Φυσιολατρικός μορφωτικός όμιλος «Πλάτων».

      Τα περιοδικά του.                                                                                  

                                                                                     Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Παλιά φυσιολατρικά περιοδικά. Κάποιος δεμένος τόμος τους, περιμένει υπομονετικά το χέρι σου να τον τραβήξει από τα ράφια της βιβλιοθήκης, ν’ ανοίξεις τις σελίδες του, να βυθίσεις το βλέμμα στα κείμενά του, στα ποιήματα, στις εκδρομές, στις φωτογραφίες, στις ρετρό διαφημίσεις. Σαν ανταπόδοση, θα ξεπηδήσουν μέσα από το κιτρινισμένο χαρτί μορφές πνευματικές του καιρού εκείνου, καταξιωμένες στον πειραϊκό χώρο, που με τα γραπτά τους θα σε πάνε πίσω, στα έτη κυκλοφορίας των τευχών τους, θα σε ξεναγήσουν στα έργα, στις σκέψεις, στις αγωνίες, στις τότε προσδοκίες τους.

Με την απόσταση των δεκαετιών που πέρασαν ο τόμος με το κόκκινο φτηνό χαρτονένιο κάλυμμα μαγνητίζει τα δάκτυλα να γυρίζουν βιαστικά τα φύλλα.

Κάθε σελίδα και μια αποκάλυψη, μια διαδοχική ροή πληροφοριών, δραστηροτήτων, μηνυμάτων που δόθηκαν, εισακούστηκαν, πραγματοποιήθηκαν μέσα από αμέτρητες εκδρομικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Στη ράχη με κεφαλαία γράμματα η λέξη «ΠΛΑΤΩΝ, 1953 - 63» παραπέμπει στο δελτίο που έβγαζε
ο ομώνυμος Φυσιολατρικός - μορφωτικός όμιλος που ιδρύθηκε στον Πειραιά στα 1954. 

Πρόεδρός του ήταν ο Αργύρης Ν. Κωστέας (γεν. 1906 – θάν. 1966).

Κάθε τεύχος, ενωμένο χρονολογικά με το επόμενο, αναπαρασταίνει την ανοδική πορεία του ομίλου, υπενθυμίζει τη συνεργασία του με αντίστοιχα φυσιολατρικά σωματεία και θησαυρίζει το πλήθος των πεπραγμένων του.

Τα τεύχη - φυλλάδια που συγκολλήθηκαν σε τόμο από τον Κ. Θ. Θ. (Κώστα Θωμά Θεοφάνους) είναι
τα παρακάτω:

-Ιούλιος - Αύγουστος 1955, τέσσερις σελίδες. Γραφεία στην Πύλης 24.

-Αύγουστος  - Σεπτέμβριος 1954.

-Οκτώβριος 1955. Τετρασέλιδο κοινής εκδήλωσης για την 28η Οκτωβρίου του «Εκδρομικού Ορειβατικού Ομίλου Πειραιώς» (Ίδρυση 1935, Παλαμηδίου 23, πρόεδρος ο Αριστείδης Μισυρλής) και του ΠΛΑΤΩΝΑ.

-ΠΛΑΤΩΝ, Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 1955 (4 σελ.). Γραφεία στην Σωτήρος Διός 24. Επί της ύλης ο Αργύρης Κωστέας. [Το έχω]

-ΠΛΑΤΩΝ, Δελτίο 12 σελίδων ίδιας περιόδου. Επί της ύλης ο Αργύρης Κωστέας. [Το έχω]

-ΠΛΑΤΩΝ, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1955. Επί της ύλης ο Αργύρης Κωστέας. 12 σελίδες. [Το έχω]

-ΠΛΑΤΩΝ, Ιανουάριος - Φεβρουάριος 1956, με αρίθμηση μαζί με τα εξώφυλα, σελ. 20. Ξυλογραφία «Μακρυνίτσα Πηλίου» του Νικόλα.
Επί της ύλης ο Αργύρης Κωστέας. Στις σελ. 6 - 7, Απ’ την ιστορία της πόλης, «Το ποίημα στον τάφο του Γιαννακού Τζελέπη», του Αντώνη Μαρμαρινού. [Το έχω]

-Μάιος - Ιούλιος 1956. Περιοδικό με τίτλο ΕΚΔΡΟΜΗ, φυσιολατρική περιοδική έκδοσις τω σωματείων Ε.Ο.Ο.Π., ΠΛΑΤΩΝΟΣ και ΠΟΡΦΥΡΑ (ιδρύθηκε στα 1947, γραφεία στην Καραΐσκου 90), 28 σελίδες.
Επί της ύλης: Συντακτική Επιτροπή.  Υπεύθυνος: Κώστας Θεοφάνους.
Στο εξώφυλλο, το ποίημα του Κωστέα «Η βλάχα και τ’ αηδόνι» και μια ξυλογραφία της Βάσως. [Το έχω]

-ΕΚΔΡΟΜΗ, πρόγραμμα Αυγούστου - Οκτωβρίου (1956). Επί της ύλης: Συντακτική Επιτροπή. Υπεύθυνος: Κώστας Θεοφάνους. Στις σελίδες 6 - 9 το κείμενο «Περιήγησις του αρχαίου Πειραιώς», ομιλία εις το Αρχαίον Θέατρον Πειραιώς του αρχαιολόγου κ. Α. Α. Παπαγιανόπουλου με την καταχώρηση στο τέλος: «Εν Πειραιεί 20 Μαΐου 1956». Σελίδες 28.
[Το έχω]

-ΕΚΔΡΟΜΗ, πρόγραμμα Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου 1956. Επί της ύλης: Συντακτική Επιτροπή. Υπεύθυνος: Α. Ι. Μισυρλής. Δεν κυκλοφόρησε το επόμενο δίμηνο. 28 σελίδες. [Το έχω]

-ΕΚΔΡΟΜΗ, Πρόγραμμα Φεβρουαρίου - Απριλίου 1957, Επί της ύλης: Συντακτική Επιτροπή. Υπεύθυνος: Α. Ι. Μισυρλής. Σελ. 24. [Το έχω]

-ΕΚΔΡΟΜΗ, Πρόγραμμα Μαΐου - Ιουλίου 1957, σελ. 34.

-ΠΛΑΤΩΝ, δελτίον εκδρομών και πνευματικών εκδηλώσεων. Αύγουστος -Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 1957. Γραφεία Β. Κωνσταντίνου 58. Επί της ύλης ο Αργύρης Κωστέας. Στη σελ. 14 διαβάζουμε: «Η συνεργασία με τα αδελφά σωματεία Ε.Ο.Ο.Π. και Πορφύρα διεκόπη. Το γεγονός αυτό δεν είναι βέβαια προς όφελος του εκδρομικού κινήματος.
Το γνωρίζουμε και το ομολογούμε. Δεν το σχολιάζουμε. Αρκούμεθα μόνον να το σημειώσουμε και να τονίσουμε τη λύπη μας». Σελ. 24.
[Το έχω]

-ΠΛΑΤΩΝ, Δεκέμβριος 1957 - Μάρτιος 1958. Πρόεδρος από τις 27.10.1957 ο Νικόλαος Βασιλάκης. Αριθμός τεύχους 14, σελ. 28.

-Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 1958. Επί της ύλης ο Άρης Μπαλάσκας, Σωτήρος 24, σελ. 24.

-Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1958. Επί της ύλης:
Α. Μπαλάσκας. Αρ. φύλλου 16. Άρθρο του Γιάννη Χατζημανωλάκη, Γιώργης Καρατζάς, ένας λησμονημένος, στις σελ. 7 - 10. [Το έχω]
 -Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 1959. Επί της ύλης:
Α. Μπαλάσκας. Αρ. φύλλου 17, σελ. 20. Ο πρόεδρος Αργύρης Κωστέας καλεί τον κόσμο στην ετήσια χοροεσπερίδα για τις απόκριες στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου, στις 23.2.1959. [Το έχω]

-Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1959. Αρ. φύλλου 18.
Επί της ύλης ο Γιάννης Χατζημανωλάκης, σελ. 24. Εκτενής μελέτη του
Α. Παπαγιαννόπουλου - Παλαιού «Πειραϊκή αρχαιολογία».

-Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος - Ιούλιος 1960. Αρ. φύλλου 20.
Επί της ύλης: Γιάννης Χατζημανωλάκης. Σελ. 24. [Το έχω]

-Τεύχος αφιερωμένο με τίτλο: «Ένα δώρο καρδιάς στον Ανδρέα Παπαγιαννόπουλο», Πειραιάς 1960. Σελ. 34. Ο Ανδρέας Παπαγιαννόπουλος - Παλαιός (1908 - 1971) είναι στενά συνδεδεμένος με την αρχαιολογική έρευνα στον Πειραιά, είχε κάνει διαλέξεις και δημοσιεύσει αρκετά άρθρα του στον ΠΛΑΤΩΝΑ.

-Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 1961. Αρ. φύλλου 22.
Τίτλος «κόμπος δροσιάς στα παιδιά μας, στα Πειραιωτόπουλα».
Ο όμιλος οργάνωσε έκθεση παιδικού σχεδίου στο φουαγιέ του Δημοτικού από 15 έως 30.6.1960.

-Αφιέρωμα «Στους Πειραιώτες καλλιτέχνες», Πειραιεύς 1961,
τεύχος 23. Επί της ύλης: Γιάννης Χατζημανωλάκης. Το καλοκαίρι του 1961 έγινε έκθεση εικαστικών τεχνών των Πειραιωτών καλλιτεχνών στον κήπο της Τερψιθέας (14 καλλιτέχνες, συνολικά 77 έργα).
Εγκαίνια 9.7.1961, λήξη 10.8.1961. Σελ. 32. [Το έχω]

-Αφιέρωμα στος ζωγράφους Σπύρο Παλιούρα (1875 - 1957) και Ματθαίο Παπαθεοδούλου (1903 - 1943), Πειραιεύς 1962, σελ. 32. Τεύχος 24. Επί της ύλης ο Κ. Γ. Πιτσάκης. [Το έχω]

-Β΄ Έκθεσις Πειραιωτών Καλλιτεχνών, δημοτικός κήπος Τερψιθέας, (16.7 / 22.8). Αφιέρωμα, Πειραιεύς 1962, σελ. 24, τεύχος 25, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1962. Επί της ύλης: Γιάννης Χατζημανωλάκης. 
Γραφεία Τσαμαδού και Βασ. Κωνσταντίνου. [Το έχω]

-ΠΛΑΤΩΝ, Ιανουάριος - Φεβρουάριος 1963. Επί της ύλης: Ι. Χατζημανωλάκης. Τεύχος 26, σελ. 14. [Το έχω]

-ΗΓΗΣΩ, περιοδική έκδοσις των φυσιολατρικών ομίλων ΠΛΑΤΩΝ και ΚΡΙΤΩΝ, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 1963, τεύχος 1, σελ. 40 με τα εξώφυλλα. Επί της ύλης ο Γιάννης Χατζημανωλάκης. Ο αθλητικός - εκδρομικός - μορφωτικός όμιλος ΚΡΙΤΩΝ είχε τα γραφεία του στην Αλκιβιάδου 42. Οργάνωσαν από κοινού την Γ΄ ετήσια έκθεση Πειραιωτών καλλιτεχνών από 16.7 έως 16.8.1963. Περιέχει κείμενο του Στέλιου Γεράνη για τους Αδελφούς Πασαγιάννη, του Κώστα Θεοφάνους «Οι εικαστικές τέχνες στον Πειραιά», του Γ. Χατζημανωλάκη «Πορεία αγάπης, Η ζωή και το παράδειγμα του Αλέξανδρου Φλέμινγκ» και του Ιωσήφ Γκρέκα
«Τα φιλολογικά καφενεία του Πειραιώς». [Το έχω]

Κορυφαίες γιορτές του ΠΛΑΤΩΝΑ ήταν η κοινή έκθεση της ιστορικής, καλλιτεχνικής και πνευματικής ζωής του Πειραιά, η «Έκθεσις πολιτισμού» όπως ονομάστηκε, στον κήπο της Τερψιθέας (η πρώτη υπαίθρια),
τα επίσημα εγκαίνια της οποίας έγιναν στις 23.7 και έκλεισε το βράδυ της 7.8.1956 και η «Ιστορική έκθεσις Πειραιώς» στο φουαγιέ του Δημοτικού τον Οκτώβριο του 1959 με παρουσίαση τμήματος του αρχείου του Ιωάννη Μελετόπουλου (υλικό που αποτέλεσε τον πυρήνα για τη συγκρότηση του Ιστορικού Αρχείου του Δήμου Πειραιά).

Άλλες εκδηλώσεις έγιναν στην Αρχαία Πύλη (Κόδρου και Ευριπίδου) με ομιλίες, χαιρετισμούς και ύμνους, επισκέψεις - περίπατους στις αρχαιότητες της πόλης, στο λόφο της Καστέλλας, εκθέσεις, εκδρομές, παρεμβάσεις κ.ά.   

[Εδώ έβαλα στη σωστή χρονολογική σειρά κάποια φύλλα που ήταν ταξινομημένα λάθος. Ο τόμος με τα τεύχη του ΠΛΑΤΩΝΑ, μαζί με τον τόμο με τα τεύχη του περιοδικού ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ αν και ο Θεοφάνους μου τους δώρισε, βρίσκονται ακόμα στη βιβλιοθήκη του επειδή τους επέστρεψα κάποια στιγμή για να τους αναφέρει σε ένα βιογραφικό που ήθελε να καταθέσει. Από σεβασμό δεν τους ξαναζήτησα. Ο φίλος μου Κώστας έφυγε από τη ζωή την 1 Απριλίου 2008.

Εκτός από τα πολλά έντυπα που δώρισε στο Ιστορικό Αρχείο κατά καιρούς, δεν γνωρίζω τι απέγινε η βιβλιοθήκη του σπιτιού του.

Τελικά στην προσωπική μου συλλογη διατηρώ κάποια μεμονωμένα τεύχη τα οποία, όσα συμπίπτουν με αυτά του Θεοφάνους, αναφέρω παραπάνω σε αγκύλες και προσθέτω εκείνα που δεν είναι στον τόμο:

-ΕΚΔΡΟΜΗ, πρόγραμμα Αυγούστου - Οκτωβρίου 1958. Φυσιολατρική περιοδική έκδοσις Πειραιώς των Σωματείων Ε.Ο.Ο.Π. και Πορφύρα μελών της Ο.Ε.Σ.Ε. Σελίδες 28. Επί της ύλης: Συντακτική Επιτροπή. Υπεύθυνος: Α. Ι Μισυρλής. Δηλαδή εδώ δεν συμμετέχει πλέον ο ΠΛΑΤΩΝ.

-ΠΛΑΤΩΝ, Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1958. Αρ. φύλλου 15. Επί της ύλης Α. Μπαλάσκας. Σωτήρος 24. Σελίδες 24.

-ΠΛΑΤΩΝ, Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1959. Αρ. φύλλου 17 [Διπλαρίθμηση από λάθος]. Επί της ύλης: Α. Μπαλάσκας. Σελίδες 20. Το περιοδικό κάνει στις σελ. 5 - 8, ένα αφιέρωμα στο Νίκο Χαντζάρα.  

-ΠΛΑΤΩΝ, Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 1960. Αρ. φύλλου 19. Επί της ύλης: Γιάννης Χατζημανωλάκης. Σελ. 12.

-Α΄ Έκθεσις Εικαστικών Τεχνών στην Καρδαμύλη. 18 Αυγούστου 1963. Οργάνωση ΠΛΑΤΩΝ και ΚΡΙΤΩΝ. Σελίδες 4.

-ΠΛΑΤΩΝ. Παράρτημα δελτίου εκδρομικών εκδηλώσεων. [1964]. Σελίδες 4.

-ΠΛΑΤΩΝ. Επί της ύλης: Κ. Θεοφάνους. 31 Ιανουαρίου 1967. Δελτίον Ενημερώσεως 1 (26). Σελίδες 4.
Μετά το θάνατο του Αργύρη Κωστέα, στις 2 Αυγούστου 1966, συνήλθε στις 23.10.1963 η γενική συνέλευση των μελών του ομίλου και επέλεξε πρόεδρο τον Κώστα Θεοφάνους.

-ΠΛΑΤΩΝ, Επί της ύλης: Κ. Θεοφάνους. 31 Μαρτίου 1967. Περιοδική έκδοση 2 (27).  Σελίδες 12. Ίσως το τελευταίο τεύχος αφού μπήκαμε στον Απρίλη του 1967..].      

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Πειραϊκή Πολιτεία, Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2000, σελ. 17.
Μεταφορά εδώ επαυξημένη, Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2012. Προσαρμογή για το blog, Σεπτέμβριος 2013.