Σάββατο 16 Μαρτίου 2019

Στον Πειραιά του 1988.

Από ένα άρθρο μου σε εφημερίδα του 2001.

 
Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Όσο ανακατεύω τα χαρτιά μου για να βρω κάποιο τεκμήριο που έχω κατά νου, τόσο πέφτω πάνω σε παλιά, ξεχασμένα - ακόμα και από μένα - άρθρα μου.
Μια δακτυλογραφημένη σελίδα με παρέπεμψε σε δύο χειρόγραφες και εκείνες με την σειρά τους σε ένα φύλλο εφημερίδας.
Έτσι θυμήθηκα πάλι την εφημερίδα ΠΕΙΡΑΪΚΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ της Χρυσούλας Αξυπολίτου. Ξεχάστηκε και αυτή όταν η ιδιοκτήτριά της έφυγε πρόωρα από την ζωή, αφού ο Πειραιάς όπως και το διαδίκτυο κρατάει στην μνήμη του μόνο τα τρανταχτά, πιασάρικα για κατανάλωση ονόματα κι εγκαταλείπει στην αφάνεια τους συνεπείς σκαπανείς του πνευματικού του κόσμου.
Τα γραφεία της εφημερίδας ήταν αρχικά στην Νεάπολη Νικαίας όπου εκεί ή κάπου κοντά κατοικούσε και η Χρυσούλα. Πρωινές ώρες, μια φορά την εβδομάδα έπαιρνα δύο λεωφορεία και περπάταγα αρκετά για να φτάσω στον προορισμό μου. Τα δωμάτια ήταν ευχάριστα, γεμάτα χαρτιά, περιοδικά, εφημερίδες και βιβλία. Ήμασταν μια μικρή, ευέλικτη ομάδα γεμάτη όρεξη για την δημοσιογραφία. Η συνεργασία άψογη.
Έστελνα με
fax τα χειρόγραφα ή σπανιότερα πήγαινα και τα παρέδιδα. Δακτυλογραφούνταν στον υπολογιστή, τα διόρθωνα με το στυλό, γινόταν η σελιδοποίηση και όπως ήταν έτοιμο το άρθρο μαζί με τις φωτογραφίες προχωρούσε για την εκτύπωση.
Γέμιζα την τσάντα μου με φρέσκα αντίτυπα και επέστρεφα στο σπίτι μου.
Μετά από διάφορες αλλαγές στους τίτλους, είχα την μόνιμη στήλη Εν Πειραιεί τη … με πρωτότυπες τοπικές ειδήσεις και ιστορικές αναδρομές.

Δεκέμβριος 2001. Τα φύλλα είχαν φτάσει πλέον τον αριθμό 44. Το γυαλιστερό εξώφυλλο ήταν δικής μου έμπνευσης, μια παλιά ευχετήρια καρτ ποστάλ από την συλλογή μου με τριαντάφυλλα, πέταλο, ημερολόγιο με ένδειξη «1 Ιανουαρίου», ένα καράβι και τις ευχές «Ευτυχισμένος ο καινούργιος χρόνος/ Καλή αντάμωση».
Όπως συνέβαινε σε πολλά αντίστοιχα έντυπα λόγω λήξης του χρόνου και με την ευκαιρία του ερχομού του επόμενου, έτσι και από μας συντάχθηκε ο μηνιαίος ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2002, με ευτράπελο, δήθεν προφητικό για τα μελλούμενα περιεχόμενο που ονομάτιζε δήμαρχους, δημοτικούς σύμβουλους, υπουργούς, δημοσιογράφους κι άλλα πρόσωπα της τότε επικαιρότητας. Ακόμα και τους εαυτούς μας σατιρίσαμε, πάντα με ελαφριά αίσθηση αστειότητας χωρίς να ενοχλήσουμε κάποιον. Άρχιζε με την φράση:
Με ρυθμούς γοργούς που χάριν έχουσι, η πειραϊκή γη καλπάζει ολοταχώς προς τα αντιπροεόρτια της Ολυμπιάδας. Το μέντιουμ Ορελί διάβασε το νερό, η Σοφία Πανάγου την σκέψη του Κώστα Λαλιώτη και ο Δημήτρης Κρασονικολάκης μπήκε στο μυαλό όχι του Τζον Μάλκοβιτς αλλά της Λίτσας Καλαγιά …
Αναφορά για μένα γίνεται και στον μήνα Φεβρουάριο:
Η Λίτσα Καλαγιά προτείνει να χρησιμοποιηθούν τα βιβλία και τα έγγραφα του Ιστορικού Αρχείου ως ταπετσαρία στο νέο κτήριο της ΔΕΠΑΠ και ανακοινώνει ότι εξασφάλισε την χορηγία της
Moda Bagno. Ο Αγραπίδης ενθουσιάζεται ενώ ο Κρασονικολάκης μεταφέρεται με κώμα σε διπλανό κρεβάτι με τον Στέλιο Λογοθέτη ο οποίος ακόμα δεν έχει συνέλθει…
Οι προβλέψεις του καζαμία τελειώνουν (31.12.2002) με την πρόταση «Μια τροπή που ίσως στον επόμενο Καζαμία δημιουργήσει νέα δεδομένα: ο Πειραιάς θα αποκτήσει τραμ!».
[Είναι γνωστή η ευαισθησία μου για τα πειραϊκά ιστορικά αρχεία, για την συλλογή τεκμηρίων και την διαφύλαξή τους. Αυτή διακωμωδήθηκε. Οι εκλογές της 11 και 18 Οκτωβρίου 1998 είχαν αναδείξει ως πρώτο πολίτη τον Χρήστο Αγραπίδη ο οποίος παρέμεινε δήμαρχος από 1.1.1999 έως 31.12.2006. Ο Στέλιος Λογοθέτης, δήμαρχος από 1.1.1991 έως 31.12.1998, δεν είχε θέσει υποψηφιότητα, αρκέστηκε να είναι υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στον συνδυασμό του Αντώνη Ντεντιδάκη. Η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Πειραιά (ΔΕΠΑΠ) ιδρύθηκε στα 1991 αλλά λειτούργησε από το 1992.
Η δημοτική σύμβουλος Λίτσα Καλαγιά, δραστήρια και πρόσχαρη γυναίκα (πλήρες όνομα, Πασχαλίνα Καραμαλάκου - Καλαγιά), η οποία είχε το γνωστό ατύχημα στο πόδι της στις 19.6.2011 κατά την προσέγγιση να δέσει η θαλαμηγός του Διονύση Μπεχράκη στον προβλήτα του Ναυτικού Ομίλου Λαυρίου, είχε χρηματίσει πρόεδρος της ΔΕΠΑΠ]  
Παρουσιάζω χωρίς να αλλοιώσω το κείμενο ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΟΥ 1988 (οπισθόφυλλο, σελίδα 12) και δεν βάζω τις τρεις φωτογραφίες που το συνόδευαν σε σμίκρυνση αφού έτσι σκόρπιες που είναι στο αρχείο μου δυσκολεύομαι να τις βρω.
Υπενθυμίζω ότι δήμαρχος Πειραιά στα 1988 ήταν ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Σημειώσεις σε κοτσωμένα τετράδια με λυτά τα φύλλα τους από την πολλή χρήση.
Παραπεταγμένα, πέφτουν στα χέρια σου αν πας να ψάξεις κάτι, να θυμηθείς κάποια πράγματα. Ότι διαβάζεις σε φέρνει πίσω και βρίσκεις ένα Πειραιά «σταματημένο» για λίγο στην ημερομηνία που χάραξες, μα τόσο ρευστό που σου ξεφεύγει κυλώντας προς τα εμπρός, παρασέρνοντας και σένα στο μέλλον, στο σήμερα.
Στις αρχές του 1988 η πλατεία Λουδοβίκου στον Ηλεκτρικό Σταθμό ήταν διαφορετική. Μετά το πεζοδρόμιο με τα τρία περίπτερα ανοίγονταν το οδόστρωμα με την πιάτσα των ταξί. Την πλατεία χώριζε μια μακρόστενη νησίδα με 16 τετράγωνα γα το χώμα, φυτεμένα με φοινικόδεντρα επί Παπασπύρου, κενά διαστήματα και τέσσερα παγκάκια.
Στην συνέχεια φαίνονταν  οι διπλές γραμμές του τραμ Περάματος. Μόνιμη ήταν η αφετηρία της γραμμής Χατζηκυριάκειο -
Φρεαττύδα - 904 (τότε 158/78).
Η ανάπλαση κράτησε όλο το χρόνο. Τα περίπτερα από μεταλλικά έγιναν ξύλινα. 



Η οδός περιορίστηκε και πάνω στον πεζόδρομο μπήκαν παρτέρια, τσιμεντένιοι πάγκοι, σιντριβάνι, φανάρια. Η εικόνα της ακαταστασίας και το χώμα άργησε να φύγει από τα μάτια των περαστικών.
Οι καινούργιοι φοίνικες που τοποθετήθηκαν ήταν πανάκριβοι, ο ένας ξεράθηκε γρήγορα. Ο άλλος είχε την επιγραφή ″Φοίνικας Κανάριος, μεταφυτεύτηκε από φυτώριο της Πάτρας το 1988, ηλικίας 50 ετών, προσφορά του ΟΛΠ στη πόλη του Πειραιά″.
Την ίδια χρονιά φτιάχτηκε και η πλατεία Κοραή. Ήταν τσιμεντένια, πλάκες υπήρχαν προς την μεριά των κτιρίων όπου παλιά ήταν δρόμος, η προέκταση της Δραγάτση. Έφυγε το μεταλλικό ρολόι της επταετίας και ο χώρος πήρε τη σημερινή του μορφή με τα παρτέρια, τους πάγκους, τη βρύση, τη σκακιέρα ″Δήμος Πειραιά - Το σκάκι είναι δωρεά του δημάρχου Ανδρέα Ανδριανόπουλου″, τα φανάρια, το κιόσκι ″Δήμος Πειραιά - Η ανάπλαση της πλατείας Κοραή έγινε το 1988 επί δημαρχίας Ανδρέα Ανδριανόπουλου - Μελέτη κατασκευής χυτοδιακόσμηση Χυτοράλ″.
Τα σπασμένα - καταγραμμένα του μάρμαρα αντικαταστάθηκαν πρόσφατα και καθαρίζονται με σβουράκι.
Στις 21.9. γιορτάστηκε το τέλος των εργασιών με το συγκρότημα ″Δυνάμεις του Αιγαίου″. Η πρώτη εκδήλωση στην πλατεία ήταν στις 25.9., ομιλία του Γιώργου Σουφλιά με καλλιτεχνικό πρόγραμμα.
Η οδός Γεωργίου χαμηλά γέμισε με διαφημίσεις στις κουπαστές που παρεμποδίζουν το πέρασμα απέναντι …
Άλλο ένα χάλι, κατά τον Δεκέμβριο στήθηκαν οι μεγάλες φωτεινές πινακίδες διαφημίσεων σε πολυσύχναστα σημεία της πόλης.
Από την Δευτέρα, 25.4. ξεκίνησε η γραμμή -16- του τρόλεϊ για τον Ρέντη.
Το Σάββατο 1.10. ήταν και η πρώτη μέρα κυκλοφορίας του τρόλεϊ -17- προς Κερατσίνι (αντικατάσταση του 848, πρώην 74).
Στην οδό Δογάνης είδα καλύμματα της αποχέτευσης να γράφουν ″Επί δημαρχίας Γεωρ. Α. Ανδριανόπουλου. ΔΠ, 1956″. Το όνομα του δημάρχου ήταν σ’ όλα φανερά σβησμένα. Στη γωνία επίσης του Ηλεκτρικού προς την Αλιπέδου το καπάκι του βόθρου γράφει ″Δήμος Πειραιώς, 1907″!
Το γεγονός ότι δεν υπήρχαν δημόσια ουρητήρια σε κατάλληλες μεριές δεν απασχολούσε την δημοτική αρχή. Ο κόσμος εκτονώνονταν - κακώς - στα δένδρα των κήπων, του Τινάνειου και του Καραϊσκάκη. Ο κύβος -
WC - στην παραλία μπήκε στις 17.5.


Παλιά βαγόνια του ΗΣΑΠ είχαν στολιστεί όμορφα για την παιδική μέριμνα στον Τινάνειο, στου Καραϊσκάκη, στην Τερψιθέα. Διατηρείται πια αυτό στην πλατεία Κανάρη (Πασαλιμάνι) με άλλον προορισμό.
Την Τετάρτη, 13.7. είχαμε την υποδοχή του Ούγγρου ποδοσφαιριστή Λάγιος Ντέταρι στην πλατεία Κοραή. Μια τεράστια σημαία του Ολυμπιακού στους τρεις πάνω ορόφους του Δημαρχείου, πολύ κόκκινο χρώμα, τηλεοράσεις, πλήθη που ξεφώνιζαν ″Θρύλε, Θρύλε Ολυμπιακέ μου″. Λαϊκό πανηγύρι χωρίς αντίκρισμα που μας γύρισε στις ρωμαϊκές φιέστες …



Τον ίδιο Ιούλιο είδαμε να περνούν τα Mini-Bus ″με την πεποίθηση ότι συμβάλλουμε ενεργά στην λύση του Συγκοινωνιακού προβλήματος της πόλης μας και πιστοί στις εξαγγελίες μας″ στην διαδρομή από Ν. Φάληρο μέχρι Ταμπούρια κι αντίστροφα.
Δύο απ’ αυτά, το ΔΠ 9 και ΔΠ 11 είδα σταθμευμένα στην  συμβολή Σπάρτης και Μεθώνης. Τα λεωφορεία ήταν δωρεά της Τραπέζης Κρήτης του Κοσκωτά … ″Δεν θα υπάρχουν καθορισμένες στάσεις, αλλά ο καθένας θα μπορεί να επιβιβάζεται ή να αποβιβάζεται όπου θέλει, αρκεί να είναι μέσα στη διαδρομή″.
Τον Ιούλιο ακόμα παρακολουθήσαμε την περιπέτεια του
City of Poros με τους 9 νεκρούς και τους 60 περ. τραυματίες. Είχε αράξει στην Ψυτάλλεια. Τα πλοία της γραμμής Αργοσαρωνικού (Ευτυχία - Μανάρας …) έφεραν και τους υπόλοιπους επιβάτες στην προκυμαία.
Στις 20.10. είχαμε και τον εμβολισμό του κρουαζιερόπλοιου
Jupiter λίγο έξω από το λιμάνι, πάλι με νεκρούς.
Στις 25 Οκτωβρίου έγιναν τα εγκαίνια της ανακαινισμένης πλατείας Κατίνας Παξινού, της Πηγάδας δηλαδή. Η προτομή της ηθοποιού μεταφέρθηκε από το Δημοτικό, σύντομα όμως επανήλθε.



Εκτός από τη ″Γραμμή Ζεστασιάς″ του Καναλιού 1 η οποία λειτουργούσε από Δευτέρα έως Πέμπτη, 03 - 06 την νύχτα κι όπου μπορούσε ″κάθε μοναχικός πολίτης που ζητάει λίγη συντροφιά και μια συμβουλή για ν’ απαλύνει τις στεναχώριες του να τηλεφωνήσει σε δυο γραμμές″, ο Πειραιάς διέθετε από τις 2.12. και την δική του συνδρομητική τηλεόραση, το TV Plus Πειραιάς. Εξέπεμπε από το κανάλι 24.
Στις 31.12.1988 σε μπλε φόντο διαβάζαμε ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ και βλέπαμε το σήμα του ΠΟ.Π.ΚΕ.ΔΗ. Πειραιά.
Στις βραδινές ειδήσεις της ΕΡΤ η κυβέρνηση κατηγόρησε ως παράνομες τις πρωτοβουλίες των δημάρχων Πειραιά και Θεσσαλονίκης, ότι καταπατούν συνταγματικά δικαιώματα …
Ο σταθμός Πειραιά διέκοψε την ξένη ταινία, είπε τις πρώτες έκτακτες ειδήσεις, συνέχισε κι ύστερα ακούσαμε διάφορες συνεντεύξεις με ευχές για την καλή του πορεία … Πήγε  στο κανάλι 29, διέκοψε, ξαναμεταδόθηκε [στις 6 Απριλίου 1989], κράτησε κάμποσο καιρό μέχρι που σίγησε … 


ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ
Τελικά κατόπιν αναζήτησης, βρήκα τις αντίστοιχες τρεις φωτογραφίες και προσθέτω ακόμη δύο.

       
 
 

 
 
  
  
 
    
         

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου