Φωτογραφίες με αθηναϊκό χρώμα στο γέρμα του χρόνου.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
 

  

Γυναίκες που καπνίζουν με ανδρικά ρούχα; Είναι Ελληνίδες ή αντίγραφο από ξένα πρότυπα; Είναι περίοδος των απόκρεω; Δεν θυμάμαι πόσα χρόνια κρατώ στα συρτάρια μου ένα φάκελο με φωτογραφίες μικρού μεγέθους όπως κι αυτή, με ελάχιστη πληροφόρηση προέλευσης αλλά με βεβαιότητα ότι ανήκαν σε κάποιο δικό μας πρόσωπο ή παλιά ελληνική οικογένεια. ΡΑΔΙΟΦΩΤΟ/ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 49. Διαστάσεις 5,5Χ3,8 εκατοστά.

 

Ένα στιγμιότυπο στην Αθήνα που εκτός από τους εραστές της φωτογραφικής τέχνης θα ενδιέφερε ακόμα και τους ιστορικούς. 1922. Εικονίζονται δυο πρόσωπα με τα επώνυμα ″Πολίτης″ και ″Ζαχαρόπουλος″. Στέκονται στο λιθόστρωτο πεζοδρόμιο της οδού Ερμού, μπροστά από το Grand Hôtel d’ Angleterre, το γνωστό Ξενοδοχείο της Αγγλίας. Το αρχικό γωνιακό κτήριο (περ. 1860) ήταν κατοικία που επεκτάθηκε και προστέθηκαν όροφοι. Στο ισόγειο στέγασε τα παγκόσμια γραφεία ΚΟΥΚ (Thomas Cook). Πίσω, η Πλατεία Συντάγματος. Στο βάθος τα Παλαιά Ανάκτορα (μετέπειτα Βουλή των Ελλήνων). Διαστάσεις 10,4Χ7,7 εκατοστά.

 

Αθήναι. Ναός Απτέρου Νίκης. Athènes. Temple de la Victoire. 13. Διαστάσεις 6,2Χ9 εκ. Στην πίσω όψη: ″Κον Σάββαν Χατσηκυριάκου. «Από μακρυά στέλνω τες εγκάρδιες χριστουγεννιάτικες και πρωτοχρονιάτικες μου ευχές». Joseph. Αθήναι 22/12/935″.

 

Αθήνα, Δεκέμβριος του 1946. Η χειμωνιάτικη ημέρα δεν εμποδίζει τον κόσμο να βγαίνει στους δρόμους της πόλης για τα ψώνια και την βόλτα του. Το καλό αντρικό και γυναικείο ντύσιμο (όπως αυτών των κυριών), παρά την ποικιλία στο ύφασμα, στον σχεδιασμό και το ράψιμο έχει μια κοινή συνισταμένη: λείπει το τζιν παντελόνι και τα κάθε λογής σύγχρονα ρούχα που με τα αξεσουάρ τους ακολουθούν μια αλλοπρόσαλλη τάση στην μόδα. Διαστάσεις 9,2Χ7 εκ. Χαρτί A M CROWN COPYRIGHT RESERVED.

 

28 Δεκεμβρίου 1947. ″Πιγκαντίλι Γλυφάδα Ενθύμιον″. Δυο γυναίκες δυο άνδρες και δυο παιδιά, αγόρι και κορίτσι, είναι καθισμένοι συμμετρικά για φωτογράφηση σε παραλιακή ταβέρνα στην Γλυφάδα.

 

ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ - ΑΘΗΝΑΙ. 15 Οκτωβρίου 1948. Μια ιδιαίτερη περίπτωση! Η φωτογραφία ταξίδεψε στην Αμερική μαζί με τις αποσκευές του εικονιζόμενου. Ύστερα την επιστρέφει στην Ελλάδα με αφιέρωση: ″Χαρισμένη στη γλυκειά μου Μαρία εις ένδειξιν ειλικρινούς αγάπης. Ν. Υόρκη 18/;/52 Χρήστος″. Διαστάσεις 8,2Χ5,5 εκ.  

 

Τα χειμωνιάτικα βράδια σηκώνει να πας με την παρέα σου σε ταβέρνα. Μια καλή πρόταση είναι να τραβήξετε προς τα Πατήσια. Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 1949. Διαστάσεις 6Χ8,5 εκατοστά με οδοντώσεις.

 

ΑΘΗΝΑ. Τελευταία ημέρα του χρόνου, η κίνηση στους δρόμους εντείνεται, όσα χρόνια και να περάσουν δεν θα σταματήσουμε να κυκλοφορούμε στην μεγάλη μας πόλη για κάθε λόγο και αιτία. Αν και πήρε φως αυτό το αντίτυπο μας δείχνει ένα κομψά ντυμένο ζευγάρι να περπατά στην οδό Κοραή. ″Παραμονή Πρωτοχρονιάς 1950″.

 

Δυο άνδρες στην Πλατεία Συντάγματος. Χωρίς χρονολογία. Διαστάσεις 6,9Χ7,7 εκατοστά με οδοντώσεις.

 

Η καρδιά της Αθήνας και της πατρίδας μας είναι το Σύνταγμα. Τα περιστέρια έχουν βρει μόνιμο τόπο κατοικίας αφού δεν δυσκολεύονται να βρουν τροφή. Όσοι περνούν, κάτι ρίχνουν για αυτά, κυρίως σουσάμι και υπολείμματα κουλουριών - τυροπιτών. Οι περισσότεροι δεν θα πάψουν να φωτογραφίζονται για να κρατούν ζωντανό το πέρασμά τους. Το γράφω με αφορμή αυτών που διαβάζουμε στην πίσω όψη: ″24-12-52. Ολίγας ημέρας πριν της αναχωρήσεώς μας εις Τόκιο.-″
Οι δυο γυναίκες φορούν σακάκι και φούστα, δηλαδή ταγιέρ και κρατούν τις τσάντες τους.  

 

Σε μερικές φωτογραφίες δεν χρειάζεται να γράψεις χρόνο και τόπο. Έτσι απλές, χωρίς ταυτότητα κυκλοφορούν μόνο για να απαθανατίσουν κάποια σκηνή σαν κι αυτή, την στιγμή που τριμελής οικογένεια κάνει τα ψώνια της. Εδώ βρίσκονται σε μεγάλο Αθηναϊκό δρόμο.

 

Μια φωτογραφία τραβηγμένη ανεπιτήδευτα σε αθηναϊκό δρόμο. Κατά πάσα πιθανότητα μετακατοχική αλλά και μέσα στον εμφύλιο. Πίσω από την καθ’ όλα σοβαρή γυναίκα, ένα χειροκίνητο καρότσι με μικρές ρόδες είναι γεμάτο κασόνια. Στο περίπτερο η επάνω επιγραφή είναι δυσανάγνωστη, η κάτω γράφει ΧΑΡΤΟΣΗΜΑ. Χαρτί Agfa Brovira. Διαστάσεις 8,7Χ6,4 εκατοστά.     
 
 

ΑΘΗΝΑ: 8 Δεκεμβρίου 1952. Οι υπαίθριοι φωτογράφοι στημένοι στην Ομόνοια έβγαζαν αμέτρητα τυχαία ενσταντανέ πεζών ανδρών, γυναικών, ζευγαριών, όσων περαστικών κατέβαιναν τους κεντρικούς δρόμους και διέσχιζαν την πλατεία. Στο φτηνό χαρτί τα περισσότερα στιγμιότυπα έβγαιναν με στίγματα, λευκές ή σκοτεινές κηλίδες. Οι «πελάτες» αν ήθελαν αγόραζαν τις πλέον καλοτυπωμένες πόζες ενώ οι υπόλοιπες φωτογραφίες πετάγονταν ως άχρηστες.

 

ΑΘΗΝΑ, Πλατεία Συντάγματος. Θέα προς το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Σε πρώτο πλάνο ένα αγοράκι παίζει με τα περιστέρια και περπατάει προς τους γονείς του. Χωρίς χρονολογία. Την πρωτότυπη φωτογραφία είχα πολύ καιρό στα «υπ’ όψιν» επειδή είχε τυπωθεί αντίθετα! Εδώ την «γύρισα» στην κανονική της μορφή.

 

ΑΘΗΝΑ 11 Δεκεμβρίου 1955. Στον εθνικό μας κήπο που τότε λεγόταν ″Βασιλικός Κήπος″. «ΦΩΤΟ Μοντέρνο ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ. ΤΗΛ. 27-334. ΑΙΟΛΟΥ 96 - ΑΘΗΝΑΙ».

 

ΑΘΗΝΑΙ. Λόφος Σκουζέ. Μια κυρία βαδίζει, χαμογελά στο φακό, φωτογραφίζεται και αποσύρεται στην διακριτική ανωνυμία του πλήθους. Σήμερα η μορφή της απαθανατίζεται στο διαδίκτυο όπως ήταν στα 1958 … Διαστάσεις 8,7Χ6,4 εκατοστά.

 

Περπατώντας στην Αθήνα. Με σοβαρό ύφος, χαμένοι στις σκέψεις τους αυτά τα άτομα διασχίζουν την Πλατεία Συντάγματος. Διακρίνουμε το μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού (έργο των Βασιλείου Κασσάνδρα και Λεωνίδα Μπόνη) στην Σταδίου 4 και Βουκουρεστίου. Διαστάσεις 8,7Χ6,2 εκ. με οδοντώσεις.

 

ΑΘΗΝΑΙ. Αστεροσκοπείον. Άνδρας με κοστούμι και καπέλο φωτογραφίζεται σε πλάγια στάση στις 15/11/1968. 451 A Photo ″Pascal″ Patission 166 16.11.68. Διαστάσεις 8,8Χ8,9 εκατοστά με λευκό περιθώριο.  

 

Μια χιονοβόλος ημέρα στην Αθήνα. Ο κόσμος που θέλει να βγει να χαρεί και να παίξει ντύνεται κατάλληλα με σκούφο, παλτό, μπότες. Στους στύλους του Ολυμπίου Διός το λευκό παγωμένο πέπλο σκεπάζει ακτινοβολώντας τα αρχαία μάρμαρα και τους παλιούς πέτρινους μαντρότοιχους.

 

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ. 1925. Γαλλική καρτ ποστάλ σταλμένη στην Αθήνα από μακριά, γεμάτη ευχές μιας γυναίκας προς τον αδελφό της. ″Εις τον αδελφόν μου εύχομαι, να εορτάση με υγείαν και χαράν τα χριστούγεννα, με τους φίλους, και είθε το ερχόμενον έτος μαζί να εορτάσωμεν. Σε φιλώ η αδελφή σου Α. Φουρτούνα. Κον. Mr M. Fourtounas. Chactouri 5 Athènes″. Η κάρτα, Made in France - Fabriqué en France. Carmen 231.