Η Σκανδιναβική Εκκλησία Πειραιά.

                                                                                         Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

 

Η Σκανδιναβική εκκλησία στον Πειραιά. Σχέδιο του Kees Geurtsen. Η κάρτα αναφέρει την ημερομηνία «Οκτώβριος 1979».

 

Κάνοντας το γύρο της Πειραϊκής και περνώντας από τον ορμίσκο Μπαϊκούτση, ίσως αναρωτηθεί κάποιος τι να απέγινε η επιγραφή SKANDINAVISKA KYRKAN στο ισόγειο κατάστημα της πολυκατοικίας της Ακτής Θεμιστοκλέους 282.    

Ήταν η μοναδική στην Ελλάδα - εκτός απ’ αυτής της Ρόδου η οποία ήξερα ότι λειτουργεί τους καλοκαιρινούς μήνες - Σκανδιναβική Ευαγγελική Εκκλησία.

Η επαφή μου με την εκκλησία ξεκίνησε από νωρίς, έζησα αρκετά στη Ρόδο και είχα πολλούς φίλους στην Αθήνα και τον Πειραιά που με έφερναν κοντά της.

Έκλεισα συνάντηση με τη Χριστίνα Πέππα στις 24 Οκτωβρίου 1997 και βρέθηκα στο χώρο της την Τετάρτη 29.10 στις 12 το μεσημέρι.

 

29 Οκτωβρίου 1997. Φωτογράφηση της πολυκατοικίας με το ναό που πλέον δεν θα τον ξαναδούμε..

Συνεχίζω αντιγράφοντας το κείμενο όπως το δημοσίευσα το Νοέμβριο του 1997:  
Οι περισσότεροι κάτοικοι των σκανδιναβικών χωρών είναι κατά το θρήσκευμα Ευαγγελιστές Λουθηριανοί (Νορβηγία 88%, Σουηδία 94%, Φινλανδία 89%, Δανία 91%, Ισλανδία 96%).
Ο Μαρτίνος Λούθηρος (Martin Luther,1483 - 1546) υπήρξε Γερμανός θεολόγος κι ένας από τους μεγάλους της θρησκευτικής προτεσταντικής μεταρρύθμισης (Προτεστάντες, Διαμαρτυρόμενοι) που την ξεκίνησε από τη Βυρτεμβέργη το Νοέμβριο του 1517.
Στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης των πιστών στο συγκεκριμένο θρήσκευμα που βρίσκονται για οποιονδήποτε λόγο μακριά από την πατρίδα τους, των ναυτικών, των μεταναστών, των ταξιδιωτών, των εμπόρων, δημιουργήθηκε πριν ένα αιώνα μιά ναυτική οργάνωση που ίδρυσε σε μεγάλες πόλεις του κόσμου, κυρίως στα λιμάνια, πολλές Σκανδιναβικές Εκκλησίες.

Στην Ελλάδα δεν θα υπήρχε ίσως τέτοια εκκλησία αν δεν ξέσπαγε ο εμφύλιος πόλεμος στο Λίβανο το 1975. Την επόμενη κιόλας χρονιά ο Σουηδός Sigfrid von Scheele (Σέλε) τη μετέφερε από τη Βηρυτό στο Παλαιό Φάληρο. Λίγους μήνες αργότερα μετακόμισε στον Πειραιά. Ο ίδιος ο ιερέας είχε ανοίξει και την εκκλησία της Ρόδου που δέχεται κόσμο την τουριστική περίοδο, από τον Απρίλιο μέχρι τέλος Οκτωβρίου. Όταν ο ιερέας της φεύγει το χειμώνα για την πατρίδα του, για την κάλυψη των αναγκών του κόσμου κατεβαίνει στο νησί  εκείνος του Πειραιά.
Από την πρωτομαγιά του 1997 χρέη ιερέα ανάλαβε ο Ake Eriksson. Είναι Σουηδός κι έχει σύμβαση για να παραμείνει τρία χρόνια. Ήλθε με τη σύζυγό του Cristina Freden, κοινωνιολόγο, η οποία τον βοηθάει κατά πολύ στην οργάνωση της τοπικής εκκλησίας. Του αρέσει ο Πειραιάς (Piréus στα σουηδικά), βρίσκει ότι υπάρχουν αρκετές ομοιότητες με το Γκέτεμποργκ, αν κι η δική μας πόλη είναι περισσότερο συμμαζεμένη. Στην εκκλησία επίσης εργάζεται η Kristina Sandberg - Πέππα, μια ευγενέστατη κυρία από τη Φινλανδία που παντρεύτηκε Έλληνα και ζει στην πατρίδα μας 18 χρόνια, η μόνη που μιλάει πολύ καλά τη γλώσσα μας. Μπορεί πλέον να μην υφίσταται ο θεσμός των ναυτικών εκκλησιών, οι επισκέψεις των βορειοευρωπαϊκών πλοίων να έχουν μειωθεί, όμως στην Αθήνα ζει και κινείται μια μικρή αριθμητικά παροικία Σκανδιναβών, αποτελούμενη από πρόσωπα τα οποία είτε έχουν εγκατασταθεί εδώ επειδή παντρεύτηκαν Έλληνες, είτε εργάζονται σε διάφορες εταιρείες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι βρίσκουν στην Εκκλησία ένα κομμάτι της πατρίδας τους, ένα θρησκευτικό γνώριμο ζεστό μέρος για να εκφραστούν, να συναναστραφούν, να ψυχαγωγηθούν.

29 Οκτωβρίου 1997.  Άποψη του εσωτερικού του ναού.

Στη μεγάλη ισόγεια αίθουσα υπάρχουν μια καφετέρια που σερβίρεται σουηδικός καφές και γλυκίσματα, ένα άνετο καθιστικό, ένας μικρός, απέριττος ναός όπως το θέλει το δόγμα που διευρύνεται με καρέκλες, άλλοι βοηθητικοί χώροι, μια γωνιά για τα παιδιά, μια βιβλιοθήκη στο πατάρι. Οι λειτουργίες τελούνται σε τακτικά διαστήματα, εμπλουτισμένες με ένα σωρό εκδηλώσεις κοινωνικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος, ενώ τηρούνται όλα τα έθιμα, πιο πολύ ίσως κι από τον ίδιο τον τόπο τους, αφού κάτι παρόμοιο δικαιολογείται στην ξενιτιά, ο κόσμος αισθάνεται περισσότερο την ανάγκη.

Η εκκλησία εκδίδει τρεις - τέσσερις φορές το χρόνο ένα έντυπο, το Kyrkobladet που ενημερώνει τους αναγνώστες για τις ημερομηνίες των δραστηριοτήτων της, περιέχει αγγελίες, διευθύνσεις κι άλλες χρήσιμες πληροφορίες. Η ετήσια χριστουγεννιάτικη αγορά για την οικονομική ενίσχυση της, αποτελεί γεγονός.        Φέτος [1997] το παζάρι θα γίνει την Παρασκευή 21 Νοεμβρίου από τις 10 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ και το Σάββατο 22/11 από τις 11 μέχρι τις 17.

Πουλιούνται ξύλινα χειροποίητα είδη και στολίδια, κεριά, παραδοσιακά τρόφιμα και γλυκά από όλες τις χώρες καταγωγής τους. Η Finnair τέλος, προσφέρει ένα αεροπορικό εισιτήριο με επιστροφή. Ιδιαίτερη φροντίδα  απευθύνεται στα παιδία και στις μητέρες, μέσω κάποιων προγραμμάτων, δίνονται διαλέξεις με επιλεγμένα σύγχρονα θέματα, έχουν φτιαχτεί χορωδίες με μικρούς και μεγάλους, ομάδα χειροτεχνίας.

Όποιος επιθυμεί μπορεί να διδαχτεί φινλανδικά.

Οι εκδρομές κάπου - κάπου κι οι ταβέρνες, περιλαμβάνονται κι αυτές, ολοκληρώνοντας έτσι τη γενική εικόνα μιας ελεύθερης  από περιορισμούς, ανεξάρτητης θρησκευτικής ομάδας. Η εκκλησία φυσικά, συνεργάζεται στενά με τις αντίστοιχες πρεσβείες των σκανδιναβικών κρατών και προσφέρει αμέριστα τη βοήθειά της σε άτομα που συναντούν δυσκολίες κι έχουν ανάγκη συμπαράστασης. Πολλά ζευγάρια έρχονται ακόμα κι από το εξωτερικό να παντρευτούν εδώ, συνδυάζοντας το γάμο τους με το ταξίδι του μέλιτος. Ο ιερέaς του Πειραιά είναι ο μόνος που έχει το δικαίωμα να τελέσει αυτό το μυστήριο σε Σκανδιναβούς στον ελληνικό χώρο.         Το 1996, έγιναν 68 τέτοιοι γάμοι. Οι βαπτίσεις είναι περιορισμένες.

 

29 Οκτωβρίου 1997. Η εξωτερική θέα της εκκλησίας πλησιάζοντας στο ισόγειο του κτηρίου.

  

Παρόμοιο έργο επιτελεί κι η ορθόδοξη εκκλησία στα λιμάνια της γης.

Η Μητρόπολη Πειραιά εκδίδει το Ημερολόγιο Ναυτικών με ένα μακρύ κατάλογο των ναών που δύναται να επισκεφτεί ο Έλληνας ταξιδιώτης. Ο ορθόδοξος ναός στη Στοκχόλμη είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο. Από μια εκκλησία υπάρχει στο Göteborg και στο Malmo.

Με το παρελθόν δηλαδή δεν άλλαξε τίποτα. Και στον αρχαίο Πειραιά όπου πηγαινοερχόταν πολύς κόσμος κι έμεναν πάμπολλοι ξενόφερτοι άνθρωποι, οικογένειες μετοίκων, ναυτικοί, έμποροι, που ο καθένας λάτρευε την  ιδιαίτερη εθνική του ομάδα θεών, είχαν κτιστεί ξενικοί ναοί και ιερά. Από το Δήμο αποφασίστηκε να δοθεί στους εμπόρους των Κιτιεών της Κύπρου περιοχή στην οποία θα ιδρύσουν το ιερό της Ίσιδος. Είχαν δε γίνει μέλη διαφόρων θρησκευτικών συνδέσμων που ονομάζονταν θίασοι, οργεώνες, έρανοι, με διευρυμένο πολιτικό, εθνικοτοπικό χαρακτήρα. Ξενικοί θίασοι κι έρανοι οι οποίοι αναλάμβαναν να οργανώνουν τις τελετές, τις θυσίες, τους χορούς, τις πομπές, τα συσσίτια, τις συνδρομές, μνημονεύονται αυτοί των Ποσειδωνιαστών από τη Βηρυτό, των Βενδιδεών, των Σαβαζιαστών, των Ηρακλεϊστών, του Αδώνιδος κ.ά.

Υ.Γ.  Η Σκανδιναβική Εκκλησία μεταφέρθηκε από τον Φεβρουάριο του 2010 στην Πλάκα, στην οδό Δαιδάλου 18. Οριστικά από τον Πειραιά έκλεισε μετά το Πάσχα του 2010. «Ο ιερέας Gunnar Lidén ανυπομονεί να τους καλωσορίσει όλους στον καινούριο χώρο» έγραφε η καταχώρηση στο διαδίκτυο..

Το κατάστημα διατέθηκε προς ενοικίαση. Τέλη του 2011 μετατράπηκε σε ψησταριά Ο ΠΙΝΟΚΙΟ.                  Το καλοκαίρι του 2012 έκλεισε κι αυτή.. Ακόμα (Ιούνιος 2013) ενοικιάζεται.

Πρώτη δημοσίευση:  Εφημερίδα Πειραϊκή Πολιτεία, Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 1997 σελ. 22. Μεταφορά από το χειρόγραφο, Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011.
Εδώ ελάχιστα αναπροσαρμοσμένο για τις απαιτήσεις του blog.