Πειραϊκά σκηνογραφήματα.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Κάθε φωτογραφία αποτελεί τμήμα ενός μωσαϊκού δεδομένων, συνισταμένου από τον χρόνο που τραβήχτηκε, την μορφή ή τα πρόσωπα που περιέχει έως το τυχόν πλάνο που φαντάζει πίσω της.
Είμαι τυχερός που στην συλλογή μου έχω ένα ικανό δείγμα οικογενειακών πειραιώτικων φωτογραφιών, αποτέλεσμα μακρόχρονης αναζήτησης.
Θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο μιας έκθεσης ή να προαναγγέλλουν την έκδοση ενός λευκώματος με πιθανό τίτλο: «ΠΕΙΡΑΙΩΤΕΣ. Μορφές και στιγμιότυπα. 1910 - 1970».
Καθώς κυλάει ο χρόνος και οι άνθρωποι φεύγουν, από μόνη της η φωτογραφία εξακολουθεί να προβάλλει το λαμπερό παρελθόν τους, την κίνηση και τις δραστηριότητές τους. Για εμάς, τους έξω από το συγγενικό περιβάλλον τους, που τις κοιτάμε μερικές δεκαετίες αργότερα, καλύπτονται από ένα μυστήριο: δεν μπορούμε να τις ερμηνεύσουμε, να εξηγήσουμε το ποιοι είναι οι εμφανιζόμενοι, πότε στήθηκαν για φωτογράφηση και - τις περισσότερες φορές - πού ακριβώς βρίσκονταν.

 

Στην είσοδο του Δημοτικού Θεάτρου. Στιγμιότυπο από άγνωστη πλέον σε μας εκδήλωση. Ένας άνδρας επιδεικνύει κρατώντας στα χέρια του συσκευή  ραδιοφώνου (την είχε κερδίσει; την προόριζε για προσφορά;) που σήμερα θεωρείται αντίκα. «Φωτο - λουξ/ Δ. ΜΟΣΧΟΛΙΟΣ/ ΝΟΤΑΡΑ 44 ΤΗΛ. 471-171/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ». Χαρτί ARGENTA.

 

Νεαρή κοπέλα, πάνω σε πλοίο, στο λιμάνι του Πειραιά έτοιμη για αναχώρηση μάλλον προς κάποιο νησί του Αργοσαρωνικού. Η επιγραφή στο κτήριο, ΕΝΩΣΙΣ ΠΑΡΙΣΙΩΝ/ ΑΣΦΑΛΕΙΑΙ  ΠΛΥΤΑ. Χαρτί με οδοντώσεις.

 

Τρία κορίτσια και δυο αγόρια με στολή παρέλασης στα σκαλιά που στεγαζόταν οι Σχολές Πασκάλ. Στην πινακίδα: «ΠΑΣΚΑΛ/ ΤΕΧΝΙΚΑΙ ΣΧΟΛΑΙ/ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ - ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ/ ΙΔΡΥΤΑΙ Ι. ΕΓΓΛΕΖΟΣ - Α. ΚΑΣΑΠΗΣ». ″25 - 3 - 65. Εν Πειραιεί τη 25^η Μαρτίου 1965″. Οι σχολές θυμάμαι βρίσκονταν στην Δ. Γούναρη και Καραολή - Δημητρίου.

 

Λιτάνευση θρησκευτικής εικόνας σε πειραϊκούς δρόμους. Ίσως, αν δεν είναι επίσημη εορτή ναού, να πρόκειται για επαγγελματική συντεχνία, σύλλογο ή κάτι παρεμφερές αφού την κρατούν λαϊκοί. Πάντως διακρίνονται επτά ιερείς. «ΦΩΤΟ - ΑΝΘΗ/ ΧΑΡ. ΒΑΓΗΣ/ ΣΑΧΤΟΥΡΗ 53/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

Συγκέντρωση - εκδήλωση στο Πειραιά σε κάποια αίθουσα ή μεγάλο σαλόνι. Χωρίς χρονολογία και αναγνώριση προσώπων. Ένας με υψωμένο το ποτήρι, άλλος με ένα πιατάκι να προσφέρει μεζέ ή φρούτα σε οδοντογλυφίδες, οι υπόλοιποι να χειροκροτούν. «ΦΩΤΟ - ΚΑΛΑΜΑΤΑ/ ΚΩΝΣΤ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ/ ΣΩΤΗΡΟΣ 59/ ΤΗΛ. 473.141 - 475.233/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

Γυναίκα που τηλεφωνεί. Ίσως να ήταν υπάλληλος και να φωτογραφίστηκε σε γραφείο καταστήματος. Στο αριστερό αφτί κρατάει το ακουστικό ενώ έχει ανοιχτό τον τηλεφωνικό κατάλογο. «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ/ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ/ ΚΥΠΡΟΥ 26 - ΤΕΡΜΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ.

 

Χειμώνας στον δρόμο. Πίσω από τον άντρα και τις δυο γυναίκες, περπατούν αρκετοί άλλοι, ένας οδηγεί μηχανή. ″Νέα Κοκκινιά 2/1949″.

 

 

Νεαρός αγναντεύει το λιμάνι του Πειραιά. Απέναντι η Ακτή Μιαούλη, στο βάθος ο Άγιος Νικόλαος. Πίσω, σε σφραγίδα: «ΚΩΝΣΤ. ΚΟΜΙΝΗΣ». Χωρίς χρονολογία, υγρασία στο πάνω μέρος της φωτογραφίας. Χαρτί Agfa.

 

 

Νεαρός σε προκυμαία παρατηρεί τα κύματα που σκάζουν στα βράχια και στο τσιμεντένιο κράσπεδο. Κατά πάσα πιθανότητα βρισκόμαστε στην Ακτή Πρωτοψάλτη, στο Νέο Φάληρο. Χωρίς χρονολογία. Χαρτί Agfa.

 

 

Λιμάνι Ζέας (Πασαλιμάνι). Διακρίνονται οι πολυκατοικίες προς την Πλατεία Αλεξάνδρας. Το σκάφος ονομάζεται FRITH (δρυμός, εκβολή στη θάλασσα). Χωρίς χρονολογία.

 

Στον λιμένα Ζέας (Πασαλιμάνι). Φωτογράφηση στην σκάλα ενός σκάφους. Στο βάθος η πλατεία Κανάρη και οι οικοδομές της οδού Αγγέλου Μεταξά. Χωρίς χρονολογία.

 

1965. Θαλασσινή εικόνα. Πρύμνη πλοίου που διασχίζει τα νερά αφήνοντας πίσω του αφρισμένα κύματα. «ΠΡΟΣ ΥΔΡΑ 26 - 4 - 65».


ΑΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΕΣ
Αμέτρητες χιλιάδες είναι οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες που παραμένουν αδιευκρίνιστες, τραβηγμένες από άγνωστους ανθρώπους σε άγνωστους για μας τόπους αφού δεν υπάρχει συγκεκριμένη ένδειξη, κάποια σημείωση ή σφραγίδα φωτογραφείου. Λιμάνια ανώνυμα αλλά βέβαια υπαρκτά. Είναι κρίμα να μην δημοσιευτούν. Παρουσιάζω δυο από αυτές που βρίσκονται στην συλλογή μου προερχόμενες από μια παλιά πειραιώτικη οικογένεια. Ο κόσμος ταξίδευε, απαθανάτιζε τις εκδρομές του, τύπωνε τις φωτογραφίες και τις φύλασσε χωρίς να πολυενδιαφερόταν να γράψει κάτι πίσω τους. Θυμόταν από μνήμης να εξηγήσει τι αναπαριστούν.
  
 

Γυναίκα με τα δυο παιδιά της σε κάποιο λιμάνι. Χαρτί LEONAR.

 

 

Λιμάνι και παραλιακή πόλη τραβηγμένη από πλοίο. Όποιος το αναγνωρίζει ας στείλει να το αναφέρουμε.