Αθηναϊκές φωτογραφικές στάσεις και καταστάσεις.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

 

[Φωτογραφίες της ιδιωτικής συλλογής μου που έχω αναρτήσει στον προσωπικό λογαριασμό του Face Book]

 

ΑΘΗΝΑ, ″1920 μην Οκτώβριος″. Ο χρόνος κιτρινίζει τις παλιές φωτογραφίες. Έχει ήδη κατατάξει τα πρόσωπα στα Ηλύσια Πεδία και τα ονόματά τους στην σφαίρα του αγνώστου. Παρατηρούμε πέντε άνδρες με διαφορετικές, χαρακτηριστικές για την εποχή ενδυμασίες.

 

ΩΡΟΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Νοέμβριος 1927. Έξι άνδρες με χειμωνιάτικα. Διαστάσεις 11Χ6,7 με το λευκό περιθώριο.

 

Άνδρας φωτογραφίζεται στον πεσμένο στύλο του ναού του Ολυμπίου Διός. Έχει αφήσει το καπέλο και το κασκόλ του σε έναν σπόνδυλο. Πίσω του η Ακρόπολη και η Πύλη του Αδριανού. Χωρίς χρονολογία. Διαστάσεις 14Χ9 εκ.   
 
 

Στα χωριά της Αττικής. Μαρκόπουλο. Μια οικογένεια που το όνομά της είναι δυσανάγνωστο, μάλλον μαζί με φιλικά της πρόσωπα, βγήκε στον δρόμο για φωτογράφιση. Χωρίς χρονολογία και σφραγίδα φωτογραφείου.

 

ΑΘΗΝΑ. Κατοχή. Άνδρας φωτογραφίζεται στην Ακρόπολη. Κρατάει θήκη φωτογραφικής μηχανής. Ήταν κυρίως δερμάτινες, μπορούσαν να κρεμαστούν στους ώμους. Ήταν Κυριακή 11 Οκτωβρίου 1942.

 

Ακρόπολη Αθηνών. Μπροστά στα Προπύλαια. 10 Νοεμβρίου 1943. Διαστάσεις 6,5Χ9,5 εκ. με το λευκό περιθώριο.

 

Γυναίκα και δυο άνδρες στον κήπο του Ζαππείου. ″Ζάππειον/ 16η Οκτωβρίου 1945/ ημέρα Τρίτη/ ώρα 5 ½ μμ.″. Το 16 είναι διορθωμένο από εμένα, μάλλον έγραφε 12 και πάνω του 18.

 

ΑΘΗΝΑ. ″28 Οκτώβρη 1946. Βαδίζοντας μετά την στρατ[ιωτικήν] παρέλασιν για το σπίτι.-″. «ΦΩΤΟ - ΑΘΗΝΑΙ/ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 25/ ΤΗΛ.33101»

 

Με μολύβι: ″Στην συνοικία Βύρωνος μια Κυριακή πρωί. 1/12/46″. Η μια γυναίκα κρατάει καλάθι. Υπογραφή, ″Μαραγκάκη″. Με στυλό: ″Ισμήνη Παπαδιάκου - Αριστέα″.    

 

ΑΘΗΝΑ. Οκτώβριος 1947. Στην οδό Ιπποκράτους. Η ημέρα είχε καλό καιρό και οι δυο γυναίκες της φωτογραφίας βρήκαν ευκαιρία να βγουν για ψώνια. Για αυτά δεν υπήρχαν πλαστικές σακούλες, τα έβαζαν σε υφασμάτινες τσάντες, σε ειδικά δίκτυα ή ανάλογα το προϊόν τα τύλιγαν σε σκληρό χαρτί. Τα καταστήματα έκλειναν με παλιά ρολά και ξύλινες πόρτες με τζάμια. Στο πεζοδρόμιο βλέπουμε καπάκια της τότε Ελληνικής Εταιρείας Υδάτων. Χαρτί A M CROWN COPYRIGHT RESERVED.

 

ΑΘΗΝΑ. Οκτώβριος 1948. Δυο άνδρες ντυμένοι με κοστούμια βαδίζουν σε κεντρικό αθηναϊκό δρόμο. Το κοστούμι υπήρξε βασικό καθημερινό και επίσημο ένδυμα που χαρακτήριζε τις δεκαετίες εκείνες πριν κυριαρχήσει το έτοιμο (ετοιματζίδικο) υφασμάτινο ρούχο και απλουστευτεί αργότερα με το τζιν παντελόνι και τα παρελκόμενά του. Τα περισσότερα ήταν φτιαγμένα επί παραγγελία στον ράφτη ή αγοράζονταν από γνωστά καταστήματα - εκεί πολλοί έκαναν μεταποιήσεις για να ταιριάζουν στο σώμα τους. Οι άνδρες τα συνόδευαν με πουκάμισα, μανικετόκουμπα, γραβάτες, γιλέκα, κατάλληλα παπούτσια, χτενισμένα μαλλιά που στερεώνονταν από την μπριγιαντίνη. ΦΩΤΟ «ΛΑΪΚΑ»/ ΒΑΣ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ/ Γ΄ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 28 - ΑΘΗΝΑΙ.

 

Ηλιόλουστες ημέρες Οκτωβρίου είχαμε και σε περασμένα χρόνια, όπως στα 1949. Ζευγάρι περπατά στον περιφερειακό της Ακρόπολης. ″Αθήνα 23-10-49/ Εις την Ακρόπολιν″. Ήταν Κυριακή.

 

″Αθήναι 23-10-49″. Το ζευγάρι που σας έδειξα πριν να περπατάει στον περιφερειακό της Ακρόπολης, αργότερα στάθηκε και κάθισε σε έναν βράχο. Έβγαλαν τα γυαλιά ηλίου, ο άνδρας την αγκάλιασε, της έπιασε το χέρι και κοιτάχτηκαν με αγάπη επειδή το ένοιωθαν αλλά και για να τραβήξουν την φωτογραφία.

 

Μαθητές και μαθήτριες σε εκδρομή στο Θέατρο Διονύσου. Ανάμεσά τους ο καθηγητής. Σφραγίδα 3 DEC 1949. Διαστάσεις 6,5Χ8,5 εκ.          

 

Στα χωριά γύρω από την Αθήνα η ζωή με τους έντονους αγροτικούς ρυθμούς γοήτευε τους αστούς που έκαναν συχνά προς τα εκεί τις εξορμήσεις τους για να δουν συγγενείς, γνωστούς, να φάνε στις ταβέρνες, να ψωνίσουν προϊόντα, να απολαύσουν την φύση. Πέντε γυναίκες κι ένας άνδρας στέκονται στην αυλή ενός σπιτιού. Ενθουσιάζονται με την παρουσία μιας αγελάδας και δεν χάνουν την ευκαιρία να χαϊδέψουν το χαριτωμένο μικρό της… Η φωτογραφία αυτή είναι τραβηγμένη στο «Μπάφη» το 1952. Μπάφι είναι το παλιό όνομα του Κρυονερίου που ανήκε στις Αχαρνές μέχρι που έγινε κοινότητα στα 1947. Το γνώρισα πολύ αργότερα, στα χρόνια 2016-2018 όταν μετατέθηκα σε υπηρεσία στην περιοχή του.

 

Άνδρας σε χειμωνιάτικο τοπίο. Η πίσω όψη γράφει  ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ. Είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε την περιοχή, πάντως δείχνει την παραλιακή ζώνη, θάλασσα και άμμο, μάλλον εκεί κοντά στο ύψος του αεροδρομίου. 21 Νοεμβρίου 1955. Διαστάσεις χαρτιού 9Χ6,5 εκ. Της φωτογραφίας 5,3Χ5,7 εκ.


 

Αποχαιρετώντας έναν ακόμα μήνα της ζωής μας ας παραμείνουμε χαμογελαστοί - όπως αυτή η κοπέλα που κατεβαίνει με άνεση τα σκαλιά στο λόφο του Φιλοπάππου. Σαν σήμερα, 30 Σεπτεμβρίου 1960.

 

Μια φωτογραφία με ″πλούσιο″ θρησκευτικό κι όχι μόνο περιεχόμενο. Πρόκειται για εκδρομή, σε ένα από τα πιο ιερά χριστιανικά προσκυνήματα. Τον Πανάγιο Τάφο. Διακρίνουμε δυο ιερείς και δυο γυναίκες. Ανάμεσά τους μόλις που φαίνεται μια τρίτη με λευκό κάλυμμα να κάνει τον σταυρό της. Η σφραγίδα στην πίσω όψη: «ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΙ/ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΚΑΥΚΑΣ/ ΠΛΑΤΕΙΑ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΗΛ. 899.02;/ (ΕΝΑΝΤΙ ΗΛΕΚΤΡ. ΣΤΑΘΜΟΥ)». Το κείμενο όμως είναι γραμμένο στον Πειραιά: ″Πειραιάς 4/5/1962. Τας ευχάσ μου εις ανοτάτην πρόωδον πνευματικήν. ενθύμιον εις πάτερ Αμβρώσιον. Μάρθα Μενεξέ″. Χαρτί ARGENTA.

 

Μια παλιά φωτογραφία σε σύγκριση με το παρόν αναδεικνύει τις αλλαγές στον χώρο και επιβεβαιώνει τις διαφορές στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Ένας νέος στην Πανεπιστημίου στο ύψος της ονομαζόμενης αθηναϊκής τριλογίας του  νεοκλασικισμού. Χωρίς χρονολογία.
 
 

Η Ακρόπολη των Αθηνών. «EDITION ″THEO″. COPYRIGHT RESERVED. Υ.Δ.Α.Π.». Διαστάσεις 7Χ7 εκατοστά. Νομίζω σημαίνει Υπηρεσία Διαχείρισης Αρχαιολογικών Πόρων, το μετέπειτα Τ.Α.Π.