Δευτέρα 25 Μαρτίου 2019

Τα ξενοδοχεία του Πειραιά της δεκαετίας του 1960.


Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Από τις πρώτες ενασχολήσεις μου πάνω στα πειραϊκά θέματα ήταν η καταγραφή των ξενοδοχείων που είχαν ανοίξει διαχρονικά στην πόλη μας. Με γοήτευε η ύπαρξή τους κοντά και γύρω από το λιμάνι, η φιλοξενία σε αυτά του περαστικού κόσμου, που απομακρυνόταν από τα σπίτι του για δουλειές, τουρισμό, τυχαία ή προγραμματισμένη παραμονή για ιδιωτικούς λόγους. Με τον καιρό - αφού έχω γυρίσει με τα πόδια σχεδόν όλον τον Πειραιά - γνώρισα πολλά από τα ονόματά τους και είδα πού βρίσκονταν. Μερικά λειτουργούσαν στα πάνω πατώματα κτηρίων επιτρέποντας στο ισόγειο τα μαγαζιά οπότε ανέβαινες σε αυτά από στενές πόρτες και απότομα ανηφορικές σκάλες.
Τίτλοι κάθε λογής, με ανώνυμους ιδιοκτήτες, αδιευκρίνιστη την κατηγορία που ανήκαν, άγνωστο το πόσο διήρκησε η ζωή τους, πώς ήταν το εσωτερικό τους, ποια άτομα εργάστηκαν εκεί, ποιοι και πόσοι βρήκαν κατάλυμα στα δωμάτιά τους.     
Μια πρώτη δημοσίευση (ο κάθε δρόμος με τα ξενοδοχεία του) έκανα στην εφημερίδα Πειραϊκή Πολιτεία, Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 1997, σελ. 22. Ύστερα την μετέφερα στον υπολογιστή (σε αλφαβητική όμως σειρά) και προσέθετα νεότερα στοιχεία.
Τα ξενοδοχεία, όπως κάθε επιχείρηση, λειτουργούν κάποιο μικρό ή μεγάλο διάστημα και κλείνουν για διάφορους λόγους, εγκαταλείπονται τα κτήρια τους, παραμένουν ακατοίκητα και γερνάνε, τα περισσότερα κατεδαφίζονται και ανεγείρονται πολυκατοικίες με άλλες χρήσεις. Ελάχιστα άλλαξαν όνομα ή διατηρούνται μέχρι τις μέρες μας.
Αποφεύγοντας να παρουσιάσω όλα τα ξενοδοχεία που έχω υπ’ όψη μου, αρκούμαι στην αντιγραφή εκείνων που ήταν ανοιχτά στην δεκαετία του 1960, όταν λειτουργούσαν ακόμα με τον παραδοσιακό τρόπο.
Αναπολώ τα φροντισμένα με παλιά έπιπλα δωμάτια, τις διακοσμημένες οροφές, τα κοινόχρηστα μπάνια, τους στενούς μισοσκότεινους διαδρόμους, τις ξύλινες σκάλες και τα κρεβάτια που έτριζαν, τα παλιά ασανσέρ, τα μαρμάρινα κλιμακοστάσια, τα ωραία πατώματα, τα ογκώδη βιβλία με χειρόγραφα τα στοιχεία των πελατών, το κουδούνι, τους εξυπηρετικούς υπαλλήλους στην υποδοχή και τις συγκαταβατικές ή πονηρές καμαριέρες.
Πολλά από τα ξενοδοχεία - χωρίς απόλυτο διαχωρισμό - ήταν οικογενειακά, άλλα ύπνου για μεμονωμένα άτομα, αρκετοί τα χρησιμοποιούσαν μόνο για λίγες ώρες ξεκούρασης ή για σύντομες ερωτικές περιπτύξεις.
Οι διευθύνσεις προσπάθησα να ανταποκρίνονται σε εκείνες της εποχής που αναφέρομαι. Αν η αρίθμηση σε δρόμος της εποχής μπορεί να έχει αντιστραφεί, τίποτα δεν αλλοιώνει το αντικείμενο της έρευνάς μου. Αν έκανα λάθος στον ακριβή αριθμό της οδού ή παρέλειψα μερικά ξενοδοχεία τότε είναι εύκολο να γίνει διόρθωση και συμπλήρωση.
     
ΑΡΧΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 1960
Αθήναι. Δ΄ κατηγορίας. Φίλωνος 81.
Αίγυπτος. Ε΄ κατηγορίας. Φίλωνος 98.
Αίνος. Δ΄ κατηγορίας. Μεγάλης Βρεταννίας 14.
Ακροπόλ. Γ΄ κατηγορίας. Δημητρίου Γούναρη 7.
Αλεξάνδρα [Αλεξάνδρεια;]. Ε΄ κατηγορίας. ΙΙ Μεραρχίας 13 [Φίλωνος 66;].
Απόλλων. Δ΄ κατηγορίας. Φίλωνος 46.
Αττική. Ε΄ κατηγορίας. Αριστείδου 29.
Βαλκάνια. Ε΄ κατηγορίας. Ακτή Ποσειδώνος, μεταξύ Γούναρη και Δημοσθένους.
Βυζάντιον. Ε΄ κατηγορίας. Φιλελλήνων 10.
Βύρων. Ε΄ κατηγορίας. Ναυαρίνου 12. [Από το 1972 στεγάζει το ξενοδοχείο ΗΛΕΚΤΡΑ]
Δωδεκάνησος. Δ΄ κατηγορίας. Χαριλάου Τρικούπη και Φίλωνος.
Ίκαρος. Ε΄ κατηγορίας. Λεωχάρους 18.
Ιόνιον. Γ΄ κατηγορίας. Καποδιστρίου 10.
Κεντρικόν. Δ΄ κατηγορίας. Λουδοβίκου 16 και Ναυαρίνου 5.
Κεφαλληνία. Ε΄ κατηγορίας. Νοταρά 24.
Κρήτη. Ε΄ κατηγορίας. Αγγέλου Μεταξά 11. Πασαλιμάνι.
Κυκλάδες. Ε΄ κατηγορίας. Χαριλάου Τρικούπη 3.
Λακωνία - Λεωνίδιον. Ε΄ κατηγορίας. Ελευθερίου Βενιζέλου 1.
Λουξ. Δ΄ κατηγορίας. Φίλωνος 115.
Λυρικόν. Ε΄ κατηγορίας. Φίλωνος 54.
Μακεδονία. Ε΄ κατηγορίας. Εθνικής Αντιστάσεως 35.
Μεγάλη Ελλάς. Δ΄ κατηγορίας. Φωκίωνος 2 και Δ. Γούναρη.
Μητρόπολις. Ε΄ κατηγορίας. Φίλωνος 110.
Μινέρβα. Ε΄ κατηγορίας. Φίλωνος 109.
Νέα Ανατολή. Δ΄ κατηγορίας. Ακτή Ποσειδώνος 22.
Νέα Ολύμπια. Ε΄ κατηγορίας. Σαχτούρη 18.
Νέα Υόρκη. Ε΄ κατηγορίας. ΙΙ Μεραρχίας 16.
Νέος Ερμής [Νέον Ερμής;]. Γ΄ κατηγορίας. Ακτή Μιαούλη 23.
Ξενοδοχείο των Ξένων. Γ΄ κατηγορίας. Αγίου Σπυρίδωνος 22.
Όασις. Ε΄ κατηγορίας. Σαχτούρη 6.
Οινούσαι - Σαντορίνη. Ε΄ κατηγορίας. Φιλελλήνων 11.
Ουάσιγκτων. Ε΄ κατηγορίας. Φίλωνος 96.
Παλλάδιον. Ε΄ κατηγορίας. Φίλωνος 127.       
Παράδεισος. Ε΄ κατηγορίας. Φίλωνος 107.
Παρθενών. Ε΄ κατηγορίας. Ιωάννου Δροσοπούλου 13.
Πατρίς. Ε΄ κατηγορίας. Τσαμαδού 3.
Πειραιεύς. Ε΄ κατηγορίας. Μπουμπουλίνας 1 και Ακτή Μιαούλη 13.
Πρωτεύουσα. Ε΄ κατηγορίας. Κολοκοτρώνη 114.
Πύλαρος. Ε΄ κατηγορίας. Τσαμαδού 21.
Ραμλί. Δ΄ κατηγορίας. Κεχαγιά 10. Νέο Φάληρο.
Ρόδος. Ε΄ κατηγορίας. Αγίου Σπυρίδωνος 23.
Σικάγον. Δ΄ κατηγορίας. Φίλωνος 119, είσοδος από Σκουζέ 7, Νοταρά 116.
Σπάρτη. Ε΄ κατηγορίας. Καποδιστρίου 18.
Ύδρα. Δ΄ κατηγορίας. Αγίου Σπυρίδωνος 20.
Φλοίσβος. Ε΄ κατηγορίας. Ακτή Πρωτοψάλτη 19.
Χάι - Λάιφ. Δ΄ κατηγορίας. Δημητρίου Φαληρέως 14. Νέο Φάληρο.
Χίος - Βροντάδες. Ε΄ κατηγορίας. Νοταρά 84.
Χίος - Γαλαξίδιον. Ε΄ κατηγορίας. Αγίου Σπυρίδωνος.
Χίος - Λήμνος - Άνδρος. Δ΄ κατηγορίας. ΙΙ Μεραρχίας 9.
Αυτά τα ξενοδοχεία βρήκα ότι ήταν ανοιχτά στις αρχές της δεκαετίας του 1960 μέσα από οδηγούς, βιβλία, αναφορές γνωστών μου φίλων Πειραιωτών και αυτοψία.

ΤΕΛΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 1960
Αρίων. Βασιλέως Παύλου 109. [Αργότερα ξενοδοχείο Bella Vista].
Γαλήνη. Φιλίππου 28. Νέο Φάληρο.
Γαλλία. Φίλωνος 117.
Γλάρος. Χαριλάου Τρικούπη 4. Γ΄ κατηγορίας.
Δελφίνι. Γ΄ κατηγορίας. Λεωχάρους 7. 
Δελφοί. Σκουζέ, αρχές.
Δήλος. Γ΄ κατηγορίας. Δ. Φαληρέως 3. Νέο Φάληρο. Γ΄ κατηγορίας.
Διάνα. Γ΄ κατηγορίας. Φιλελλήνων 11. Τώρα το νέο ξενοδοχείο
FILON.
Διεθνές. Γεωργίου Α΄ και Υψηλάντου γωνία.
Διογένης. Β΄ κατηγορίας. Βασιλέως Γεωργίου Α΄ 27 και Ανδρούτσου. Β΄ κατηγορίας.
Ερμείον. Γιαννοπούλου 24. Νέον Φάληρον.
Ευρώπη. ΙΙ Μεραρχίας 27 και Υψηλάντου, όπου αργότερα λειτούργησε «το Πέτρινο».
Ήλιος. Ποσειδώνος και Κηφισού. Νέο Φάληρον.
Καστέλλα. Βασιλέως Παύλου 75.
Κηφισός. Κηφισού 35. Νέον Φάληρον.
Κρητικοπούλα [Κρέτα]. Ε΄ κατηγορίας. Τσαμαδού 21. [Τώρα Τσαμαδού και  Εθνικής Αντιστάσεως 4]. 
Μυκήναι. Ακτή Μιαούλη 45.
Ολύμπικ. Παλαιάς Τραπέζης 6.
Πρίμα. Γιαννοπούλου και Δημητρίου Φαληρέως 7. Νέον Φάληρον.
Σέριφος. Γ΄ κατηγορίας. Χαριλάου Τρικούπη 5.
Σμύρνη. Φίλωνος προς Σκουζέ. 
Σταρ. Δημητρίου Φαληρέως. Νέον Φάληρον.
Τρίτων. Τσαμαδού 8. Λειτούργησε στα 1964.
Φαίδρα. Σκουζέ και Νοταρά.
Φειδίας. Κουντουριώτου 189.    
  
ΣΧΟΛΙΑ
Οδός Ιωάννου Δροσοπούλου: Η νυν Μακράς Στοάς.
Οδός Λουδοβίκου: Η σημερινή Γεωργίου Κασιμάτη.
Οδός Μεγάλης Βρεταννίας: Η κατόπιν Εθνικής Αντιστάσεως.

Στο διαρκές πέρασμά μου από τους πειραιώτικους δρόμους του κέντρου, παρατήρησα τα εγκαταλειμμένα κτίσματα που στέγασαν κάποτε μικρά ή μεγάλα ξενοδοχεία.
Όπως συμβαίνει καμιά φορά, από όλη εκείνη την ύπαρξή τους, σαν ύστατο δείγμα, παραμένει κάπου ψηλά στον τοίχο σκουριασμένη ή μισοσβησμένη η εξωτερική επιγραφή με την ονομασία τους. Παράδειγμα είναι οι πινακίδες από το ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝ στην Τσαμαδού 18 και Εθνικής Αντιστάσεως που τράβηξα πιο παλιά και από το
HOTEL ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ στην Ακτή Μιαούλη σε φωτογραφία που έβγαλα τον Δεκέμβριο 1996. Επίσης το ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΚΡΗΤΙΚΟΠΟΥΛΑ (16 δωμάτια, 30 κρεβάτια, εδώ σε φωτογραφία του 1967 δοσμένη από τον φίλο μου Μανώλη Μαραγκάκη) διατηρούσε για πολλά χρόνια την πινακίδα του με τα ονόματα και των τελευταίων ίσως διαχειριστών του ΠΟΠΗ και ΤΑΚΗΣ.  
Στις 16.3.2019 τράβηξα ψηφιακά τις προσόψεις μερικών από αυτά.
Πρώτα το
ELECTRA (τότε λεγόταν ΒΥΡΩΝ), το ACROPOLE που συνεχίζει ανακαινισμένο στην Γούναρη.
Πιο πέρα στην ίδια οδό είδα να παραμένει αξιολύπητο το κουφάρι του
HOTEL ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΣ με την επιγραφή του.
Συνέχισα με το ΙΚΑΡΟΣ, το ΙΟΝΙΟΝ, το ΣΠΑΡΤΗ που σε αυτό είχα μείνει μια βραδιά, μόνο και μόνο για να ζήσω την εμπειρία.
Σε επόμενη πεζοδρομία μου της 18.3.2019 φωτογράφησα πρώτα με το κινητό το γωνιακό ξενοδοχείο ΣΙΚΑΓΟΝ, στο παλαιότερα ονομαζόμενο Μέγαρο Ποτόγλου.
Η επιγραφή διακρίνεται πάνω από την σιδερένια εξώθυρα. Έπειτα μίλησα με τον Βασίλη Οικονομάκη (αδελφός μιας θείας μου που δεν ζει) σε ανοιχτό πάρκινγκ της Φίλωνος ο οποίος μού υπέδειξε πού βρισκόταν το εγκαταλειμμένο σήμερα ξενοδοχείο ΓΑΛΛΙΑ, δηλαδή μεταξύ του ΛΟΥΞ (Φίλωνος 115) και του ΣΙΚΑΓΟΝ (Φίλωνος 119).
Τέλος, στην Μπουμπουλίνας 1, όπου το άλλοτε ξενοδοχείο ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ, καλυμμένο στις ημέρες μας από μεταλλικές σκαλωσιές και ανεμοδαρμένες λινάτσες, φωτογράφησα την μαρμάρινη επιγραφή που θυμίζει το ιδρυτικό συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Ελλάδας, σε συντομία ΣΕΚΕ (4-10 [17-23].11.1918), από το 1924 ονομάστηκε ΚΚΕ) στα τότε εδώ γραφεία της Πανελληνίου Ενώσεως Μηχανικών Εμπορικών Ατμοπλοίων (ΠΕΜΕΑ). Πάνω της η πινακίδα
HOTEL PIRAEUS. Αριστερά, ψηλά στην σφραγισμένη με λαμαρίνες πόρτα, παραμένει η λέξη ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΝ.
Τέλος στις 25 Μαρτίου έβγαλα από την Ναυαρίνου - Λεωχάρους τα πλάγια των ξενοδοχείων ΔΕΛΦΙΝΙ και ΙΟΝΙΟΝ…

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ
Λίγο πριν γίνει η παρούσα ανάρτηση βρήκα σε παλιές σημειώσεις μου έναν χειρόγραφο από εμένα κατάλογο των πειραϊκών ξενοδοχείων του 1954.

Νέον Ερμής. Ακτή Μιαούλη 23α. Κατηγορία Γ΄. 62 κλίνες. 2 λουτρά - ντους.
Ξένων. Αγίου Σπυρίδωνος 22. Κατηγορία Γ΄. 36 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.
Ουάσιγκτον. Φίλωνος 96. Κατηγορία Γ΄. 21 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.          
Σικάγον. Σκουζέ 7. Κατηγορία Γ΄. 63 κλίνες. 3 λουτρά - ντους.
Αθήναι. Φίλωνος 81. Κατηγορία Δ΄. 34 κλίνες.
Αίνος. Μεγάλης Βρεταννίας 14. Κατηγορία Δ΄. 28 κλίνες.
Απόλλων. Φίλωνος 46. Κατηγορία Δ΄. 37 κλίνες. 2 λουτρά - ντους.
Γαλλία. Φίλωνος 117. Κατηγορία Δ΄. 52 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.
Ν. Ανατολή. Ακτή Ποσειδώνος 22. Κατηγορίας Δ΄. 56 κλίνες.
Ύδρα. Αγίου Σπυρίδωνος 20. Κατηγορίας Δ΄. 43 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.
Χίος - Βροντάδες. Νοταρά 84. Κατηγορίας Δ΄. 12 κλίνες.
Χίος - Λήμνος. Κατηγορίας Δ΄. 31 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.
Αίγυπτος. Φίλωνος 98. Κατηγορίας Ε΄. 35 κλίνες.
Αλεξάνδρεια. ΙΙ Μεραρχίας 14. Κατηγορίας Ε΄. 36 κλίνες.
Αττική. Αριστείδου 29. Κατηγορίας Ε΄. 27 κλίνες.
Βαλκάνια. Ακτή Ποσειδώνος 12. Κατηγορίας Ε΄. 30 κλίνες.
Βυζάντιον. Φιλελλήνων 10. Κατηγορίας Ε΄. 34 κλίνες.
Βύρων. Ναυαρίνου 12. Κατηγορίας Ε΄. 41 κλίνες.
Ίκαρος. Λεωχάρους 18. Κατηγορίας Ε΄. 43 κλίνες.
Κεντρικόν. Τσαμαδού 25. Κατηγορίας Ε΄. 24 κλίνες.
Κρήτη. Πλατεία Κανάρη. Κατηγορίας Ε΄. 22 κλίνες.
Κυκλάδες. Χαριλάου Τρικούπη 3. Κατηγορίας Ε΄. 15 κλίνες.
Λακωνία - Λεωνίδιον. Ελευθερίου Βενιζέλου 1. Κατηγορίας Ε΄. 22 κλίνες.
Λυρικόν. Φίλωνος 54. Κατηγορίας Ε΄. 35 κλίνες.
Μακεδονία. Μεγάλης Βρεταννίας 35. Κατηγορίας Ε΄. 24 κλίνες.
Μ. Ελλάς. Φωκίωνος 9. Κατηγορίας Ε΄. 33 κλίνες.
Μητρόπολις. Φίλωνος 111. Κατηγορίας Ε΄. 26 κλίνες.
Μινέρβα. Φίλωνος 109. Κατηγορίας Ε΄. 30 κλίνες.
Ν. Ολύμπια. Σαχτούρη 18. Κατηγορία Ε΄. 21 κλίνες.
Ν. Υόρκη. ΙΙ Μεραρχίας 20. Κατηγορίας Ε΄. 38 κλίνες.
Όασις. Σαχτούρη 8. Κατηγορίας Ε΄. 20 κλίνες.
Οινούσαι. Φιλελλήνων 11. Κατηγορίας Ε΄. 20 κλίνες.
Παλλάδιον. Φίλωνος 127. Κατηγορίας Ε΄. 13 κλίνες.
Παράδεισος. Φίλωνος 107. Κατηγορίας Ε΄. 31 κλίνες.
Παρθενών. Ι. Δροσοπούλου 13. Κατηγορίας Ε΄. 45 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.
Πειραιεύς. Μπουμπουλίνας 1. Κατηγορίας Ε΄. 63 κλίνες.
Πεντελικόν. Μπουμπουλίνας 8. Κατηγορίας Ε΄. 33 κλίνες.
Πρωτεύουσα. Κατηγορίας Ε΄. Κολοκοτρώνη 114. 53 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.
Πύλαρος. Τσαμαδού 21. Κατηγορίας Ε΄. 26 κλίνες. [Το μετέπειτα Κρητικοπούλα]
Ρόδος. Αγίου Σπυρίδωνος  23. Κατηγορίας Ε΄. 31 κλίνες.
Σμύρνη. Καποδιστρίου 18. Κατηγορίας Ε΄. 49 κλίνες.
Σπλέντιτ. Παλαιάς Τραπέζης 8. Κατηγορίας Ε΄. 35 κλίνες. 1 λουτρό - ντους.

 
























Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου