Δημοτικό Θέατρο Πειραιά: Περιμένοντας τη συντήρηση...

[9 Μαρτίου 2000]

                                                                                        Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Δεκέμβριος 1996. Κοίταξα ψηλά, να δω τα κορινθιακά κιονόκρανα στο πρόπυλο του Θεάτρου.

Με στημένες τις σκαλωσιές στους δύο εξωτερικούς τοίχους (εκτός από την πρόσοψη και την πλατεία - πεζόδρομο) το Δημοτικό μας Θέατρο έχει μάθει να περιμένει υπομονετικά τους ανθρώπους να δεηθούν επιτέλους ν’ αρχίσουν τα έργα αποκατάστασής του έτσι ώστε να θεραπευτούν οι αδυναμίες της παλαιότητάς του και ν’ αντέξει το τυχόν επόμενο τράνταγμα...

Οι μακρόχρονες επισκευές (;) που κατ’ ανάγκη επαναλαμβάνονται ανούσια στα χρόνια που πέρασαν 

(1927, 1946-47, 1955, 1962, 1967-68, 1985, 1994...) αποτελούν πια βαρετό θέμα κάθε δημαρχιακής περιόδου, στεναχωρούν τους θεατρόφιλους κι απογοητεύουν τον Πειραιώτη.

Για το Δημοτικό θα όφειλε η Εταιρία Φίλων του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, ως περισσότερο αρμόδια, 

να εκδώσει κάποτε έναν ογκώδη τόμο - λεύκωμα με την ιστορία του, την αρχιτεκτονική, τις κυριότερες παραστάσεις (θεατρικές - μουσικές), τις εκθέσεις, τις εκδηλώσεις, τις διαλέξεις και τις γιορτές που έγιναν στις αίθουσές του. Με συνεχείς εκκλήσεις, διαμαρτυρίες, πιέσεις κι ανακοινώσεις στον τύπο θα έπρεπε επίσης να παρενοχλεί τις αρχές για σύντομες, δραστικές ενέργειες συντήρησής του...

Επειδή το Δημοτικό Θέατρο εξακολουθεί να μονοπωλεί επίσημα το σύνολο σχεδόν των πνευματικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων της πόλης, αφού αποτελεί το αδιαμφισβήτητο σύμβολο - στολίδι στην άχαρη κεντρική πλατεία Κοραή, ας του δώσουμε την ευκαιρία να «επανέλθει», ώστε κι αυτό με τη σειρά του να μας ανταποδώσει τις χάρες και τη λειτουργικότητά του.

Τι λέω όμως, αφού τόσες μέρες πέρασαν και δε βρέθηκε κανείς να συνδέσει τα δύο εξωτερικά καλώδια στο κουδούνι της εισόδου επί της Γεωργίου του Ιστορικού Αρχείου και για να το επισκεφθώ αναγκάστηκα να μπω από την κεντρική πρόσοψη του μεγάρου, να προχωρήσω μέσα στο βάθος του αριστερού διαδρόμου, τραβώντας στα σκοτεινά μια κουρτίνα και σπρώχνοντας την πόρτα του κλιμακοστασίου, να ανεβώ πάλι τις σκάλες και να φτάσω επί τέλους στην πόρτα του, περιμένω ανταπόκριση;

[Εδώ είχα προσθέσει μια παράγραφο με τους τίτλους από έξι σημαντικά κείμενα - βιβλία που έχουν ξεχωρίσει για το Δημοτικό, δεν τα επαναλαμβάνω επειδή τα ενέταξα στο άρθρο με τίτλο: «Μια καταγραφή της σύγχρονης βιβλιογραφίας και επιλεγμένη αρθρογραφία για το Δημοτικό Θέατρο»]

  

Οκτώβριος 2001. Μετά τη σύνταξη του άρθρου. Η πλευρά προς Γεωργίου διατηρούσε ακόμα τις σκαλωσιές. Παρ’ όλες τις ταλαιπωρίες από τον άνθρωπο και τη φύση, διατηρείται η λευκότητα του μαρμάρου..

Το Δημοτικό Θέατρο κατασκευάστηκε στα χρόνια 1884-1895 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Λαζαρίμου (1849-1913).

Τα εγκαίνια έγιναν το πρωί της Κυριακής του Θωμά, 9.4.1895 (Αγιασμός από τον αρχιμανδρίτη Ιερώνυμο Βλαχάκη, ομιλητής ο δήμαρχος Θεόδωρος Ρετσίνας, ο Όμιλος Φιλομούσων Πειραιώς έψαλε ύμνο για το θέατρο που έγραψε ο Γεώργιος Στρατήγης και μελοποίησε ο Σπινέλλης. Αφού έπαιξε η Φιλαρμονική «εκλεκτά μουσικά τεμάχια» το πλήθος διελύθη..).

Πρώτη παράσταση ήταν το δράμα «Μαρία Δοξαπατρή» του Δημητρίου Βερναρδάκη (γράφτηκε το 1857 στο Μόναχο) την Τετάρτη 19.4 (1.5) 1895, με το θίασο των Δημοσθένη Αλεξιάδη - Μιχαήλ Αρνιωτάκη - Αδελφών Διονυσίου και Σπυρίδωνα Ταβουλάρη.

Δεύτερο έργο ανέβηκε «Η Νίκη του Λεωνίδα» του Μπάμπη Άννινου στις 22.4 (4.5) 1895.

Το θέατρο κτίστηκε σε έδαφος (λιβάδι που φύτρωναν αγριόχορτα, μαργαρίτες και παπαρούνες) με κλίση 7%. Στις ανασκαφές βρέθηκαν πολλές επιγραφές και θεμέλια αρχαίων οικοδομών - μάλλον κάποιου θιάσου Διονυσιαστών. Έτσι στη χαμηλή πλευρά (προς την Κολοκοτρώνη) φαίνεται τριώροφο.

Αυτό χρησίμευσε στο να ανοιχτούν «υπόγεια» καταστήματα (25 συνολικά) και στις τρεις πλευρές του δρόμου που ενοικιάστηκαν (πρότερος σκοπός) με τα έσοδά τους να καλύπτουν μέρος των δαπανών του θεάτρου, αλλά τ’ απορροφά ο Δήμος για δικές το ανάγκες.

Μια διαφορετική φωτογραφία για το Δημοτικό Θέατρο, τραβηγμένη από το Νίκο Βίτσοβιτς, σύζυγο της συναδέλφου μου τότε στο Κεντρικό Ταχυδρομείο Πειραιά Κατερίνας Μάλη. Κυκλοφόρησε σε δίπτυχο με την πλατεία Αλεξάνδρας. Μαζί με άλλες, ήταν προσφορά - εκλογικό υλικό του φίλου μου Δημήτρη Κρητικού, υποψήφιου δημοτικού σύμβουλου στο συνδυασμό «Σύγχρονος Ανθρώπινος Πειραιάς» του Στέλιου Λογοθέτη.

Για την ιστορία, είναι τα εξής σήμερα (περιμετρικά από τα πλάγια δεξιά):

Ταμείο Δημοτικού Θεάτρου, τρεις κλειστές πόρτες (υπηρεσία του Δήμου που μεταφέρθηκε πίσω, 

Β΄ Γεωργίου 7), τέσσερις πόρτες του Belle Époque, είσοδος Μουσείου Αραβαντινού, τέσσερις πόρτες του Brazilian [καφετέρια - εστιατόριο Αφοί Ψωμά και ΣΙΑ ΕΠΕ, Αγ. Κωνσταντίνου 2].

Πίσω, μια πόρτα του Brazilian, έξοδος θεάτρου, τσάντες ΘΑΛΕΙΑ, Κική Θ. Σπαθάρη (Κυπριανίδη) πλισσέδες - φιγουρίνια, κοσμήματα Χαραλαμπόπουλος, κοσμήματα ARSENIS και VILDIRIDIS.

Επί της Γεωργίου: ARSENIS, Σημαντήρας, οπτικά Γ. Σακελλαρίου, γραφείο Δήμου, Ιστορικό Αρχείο, δύο είσοδοι οπτικά Βαρδαβάς, Β. Χρυσοχόου, οπτικά Λιγερός, φαρμακείο - ορθοπεδικά, οπτικά Γαλανάκης και οπτικά Μάνος Συρμαδάκης (κλειστό).

Το πλάτος του θεάτρου προς την πλατεία του είναι 34,30 μ., προς την οδό Κολοκοτρώνη 34,45 μ., το μήκος προς τη Β΄ Γεωργίου 46,70 μ., προς τον πεζόδρομο της Αγίου Κωνσταντίνου 46,78 μ. 

(αποτύπωση 1982 - 83).

Η σκάλα είναι πολύ όμορφη με το χυμένο σε καλούπι κάγκελο (λεπτοί κιονίσκοι και φυτικά σχέδια).

Το καπνιστήριο - αναπαυτήριο (FOYER) διαστάσεων 8Χ22 περίπου μέτρων, έχει διακοσμημένη οροφή με άναγλυφους επίχρυσους χαρτολίθους.

Οι τοίχοι υποδιαιρούνται χαριτωμένα με παραστάδες που καταλήγουν σε επιχρυσωμένα κορινθιακά επίκρανα. Ήταν περιζήτητος χώρος για διαλέξεις, εκθέσεις, χορούς, κοινωνικές συγκεντρώσεις και τελευταία για πολιτικούς γάμους.  

Η μεγάλη αίθουσα (πλατεία) έχει μήκος 15,30 μ., πλάτος 16,10 μ.

Το σημερινό άτονο μπεζ χρώμα της ήταν παλιά βαμμένο ερυθρό «μετά κοσμημάτων επιχρύσου ορειχάλκου».

Τα θεωρεία είναι 23 σε κάθε σειρά (Α και Β), ακολουθεί ο εξώστης και ψηλότερα το υπερώο. Η όψη είναι διαφορετική από την αρχική. Άλλαξαν τα καθίσματα, η μεγάλη αυλαία, η ψευδοροφή. Ίδια παραμένει η μορφή των θεωρείων και ο διάκοσμος στο στηθαίο τους αλλά δίχως τα βαριά χρώματα και τις ιδιαίτερες ονομασίες τους που καλύφτηκαν από τη λαδομπογιά. 

Για το Δημοτικό μας Θέατρο, η περιγραφή ή ό,τι άλλο θέλεις να γράψεις δεν εξαντλείται εύκολα. 

Θα συνεχίσουμε κάποια άλλη φορά...

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Πειραϊκή Πολιτεία, Πέμπτη 9 Μαρτίου 2000, σελ. 17. 

Μεταφορά εδώ, Παρασκευή 31 Αυγούστου 2012. Προσαρμογή για το blog, Οκτώβριος 2013.

 

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ 2013.

Στις 8.5.2003 «μετά από αυτοψία.. διαπιστώθηκαν ζημιές που επιβάλλουν την προσωρινή διακοπή λειτουργίας του Δημοτικού Θεάτρου».

Πέρασαν 10 χρόνια μέχρι να δούμε τα σύγχρονα, ανανεωμένα εγκαίνια. 

Από 21 Σεπτεμβρίου, ειπώθηκε ότι αναβλήθηκαν για τις 25, μεταφέρθηκαν στις 15 του άλλου μήνα 

και μετά την Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013.