Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2022

Σύσταση Λιμενικού Σταθμού στο Μικρολίμανο και ανάδειξή του σε λιμένα υποδοχής θαλασσίων αθλημάτων.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

 

Ακόμα ένα ντοσιέ από το αρχείο μου παίρνει την σειρά να ασχοληθώ μαζί του.
Προέλευση και δημιουργός του, άγνωστον. Περικλείει αποκόμματα εφημερίδων, το απαραίτητο φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως, μια δακτυλογραφημένη εισηγητική έκθεση, την εγκύκλιο του Ν.Ο.Ε. για την σύσταση Λιμενικής Υπηρεσίας «εν Λιμενίσκω Μουνυχίας» σε τέσσερα αντίτυπα, την πολυσέλιδη έκθεση συνθηκών και αναγκών Λιμενίσκου Μουνυχίας.
Τα έγγραφα φαίνεται να τακτοποιήθηκαν την Τρίτη 18 Απριλίου 1995, το αποδεικνύει ο προβαλλόμενος χειρόγραφος πίνακας περιεχομένων.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πριν οι μελετητές τακτοποιήσουν τα ονόματα στην τοπική γεωγραφία του πειραϊκού χώρου, σε βιβλία και χάρτες των νεότερων περιηγητών που βρίσκονται στην συλλογή μου το Μικρολίμανο αναφέρεται ως Porto Fanari (Phalerum ps), Phalerus, P. Phalericus, ενώ το Πασαλιμάνι γραφόταν Stratiotiki (Munychia ps), P. Munychia, P. Munychius. Σε χάρτη πλέον του 1854 διαβάζουμε για το Μικρολίμανο Pt Munychius Φανάρι και το Πασαλιμάνι Pt. Zea Πασιαλιμάνι.
Ο λιμενίσκος, αφού πρόσφερε τα νερά του αρχικά σε λιγοστούς σε ρομαντικούς ξένους κι Έλληνες κολυμβητές αλλά κυρίως σε ψαράδες άρχισε να προσφέρει τις πλαγιές του σε πλούσιους Αθηναίους για την κατασκευή εξοχικών κατοικιών. Οι γιατροί συνιστούσαν το μικροκλίμα της ευρύτερης περιοχής για φιλάσθενους πελάτες τους.
Αργότερα πύκνωσε η παρουσία των ανθρώπων, με έμφαση την κατασκευή των προσφυγικών, τα ταβερνάκια, τα καταστήματα.
Στα 1929 ιδρύεται ο Ναυτικός Αθλητικός Σύνδεσμος (Ν.Α.Σ.) με πρόεδρο τον Θεόφιλο Φεράλδη.
Ο Εμμανουήλ Μπενάκης με την ιστιοφόρο θαλαμηγό του ΑΕΛΛΩ επέμενε να προτιμηθεί η Μουνυχία αντί της Γλυφάδας για την απόκτηση ορμητηρίου των σκαφών των φανατικών της ιστιοπλοΐας. Ο νεοσύστατος (1933) ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ στεγάστηκε στην οδό Μητροπόλεως 10. Στα 1936 μετονομάστηκε ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ έγινε στα 1940. Με αγορά στα 1934 αποκτήθηκε ο λόφος της Μουνυχίας εκτάσεως 7.5 στρεμμάτων όπου ήδη υπήρχε κτισμένη η έπαυλη Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου. Κατεδαφίστηκε και αμέσως χτίστηκαν οι εγκαταστάσεις του Ομίλου (σε σχέδια Κίμωνος Λάσκαρη), μαζί με τους νεωσοίκους και τις αποθήκες στην παραλία. Από τότε άρχισε η αξιοποίηση με ειδική εσχάρα ανελκύσεως μικρών σκαφών, επέκταση λιμενοβραχίονα από τον ΟΛΠ, ηλεκτροφωτισμό, φανάρια στην είσοδο. Πρόεδρος του Ν.Ο.Ε. ήταν ο Μπενάκης μέχρι τον θάνατό του στις 31.5.1954.
Στα 1937 ιδρύθηκε ο ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ από τους ιδιοκτήτες των τεσσάρων ιστιοφόρων σκαφών ΩΚΥΠΕΤΗ, ΓΛΑΥΚΟΣ, ΣΙΡΟΚΟΣ, ΟΝΕΙΡΟ αλλά και τους φίλους τους. Πρώτος πρόεδρος ο Γεώργιος Γιαννουλάτος. Στεγάστηκε σε ενοικιασμένο οίκημα. Ο ΟΛΠ του προσέφερε για πολλά χρόνια «παραλιακή περιοχή μέσα στο Μικρολίμανο, για την δημιουργία εγκαταστάσεών του προς ανέλκυση σκαφών - έναντι συμβολικού ενοικίου». Δικό του χώρο απέκτησε ο Ι.Ο.Π. μεταπολεμικά, στα 1949 με επιχωματώσεις και επίστρωση.

ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ
*Εφημερίδα Βραδυνή. 30 Αυγούστου 1937. Σελίδα 6.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ.
Χθες μεσημβρίαν ετερμάτισαν τον αγώνα εις τον λιμένα του [Πόρου;] σκάφη του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Πειραιώς δια το κύπελλον «Σάρωνος». Πρώτον ετερμάτισεν η «Περλέτ» του κ. Ραζέλου, δεύτερον το «Θόη» του κ. Ν. Κοσκούρου και τρίτον το «Πάτσυ» του κ. Γ. Γιαννουλάτου.
Τα μικρά κόττερα παρηκολουθούντο από τον εκ του όρμου της Μουνυχίας πλουν των εις Πόρον από το ρυμουλκόν του Λιμεναρχείου Πειραιώς, με επί κεφαλής τον λιμενικόν αξιωματικόν κ. Γ. Καβελλαράν και από το ρυμουλκόν «Άφοβος» της Ακτοπλοΐας.

*Εφημερίδα ΣΦΑΙΡΑ Πειραιώς 7 Σεπτεμβρίου 1937. Σελίδα 4.
ΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΟΣ ΜΑΣ
Συνεστήθη ιδιαιτέρα υπηρεσία του Λιμεναρχείου ήτις θα επιμελείται των τουριστικών ζητημάτων και θα επιβλέπει την ασφάλειαν των ακτών από του λιμενίσκου Κουμουνδούρου (Τουρκολίμανον) μέχρι της Βουλιαγμένης. Προϊστάμενος της υπηρεσίας ταύτης ετοποθετήθη ο σημαιοφόρος Γ. Καβελαράς.

*ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΙΣ Επί του Αναγκαστικού Νόμου υπ’ αριθ.
"Περί ιδρύσεως Λιμεναρχείου εις Λιμενίσκον Μουνυχίας και περί σκαφών θαλασσίου Αθλητισμού και Τουρισμού"
Προς Την Α.Μ. τον Βασιλέα
Μεγαλειότατε, Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω υπό την Υμετέραν έγκρισιν ΣΧΕΔΙΟΝ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ "Περί ιδρύσεως Λιμεναρχείου εις Λιμενίσκον Μουνυχίας και περί σκαφών θαλασσίου Αθλητισμού και Τουρισμού".-
Το πρώτον μέρος του υπό την Υμετέραν έγκρισιν υποβαλλομένου Αναγκ. Νόμου αναφέρεται εις την σύστασιν Λιμεναρχείου παρά τον Λιμενίσκον Μουνυχίας υπαγορευθείσα εκ των κάτωθι λόγων:
Η κατά την τελευταίαν τριετίαν αλματικώς επαυξηθείσα Ναυτιλιακή Κίνησις των σκαφών θαλασσίου αθλητισμού και Τουρισμού άτινα ελιμενίζοντο εις τον λιμενίσκον Μουνυχίας ήχθη εις σημείον ώστε να διατεθή ούτος υπό της Λιμενικής Αρχής Πειραιώς και του Ο.Λ.Π. σχεδόν αποκλειστικώς δια τα αυτά πλέον κατάλληλος χαρακτηρισθείς προς τούτο.-
Η τοιαύτη Ναυτιλιακή Κίνησις ανατεθειμένη άχρις τούδε εις το Κεντρικόν Λιμεναρχείον Πειραιώς κατ’ ανάγκην εξυπηρετείται πλημμελώς λόγω της αποστάσεως ήτις τους ενδιαφερομένους, ιδιοκτήτας σκαφών και πληρώματα καταπονεί και τους αρμοδίους δεν υποβοηθεί εις συνεχή παρακολούθησιν των εν αυτώ.-
Τας δυσχερείας ταύτας η Λιμενική Αρχή Πειραιώς εν τη προσπαθεία της όπως μετριάση δια της υπ’ αριθ. 35 από 31 Αυγούστου 1937 Ημερησίας της Διιαταγής ίδρυσε ιδιαιτέραν υπηρεσίαν εις Λιμενίσκον Μουνυχίας υπό τον τίτλον "ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ" - "Υπηρεσία Λιμενίσκου Μουνυχίας" πλην όμως δια του μέτρου τούτου δεν εθεραπεύθησαν αι των ενδιαφερομένων ανάγκαι καθ’ όσον εις τον τοποθετηθέντα ως Προϊστάμενον της Υπηρεσίας ταύτης Λιμενικόν Αξιωματικόν παρεχωρήθη δικαιοδοσία περιορισμένη όλαι δε εν γένει αι πάσης μορφής διατυπώσεις έδει να διεξάγωνται εν τω Κεντρικώ Λιμεναρχείω Πειραιώς ως και παν ζήτημα απαιτούν πρωτοβουλίαν να λύεται υπό του ιδίου του Λιμενάρχου του αυτού Λιμεναρχείου.-
Επί πλέον η σύστασις του νέου τούτου Λιμεναρχείου επιβάλλεται και εκ των πολλαπλών ιδιαζούσης φύσεως ζητημάτων των εκ της κατά τα τελευταία έτη αλματώδους αναπτύξεως του Ναυτικού Αθλητισμού και Τουρισμού ανακυπτόντων ως και εκ της ανάγκης της προς την επέκτασίν των υποβοηθήσεως, άτινα δεν δύνανται να επιτευχθώσιν υπό του Ο.Λ.Π. δια τε τας προεκτεθείσας αιτίας έτι δε και εκ του ότι τούτο απησχολημένον κυρίως με τας πολυειδείς ανάγκας του εμπορικά συμφέροντα εξυπηρετούντος Λιμένος Πειραιώς, δεν είναι δυνατόν άνευ βλάβης των να απασχολήται με τα της διαφόρου υφής ζητήματα του Λιμενίσκου Μουνυχίας.-
Παρεκτός όμως τούτου η πολλαπλώς επαυξηθείσα αρμοδιότης του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιώς εκ τε της επεκτάσεως της κινήσεως των υπ’ αυτών Μυχών και Λιμενίσκων ως και εκ της αναθέσεως τούτω προσθέντων υπηρεσιών ως του ελέγχου συναλλάγματος επί των φορτηγών πλοίων της Διοικήσεως του εκ Πειραιεί Πλοηγικού Σταθμού και άλλων δεν τω παρέχει την ευχέρειαν να απασχολήται και να λαμβάνη τα ενδεικνυόμενα μέτρα δια τα ιδιαζούσης φύσεως διάφορα γενικωτέρου ενδιαφέροντος ζητήματα τα αναφυόμενα και απασχολούντα τον Λιμενίσκον Μουνυχίας.-
Εκλήθη δε αναγκαία η εις το αυτό συνιστώμενον Λιμεναρχείον Μουνυχίας υπαγωγή απάσης της μέχρι Σουνίου περιοχής ως συντρεχόντων προς τούτο απάντων των ανωτέρω όρων, εν’ οις και το ότι κατά την θερινήν ιδία περίοδον, ήτοι από Μαΐου μέχρις Οκτωβρίου άπασα η ακτή η από Νέου Φαλήρου μέχρι Σουνίου χρησιμοποιείται δια θαλάσσια Αθλήματα (κολύμβησιν, ιστιοπλοΐαν, κωπηλασίαν) και εν αυτή παρουσιάζονται καθ’ ημέραν τα ανωτέρω ζητήματα άτινα απαιτούσι λόγω της αποστάσεως και των προεκτεθέντων λόγων μη υπό του Ο.Λ.Π. δυναμένη εγκαίρως να πραγματοποιηθή παρακολούθησιν της Λιμενικής Αρχής και την λήψιν των εκάστοτε προς θεραπείαν αναγκαίων μέτρων.-
Το δεύτερον μέρος του αυτού Νομοσχεδίου το μεν καθιερεί πλεονεκτήματα ερασιτεχνών ναυτικών εις ους επί απλή εγγραφή εις το δια του άρθρου 8 καθιερούμενον Μητρώον ερασιτεχνών ναυτικών τηρούμενον παρά τοις κατά τόπους αρμοδίοις Λιμεναρχείοις, παρέχει εν άρθροις 7 την ευχέρειαν όπως αποτελώσιν πληρώματα των σκαφών θαλασσίου Αθλητισμού και Τουρισμού εν άρθροις δε 9,10 όπως κατόπιν εξετάσεων, κατά τας διατάξεις των κειμένων Νόμων διεξαγομένων, αποκτήσωσιν πτυχίον Κυβερνήτου σκαφών θαλασσίου Αθλητισμού και Τουρισμού ως και προκειμένου περί σκαφών χωρητικότητος μείζονος των πεντήκοντα κόρων και ελάσσονος των εκατόν πεντήκοντα Γενικών Πτυχίων Κυβερνήτου Τουριστικών σκαφών το δε το αυτό δεύτερον μέρος του υπό την Υμετέραν έγκρισιν Νομοσχεδίου καθιερεί πλεονεκτήματα υπέρ των ανωτέρω σκαφών εις χαρακτηρισμόν ον προβαίνει εν άρθρω 14 και άτινα εν άρθροις 6 και 13 αυτού απαλλάσσει των ενοχλητικών ει μη ασκόπων λόγω της μικράς χωρητικότητός των πολλαπλών διατυπώσεων απόπλου και κατάπλου παρέχον τούτοις την ευχέρειαν συνεχών ταξειδίων ανά την ημεδαπήν κατόπιν αδείας ενιαυσίου ισχύος επί τη απλή θεωρήσει της κατά τον εις καθ’ έκαστον λιμένα κατάπλου και απόπλου έτι δε εν άρθρω 5 των πολλαπλών υπό μορφήν φόρων και άλλων υπέρ του Δημοσίου, Δήμου και διαφόρων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, υπάγον εις ενιαίαν κατά εις κόρους χωρητικότητα φορολογίαν έτι δε εν άρθρω 12 απαλλάσσει και τα προς συντήρησίν των απαιτούμενα μηχανήματα, εξάρτια και λοιπά παντός εισαγωγικού δασμού ή άλλου φόρου.-
Τα πλεονεκτήματα ταύτα εκρίθησαν απαραίτητα δια την παροχήν όσον ένεστι ευρυτέρας ευχερείας προς διάδοσιν του Ναυτικού Αθλητισμού, πολλαπλασιασμού των τάξεων των ερασιτεχνών ναυτικών εις πλείστους ων, εν τω οικονομικώ επιπέδω, εδημιουργείτο ανυπέρβλητος προς επίδοσίν των φραγμός.-
Εν τέλει του αυτού Νομοσχεδίου και εν άρθροις 13 και 14 προβλέπονται ΠΟΙΝΙΚΑΙ ΚΑΙ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ εν, δια χρηματικής εκμεταλλεύσεως, καταχρήσει των επί τοις άνω σκοποίς παρεχομένων εις ερασιτέχνας ή σκάφη πλεονεκτημάτων.-
Το τρίτον μέρος του αυτού Νομοσχεδίου προβλέπει την υπό του Λιμεναρχείου Μουνυχίας σύνταξιν κανονισμού του Λιμενίσκου έτι δε και του Β. Δ/τος εκδοθησομένου καθορισμόν της συνθέσεως του προσωπικού του συνιστωμένου Λιμεναρχείου ως και την έναρξιν της ισχύος του παρόντος.-

*Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος. Μουνυχία τη 6η Σεπτεμβρίου 1937. Αριθ. πρωτ. 2120. Εγκύκλιος "Περί συστάσεως Λιμενικής Υπηρεσίας εν Λιμενίσκω Μουνυχίας"
Αξιότιμοι Κύριοι, Έχομεν την τιμήν να γνωρίσωμεν υμίν μετ’ ευχαριστήσεως ότι, ενεργείαις ημών παρά τω Κεντρικώ Λιμεναρχείω Πειραιώς, επετεύχθη η σύστασις Λιμενικής Υπηρεσίας εν Λιμενίσκω Μουνυχίας υπό τον τίτλον, "ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΛΙΜΕΝΙΣΚΟΥ ΜΟΥΝΥΧΙΑΣ".
Η Υπηρεσία αύτη, στεγαζομένη εντός των εγκαταστάσεων του ημετέρου Ομίλου, τυγχάνουσα δε υπό την διεύθυνσιν Αξιωματικού εικώς τοποθετηθέντος παρά του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιώς, σκοπόν έχει την εξυπηρέτησιν των εν τη περιοχή της δικαιοδοσίας αυτής προσορμιζομένων ή λιμενιζομένων θαλαμηγών κλπ. σκαφών-ήτοι από του Λιμενίσκου Ζέας μέχρι και του Όρμου Βουλιαγμένης.
Η δικαιοδοσία της Ανωτέρω Υπηρεσίας εκτείνεται νυν επί των εξής αρμοδιοτήτων,
ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΙΑ
α) ρύθμισις των της αγκυροβολίας και καθορισμός τομέων αυτής, κατά κατηγορίας σκαφών εις τους όρμους δικαιοδοσίας.
β) καθορισμός τομέων αγκυροβολίας εν Όρμω Φαλήρου, τιθεμένων εν ισχύει εν περιπτώσει συνορμίσεως σκαφών Β. Ναυτικού.
γ) καθορισμός τομέων, εις ους επιτραπήσεται ελευθέρως η ανέλκυσις και επισκευή σκαφών.
ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΙΣ
α) λήψις και υπόδειξις μέτρων, αφορώντων την καθαριότητα, ευπρεπισμόν και εξωραϊσμόν εν γένει επί τε του θαλασσίου και χερσαίου χώρου της δικαιοδοσίας αυτής ως και επί των πάσης φύσεως εγκαταστάσεων. Επιβάλλει ή υποδεικνύει την τιμωρίαν των παραβατών και την διόρθωσιν των ανωμαλιών, συμφώνως ταις ισχυούσαις διατάξεσι, ενεργούσα συνάμα καταλλήλως παρά ταις αρμοδίαις Υπηρεσίαιας δια την λήψιν και εκτέλεσιν των αναγκαίων μέτρων.
β) έλεγχος επί των ελλιμενιζομένων και κυκλοφορούντων σκαφών εν γένει προς εξακρίβωσιν της υπαρχούσης ή μη αδείας κυκλοφορίας και ιδιοκτησίας των κατόχων αυτών.
γ) ειδοποίησις των αρμοδίων Αρχών (Τελωνειακής - Υγειονομικής - Ελέγχου διαβατηρίων), προκειμένου περί σκαφών προελεύσεως και κατευθύνσεως Εξωτερικού, προς διεκπεραίωσιν των διατυπώσεων αυτών και λήψις μέτρων επικοινωνίας και διευκολύνσεως εν γένει.
δ) λήψις μέτρων τάξεως και διευκολύνσεως προκειμένου περί τελέσεως ναυτικών αγώνων.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
α) λήψις μέτρων ασφαλείας γενικώς, ιδία από της απόψεως κλοπών εις αγκυροβολημένα σκάφη, ναυτικάς κλπ. εγκαταστάσεις ως και της επόψεως της παρανόμου αλιείας, λαθραμμοληψίας κλπ.
ΝΑΥΤΟΛΟΓΙΑ
α) έλεγχος και θεώρησις ναυτιλιακών εγγράφων καταπλεόντων ημεδαπών ή αλλοδαπών σκαφών και διευκόλυνσις αυτών επί της λήψεως υγειονομικής πιστοποιήσεως κλπ. αυτών διατυπώσεων. Διενέργειαι μεταβολών επί της συνθέσεως πληρωμάτων κλπ. εργασίαι.
ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ
α) διενέργειαι συν/κού ελέγχου επί της προελεύσεως ή κατευθύνσεως Εξωτερικού σκαφών, πληρωμάτων και επιβατών, και παροχή τοις ενδιαφερομένοις σχετικών οδηγιών.
Η ανωτέρω Υπηρεσία επιπροσθέτως ασχοληθήσεται επί παντός ετέρου ζητήματος αφορώντος την περιφέρειαν της δικαιοδοσίας αυτής παρέχουσα εκάστοτε πάσαν νόμιμον συνδρομήν ή οδηγίαν.
Αι εργασίαι αυτής ήρξαντο κανονικώς από της σήμερον, (αριθμός τηλεφώνου 42-730).
Μετ’ εξαιρέτου τιμής Ο Πρόεδρος [Υπογραφή] Ο Γεν. Γραμματεύς [Υπογραφή: Αρτέμης Δεναξάς]

*ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.
Εν Αθήναις τη 26 Ιουνίου 1940. Τεύχος πρώτον. Αριθμός φύλλου 193. Σελ. 1622. (21).
Περί συστάσεως Λιμενικού Σταθμού εις Λιμενίσκον Μουνυχίας (Τουρκολίμανο) Πειραιώς.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β΄ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Έχοντες υπ’ όψιν τον Αναγκ. Νόμον 934)1937 «περί τροποποιήσεως των ισχυουσών διατάξεων περί συστάσεως, συγκροτήσεως, λειτουργίας των συμβουλίων προαγωγών κλπ. και προσθήκης συναφών διατάξεων», άρθρον 14 παρ. 1 (Φ.Ε.Κ. 456Α)10-11-1937), προτάσει του Ημετέρου επί της Εμπορικής Ναυτιλίας Υφυπουργού, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.
Συνιστώμεν Λιμενικόν Σταθμόν εις λιμενίσκον Μουνυχίας (Τουρκολίμανο) Πειραιώς, ούτινος η αρμοδιότης καθορίζεται δια της υπ’ αριθ. 27894)5-12-1927 Υπουργικής αποφάσεως (Φ.Ε.Κ. 5Β) 20-1-1938).
Εις τον αυτόν επί της Εμπορικής Ναυτιλίας Υφυπουργόν ανατίθεμεν την δημοσίευσιν και εκτέλεσιν του παρόντος Β. Διατάγματος.
Εν Αθήναις τη 19 Ιουνίου 1940.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β΄
Ο επί της Εμπορικής Ναυτιλίας Υφ)γός Α. ΤΖΙΦΟΣ

*Η ΕΚΘΕΣΙΣ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΩΝ ΛΙΜΕΝΙΣΚΟΥ ΜΟΥΝΥΧΙΑΣ δέον να αποσταλή
1ον) Εις Οργανισμόν Λιμένος Πειραιώς και εν κοινοποιήσει
2ον) Εις Υφυπουργείον Εμπορικής Ναυτιλίας
3ον) Εις Υφυπουργείον Τύπου και Τουρισμού
4ον) Εις Διοίκησιν Πρωτευούσης
5ον) Εις Δήμον Πειραιώς
6ον) Εις Ελληνική Θαλασσίαν Ένωσιν
7ον) Εις Υδρογραφικήν Υπηρεσίαν Υ. Ν.
8ον) Εις Ναυτικόν Όμιλον Ελλάδος
9ον) Εις Ιστιοπλοϊκόν Όμιλον Πειραιώς

ΕΚΘΕΣΙΣ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΩΝ ΛΙΜΕΝΙΣΚΟΥ ΜΟΥΝΥΧΙΑΣ
Εν Λιμενίσκω Μουνυχίας σήμερον την ….. του μηνός ….. 193 .. ημέραν της εβδομάδος …..
Οι υπογεγραμμένοι Γεώργιος Νικολάου Καβελαράς σημαιοφόρος Λιμ. Προϊστάμενος Υπηρεσίας Λιμενίσκου Μουνυχίας και Εμμανουήλ Γ. Κουτσουδάκης Επιθεωρητής του Πλοηγικού Σώματος αναλαβόντες κατόπιν προφορικής διαταγής του Προϊσταμένου Υπηρεσίας Κ.Λ.Π. Υποπ)ρχου Λιμενικού Παναγιώτου Θεοχάρη, την μελέτην και εξέτασιν των ναυτικών αναγκών και ελλείψεων του Λιμενίσκου Μουνυχίας ως και την τακτοποίησιν και διευθέτησιν του αγκυροβολίου των ελλιμενιζομένων εν αυτώ θαλαμηγών και λοιπών τουριστικών και αθλητικών σκαφών.-
ΑΠΟΦΑΙΝΟΜΕΘΑ ΟΤΙ:
Α) ΣΥΝΘΗΚΑΙ
Ι. Ο σημερινός βυθός του Λιμενίσκου τούτου δεν είναι ο αναφερόμενος εις τον συνταχθέντα υπό της Υδρογραφικής Υπηρεσίας ήτοι μετά την εκσκαφήν εν έτει 1936 χάρτην αλλά παρουσιάζει αισθητάς διαφοράς επί έλαττον.-
Τούτο προήλθε αφ’ ενός μεν λόγω των επελθουσών μέχρι σήμερον προσχώσεων εκ των κατερχομένων χωμάτων εκ των κειμένων Β Δ και Ν Δ του Λιμενίσκου υψωμάτων ήτοι από Λίβα μέχρι Βορρά και εις τόξον 135ο περίπου, αφ’ ετέρου δε λόγω της εν τω Λιμενίσκω συνεχούς αποχετεύσεως παντοειδών ακαθαρσιών προερχομένων εκ των εκβαλλόντων εις αυτόν διαφόρων υπονόμων.
ΙΙ. Η μη αποπεράτωσις του υπολοίπου τμήματος του νοτίου λιμενοβραχίονος, διεύθυνσιν έχοντος προς Απηλιώτην, καθιστά εν καιρώ χειμώνος, ιδίως κατά το φθινόπωρον, και δη κατά την περίοδον των Ν.Α. ανέμων εξαιρετικώς επισφαλή την αγκυροβολίαν ή παραμονήν σκαφών προς το Βόρρειον και Βορρειοδυτικόν τμήμα του Λιμενίσκου.-
ΙΙΙ. Δέστραι υπάρχουσι μόνον επί του κατασκευασθέντος Νοτίου λιμενοβραχίονος, πλην όμως τα σκάφη ουδόλως δύνανται να προσεγγίσωσι προς πρυμνηοδέτησιν, λόγω των εν μεγάλει εκτάσει αβαθών του. Εκ της αιτίας ταύτης η χρησιμοποίησις των δεστρών προς πρυμνηοδέτησιν καθίσταται εξ ολοκλήρου ανέφικτος και ούτω χρησιμοποιούνται αναγκαστικώς έτερα μέσα πρυμνηοδετήσεως.-
IV. Επίσης επί της βάσεως του λιμενοβραχίονος προς την δυτικήν διεύθυνσιν δεν υπάρχουσι δέστραι καίτοι η περιοχή αύτη κατά συνέχειαν μέχρι βορειότερον της υπαρχούσης αποβάθρας εκ του ότι εν αυτή υπάρχουσι τα μεγαλύτερα βάθη (άτινα σημειώ ότι είναι άνισα) χρησιμοποιείται δια την αγκυροβολίαν και πρυμνηοδέτησιν των μεγαλυτέρων σκαφών. Εκ της ελλείψεως δεστρών τα αγκυροβολούντα και πρυμνηοδετούντα σκάφη χρησιμοποιούν δια την πρόσδεσιν και πρυμνηοδέτησιν αυτών αγκύρας, ή αλύσσους κλπ. άτινα θάπτουσι εντός της χωματώδου ακτής, αλλά δια του προεκταθέντος τρόπου καταλαμβάνουσι μεγάλους χώρους ακτής.-
Επί πλέον η τοιαύτη πρυμνηοδέτησις από ναυτικής απόψεως δεν είναι ασφαλής καθόσον το έδαφος εν πολλοίς δεν είναι στερεόν και παρασύρονται τοιουτοτρόπως αι άγκυραι και λοιπά μέσα εν περιπτώσει κακοκαιρίας, προς μεγίστην ζημίαν των ιδιοκτητών σκαφών, έτι δε δημιουργείται καθημερινώς μεγίστη αταξία εις την αγκυροβολίαν και προστριβαί μεταξύ των ιδιοκτητών και πλοιάρχων των σκαφών δια την χρησιμοποίησιν του πρωτογόνου τούτου συστήματος προσδέσεως των πρυμνησίων των μεν επί των αγκυρών των δε.-
Έτερον μειονέκτημα είναι ότι αι άκραι των αλύσεων και των συρματοσχοίνων των προσδεδεμένων επί των εν τη ξηρά αγκυρών εγκαταλείπονται κατά την άπαρσιν εντός της θαλάσσης γενόμεναι πρόξενοι εμπλοκών ελίκων μετ’ αυτών και εγκυμονούν μεγίστους κινδύνους δια τους κολυμβητάς.-
V. Η ύπαρξις εν τω λιμενίσκω διαφόρων εγκαταστάσεων (οικημάτων, προβλητών) αθλητικής φύσεως δυσχεραίνει τα μέγιστα τους χειρισμούς των σκαφών και εγκυμονεί κινδύνους ατυχημάτων κατά την κυκλοφορίαν αυτών εις τους πέριξ εκγυμναζομένους κολυμβητάς.-
Οι κίνδυνοι ούτοι των κολυμβητών επαυξάνονται και εκ του ότι ολόκληρος σχεδόν ο βυθός του λιμενίσκου τούτου είναι πλήρης άλλως παλαιών και αδεσπότων και άλλων εν χρήσει αγκυρών αλύσεων και συρματοσχοίνων ως προεξετάθη.-
Παρ’ εκτός τούτου η συνύπαρξις εν τω στεναχώρω τούτω λιμενίσκω θαλαμηγών σκαφών, αλιευτικών πλοιαρίων και λέμβων και των κολυμβητηρίων δεν επιτρέπει ούτε των μεν ούτε των δε την ανάπτυξιν και εξέλιξιν, τουναντίον μάλιστα επαυξάνει την μεταξύ τούτων φυσικήν αντίθεσιν.-
VI. Η προσόρμησις και παραμονή σκαφών (γρι-γρι) εις τον Λιμενίσκον Μουνυχίας όστις συχνάζεται κατά το πλείστον υπό θαλαμηγών σκαφών ημεδαπών ή αλλοδαπών, τυγχάνει λίαν ασυμβίβαστος, καθόσον οι επιβαίνοντες ή παραμένοντες επ’ αυτών παρίστανται πολλάκις μάρτυρες ασχημιών (αποπατήσεις, ύβρεις, βλασφημίαι, βομολογίαι, άσεμνοι χοροί και άλλα κοινοβαρβαρικά έθιμα) ας ουχί συνήθως διαπράττουσι τα πληρώματα των αλιευτικών σκαφών.-
Αλλ’ εκτός τούτου καταλαμβάνουσι πολύτιμον χώρον όστις θα ηδύνατο να χρησιμοποιηθή ως αγκυροβόλιον μικρών θαλαμηγών σκαφών.-
VII. Εν τω λιμενίσκω Μουνυχίας μέσον υδρεύσεως σχεδόν δεν υπάρχει. Η υπάρχουσα επί της μικράς αποβάθρας του Ν.Ο.Ε. εγκατάστασις υδρεύσεως είναι ανεπαρκής μοναδικόν δε σκοπόν έχει την εξυπηρέτησιν των σκαφών της δυνάμεως του Ν.Ο.Ε.-
VIII. Η υπάρχουσα εν τω λιμενίσκω αποβάθρα ευρίσκεται κατά μέγα μέρος εις αβαθή βυθόν δι’ ο και η πλεύρισις σκαφών εκατέρωθεν αυτής είναι καθ’ ολοκληρίαν αδύνατος.- Η κεφαλή της μόνον έχει σχετικόν βυθόν, πλην όμως το πλάτος της είναι τόσον μικρόν ώστε να μην επιτρέπη την πλεύρισιν σκάφους τινός.-
IX. Καθ’ όλην την περιοχήν του Λιμενίσκου δεν υπάρχει ουδέν αποχωρητήριον ή ουρητήριον δια τας ανάγκας των πληρωμάτων, λεμβούχων κλπ. απασχολουμένων αυτόθι δι’ ο και εκ της ελλείψεως ταύτης ασχημίαι, ακαθαρσίαι κ.λ.π. εισίν πανταχού καταφανείς.-
Χ. Εις τον αυτόν λιμενίσκον ουδεμία προσπάθεια σοβαρά καθαρισμού καταβάλεται τόσον υπό του Ο.Λ.Π. όσον και παρά του Δήμου Πειραιώς εν αναφορά με τους Δημοτικούς χώρους.
Ως εκ τούτου ολόκληρος η ακτή αυτού γέμει φυκών και λοιπών ακαθαρσιών ων η παραμονή προκαλεί συνεχή δυσοσμίαν δημιουργούσαν ωσαύτως κινδύνους δια την υγιεινήν της περιοχής ταύτης.-
ΧΙ. Η εκβολή αποχετευτικών υπονόμων και οχετών του προσφυγικού συνοικισμού και της υπολοίπου περιφερείας και αι δι’ αυτών εκχυνόμεναι εις τον Λιμενίσκον παντοειδείς ακαθαρσίαι, ως και αι τοιαύται του αποχετευτικού υπονόμου Σούδας Ν. Φαλήρου, αι εισερχόμεναι κατά καιρούς εις τον λιμενίσκον επιδεινούσι την κατάστασιν καθαριότητος αυτού.-
Όσοι δε τούτων είναι αποχετευτικοί αγωγοί ομβρύων μόνον υδάτων συντελούν, αν μη τι άλλο, αναμφιβόλως δια των παρασυρομένων εκάστοτε χωμάτων, ως εν τη αρχή προεξετέθη, εις την βεβαίαν πρόσχωσιν του βυθού του Λιμενίσκου.-
Η προεκταθείσα κατάστασις επιδεινούται έτι μάλλον εκ του ότι άπαντα σχεδόν τα εις την παραλιακήν οδόν του Λιμενίσκου κείμενα οικήματα (οικίαι - καταστήματα) στερούνται βόθρων και αποχετεύουσι τα της χρήσεώς των ακάθαρτα ύδατα εις τον λιμενίσκον δι’ αυλάκων.-
Παρέλκει να αναπτυχθή το ότι ούτοι οι αύλακες όντες ακάλυπτοι και διερχόμενοι μέσω της παραλιακής οδού προσδίδουσιν εξαιρετικήν ασχημίαν και κακήν εντύπωσιν εις τους επισκεπτομένους τον λιμενίσκον, δια θαλαμηγών και αποβιβαζομένους εξ αυτών ξένους περιηγητάς.-
Εν τούτω όμως οι εν λόγω αύλακες αποτελούσι και επικίνδυνον μολυσματικήν εστίαν και δη κατά την περίοδον του θέρους.-
ΧΙΙ. Η επικοινωνία της ξηράς μετά του Λιμενίσκου Μουνυχίας νυν διεξάγεται χαλεπώς, λόγω του ότι η υπάρχουσα παραλιακή περιφερειακή οδός παρά τον λιμενίσκον, κάθε άλλο παρά οδός δύναται να ονομασθή.-
Αύτη εκτός του ότι εις τινα σημεία της είναι εις άκρον στενή ομοιάζουσα προς ατραπόν, εις βαθμόν ώστε να μη δύναται να εξυπηρετή την διέλευσιν δυο συγχρόνως τροχοφόρων εύρηται εις πρωτόγονον κατάστασιν και δεν φέρει ουδέν τεχνικόν επίστρωμα. Ούτω καθ’ όλην την διάρκειαν του χειμώνος καθίσταται δυσκολοδιάβατος αν μη παντελώς αδιάβατος. Το φαινόμενον τούτο συμβαίνει και εις άλλας εποχάς του έτους, εν καιρώ βροχής και η πλέον διεξοδική επί του ζητήματος τούτου περιγραφή είναι ανεπαρκής δια να απεικονίση αμυδρώς την πραγματικότητα.-
Β) ΑΝΑΓΚΑΙ
Προ της αναπτύξεως των υφισταμένων καθ’ ημάς αναγκών του Λιμενίσκου Μουνυχίας και των προς θεραπείαν αυτών επιβαλλομένων ως κατωτέρω μέτρων, δεν κρίνομεν άσκοπον όπως αναφέρωμεν επί της χρησιμότητος αυτών, ότι ούτος εξελισσόμενος νυν και δη ταχέως εις λιμενίσκον κυρίως συγκεντρώσεως θαλαμηγών και λοιπών τουριστικών σκαφών, λόγω της εξαιρετικής αυτού θέσεως και γειτνιάσεως προς τας γνωστάς εγκαταστάσεις του Ν.Ο.Ε. δέον να θεωρηθή ως βάσις της εξελίξεως του παρ’ ημίν Θαλασσίου Τουρισμού.-
Υπό της προϋπόθεσιν δε ταύτην απαιτείται η κατασκευή στοιχειωδών τινών έργων λιμενοποιήσεως και ευπρεπισμού αυτού, ικανών πάντως να παρέξωσι τα μέσα ασφαλούς αγκυροβολίας, ανεφοδιασμού και εξυπηρετήσεως εν γένει των εν αυτώ προσορμιζομένων σκαφών.-
Δεδομένου άλλωστε ότι η ανάπτυξις του θαλασσίου τουρισμού βασίζεται κυρίως επί των τεχνικών μέσων, άτινα δύναται εκάστη χώρα να παρέξη εις τα διαμένοντα παρ’ αυτώ θαλαμηγά σκάφη, πολλώ δε μάλλον εις τα εκ της αλλοδαπής προερχόμενα τοιαύτα, η δημιουργία καταλλήλου δια αυτά ορμητηρίου καθίσταται η αρχή πάσης προς τον σκοπόν τούτον προσπαθείας.-
Ι. Πρωταρχική ανάγκη είναι η της εκσκαφής του λιμενίσκου δια βορβοροφάγου, εις βάθος γενικώς ουχί ελάσσονος των 5 μέτρων και δη εις τα πλέον αβαθή τμήματά του, ίνα δύνανται να εισέρχωνται εν αυτώ ακινδύνως και τα μεγάλα θαλαμηγά σκάφη.-
Επιβεβλημμένη ομοίως πράξις είναι η εκβάθυνσις της κατά μήκος και εσωτερικώς του Νοτίου λιμενοβραχίονος περιοχής, ήτις ούτω θα επέτρεπε την ασφαλή αγκυροβολίαν και πρυμνηοδέτησιν πολλών εκ των μεγαλυτέρων σκαφών.
Η περιοχή αύτη ούσα απολύτως εξησφαλισμένη από οιανδήποτε καιρικήν κατάστασιν θα επέτρεπε εισέτι και την τοποθέτησιν διπλής σειράς σκαφών επαρκώς λυομένου τοιουτοτρόπως του μεγάλου απασχολούντος σήμερον τας αρχάς του λιμενίσκου προβλήματος της ελλείψεως χώρου αγκυροβολίας.-
ΙΙ. Επιβάλλεται η επέκτασις του Ν. Λιμενοβραχίονος προς την διεύθυνσιν του απηλιώτου καθ’ όσον η επέκτασις αύτη θα καλύψη την Β΄ Περιοχήν και ούτω ο προβάλλων τον Λιμενίσκον εύρος και Ευρινότος θα εμποδίζωνται πλέον ν’ αποστέλλουν τον κυματισμόν των εις τον Λιμενίσκον.-
Ωσαύτως η κατασκευή του ετέρου λιμενοβραχίονος δεξιά τω εισπλέοντι, τυγχάνει επιβεβλημένη καθ’ όσον τότε μόνον θα δυνηθή ο λιμενίσκος Μουνυχίας να θεωρηθή λιμήν απολύτως ασφαλής.-
Σήμερον ελλείψει των άνω λιμενοβραχιόνων μέγα μέρος της περιοχής του λιμενίσκου καθίσταται επικίνδυνον χρησιμοποιούμενον εξ’ ανάγκης, πάντως δε εν τω τμήματι τούτο εν κακοκαιρία και δη με ανέμους εξ ευρυνότου ή Νότου τα εν αυτώ σκάφη εκτίθενται εις κίνδυνον.
Έχοντες υπ’ όψιν ότι εν τω παρελθόντι αρκετά σκάφη εναυάγησαν εκ της άνω αιτίας, δέον να είμεθα λίαν επιφυλακτικοί εις τον καθορισμόν αγκυροβολίου σκαφών εις τη περιοχήν ταύτην του λιμενίσκου.-
ΙΙΙ.
IV. Αναγκαίον τυγχάνει η κατασκευή δεστρών. Αι δέστραι αύται δέον να απέχωσιν ανά 15 μέτρα απ’ αλλήλων καθ’ όσον επ’ αυτών πρόκειται να πρυμνηοδετήσωσι σκάφη μικρού μάλλον πλάτους.
Τοιαύται δέστραι υπάρχει απόλυτος ανάγκη να τοποθετηθώσι 20 προσωρινώς.
V. Αι υπάρχουσαι διάφοροι εγκαταστάσεις αθλητικής φύσεως ως και κωπηλατικαί και κολυμβητικαί τοιαύται του Ναυτικού Αθλητικού Συνδέσμου (ΝΑΣ) Ολυμπιακού, Εθνικού καταλαμβάνουσι μεγάλους θαλασσίους χώρους.
Επιδιώκουν δε να μονιμοποιήσουν τα ήδη προσωρινάς και ελλειπείς τοιαύτας και τας επαυξήσουν ούτως ώστε να καταλάβωσιν μέγιστον μέρος της θαλασσίας περιοχής του λιμενίσκου.-
Η παρατηρουμένη εκ παραλλήλου αξιοσημείωτος αύξησις του αριθμού των θαλαμηγών και λοιπών τουριστικών σκαφών θέλει δημιουργήσει ασφαλώς και δει εις το προσεχές μέλλον ζήτημα ελλείψεως χώρου αγκυροβολίας εν αυτώ.-
Διό επάνεγκες τυγχάνει και προς το συμφέρον αυτών τούτων των αθλητικών σωματείων και δια τους προεκταθέντας εν αρχή λόγους η εκείθεν από τούδε μεταφορά των εγκαταστάσεων των προς ην θέλουσι αναπροτρέπτως υποχρεωθή εν τω μέλλοντι.-
Άλλως και από οικονομικής πλευράς εφ’ όσον εξετασθή το ζήτημα τούτο του λιμενίσκου Μουνυχίας όστις ως προεξετέθη έχει ανάγκην έργων σημαντικώς δαπανηρών, δέον προς εξυπηρέτησιν των διατεθησομένων κεφαλαίων να προτιμηθή ο εντός αυτού ελλιμενισμός όσον το δυνατόν πλειόνων σκαφών άτινα και δη τα θαλαμηγά υποβάλλονται εις την καταβολήν σημαντικών τελών.-
Σχετικώς με εγκατάστασιν κολυμβητηρίου και ναυτικού Σταδίου έχομεν την γνώμην ότι ο λιμενίσκος Μουνυχίας είναι ακατάλληλος δι’ αυτά την γνώμην μας δε ταύτην βασίζομεν επί των εξής:
Α) Ο διαληφθείς λιμενίσκος κατά το πλείστον αυτού μέρος, ίνα μη είπωμεν εξ ολοκλήρου, διετέθη δια τον ελλιμενισμόν θαλαμηγών και τουριστικών σκαφών αναψυχής και δια τας εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου της Ελλάδος - εσχάτως προσετέθησαν και εγκαταστάσεις του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Πειραιώς - προβλέπεται δε εκ της εξελίξεως τούτων ότι δια τους άνω σκοπούς θέλει διατεθή και το υπόλοιπον μέρος του ως εκ τούτου δε προφανές είναι ότι οι τυχόν αναγερθησόμεναι και προστεθησόμεναι εις τας ήδη υπαρχούσας εγκαταστάσεις νέαι τοιαύται κολυμβητηρίων, θέλουσι αφ’ ενός μεν περιορίσει των ως προεξετέθη από τούδε αναπαρκή δια χειρισμούς των εν λόγω σκαφών θαλάσσιον χώρον εις τρόπον ώστε τα σκάφη ταύτα να εκτίθενται εις κινδύνους ζημιών εκ μεταξύ των συγκρούσεων και προσαράξεων, αφ’ ετέρου δε, το και σπουδαιότερον, θέλει υφίστανται συνεχώς κίνδυνοι απεριορίστου εκτάσεως ατυχημάτων των εντός του λιμενίσκου κολυμβητών λόγω της εν αυτώ και δη κατά την θερινήν περίοδον συχνής κινήσεως των σκαφών παρ’ ων οι αδαείς και αδέξιοι τούτων θα κινδυνεύωσι εκάστοτε να ακρωτηριασθώσι και διαμελισθώσι.-
Ο εν λόγω κίνδυνος επαυξάνεται και εκ του ότι ολόκληρος ο βυθός του λιμενίσκου τούτου, ως προεξετέθη, είναι πλήρης άλλων παλαιών και αδεσπότων και άλλων εν χρήσει αγκυρών και αλύσσεων, γεγονός όπερ εκ του ασφαλούς εγκυμονεί κινδύνους τραυματισμών, μη αποκλειομένης και της περιπτώσεως θυμάτων κατά τας καταδύσεις των κολυμβητών.-
Ένεκεν των άνω ο κανονισμός λιμένος Πειραιώς ως και πάντες οι κανονισμοί λιμένων των λοιπών Λιμεναρχείων περιλαμβάνουσι διάταξιν απαγορεύουσαν την εν τω λιμένι κολύμβησιν.-
Το αυτό παρατηρείται και εις λιμένας του εξωτερικού και αναφέρομεν τον Vieux Port Μασσαλίας όστις εις έκτασιν είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερος του λιμενίσκου Μουνυχίας εντός του οποίου (Vieux Port) ουδεμία αθλητική εγκατάστασις ή κολυμβητήριον υπάρχει αντιθέτως μάλιστα έχει διατεθή ολόκληρος δια τα θαλαμηγά και Τουριστικά σκάφη αναψυχής.-
Επί πλέον μεταξύ των κολυμβητών και των πληρωμάτων των σκαφών δημιουργούνται καθημερινώς προστριβαί και έριδες λόγω ενοχλήσεως και ζημιών ας οι πρώτοι κατά τας εν τω κολυμβήματι παιδιάς μετά ή άνευ σφαίρας (Ουότερ-πόλο) προκαλούσι, εκ τούτου δε υφίσταται και θα υφίσταται συνεχής διατάραξις της κοινής ησυχίας και απασχόλησις των οργάνων του Λιμεναρχείου και ήτις θα επαυξηθή εκ του μεγαλυτέρου αριθμού των κολυμβητών και της αυξήσεως του αριθμού του εν τω Λιμενίσκω ελλιμενιζομένων σκαφών.-
Λιμήν με ναυτιλιακήν κίνησιν και κολυμβητήρια με κίνησιν κολυμβητών εν τω αυτώ λιμένι είναι τελείως ασυμβίβαστος.-
Β) Έτερος και ο σπουδαιότερος συνηγορών λόγος υπέρ της μη εγκαταστάσεως εν Λιμενίσκω Μουνυχίας είναι ο της υγιεινής και καθαριότητος.-
Δυστυχώς και συνεπεία της εκβολής - ως εν παραγράφω ΧΙ αναλυτικώς αναφέρομεν - διαφόρων υπονόμων και οχετών εκχυνόμεναι παντοειδείς ακαθαρσίαι, αι τοιαύται εκ του καθαρισμού των σκαφών και μηχανών των θαλαμηγών και λοιπών σκαφών και περιοδικώς εκ του αποχετευτικού αγωγού Σούδας Ν. Φαλήρου κατέστησαν την θάλασσαν του Λιμενίσκου μεμολυσμένην εις βαθμόν ώστε η προς κολύμβησιν χρησιμοποίησίς της να είναι ανθυγιεινή και βλαβερά, την μόλυνσίν της δε ταύτην επέτεινεν το κλείσιμον του λιμενίσκου δια του Ν Δ λιμενοβραχίονος όπερ δεν επιτρέπει την από του πελάγους συχνήν ανανέωσιν της εν αυτώ θαλάσσης.-
Την τοιαύτην μόλυνσιν των υδάτων διεπίστωσεν κατά το διαρρεύσαν θέρος, προσηκόντως, το Υγειονομικόν Κέντρον Πειραιώς, όπερ επρότεινεν την απαγόρευσιν θαλασσίων λουτρών από Λιμενίσκου Μουνυχίας μέχρι του Αερολιμένος, αύτη δε η μόλυνσις ασφαλώς θα επιταθή μετά την εκτέλεσιν της μελετωμένης εκβολής εις Φάληρον της κοίτης του ρεύματος Προφήτου Δανιήλ και την αποπεράτωσιν του υποβρυχίου αγωγού Σούδας ης η εσχατιά ευρίσκεται εις το ύψος του στομίου του λιμενίσκου Μουνυχίας.-
Πλέον ικανοποιητικώς θα ελύετο το ζήτημα δι’ εγκαταστάσεως του κολυμβητηρίου εντός του Λιμενίσκου Ζέας (Πασσαλιμάνι) μετά προηγούμενον καθαρισμόν του, δια της αποχετεύσεως εκ του λιμενίσκου των ήδη εντός αυτού εκβαλλόντων υπονόμων και δια της σχετικής εκβαθύνσεως του βυθού και δια του ανά διετίαν καθαρισμού του δια βορβοροφάγου.-
Υπέρ της εν Λιμενίσκω Ζέας (Πασσά-Λιμάνι) εγκαταστάσεως του κολυμβητηρίου ως και πάσης φύσεως ναυτικών αθλητικών εγκαταστάσεων, εν αις και ήδη εν λιμενίσκω Μουνυχίας, συνηγορούν
1) Το γεγονός ότι ανέκαθεν ο ανωτέρω Λιμενίσκος προωρίσθη και διετέθη δια την εγκατάστασιν ναυτικών Αθλημάτων εγκαταστάσεων ως ο Όμιλος Ερετών Πειραιώς, όστις είναι το αρχαιότερον εκ των ναυτικών αθλητικών σωματείων.-
2) Η εγκατάστασις κολυμβητηρίου κ.λ.π. θέλει συντελέσει εις το να εξωραϊσθή και ευπρεπισθή ο εν λόγω λιμενίσκος όστις νυν σχεδόν έχει τελείως εγκαταληφθή. Αι εγκαταστάσεις δε αύται θα προσδώσωσι σημαντικήν αίγλην ως και κίνησιν εις το κεντρικόν τούτο σημείον της πόλεως Πειραιώς εξαιρετικώς ήδη μειωθείσαν.-
3) Το σοβαρότερον είναι ότι λόγω του σχήματος, της θέσεως και της περιφερειακής παραλιακής Λεωφόρου του λιμενίσκου τούτου ως και των Πλατειών Πασσαλιμανίου, Αλεξάνδρας, Ναυτικού Νοσοκομείου κατά την τέλεσιν αγώνων θα είναι ευχερής η άνετος παρακολούθησις, πλεονέκτημα όπερ δεν συγκεντρώνη ο λιμενίσκος Μουνυχίας καθώς και οι ως κατωτέρω υποδειχθησόμενοι άλλοι λιμενίσκοι.-
Τέλος ο λιμενίσκος ούτος είναι παντελώς απηλλαγμένος πάσης εκ της θαλάσσης μολύνσεως ως μη δυνάμενος να επηρεασθή εκ των εις Φάληρα δια του υποβρυχίου αγωγού Σούδας ως και άλλων τοιούτων υπονόμων εκχυνομένων ακαθάρτων υδάτων.-
Εις περίπτωσιν καθ’ ην η πραγματοποίησις των ανωτέρω ήθελεν είσθε δύσκολος και συνεπώς η εις Πασσαλιμάνι εγκατάστασις κολυμβητηρίου αδύνατος, τότε ως πλέον καταλληλοτέραν θέσιν δια την εγκατάστασιν κρίνομεν κατά πρώτον τον εν τη Πειραϊκή Χερσονήσω λιμενίσκον ………. και εν τυχόν ακαταλληλότητί του λόγω της αποστάσεώς του τον Λιμενίσκον Κουμουνδούρου, αμφοτέρους απηλλαγμένους σκαφών και κινδύνων ατυχημάτων και μολύνσεως των υδάτων εξ αγωγών και υπονόμων και δη της Σούδας Ν. Φαλήρου.-
VI.- Η παραμονή των αλιευτικών λέμβων ως και εν τη αρχή του παρόντος αναφέρομεν δεν είναι σκόπιμος και δέον όπως ληφθή μέριμνα μελλοντικώς απομακρύνσεώς των εις καταλληλότερον χώρον, ίνα απαλλαγή ο λιμενίσκος της θέας των ασχημιών των πληρωμάτων των.-
VII.- Είναι επιβεβλημένη η άμεσος εγκατάστασις παροχής ποσίμου ύδατος, παρά της Εταιρείας Υδάτων, εις τα ελλιμενιζόμενα θαλαμηγά εν τω λιμενίσκω Μουνυχίας.-
Η παροχή δέον να ενεργήται απ’ της κεφαλής της υπαρχούσης προβλήτος δια κρουνών υδροληψίας.-
Η έλλειψις αύτη είναι ουσιώδης και εκ ταύτης υποφέρουσι και τα πληρώματα των σκαφών άτινα αναγκάζονται νυν να υδρεύονται δια αναχρονιστικών μέσων.-
VIII.- Η υπάρχουσα μοναδική προβλής, δι’ ης εξυπηρετείται όλη η κίνησις του τε λιμενίσκου ως και των εν Φαλήρω ελλιμενιζομένων πολεμικών και περιηγητικών πλοίων η οποία οσάκις επικρατούν Ν. άνεμοι είναι καθ’ ολοκληρίαν ανεπαρκής. Δι’ ο ενδείκνυται η κατασκευή και ετέρας τοιαύτης, επί της Β. πλευράς έστω και μικροτέρων διαστάσεων. Εκτός της ανεπαρκείας της αύτη (η ήδη υπάρχουσα προβλής) χρήζει α) αμέσου επισκευής του καταστρώματός της, β) προσθήκης δυο εισέτι πλευρικών κλιμάκων.
ΙΧ.- Απαραίτητος τυγχάνει η κατασκευή επαρκών αποχωρητηρίων και ουρητηρίων καθ’ όσον εκ της ελλείψεως τούτων ρυπαίνεται δι’ ακαθαρσιών και οσμών όλη η περιοχή του λιμενίσκου και της ακτής.-
Χ.- Οσαύτως δέον να καταβληθή υπό του Ο.Λ.Π. η δεόυσα μέριμνα δια την συνεχή καθαριότητα του λιμενίσκου εκ φυκών κλπ. ακαθαρσιών ων η παραμονή δημιουργεί εστίας μολύνσεων, δυσοσμιών κλπ.-
ΧΙ.- Οι εκβάλλοντες εις τον λιμενίσκον Μουνυχίας υπόνομοι και οχετοί δέον ν’ απομακρυνθώσι του λιμενίσκου και ν’ αποχετευθούν εκτός τούτου, είναι δυνατόν να υποχρεωθώσιν οι ιδιοκτήται των παραλιακών οικημάτων (οικίαι - καταστήματα) ως και οι του προσφυγικού συνοικισμού να προβώσιν εις την κατασκευήν βόθρων στεγανών, εις ους δι’ αποχετευτικών αγωγών (σωλήνων) να αποχετεύωσι τα ακάθαρτα ύδατα και λοιπάς ακαθαρσίας της χρήσεώς των δια να υφίστανται τα προϊόντα ταύτα την εντός των βόθρων τούτων επεξεργασίαν δια να απαλλαγή ο λιμενίσκος της εξ αυτών ασχημίας.-
ΧΙΙ.- Την κατασκευήν περιφερειακής, παρά τον λιμενίσκον παραλιακής οδού θεωρούμεν ως μίαν εκ των πρωταρχικών αναγκών αυτού, ήτις δέον να προηγηθή προτιμωμένη των λοιπών έργων ίνα αποκατασταθή ευχερώς η μετά της ξηράς και του λιμενίσκου επικοινωνία.-
Εκείνον όπερ προέχει, όσον αφορά την οδόν ταύτην είναι η εύρυνσίς της προς το μέρος της θαλάσσης και η κατασκευή κρηπιδωμάτων ή η κατασκευή παρακτίου τοιχώματος αφιεμένου χώρου τινός εκ της ακτής ελευθέρου.-
Οιοσδήποτε άλλος τρόπος κατασκευής της οδού ταύτης δεν ήθελεν είναι ο ενδεικνυόμενος δια την εξυπηρέτησιν των αναγκών του λιμενίσκου.-
ΧΙΙΙ.- Μία επίσης εκ των σπουδαιοτέρων αναγκών του λιμενίσκου Μουνυχίας, ην μέχρι τούδε δεν εμνημονεύσαμεν είναι η εκβάθυνσις και διεύρυνσις της εισόδου αυτού προς αποφυγήν των συχνών προσαράξεων των σκαφών κατά τον είσπλουν και έκπλουν αυτών και δη κατά τας περιπτώσεις αμπώτιδος.-
ΧIV.- Τέλος επειδή κατά Δεκέμβριον ε. έ. συνεπεία θαλασσοταραχής παρετηρήθησαν ζημίαι επί του νοτίου λιμενοβραχίονος του λιμενίσκου τυγχάνει επάνεγκες όπως μελλοντικώς εξασφαλισθή ούτος δι’ εξωτερικών προστατευτικών λιθορριπών καθ’ όσον τινές εκ των υπαρχουσών λιθορριπών παρεσύρθησαν υπό των κυμάτων, του λιμενοβραχίονος παραμένοντος έκτοτε σχεδόν ανυπερασπίστου.-

ΣΧΟΛΙΑ. Είναι γνωστό ότι όλα τα παραπάνω πήραν τον δρόμο τους σταδιακά. Ο πόλεμος εμπόδισε καταστάσεις, τα επόμενα χρόνια έδωσαν το δικό τους χρώμα. Αργότερα το τσιμέντο κάλυψε την παραλία, έγιναν αποχετεύσεις, ήλθε το νερό στους σωλήνες ύδρευσης, οι αλιείς απομακρύνθηκαν, γέμισε ο τόπος ψαροταβέρνες, ο λιμενίσκος με θαλαμηγούς και καΐκια… μέχρι την σημερινή εποχή των δραστικών παρεμβάσεων.

Υ.Γ.
*Διατήρησα την ορθογραφία όπως την βρήκα στα κείμενα. Η γλώσσα ήταν χαρακτηριστική των δημοτικών κρατικών ιδιωτικών φορέων των δεκαετιών του 20ου αιώνα (φυσικά σε εξάρτηση με τις γνώσεις του κάθε συντάκτη) μέχρι την κατάργηση της καθαρεύουσας και την απλούστευσή της στα κάθε είδους έγγραφα.

Δημοσιεύτηκε με τον ίδιο τίτλο σε λίγο περιορισμένη μορφή στο περιοδικό ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΟΡΟΣΗΜΟ, τεύχος 81. Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2022. Σελ. 18-21.