5.3.1941 – Δυο παιδικές ενδυμασίες. Δέσποινα Τελέντα. 412 δραχμές.
8.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Στυλιανή Τζαννίνη. 290 δραχμές.
8.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Δέσποινα Δεναξά. 290 δραχμές.
8.3.1941. – Μία στρωμνή. Δέσποινα Δεναξά. 180 δραχμές.
8.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Πηνελόπη Σούτσου. 290 δραχμές.
18.3.1941. – Ένα εφάπλωμα. Αργυρώ Νταβέλλη. 290 δραχμές.
18.3.1941. – Μια πήχ. Ύφασμα (Αλατζάς). Δέσποινα Τελέντα. 70 δραχμές.
18.3.1941. – Ύφασμα (Αλατζάς) πηχ. 6 2/8 . Πηνελόπη Σούτσου . 103 δραχμές.
18.3.1941. – Ύφασμα (Αλατζάς) πηχ. 7 1/2 . Γεώργιος Φάκας. 131.50 δραχμές.
Τα ποσά είναι διορθωμένα και αν αθροιστούν έχουν σύνολο 2262.50 δραχμές. Με την μείωση 3% (68 δραχμές) συμφωνεί με το ποσόν των 2194.50 δραχμών.
ΔΕΚΑΤΟ ΕΝΑΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το παράρτημα ενορίας Αγίου Βασιλείου. Εν Πειραιεί τη 21η Μαρτίου 1941. Αριθμός πρωτοκόλλου 22. Προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς. Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων. «Υποβολή αποδεικτικού πίνακος μετά των σχετικών αποδείξεων δια δραχ. 450». Συνημμένα, ένας πίνακας και τέσσερις αποδείξεις. Η εντεταλμένη σύμβουλος Αγλαΐα Χατζιδάκη δικαιολόγησε την παροχή χρηματικής βοήθειας:
10.3.1941 - Στην Θεολογία Χαμαμτζόγλου, 50 δραχμές.
12.3.1941 - Στον Κωνσταντίνο Χαριτάκη (σωφέρ). 350 δραχμές.
18.3.1941. Στην Θεολογία Χαμαμτζόγλου, 20 δραχμές.
20.3.1941. Στην Θεολογία Χαμαμτζόγλου, 30 δραχμές.
Σύνολο 450 δραχμές.
ΕΙΚΟΣΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το Παράρτημα Αγίου Βασιλείου. Αριθμός πρωτοκόλλου 23. Εν Πειραιεί τη 31η Μαρτίου 1941. Προς την Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων (Γραφείον Παροχής Εργασίας).
Υποβολή συνημμένως, σύμφωνα με την από 15.3.1941 εγκύκλιο, ονομαστικού καταλόγου των απόρων στρατευθέντων του παραρτήματος «οίτινες ως μόνον εισόδημα έχουν το στρατιωτικόν των επίδομα».
Ο «Κατάλογος των απόρων στρατευθέντων οίτινες έχουν ως μόνον πόρον το επίδομα της ενορίας Αγίου Βασιλείου Πειραιώς» περιέχει 210 ονοματεπώνυμα ανδρών με τις διευθύνσεις τους και τον αριθμό συνοικούντων μελών οικογενείας. Χωρίς παρατηρήσεις. Ίσως κάποια στιγμή τον δημοσιεύσω.
Το παράρτημα ενορίας Αγίου Βασιλείου. Εν Πειραιεί τη 21η Μαρτίου 1941. Αριθμός πρωτοκόλλου 22. Προς το Κεντρικό Γραφείο Πειραιώς. Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων. «Υποβολή αποδεικτικού πίνακος μετά των σχετικών αποδείξεων δια δραχ. 450». Συνημμένα, ένας πίνακας και τέσσερις αποδείξεις. Η εντεταλμένη σύμβουλος Αγλαΐα Χατζιδάκη δικαιολόγησε την παροχή χρηματικής βοήθειας:
10.3.1941 - Στην Θεολογία Χαμαμτζόγλου, 50 δραχμές.
12.3.1941 - Στον Κωνσταντίνο Χαριτάκη (σωφέρ). 350 δραχμές.
18.3.1941. Στην Θεολογία Χαμαμτζόγλου, 20 δραχμές.
20.3.1941. Στην Θεολογία Χαμαμτζόγλου, 30 δραχμές.
Σύνολο 450 δραχμές.
ΕΙΚΟΣΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ
Το Παράρτημα Αγίου Βασιλείου. Αριθμός πρωτοκόλλου 23. Εν Πειραιεί τη 31η Μαρτίου 1941. Προς την Υπηρεσία Προνοίας Στρατευομένων (Γραφείον Παροχής Εργασίας).
Υποβολή συνημμένως, σύμφωνα με την από 15.3.1941 εγκύκλιο, ονομαστικού καταλόγου των απόρων στρατευθέντων του παραρτήματος «οίτινες ως μόνον εισόδημα έχουν το στρατιωτικόν των επίδομα».
Ο «Κατάλογος των απόρων στρατευθέντων οίτινες έχουν ως μόνον πόρον το επίδομα της ενορίας Αγίου Βασιλείου Πειραιώς» περιέχει 210 ονοματεπώνυμα ανδρών με τις διευθύνσεις τους και τον αριθμό συνοικούντων μελών οικογενείας. Χωρίς παρατηρήσεις. Ίσως κάποια στιγμή τον δημοσιεύσω.
ΣΧΟΛΙΑ
*Σε οκτώ κομμένα φύλλα χαρτιού (διαστάσεις 10Χ14 περίπου) υπάρχει κατάλογος με οδούς - αριθμούς, επίθετα με τα ονόματα ανδρών και γυναικών που κατοικούν εκεί και δίπλα τους διάφορα χρηματικά ποσά. Δεν διευκρινίζεται ο λόγος που συντάχτηκε. Οι δρόμοι είναι Τομπάζη, Σπυρίδωνος Λάμπρου, Τομπάζη, Φλέσσα, Ευπλοίας, Νεωσοίκων, Φραγκιαδών, Σαχτούρη, Κουντουριώτου, Πραξιτέλους, Φρεαττύδος, Λέκκα, Ιάσωνος, Σερφιώτου, Μπότσαρη. Δεν τον δημοσιεύω, ακριβώς επειδή δεν γνωρίζω την χρήση του.
*Είναι δύσκολη η διάγνωση μιας σκόπιμης ένταξης ατόμων στις άπορες οικογένειες για να λάβουν βοήθεια. Οι κάτοικοι των ενορίας γνωρίζονταν μεταξύ τους, οι πληροφορίες δίδονταν από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους παράλληλα με την αυτοψία στον τόπο διαμονής τους, οι γείτονες διαβεβαίωναν την ανέχειά τους ώστε οι ανάγκες φαίνονταν πραγματικές.
