Ένα σπάνιο πειραιώτικο ημερολόγιο για το 1895.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ
Ένα χρόνο μετά την έκδοση του Ημερολογίου του Ομίλου Ποδηλατητών Πειραιώς, στον ίδιο εκδοτικό οίκο, την ΕΣΤΙΑ, κυκλοφόρησε για δεύτερο έτος Η ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ, εικονογραφημένο εθνικό ημερολόγιο των Γεωργίου Δροσίνη και Γεωργίου Κασδόνη.
Στις σελίδες 473 έως 478 ο Βάσος Αδάμας υπογράφει την σύντομη επιθεώρηση «Το ποδήλατον εν Ελλάδι». Την παραθέτω ολόκληρη:
Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
Η ικανοποίηση του συλλέκτη - συμπεριλαμβάνομαι κι εγώ - φτάνει στα ουράνια ύψη όταν ανακαλύπτει και προσθέτει στο αρχείο του ένα ακόμα αυθεντικό έντυπο της αρεσκείας του, όταν αντιλαμβάνεται ότι αυτό το τεκμήριο (έγγραφο, φυλλάδιο, βιβλίο, δελτάριο, φωτογραφία) είναι όντως δυσεύρετο και σχεδόν μοναδικό.
Αν πρόκειται για βιβλίο, όλο και κάποιο αντίτυπό του θ’ αναπαύεται σε ράφι μεγάλων βιβλιοθηκών που ευτυχώς στις ημέρες μας τα πιο πολλά διαβάζονται ψηφιοποιημένα.
Λευκώματα και ημερολόγια τυπώνονταν αρκετά στα περασμένα χρόνια και δεν έπαψαν να κυκλοφορούν ως τώρα.
Από το 1900 και εφεξής είναι γνωστοί αρκετοί τίτλοι πειραϊκών ημερολογίων.
Έκπληξη μου προξένησε η έκδοση ενός τέτοιου στα τέλη του 1894 από έναν τοπικό όμιλο. Ο Όμιλος Ποδηλατητών Πειραιώς, πρωτοπόρος σε όλη την Ελλάδα, αφού έδρασε και διένυσε τον ιστορικό κύκλο του, ξεχασμένος σήμερα, άφησε το στίγμα της ύπαρξής του ακριβώς με την απόφαση των μελών του να βγάλουν ένα ετήσιο ημερολόγιο για το έτος 1895:
Όμιλος Ποδηλατητών Πειραιώς. Ημερολόγιον. 1895. Διαστάσεις 15,4Χ11 σελίδες 138 και πρόσθετα φύλλα με διαφημίσεις.
Το καλαίσθητο σκληρό εξώφυλλο με σβησμένα από την φθορά χρυσά γράμματα, κρύβει με δυσκολία το πολύτιμο περιεχόμενό του. Καλύπτει με ωραίο τρόπο το κανονικό χονδρό χαρτονένιο εξώφυλλο της απλής έκδοσης με τον γενικό τίτλο: Όμιλος Ποδηλατητών Πειραιώς. Ημερολόγιον. 1895. Εν Αθήναις. Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας. 1895. Το εσώφυλλο και οι εκτός κειμένου διαφημίσεις είναι σε χαρτί χρώματος ανοικτού πορτοκαλί.
Η πρώτη διαφήμιση - κι οι πιο πολλές που ακολουθούν - έχει να κάνει με το ελληνικό κονιάκ, το παραγόμενο στον Πειραιά. Δεύτερη γλώσσα διατύπωσης, η γαλλική. Βλέπουμε:
-Το κονιάκ του Δημοσθένους Πουρή, οίκος ιδρυθείς το 1868, «το μόνον εξ αγνής σταφυλής κατασκευαζόμενον και αληθινόν Νέκταρ». Το κεντρικό κατάστημα Πειραιώς βρισκόταν στην οδό Τσαμαδού, στην Αθήνα στην οδό Πατησίων πλησίον του καφενείου «Βυζάντιον».
-Τα ποδήλατα Rudge της εταιρείας Rudge Cycle Company Limited που έδρευε στο Covenry της Αγγλίας. «Τα καλλήτερα εις όλον τον κόσμον και προτιμώμενα υπό των εξοχωτέρων ποδηλατητών».
-Ο Δωρ [από το Doctor] Α. Η. Βραχνός, δικηγόρος, διασταύρωση οδών Σωτήρος και Κουντουριώτου. Στην ίδια σελίδα, διαφημίζεται η εφημερίδα Le Vélo που κοστίζει 5 λεπτά.
-«Το μόνον γνήσιον εκ σταφυλών» κονιάκ Σ. και Η. και Γ. Μεταξά σε δυο σελίδες. «Εργοστάσιον Η ΑΜΠΕΛΟΣ. Εν Πειραιεί παρά τη Πλατεία Απόλλωνος (Νυν Καραϊσκάκη)». Αναγράφονται οι βραβεύσεις του σε εκθέσεις.
-Ελαστικά Michelin. Εξειδίκευση: Mille-pattes, chambres à air, pedale.
-Εργοστάσιο Κονιάκ Κοτσώνη και αδελφών Κολοσούκα. «Το πρώτον και μέγιστον εν Ελλάδι μετά μηχανημάτων νεωτάτων και τελειοτάτων. Κονιάκ αγνόν εξ οίνου. Ποιότης αρίστη ως εκ της μακράς πείρας και ασφαλούς θεωρίας. Μεγάλη παρακαθήκη».
-ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΚΟΝΙΑΚ. Το οποίον παράγει ο εκ πατρικής διαδοχής από του έτους 1840 γνωστός Βιομηχανικός οίκος των εν Πειραιεί ΑΔΕΛΦΩΝ Μ. ΜΠΑΡΜΠΑΡΕΣΟΥ είνε το αγνότερον και γνησιώτερον ΕΚ ΣΤΑΦΥΛΗΣ ως μαρτυρούσι και τα επίσημα βραβεία των Ελλ. Εκθέσεων 1875 και 1888 της εν Παρισίοις τελευταίας Παγκοσμίου ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΤΟΥ 1889 ως και της εν Σικάγω (Αμερικής) ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΤΟΥ 1893».
-Από εδώ ξεκινάει κανονικά το βιβλίο με την επανάληψη του κυρίως τίτλου. Το σήμα του ομίλου ήταν μια ρόδα που από το κέντρο της έβγαιναν δυο φτερά και τα αρχικά Ο Π Π.
-Οι επόμενες δώδεκα σελίδες επιβεβαιώνουν τον χαρακτήρα του ημερολογίου με το μηνιαίο εορτολόγιο του 1895. Υπάρχει αντιστοιχία παλαιού και νέου ημερολογίου.
Η 13 Δεκεμβρίου 1894 του Νέου, ημέρα Κυριακή, ήταν η 1 Ιανουαρίου 1895 του Παλαιού και η 13η ημέρα κάθε μήνα του νέου είναι η 1η του παλαιού.
-Ο Β. Ι. Καψαμπέλης υπογράφει το κείμενο για την ιστορία του Ομίλου Ποδηλατητών Πειραιώς με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1894.
Λίγα σωματεία έχουν τέτοια ιστορία αφού από την ίδρυσή του πάλευε κατά της παραδειγματικής αδιαφορίας των περισσοτέρων, της αδικαιολόγητης καταφοράς και κατακραυγής των πολλών. Έτσι στην αρχή δεν μπόρεσε να δράσει σημαντικά. Όμως όποιο πρόσκομμα κι αν υπήρξε, το αντιπαρήλθε και μπόρεσε να αντιμετωπίσει όλες τις προλήψεις, τις δυσκολίες και τις αντιδράσεις.
Η ιδέα της ένωσης των διασπαρμένων ποδηλατών και κατά συνέπεια η ίδρυση τέτοιου σωματείου οφείλεται στον πειραιώτικο όμιλο. Ήταν πολύ τολμηρή και επειδή ήταν πρωτότυπη έπρεπε να μελετηθεί ιδιαίτερα. Προηγήθηκαν μερικές σκέψεις, αντηλλάγησαν διάφορες γνώμες και στις 14 Απριλίου του 1891, ημέρα Δευτέρα του Πάσχα, μια πρόσκληση εκ μέρους της προσωρινής εφορείας προς τους ποδηλάτες του Πειραιά και μερικούς από την Αθήνα συνάθροισε γύρω στους δεκαπέντε από αυτούς στο Παλαιό Φάληρο. Εκεί συντάχθηκε το ιδρυτικό έγγραφο, εκλέχτηκε τετραμελής εφορεία και της ανατέθηκε η σύνταξη καταλλήλου καταστατικού, πράγμα που έγινε πολύ γρήγορα. Τύπωσε τον κανονισμό, όρισε το έμβλημα, κατασκεύασε ειδικά πηλίκια και σε λίγο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να παγιώσει τον Όμιλο.
Από τότε η πορεία του Ομίλου «έβαινε βραδέως αλλ’ ασφαλώς». Εκτελούνταν οι κυριακάτικες εκδρομές, προσθέτονταν νέα μέλη, γραφόντουσαν κάποιοι μαθητές, κάποια από τα μέλη εξασκούνταν σε μικρούς αγώνες και ο Όμιλος κατακτούσε έδαφος.
Την πρώτη επέτειό του ο Όμιλος αποφάσισε να γιορτάσει με πανελλήνιους αγώνες ποδηλασίας. Στις 6 Απριλίου του 1892, ημέρα Δευτέρα του Πάσχα, ο Πειραιάς «ήγεν έξοχον εορτήν». Όλη η πόλη έλαβε πανηγυρική όψη και οι δρόμοι του Πειραιά διασχίζονταν από το πρωί από δεκάδες ποδηλάτες με διάφορες ποικιλόχρωμες αμφιέσεις και με ποικίλα ποδήλατα. Οι αγώνες διεξήχθησαν με πρωτοφανή τάξη και ζωηρότητα, μάλιστα το βραβείο του τελευταίου δρόμου έτυχε να το λάβει ένα μέλος του Ομίλου. Άριστος αναδείχθηκε ο Παναγιώτης Ξενοφώντος. Η συγκίνηση και η χαρά του πλήθους ήταν απερίγραπτη, από χιλιάδες στόματα έβγαιναν επευφημίες.
Μετά το τέλος του αγώνων, υπό τους ήχους της μουσικής που παιάνιζε όλοι οι παρευρεθέντες ποδηλάτες μετέβησαν στην εξοχή του Αγίου Ιωάννου [Ρέντη] και αφού φωτογραφήθηκαν «εν απαραμίλλω συμπλέγματι, παρεκάθησαν εις άριστον εξόχως ζωηρόν και εύθυμον».
Μετά τους αγώνες ο Όμιλος εδραιώθηκε, επεκράτησε, απέκτησε παγκόσμια φήμη και δεχόταν καθημερινώς σωρεία συγχαρητηρίων και τηλεγραφημάτων.
Αλλά μετά την τρικυμία, η γαλήνη!
Οι εκδρομές παραμελήθηκαν και με όχι μικρούς κόπους κατορθώθηκε να διατηρηθεί μικρός ακόμα ενθουσιασμός. Επί μακρό διάστημα ο Όμιλος «διήγεν ησύχως», φαινόταν μόνο στις κυριακάτικες εκδρομές.
Οι μηνιαίες συνδρομές της μίας δραχμής εισπράττονταν με δυσχέρεια και μόλις κατόρθωναν να καλύπτουν τα μικρά τους έξοδα. Στα μέσα Σεπτεμβρίου αντικαταστάθηκαν δύο μέλη της εφορείας με άλλα οπότε ο Όμιλος ανέλαβε νέα ζωή, νέα δράση. Συνέστησε σχολή για εκμάθηση του ποδήλατου και πολλοί πολίτες γράφτηκαν ως μαθητές. Η προθυμία αυτή εξαντλήθηκε γρήγορα και η σχολή επανασυστάθηκε στα 1893 με την λήψη δραστήριων μέτρων.
Με τον διπλασιασμό της μηνιαίας συνδρομής, ο Όμιλος απέκτησε γραφείο, δίδασκε την ποδηλασία σε 25 περίπου μαθητές, γράφτηκε συνδρομητής σε δεκάδες ευρωπαϊκά σχετικά περιοδικά, συνέστησε πλήρες αναγνωστήριο, προέβη στην αγορά δικού του ποδήλατου, συνδέθηκε δια φιλικών σχέσεων με τα περισσότερα ποδηλατικά σωματεία και άλλων συναφών στην Ευρώπη.
Οι συχνότερες εκδρομές ήταν μέχρι Άγιο Ιωάννη, Πέραμα, Σωπόλια, Ελευσίνα, Σαλαμίνα, «Κηφισσιά», Βουλιαγμένη και Μέγαρα, σπανιότερα μέχρι Λαύριο, Θήβα, Κόρινθο, Δεκέλεια, Μαραθώνα, Ναύπλιο, Επίδαυρο και Τρίπολη.
Γύρω στα μέσα Ιουλίου του 1893 έγιναν από τον Πανελλήνιο Ποδηλατικό Σύλλογο ποδηλατικοί αγώνες στην Κηφισιά. Ο Όμιλος του Πειραιά συντέλεσε στην σύνταξη και την εφαρμογή του προγράμματος οπότε έλαβε εύφημο μνεία από τον αθηναϊκό και πειραϊκό τύπο. Η Μεγάλη Ποδηλατική Ένωσης της Γαλλίας με έδρα το Παρίσι (με δυναμικό που αριθμούσε οπαδούς άνω των 500 σωματείων και γύρω στους 5000 εταίρους), ανάθεσε την αντιπροσωπεία της στον Πρόεδρο του Ομίλου Ποδηλατητών Πειραιώς.
Στις αρχές Απριλίου του 1894 κλήθηκαν όλα τα μέλη σε γενική συνέλευση και αφού πρώτα τροποποιήθηκε ο κανονισμός, έγινε εκλογή νέου διοικητικού συμβουλίου και εγκρίθηκε με βασιλικό διάταγμα.
Στα μέσα Ιουνίου 1894 ολιγάριθμα μέλη του Ομίλου αποσπάσθηκαν και ίδρυσαν ξεχωριστό ποδηλατικό σωματείο. Όπως συμβαίνει πάντα, ο συντάκτης του κειμένου υποβάθμισε την σημασία του γεγονότος αναφέροντας ότι τα μέλη εκείνα ελάχιστα είχαν συνεισφέρει στον Όμιλο και μάλλον τον έβλαπταν με τις συνεχείς αντεγκλήσεις και τις φιλονικίες τους. Η γενική συνέλευση τους αποκήρυξε και τους διέγραψε από τα μητρώα.
Έτσι στα 1894 ο Όμιλος «βαίνει ηρέμα και ασφαλώς». Συνέρχεται τακτικότατα, ενεργεί κυριακάτικες εκδρομές, αλληλογραφεί με τα κυριότερα ποδηλατικά ευρωπαϊκά σωματεία και ακολουθεί κάθε πρόοδο προς το συμφέρον των ποδηλατών.
Το ποδήλατο είναι μια από τις ευγενέστερες ανακαλύψεις του 19ου αιώνα από κάθε άποψη. Στην πρώτη στήλη των γαλλικών εφημερίδων συχνά αναγράφεται η άσκηση του ποδηλάτου ως κοινωνικό ευεργέτημα.
Η σωματική άσκηση των νέων με το ποδήλατο είναι ανεκτίμητη. «σεις δε οι μη γνωρίζοντες έτι την έξοχον τοιαύτην άσκησιν σπεύσατε όσον τάχιον εις την θεραπείαν αυτής ίνα μη κατόπιν εκ του γήρατος αδυνατούντες να προσέλθητε μετανοήσητε».
-Θα σταθώ εδώ σε κάτι εκπληκτικό. Γνωρίζουμε ότι μέσα στο 1894 ο Πέτρος Αποστολίδης διάλεξε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας.
Ένα αθησαύριστο κείμενό του, από τα πρώτα με το λογοτεχνικό του αυτό όνομα, δημοσιεύτηκε στο παρόν ημερολόγιο (σελ. 24 - 26). Δεν αναφέρεται στα άπαντά του που επιμελήθηκε ο Βαλέτας ούτε σε άλλες επόμενες καταγραφές που εγώ τουλάχιστον έχω υπ’ όψη μου:
ΜΕ ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟΝ
Διαστάσεις παγκοσμίου ψυχώσεως τείνει να καταλάβη κατά τα τελευταία έτη ο έρως του ποδηλάτου. Ευτυχώς πρόκειται περί ψυχώσεως από τας καλοηθεστέρας και τας πλέον ευεργετικάς. Η υγιεινή, μεθ’ όλας τας αντιρρήσεις, τας εγερθείσας εσχάτως, δεν έχει λόγους αρκετούς να εκφράση τον ενθουσιασμόν της, η θεραπευτική των νευρικών νοσημάτων, δια την θεραπείαν κυρίως της νευρασθενείας, δεν βλέπει καταλληλοτέραν άσκησιν απ’ αυτήν, οι ερασταί της φυσικής ζωής, του υπαίθρου, της κινήσεως και του καθαρού αέρος δεν ευρίσκουν σύμβολον ευγλωττότερον των τάσεών των από το αβρόν, το ελαφρόν, το αποστίλβον μηχάνημα, το κυλιόμενον με τόσην χάριν και μαλακότητα και ορμήν επί των δύο τροχών του.
Εις την ψύχωσιν αυτήν – ευτυχώς αυτήν την φοράν – δεν εμείναμεν ξένοι, και ήτο επόμενον, αφ’ ου ως γνωστόν είμεθα ο λαός, ο επιρρεπέστερος εις τας ψυχικάς επιδημίας. Σήμερον εις κάθε βήμα συναντώμεν επί των κομψών δικύκλων τους νεοφανείς έλληνας σπόρτσμαν, με τα γεμάτα ζωήν πρόσωπα, τους ζωηρούς οφθαλμούς και τα άλκιμα σώματα, τα διαγραφόμενα υπό την λεπτήν φλανέλλαν των στενών περικορμίων.
Αλλά δια τον τόπον μας, το ποδήλατον, μαζί με την τόνωσιν των σωμάτων, μαζί με την ισορρόπησιν της ψυχής, μαζί με την ζωογόνησιν του αίματός μας, έχω την αισιοδοξίαν να ελπίζω ότι μας υπόσχεται κάτι τι ακόμη επισημότερον και ευγενέστερον. Και την ελπίδα μου αυτήν, αν μου επιτρέπετο, θα την εξέφραζα ως ευχήν από των σελίδων του πρώτου ημερολογίου, του αφιερωμένου εις το ελληνικόν σπορτ.
Με το ποδήλατον, κύριοι διευθυνταί και προϊστάμενοι και οργανωταί των ποδηλατικών σωματείων και των ποδηλατικών εκδρομών, σχετίσατέ μας προς την πατρίδα μας, την πατρίδα την οποίαν αγνοούμεν, όσον κανείς λαός δεν αγνοεί την ιδικήν του. Φέρετέ μας εις τα βουνά της και εις τους κάμπους της, φέρετέ μας ναντικρύσωμεν την ελληνικήν ζωήν και να συγκοινωνήσωμεν με την αληθινήν ψυχήν του έθνους, φέρετέ μας προς τας υγιεινάς, τας μεγάλας πνοάς των ορεινών ανέμων και της θαλασσινής αύρας. Αυταί θα σαρώσουν από τα στήθη μας τα ψευδή πατριωτικά είδωλα, τον νόθον εθνισμόν, τον φωνασκόν και φλύαρον και ασυνείδητον πατριωτισμόν. Αυταί θαναστήσουν εις τα στήθη μας την αληθινήν, την σεμνήν, την ιεράν ιδέαν της πατρίδος, από την οποίαν θα βλαστήση μίαν ημέραν το γαλανόν άνθος της ανυπάρκτου ακόμα εθνικής τέχνης.
Σχετίσατέ μας, κύριοι, σχετίσατε την ελληνικήν νεότητα προς την άγνωστον πατρίδα. Υπό την ορμήν του νεανικού ενθουσιασμού ας κυλισθούν οι πτερωτοί, οι στίλβοντες κύκλοι εις τας ερημικάς οδούς, τας οποίας διασχίζουν σήμερον νωθρά μόνον υποζύγια, εις τας σιωπηλάς λεωφόρους αι οποίαι φέρουν εις την καρδίαν της Ελλάδος, όπου παρά τα λευκά ερείπια σβεσθείσης ζωής αναθάλλει ο νέος εθνικός βίος και πάλλει η νέα πατρίς παρά τα συντετριμμένα μάρμαρα της αρχαίας.
Παύλος Νιρβάνας.
-Ο Βάσος Αδάμας έγραψε στον Πειραιά του 1894 την «Ιστορία ενός ρόδου».
Κάποιο συννεφιασμένο πρωινό καθισμένος στο γραφείο ένας νέος ξεκλειδώνοντας έσυρε το συρτάρι όπου φύλαγε μερικά προσφιλή ενθύμια. Από μικρό κουτί έβγαλε ένα ωχρό ρόδο. Επανέφερε στην μνήμη του το πώς το απέκτησε. Ήταν απόγευμα και επέστρεφε από τον περίπατό του στην Ζέα. Μελετούσε τα πάντα στο μυαλό του, τρέχοντας η φαντασία του στα μελλούμενα της ζωής του. Όνειρα χρυσά και τερπνά και την σύζυγο που θα αποκτούσε. Σε χαμηλό παράθυρο διώροφης γωνιαίας οικίας στεκόταν μια χαριτωμένη κοπέλα. Την χαιρέτησε. Εκείνη του ανταπόδωσε και χωρίς να τεθεί άλλη ερώτηση έβγαλε από το στήθος της ένα μισόκλειστο ρόδο «γλυκυτάτου φαιού χρώματος» και το άφησε να πέσει μπροστά του. Έσκυψε, το κράτησε, ψιθύρισε ένα ευχαριστώ και έφυγε κρατώντας το σφικτά υποσχόμενος να το διατηρήσει ως αγαπημένη ανάμνηση.
Αλήθεια από τότε το διατήρησε και θα το διατηρεί πάντοτε ασχέτως αν το δικό του ενθύμιο που της έστειλε εκείνος επιστράφηκε αργότερα από την ίδια «αναιτίως και παρ’ ελπίδα μετά μιάς μόνον επ’ αυτού λέξεως ″inutile″». [χωρίς αξία, άχρηστο, απαράδεκτο]
-Τα ελληνικά ποδηλατικά σωματεία ήταν τα εξής:
Όμιλος Ποδηλατών Πειραιώς.
Ιδρύθηκε στις 14 Απριλίου 1891 και εγκρίθηκε δια του από 20.6.1894 Β. Δ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο στα χρόνια 1894 - 1895 αποτελούνταν από τους
Βασίλειο Γ. Καψαμπέλη, πρόεδρο.
Αλ. Η. Βραχνό, δικηγόρο, γραμματέα.
Θ. Φεράλδη, τελειόφοιτο νομικής, ταμία.
Κυρ. Βέκιο, μηχανικό, αρχηγό εκδρομών.
Β. Παπαβασιλείου, ταμειακό υπάλληλο, κοσμήτορα και τρεις συμβούλους, τον Βικ. Σερπιέρη, πρόξενο Βενεζουέλας, Ιωάννη Φωτιά, τελωνειακό υπάλληλο, Νικόλαο Δάνη, λογιστικό υπάλληλο.
Ποδηλατικός Σύλλογος Αθηνών.
Ιδρύθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1891 και εγκρίθηκε δια του από 27.6.1892 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Μαρ. Φιλίπ.
Σύλλογος η «Ποδηλατική Ένωσις εν Αθήναις».
Ιδρύθηκε στις 28 Απριλίου 1893 και εγκρίθηκε δια του από 6.8.1893 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Φ. Μοσχούλας, γιατρός.
Πανελλήνιος Ποδηλατικός Σύλλογος.
Ιδρύθηκε στις 15 Απριλίου 1893 και εγκρίθηκε δια του από 19.6.1893 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Κ. Γιολδάσης.
Ποδηλατικός Σύλλογος Πατρών.
Ιδρύθηκε στις 9 Ιουλίου 1894 και εγκρίθηκε δια του από 25.7.1894 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Αριστ. Κρεμύδης.
Ποδηλατική Ένωσις Ερμουπόλεως.
Ιδρύθηκε στις 16 Ιουλίου 1894 και εγκρίθηκε δια του από 28.7.1894 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Θεμ. Αράγκης.
Όμιλος Ποδηλατών εν Αθήναις.
Πρόεδρος ο Ζέφυρος Σταυρίδης.
Ποδηλατική Ένωσις Πειραιώς.
Πρόεδρος ο Αλ. Μωράκης.
-«Οι αρχαίοι θεοί και το ποδήλατον» υπογράφεται από τον Γεράσιμο Βώκο (1868 - 1927).
Τώρα που ξέπεσαν οι αρχαίοι θεοί ώστε ασεβή χέρια να τους ντύνουν με την τελευταία μόδα και τα ίδια χέρια τόλμησαν να παρουσιάσουν ακόμα και τον Χριστό να φοράει φράκο ανάμεσα στους δώδεκα μαθητές του που επίσης ήταν ντυμένοι με αυτό το μαύρο ένδυμα, τον Ερμή, τον θεό της κίνησης και του εμπορίου (η δύναμή του μόνο παραμένει σε πλήρη ακμή από τους υπόλοιπους θεούς - συναδέλφους του) αν ο Βώκος ήταν ζωγράφος ή γλύπτης θα τον παριστούσε καβάλα πάνω σε ένα ποδήλατο αντί να του βάλει φτερά στα πόδια.
Η μεγαλύτερη προσομοίωση της εύχρηστης και φθηνής ταχύτητας που προαπαιτείται για ένα εργαζόμενο άτομο που τρέχει και μοχθεί να τα βγάλει πέρα θα ήταν ακόμα πιο καλή, υποθέτει ο Βώκος, αν αντί της απίθανης υπόθεσης ενός ιπτάμενου ανθρώπου αντικαθιστούνταν με ένα καλό και εμφανίσιμο ποδήλατο, από αυτά μάλιστα που πουλά ο αδελφός του Β. Καψαμπέλη.
Σαν απλός καλαμαράς αρκείται να κάνει ξερή περιγραφή της ιδέας του αφού λυπάται που δεν έμαθε ποδήλατο, όχι για να φιγουράρει σαν πολυάσχολος, αλλά για αναψυχή και να δυναμώσει, πράγμα που σε τέτοιους καιρούς των νευρασθενειών και των κακοφτιαγμένων σωμάτων δεν είναι λίγο.
-«Το φαναράκι του ποδηλάτου, (Διηγηματάκι)», Νικόλαος Ι. Λάσκαρης, σελίδες 40 - 41.
Τα ηλεκτρικά ρολόγια θα έδειχναν ένδεκα αν υπήρχαν χρήματα να συντηρηθούν, όταν ο Μπιμπής σταμάτησε έξω από το σπίτι της Κάκιας, της φιλενάδας του. Άρχισε να σφυρίζει για εικοστή φορά τον μουχλιασμένο ρυθμό βαρκαρόλας της Gran Via που είχαν συνεννοηθεί για τις συναντήσεις τους. Εκείνη επιτέλους εμφανίστηκε πίσω από τις γρίλιες. Της ζήτησε ένα φιλί για ικανοποίηση που αγανάκτησε τόσην ώρα να περιμένει, τώρα που είναι πυκνό σκοτάδι και δεν θα τους έβλεπε κανείς. Με τα πολλά την κατάφερε, αφού πράγματι ήταν θεοσκότεινα. Ο κρότος του παραθύρου που άνοιγε κι ο αέρας εμπόδισαν τους εραστές να αντιληφθούν ότι τότε περνούσε το δρόμο σαν δαιμονισμένος νεαρός ποδηλάτης που σκοντάβοντας σε μια πέτρα ξαπλώθηκε φαρδύς πλατύς ακριβώς μπροστά στο παράθυρο.
Ωχ.. έκανε και σηκώθηκε αρπάζοντας αμέσως το κόκκινο φανάρι του ποδηλάτου για να δει την ζημιά αλλά βλέποντας μπροστά του σαν φαντάσματα τους δυο εραστές αγκαλιασμένους, έμεινε άφωνος κι έκπληκτος με το φαναράκι στα χέρια! [Τους κρατούσε δηλαδή το φανάρι!]
-ΟΙ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΠΟΔΗΛΑΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ.
Στις 6 Απριλίου 1892 έγιναν στον Πειραιά οι πρώτοι αγώνες από τον Όμιλο Ποδηλατητών Πειραιώς. Νικητές οι Παναγιώτης Ξενοφώντος, Π. Κοκκινιώτης, Ιατρού, Νάστος, Νικολόπουλος, Αχαρνιωτάκης.
Οι άλλοι αγώνες έγιναν στις 26.4.1893 στο Παλαιό Φάληρο από την Γερμανική Ποδηλατική Ένωση, στις 11 Ιουλίου 1893 στην Κηφισιά από τον Πανελλήνιο Ποδηλατικό Σύλλογο, στις 8 Μαΐου 1894 στο Παλαιό Φάληρο από τον Ποδηλατικό Σύλλογο Αθηνών, στις 24.5.1894 στο Νέο Φάληρο από τον Πανελλήνιο Ποδηλατικό Σύλλογο, στις 3.10.1894 στον Πειραιά από την Ποδηλατική Ένωση Πειραιώς, στις 9.10.1894 από τον Ποδηλατικό Σύλλογο Αθηνών.
-«Μία νυξ ένοχος» τιτλοφορείται ένα σύντομο ερωτικό κείμενο του Αλέξανδρου (εδώ Αλέκου) Βραχνού. Ανήκει στα σόκιν (chocking), άσεμνα διηγήματά του.
-Ο ποδηλάτης διατρέχοντας τις εξοχές, οφείλει να γνωρίζει τις αποστάσεις για να υπολογίζει τους χρόνους του. Η περιγραφή των υπαρχουσών δημοσίων οδών, των κοντινών προς την Αθήνα και των περιχώρων της, των εθνικών, επαρχιακών ή δημοτικών που ήταν βατοί για τα ποδήλατα ανατέθηκε στον Θεόφιλο Ε. Φεράλδη (σελίδες 48 - 60). Μονάδα μέτρησης ήταν το στάδιο, ισούμενο με χίλια μέτρα.
-«Άνθρωπος - Ποδήλατον». Φουτουριστικό διήγημα του Επ. Π. Πολιτάκη.
Από το 1894 μεταφερόμαστε στα 1930! Περιγράφονται οι μεγάλοι ποδηλατικοί αγώνες του Ομίλου στον Πειραιά που είχαν γίνει στα 1920, τότε που η πόλη μας συνδέεται πλέον σιδηροδρομικώς με την Νέα Υόρκη μέσω Βεριγγείου Πορθμού!
Ο Όμιλος αριθμεί άνω των χιλίων μελών, εξ ων περί τις εκατό κυρίες και δεσποινίδες. Ο εορτασμός έγινε με αφορμή την προσάρτηση νέων υπόδουλων επαρχιών στην Ελλάδα. Ο Πειραιάς στα 1920 αριθμεί ήδη 500.000 και τα ξενοδοχεία αδυνατούν να ανταποκριθούν οπότε οι ξένοι τρέπονται στην Αθήνα μέσω του ηλεκτρικού σιδηρόδρομου Αθηνών - Πειραιώς. Το ηλεκτρικό φως των στόλων και η ηλεκτρική μηχανή της Καστέλλας λούζουν την πόλη και την καθιστούν πιο φωτεινή κι από την ημέρα … Βασιλιάς είναι ο Κωνσταντίνος ο Α΄, εναέριοι σιδηρόδρομοι μεταφέρουν τα πλήθη, άλλοι για ευκολία προτιμούν τα εκατοντάδες αερόστατα που διασχίζουν τον ουρανό. Ψηλά την τάξη τηρούν οι αστυνόμοι του σώματος των πτεροφόρων, στο έδαφος οι αστυνόμοι πάνω σε ηλεκτρικά ποδήλατα. Σιδερένια γέφυρα ενώνει την Καλλιθέα με την Φρεαττύδα. Πρώτος χρήστης του ποδήλατου αναδείχτηκε ο δεκαεξάχρονος Νικήτας. Το ξενοδοχείο που έμενε έγινε τόπος προσκυνήματος του κόσμου που έτρεξε να τον συγχαρεί.
Δέκα χρόνια μετά, στα 1930, η μεσημεριάτικη έκδοση της εφημερίδας ΣΦΑΙΡΑ έγραφε ότι όλοι είχαν ξεχάσει τον Νικήτα που μετά τον θρίαμβο αποσύρθηκε στο χωριό του. Ένα πρωινό που ποδηλατούσε στην εξοχή, πήγε να κατεβεί από το ποδήλατό του αλλά στάθηκε αδύνατο. Αυτός και το ποδήλατο μεταβλήθηκαν σε ένα σώμα. Το γεγονός διαδόθηκε και επισκέπτες από παντού συνέρρεαν στο σπίτι του να τον δουν. Μια αριστοκράτισσα Αμερικάνα τον ερωτεύτηκε και παρά την αντίσταση των γονέων της τον παντρεύτηκε. Γεννήθηκε γιος ανεβασμένος σε μικρό ποδήλατο φτιαγμένο από σάρκα και οστά. «Ούτως εγεννήθη μεταξύ των ανθρώπων, κατά τας αρχάς του εικοστού αιώνος, φυλή ανθρώπων – ποδηλάτων, ανάλογος προς την των Κενταύρων της αρχαιότητος. Η φυλή αύτη έσεται γόνιμος παράγουσα Μηχανικά πνεύματα και πληρούσα τέρψεις την ανθρωπότητα».
-«Το ζεύγος των χειροκτίων», δηλαδή το ζευγάρι των γαντιών, ερωτικό αφήγημα του Ε. Γ. Κ., δηλαδή του Ε. Γ. Καψαμπέλη με πλοκή στον Πειραιά και δυσάρεστο τέλος, εκτείνεται στις σελίδες 70 έως 83.
-«Ιερός πόθος», του Π. Γ. Καψαμπέλη, γραμμένο στην καθαρεύουσα. Τρεις σφριγηλοί νέοι αναχώρησαν στις δυο την νύχτα με τα ποδήλατά τους για τον Μαραθώνα. Διερχόμενοι χωριά, ωραιότατες τοποθεσίες, συνομιλώντας, τραγουδώντας, γελώντας, χωρίς να σταματήσουν κάπου, όταν άρχιζε να χρυσίζει ο ήλιος έφτασαν στον ιερό τάφο των Μαραθωνομάχων. «Εκείνοι ατενίζουσιν ευγνωμόνως προς αυτόν, κύπτουσιν, ασπάζονται μετά σεβασμού την γην, δακρύουσι, και κεκοπιακότες εκ της πορείας, κλίνουσι και αναπαύονται παρά τα οστά εκείνων, οίτινες αιωνίως υπνώττουσι, αλλά και αιωνίως ζώσι».
-Ο Δημήτριος Κ. Σακελλαρόπουλος, εκδότης του περιοδικού ΑΠΟΛΛΩΝ στα 1883, που όπως ξαναέγραψα είχε τυφλωθεί σε μάθημα φαρμακευτικής χημείας «εξ αναφλέξεως συσκευής τινός εν τω χημείω, παρ’ ω διετέλει βοηθός καθηγητού και εξ αναβρασμού των εν αυτή οξέων», κάτοικος της Φρεαττύδος, ποιητής και μουσικός, παρουσιάζει το ποίημα «Αντιστροφή στιγμιαία» σε οκτώ στροφές (σελίδες 86 - 87).
Συ είσαι το φίλτρον, ο πόθος, ο έρως,
Το εύελπι μέλλον αλγούσης ψυχής,
Του βίου μου άστρον μυρίπνου αιθέρος,
Των τόσων λυπών μου στιγμή ευτυχής.
Τας νύκτας, οπόταν μονήρης ρεμβάζω,
Εις θείας οάσεις φαιδράν με πλανάς,
Αλλ’ αίφνης, εν θλίψει, θρηνώ και στενάζω,
Μη μείνω με πόθων ελπίδας κενάς.
Τοιαύτα και άλλα μοι έλεγ’ επίσης,
Ως θείαν, παρθένου αβράς, προσευχήν,
Κι’ ενθέων ερώτων παλμοί, συγκινήσεις
Επλήρουν την τόσον ερώσαν ψυχήν.
Μικρά, πλην εν τούτοις, παρέλευσις χρόνου,
Απέδειξε ποία τις ήτο Σειρήν,
Απάτη και δόλος, η Φρύνη του πόνου,
Πηγή δυστυχίας, ολέθρου πυρήν.
Και όμως, σιώπα· Αι! παύσον, καρδία,
Με λέξεις δρυμείας αυτήν να κτυπάς·
Ειπέ μοι, δεν είνε αυτή η ιδία,
Η σε αγαπώσα, ην συ αγαπάς;
Δεν ήτο η τρίτη αυτή των Σειρήνων,
Ην έφευγες σπεύδων μακράν να σωθής;
Και ήδη την στέφεις μ’ ανθούς ιασμίνων,
Εν ω σε λατρεύει και συ την ποθείς;
Η πλάνη, της πλάνης, την πλάνην, τη πλάνη,
Ο άνθρωπος ούτω θα ῄ επί γης·
Ιδέ της Ατρόπου πώς στρέφ’ η ροδάνη,
Πώς δύει ο λάμπων αστήρ της αυγής!
Πλανώμεθα πάντες και πάντες πλανώμεν …
Εκτός του «Εγώ σου», ουδέν αγαπάς.
Ουδέν άνευ λόγου, ουδέν αγαπώμεν.
Τι λέγεις εις ταύτα; Κακή! Σιωπάς;
Δ. Κ. Σακελλαρόπουλος (Φρεαττεύς)
-«Περί οινοπνεύματος», έγραψε ο οινοπνευματοποιός Γ. Ι. Κολοσούκας, σελίδες 88 - 92.
-«Προδοσία ποδηλάτου», ενός που υπογράφει με το ψευδώνυμο «Δον Βαλτάσαρ».
Μια γυναίκα που ήθελε να απαλλαγεί από τον γέροντα σύζυγό της, αφού απέκτησε δικαιώματα επί της περιουσίας του δια της αποκτήσεως τέκνου, για την ημέρα της γιορτής του, του αγόρασε ένα ποδήλατο με την σκέψη ότι θα πέσει και θα σκοτωθεί. Ο σύζυγος, άσχετος από οδήγηση, έγινε στην αρχή περίγελος των παιδιών της γειτονιάς. Ανυπόμονη εκείνη περίμενε το μοιραίο, όμως με την πολλή άσκηση ο γεροντάκος απέκτησε τόση ευρωστία, «ώστε την επομένην επέτειον της εορτής του, απήντησεν εις το δώρον της συζύγου, δωρήσας εις αυτήν και δεύτερον κληρονόμον. Έκτοτε η σύζυγος και επί μόνη τη θέα ποδηλάτου κατελαμβάνετο υπό παραφόρου έρωτος… προς τον σύζυγόν της».
-«Ιστορία του ποδηλάτου και διάφορα αυτού συστήματα», του Β. Γ. Καψαμπέλη. Σελίδες 97 έως 109. Λέγεται ότι από τους πρώτους που έφεραν ποδήλατα στην Ελλάδα ήταν ο βασιλιάς Γεώργιος και ο Παύλος Δαμαλάς στα 1869. Σχολή ποδηλασίας ίδρυσε στην Αθήνα ο Στέφανος Ταγωνίδης στα 1890. Την ίδια χρονιά ήλθαν οι Αμερικανοί Άλλεν (Thomas Gaskell Allen Jr. 1868-1955;) και Σαχτλέμπεν (William Lewis Sachtleben, 1866-1953), περιηγητές ποδηλάτες, που παρότρυναν τους Πειραιώτες να φτιάξουν τον Όμιλο Ποδηλατητών Πειραιώς.
-«Δως μη πα στω…» του Αλεξάνδρου Φιλαδελφέως. Εγκώμια για το ποδήλατο, την ταχύτητα και την χρήση του. Μεταξύ των άλλων: «Εθυμώσατε με την γυναίκα σας, δεν συμφωνήτε μαζή της; Ευθύς και οι δυο με έν πήδημα επί των ποδηλάτων και έξω εις τον καθαρόν αέρα …».
-«Αγροτικαί ηθογραφίαι. Ψηφοθηρία». Υπογράφεται από τον «Μποέμ». Ένας πολιτευτής γυρίζει με μια παλιά βικτώρια, ζεμένη σε δυο κάτισχνα άλογα που οδηγούσε αμαξηλάτης φορώντας παντελόνι και φουστανέλα συγχρόνως, διάφορα χωριά για να προσεταιριστεί ψηφοφόρους. Την επόμενη θα γινόταν επαναληπτική δημαρχιακή εκλογή. Σταμάτησε σε ένα, χαιρέτησε όσους του πρόσφεραν το χέρι, κέρασε κρασί και μαστίχα. Οι αντίθετοι απομακρύνθηκαν, οι υπόλοιποι παρέμειναν από συμφέρον ή αδυναμία. Με πειστικούς λόγους και φοβερούς όρκους έδωσε τις υποσχέσεις του. Η περιγραφή είναι γλαφυρή. Αφού εξάντλησε τα επιχειρήματά του, εξασφαλίζοντας όσους ψήφους μπόρεσε, χαιρετά, κερνά για τελευταία φορά, καληνυχτίζει και επιβαίνει στην βικτώρια ξεφυσώντας ένα έντονο «ουφ»! Σελίδες 114 - 125.
-«Εις την μονήν της Παναγίας εν Μυκώνω», απόσπασμα, του Γεωργίου Α. Πολίτη.
-«Εκ των πρώτων εντυπώσεων», ηθογραφία της επαρχίας για το πώς οι χωρικοί δέχονταν τα νέα επιτεύγματα, του Βασιλείου Ι. Παπαβασιλείου.
-«Το τραγούδι των ποδηλατητών», υπογράφεται «Πετεινάρι». Ίσως είναι πάλι ο Αλέκος Βραχνός.
Φτερωτοί σαν χελιδόνια
του Μαΐου τα τρελλά,
της νεότητος τα χρόνια
ας γλεντήσουμε καλά!
Έρως, μέθη, και νεότης
και ποδήλατον μαζή,
και ας λέγει ματαιότης
όστις αγνοεί να ζη.
-«Ποδηλατικαί εορταί κατά το 1895». Σύντομες σκέψεις για τον εορτασμό της επετείου στα 1895 του Πανελλήνιου Ποδηλατικού Συλλόγου και του Ομίλου Ποδηλατών Πειραιώς.
Η ύλη του βιβλίου τελείωσε, συνεχίζεται με διαφημίσεις.
-Ειδικό Εργοστάσιο Κονιάκ Σωτηρίου Δέμπη. Ιδρύθηκε στα 1888. «Το κονιάκ Σ. Δέμπη κατασκευαζόμενον εξ αγνών σταφυλών και της αποστάξεως μοσχάτων οίνων, άνευ της προσθήκης ξένων ουσιών και τεχνικών αρωμάτων είνε το μόνον γνήσιον ποτόν όπερ δύναταί τις αφόβως να μεταχειρίζηται.
Αι παρά διαφόρων ιατρών και χημικών πιστοποιήσεις κατόπιν επισταμένης εξετάσεως είνε αρκούσα εγγύησις περί της γνησιότητος αυτού και ως τοιούτον συνιστόμενον τοις ασθενούσι.
Αμοιβή 20,000 φρ. εις όντινα ανακαλύψη ότι το Κονιάκ Δέμπη εμπεριέχει ξένας ουσίας».
Από εδώ έχουμε πάλι τις ανοιχτοπορτοκαλί σελίδες.
-Γιατροί στον Πειραιά καταχωρούνται οι Αργύριος Δ. Φουντούλης, Λεωφόρος Σωκράτους 66, ο Πέτρος Αποστολίδης (δηλαδή ο Παύλος Νιρβάνας), διασταύρωση οδών Αιγέως και Αλκιβιάδου, ο Γεώργιος Κ. Σουσάνας, λεωφόρος Σωκράτους 60, Π. Α. Μητσάκης, οδός Αλκιβιάδου 16, Νικόλαος Ε. Ξανθός, πλατεία Αγίου Νικολάου.
Δικηγόροι ο Γεώργιος Π. Κορωναίος, στον Πειραιά οδός Νοταρά, ο Νικόλαος Ι. Λάσκαρης, στην Αθήνα Σωκράτους 13. Φαρμακείο του Παναγιώτη Νάστου, διασταύρωση οδών Μιαούλη - Τσαμαδού.
Περιοδικό «Το Στάδιον» με διευθυντή τον Γ. Κριτή.
-Καλλιτεχνικό φωτογραφείο Α. Γαζιάδη. Οδός Μιαούλη (δηλαδή Εθνικής Αντιστάσεως) και Τσαμαδού.
Το λιθογραφείο του Ι. Τρόϊς κοντά στον σιδηρόδρομο «είναι το αρχαιότερον κατάστημα εν Ελλάδι και αναλαμβάνει πάσαν λιθογραφικής εργασίαν».
-Το κονιάκ του Νικολάου Βατίστα που οι αποθήκες του βρίσκονται στον λιμένα Αλών «είνε το αγνότερον ελληνικόν».
-Κατάστημα αποικιακών και προϊόντων Αδελφών Ζάχου στην οδό Καποδιστρίου.
Πυριτιδοποιείο Β. Δροσινού. Πυρίτις κυνηγετική, δυναμίτις (καψύλια, θρυαλλίδες).
-«Εργοστάσια οινοπνευματοποιίας Ευσταθίου Α. Φινοπούλου. Πειραιεύς - Φάληρον. Οινόπνευμα 98 βαθμών. Μαστίχαι διαφόρων προϊόντων. Ούζον. Ρώμια εφάμιλλα των αγγλικών. Κονιάκ. Το γνησιότερον και παλαιότερον εν Ελλάδι. Τα άριστα των ελληνικών ηδυπότων. Εργοστάσια Ευσταθίου Α. Φινοπούλου».
-«Μηχανουργείον Αθηνών Γεωργίου Π. Βλαχάνη, μηχανικού, παρά την οδόν Λένορμαν επί της προεκτάσεως της οδού Κολοκυνθούς».
«Χρωματοπωλείον ο Πειραιεύς Δημητρίου Μ. Σαγρέδου, οδός Τσαμαδού 21. Αποθήκη χρωμάτων και βερνικίων. Τιμαί ανεπίδεκτοι συναγωνισμού».
-«Ν. Μπίρκος και Ε. Μπούκας. Καλλιτεχνικόν φωτογραφείον. Εν Πειραιεί. Αρ. 62. Οδός Φίλωνος. Ελαιογραφείαι παντός είδους και μεγέθους».
«Ατμόμυλοι Λούμου εν Πειραιεί. Τιμολόγιον αλεύρων τοις μετρητοίς.
Σιμιγδάλια αρίστης ποιότητος λ. 44.
Αλευροσιμίγδαλα λ. 41.
Αζύμα Ρωσίας εκλεκ. λ. 10.
Άλευρα ΑΑΑ΄ λ. 37.
Άλευρα ΑΑ΄ λ. 34.
Άλευρα πιτυράτα λ. 33.
Άλευρα δεύτερα λ. 33
Άλευρα τρίτα λ. 24.
Πίτυρα χονδρά λ. 14
Πίτυρα ψιλά λ. 14.
Δια τους εκ του εξωτερικού αγοραστάς εκπίπτονται αι ανωτέρω τιμαί κατά λεπτά 6 κατ’ οκάν εκτός των πιτύρων».
-«Εργοστάσιον οινοπνευματοποιίας Γεωργίου Α. Φινοπούλου. Ιδρυθέν εν έτει 1863».
Εργοστάσιο στον Πειραιά, οδός Πλούτωνος κοντά στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Πελοποννήσου. Υποκατάστημα στην Αθήνα, οδός Ευριπίδου αρ. 34.
-Εσωτερική σελίδα εξωφύλλου.
Στο γραφείο του Π. Γ. Καψαμπέλη, λεωφόρος Σωκράτους 48 διατίθενται ποδήλατα μονόκυκλα, δίκυκλα και τρίκυκλα με ελαστικά πλήρη, κενά και αεροφόρα αγγλικής, γαλλικής και γερμανικής κατασκευής.
Φανοί, κώδωνες, ελαστικά, σάκκοι, τροχοί, ακτίνες, σφαιρίδια, ακτινολόγοι, κόλλαν, αλυσίδες, σούστες, κλειδιά, καθίσματα, ωρολόγια και άλλα εξαρτήματα.
Είδη ξιφασκίας, οπλασκίας, φωτογραφίας και παντός είδους παιδικά παιχνίδια και ασκήσεων. «Τιμαί μετριώταται, και αναμφισβήτητος εκλεκτή ποιότης. Αρχή του δε, μεγάλη κατανάλωσις, και ολίγον κέρδος».
-Οπισθόφυλλο. Το απλό βιβλίο τιμάται δρ. 1.25. Το χρυσόδετο δρ. 2.
Εν Αθήναις εκ του Τυπογραφείου της Εστίας 1894-635.
Επίσης διάσπαρτα στο ημερολόγιο συναντούμε:
-Ποδηλατικά περίεργα και ανέκδοτα στις σελίδες 36, 39, 44, 47, 67, 85, 87, 92, 94, 96.
-Ποιήματα στις σελίδες 21 (Το τραγούδι μου, Αλέκος [μάλλον ο Αλέκος Βραχνός]), 27 (Ψευτιά! Επιθυμία, Τσικ - Τσακ), 37 (Δάφνη και τριανταφυλλιά, Ανδρέας Δ. Νικολάρας), 42 (Η νεολαία του Πειραιώς, Ξανθίππη Ι. Καλοστύπη), 68 - 69 (Σε μια κόρη, Λάμπρος Αστέρης), 93 (Εξόριστοι θεοί, Αντώνιος Θ. Σπηλιωτόπουλος), 110 (Το ποθητό τραγούδι, Στ. Ράπτης), 125 (Κρυφή αγάπη, Αλέκος).
ΣΧΟΛΙΑ
-Σε άρθρα στο διαδίκτυο υπάρχουν αντιγραφές πολλών πληροφοριών από το παρόν ημερολόγιο (προείπα ότι βρίσκεται και σε ψηφιακή μορφή) χωρίς να αναφέρεται ότι αντλήθηκαν από αυτό.
-Την ίδια εποχή με το εν λόγω ημερολόγιο κυκλοφόρησε ένα άλλο βιβλίο: Όμιλος Πεζοπόρων Πειραιώς. Τα πεπραγμένα υπό του ομίλου κατά το έτος 1893. Μετά ονομαστικού καταλόγου των μελών αυτού. # Εν Πειραιεί. Εκ του τυπογραφείου Α. Χ. Κωνσταντινίδου. 1894. Διαστάσεις 22Χ15,2 σελίδες 16. Βρίσκεται στην συλλογή μου. Ο Όμιλος ιδρύθηκε την 1 Αυγούστου 1893 από 16 Πειραιώτες. Πρώτος πρόεδρος ο Στ. Φιλιππίδης, δεύτερος ο Χρήστος Σκαπέσος.
-Στα 1906 είχαμε ακόμη: Σύλλογος Αμαξηλατών. Πρόεδρος Κ. Κόκορης. Αντιπρόεδρος, Ε. Καραμάνης. Γραμματεύς, Σ. Μπεράτης.
Ποδήλατα πωλούσαν οι Αντ. Λιανόπουλος στην Καραΐσκου, Ν. Κουτσοπόδης και Κ. Δανιήλ στην λεωφόρο Αθηνάς (Β. Γεωργίου).
-Η ύπαρξη ημερολογίου του 1895 του Ομίλου Ποδηλατητών δεν αναφέρεται στο βιβλίο του Γιάννη Χατζημανωλάκη «Χρονικό της Πειραϊκής πνευματικής ζωής (1835-1973)», Πειραιάς 1973.
-Ο Β. Καψαμπέλης συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πειραϊκές πνευματικές παρουσίες του καιρού του. Κείμενά του βρίσκονται και στο περιοδικό «Απόλλων» του Δημητρίου Σακελλαρόπουλου. Γεώργιος Καψαμπέλης υπήρξε δημοτικός σύμβουλος επί δημαρχίας Τρύφωνος Μουτζόπουλου. Οδός Καψαμπέλη για διαφορετικά μεταξύ τους πρόσωπα υπάρχει στην Καλλίπολη και στην Παλαιά Κοκκινιά.
-Ο Αλέκος Η. Βραχνός εξέδωσε την ποιητική συλλογή Sokin στα 1896. Έπεσε στην μάχη του Δρίσκου το 1912, στην ίδια μάχη που σκοτώθηκε και ο Λορέντζος Μαβίλης.
-Τα ονόματα των λογοτεχνών που έγραψαν στο ημερολόγιο συναντάμε και σε άλλα έντυπα της εποχής τους.
-Λάμπρος Αστέρης, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Δημητρίου Καραχάλιου (1871 - 1942).
- Αντώνιος Θεοδώρου Σπηλιωτόπουλος (1868 - 1944), συντάκτης του περιοδικού ΚΥΑΝΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ, ιστορικός συγγραφέας, πρώτος νομάρχης Λέσβου (Απρίλιος - Αύγουστος 1915) και αμέσως μετά νομάρχης Δράμας και Καβάλας για λίγους μήνες.
-Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, 1867 - 1955, αρχαιολόγος και συγγραφέας.
-«Μποέμ», τέτοιο ψευδώνυμο χρησιμοποιούσε ο Δημήτριος Χατζόπουλος. Στην όποια ταύτιση συνηγορεί ότι ο κομματάρχης του διηγήματος λεγόταν κι αυτός καπετάν Δημήτρης.
-Ποδηλατικοί αγώνες, ποδηλατικοί δρόμοι γίνονται και επί των ημερών μας. Το ποδηλατικό κίνημα είναι πιο οργανωμένο. Μικρές ομάδες ποδηλατών με τις πολύχρωμε στολές τους συχνά διασχίζουν τους κεντρικούς δρόμους. Στον Πειραιά σημαντικό κατάστημα εισαγωγής και πώλησης ποδηλάτων είναι της εταιρείας Γ. Κασιμάτης ΕΠΕ (Αφοί Κασιμάτη, 1945) στην Πλατεία Ιπποδαμείας. Στην Αθήνα, Λεωφόρο Αλεξάνδρας 28 αναπαλαιώνονται/ πωλούνται ποδήλατα (Vintage Bicycle Salon).
Η ικανοποίηση του συλλέκτη - συμπεριλαμβάνομαι κι εγώ - φτάνει στα ουράνια ύψη όταν ανακαλύπτει και προσθέτει στο αρχείο του ένα ακόμα αυθεντικό έντυπο της αρεσκείας του, όταν αντιλαμβάνεται ότι αυτό το τεκμήριο (έγγραφο, φυλλάδιο, βιβλίο, δελτάριο, φωτογραφία) είναι όντως δυσεύρετο και σχεδόν μοναδικό.
Αν πρόκειται για βιβλίο, όλο και κάποιο αντίτυπό του θ’ αναπαύεται σε ράφι μεγάλων βιβλιοθηκών που ευτυχώς στις ημέρες μας τα πιο πολλά διαβάζονται ψηφιοποιημένα.
Λευκώματα και ημερολόγια τυπώνονταν αρκετά στα περασμένα χρόνια και δεν έπαψαν να κυκλοφορούν ως τώρα.
Από το 1900 και εφεξής είναι γνωστοί αρκετοί τίτλοι πειραϊκών ημερολογίων.
Έκπληξη μου προξένησε η έκδοση ενός τέτοιου στα τέλη του 1894 από έναν τοπικό όμιλο. Ο Όμιλος Ποδηλατητών Πειραιώς, πρωτοπόρος σε όλη την Ελλάδα, αφού έδρασε και διένυσε τον ιστορικό κύκλο του, ξεχασμένος σήμερα, άφησε το στίγμα της ύπαρξής του ακριβώς με την απόφαση των μελών του να βγάλουν ένα ετήσιο ημερολόγιο για το έτος 1895:
Όμιλος Ποδηλατητών Πειραιώς. Ημερολόγιον. 1895. Διαστάσεις 15,4Χ11 σελίδες 138 και πρόσθετα φύλλα με διαφημίσεις.
Το καλαίσθητο σκληρό εξώφυλλο με σβησμένα από την φθορά χρυσά γράμματα, κρύβει με δυσκολία το πολύτιμο περιεχόμενό του. Καλύπτει με ωραίο τρόπο το κανονικό χονδρό χαρτονένιο εξώφυλλο της απλής έκδοσης με τον γενικό τίτλο: Όμιλος Ποδηλατητών Πειραιώς. Ημερολόγιον. 1895. Εν Αθήναις. Εκ του Τυπογραφείου της Εστίας. 1895. Το εσώφυλλο και οι εκτός κειμένου διαφημίσεις είναι σε χαρτί χρώματος ανοικτού πορτοκαλί.
Η πρώτη διαφήμιση - κι οι πιο πολλές που ακολουθούν - έχει να κάνει με το ελληνικό κονιάκ, το παραγόμενο στον Πειραιά. Δεύτερη γλώσσα διατύπωσης, η γαλλική. Βλέπουμε:
-Το κονιάκ του Δημοσθένους Πουρή, οίκος ιδρυθείς το 1868, «το μόνον εξ αγνής σταφυλής κατασκευαζόμενον και αληθινόν Νέκταρ». Το κεντρικό κατάστημα Πειραιώς βρισκόταν στην οδό Τσαμαδού, στην Αθήνα στην οδό Πατησίων πλησίον του καφενείου «Βυζάντιον».
-Τα ποδήλατα Rudge της εταιρείας Rudge Cycle Company Limited που έδρευε στο Covenry της Αγγλίας. «Τα καλλήτερα εις όλον τον κόσμον και προτιμώμενα υπό των εξοχωτέρων ποδηλατητών».
-Ο Δωρ [από το Doctor] Α. Η. Βραχνός, δικηγόρος, διασταύρωση οδών Σωτήρος και Κουντουριώτου. Στην ίδια σελίδα, διαφημίζεται η εφημερίδα Le Vélo που κοστίζει 5 λεπτά.
-«Το μόνον γνήσιον εκ σταφυλών» κονιάκ Σ. και Η. και Γ. Μεταξά σε δυο σελίδες. «Εργοστάσιον Η ΑΜΠΕΛΟΣ. Εν Πειραιεί παρά τη Πλατεία Απόλλωνος (Νυν Καραϊσκάκη)». Αναγράφονται οι βραβεύσεις του σε εκθέσεις.
-Ελαστικά Michelin. Εξειδίκευση: Mille-pattes, chambres à air, pedale.
-Εργοστάσιο Κονιάκ Κοτσώνη και αδελφών Κολοσούκα. «Το πρώτον και μέγιστον εν Ελλάδι μετά μηχανημάτων νεωτάτων και τελειοτάτων. Κονιάκ αγνόν εξ οίνου. Ποιότης αρίστη ως εκ της μακράς πείρας και ασφαλούς θεωρίας. Μεγάλη παρακαθήκη».
-ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΚΟΝΙΑΚ. Το οποίον παράγει ο εκ πατρικής διαδοχής από του έτους 1840 γνωστός Βιομηχανικός οίκος των εν Πειραιεί ΑΔΕΛΦΩΝ Μ. ΜΠΑΡΜΠΑΡΕΣΟΥ είνε το αγνότερον και γνησιώτερον ΕΚ ΣΤΑΦΥΛΗΣ ως μαρτυρούσι και τα επίσημα βραβεία των Ελλ. Εκθέσεων 1875 και 1888 της εν Παρισίοις τελευταίας Παγκοσμίου ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΤΟΥ 1889 ως και της εν Σικάγω (Αμερικής) ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΚΘΕΣΕΩΣ ΤΟΥ 1893».
-Από εδώ ξεκινάει κανονικά το βιβλίο με την επανάληψη του κυρίως τίτλου. Το σήμα του ομίλου ήταν μια ρόδα που από το κέντρο της έβγαιναν δυο φτερά και τα αρχικά Ο Π Π.
-Οι επόμενες δώδεκα σελίδες επιβεβαιώνουν τον χαρακτήρα του ημερολογίου με το μηνιαίο εορτολόγιο του 1895. Υπάρχει αντιστοιχία παλαιού και νέου ημερολογίου.
Η 13 Δεκεμβρίου 1894 του Νέου, ημέρα Κυριακή, ήταν η 1 Ιανουαρίου 1895 του Παλαιού και η 13η ημέρα κάθε μήνα του νέου είναι η 1η του παλαιού.
-Ο Β. Ι. Καψαμπέλης υπογράφει το κείμενο για την ιστορία του Ομίλου Ποδηλατητών Πειραιώς με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1894.
Λίγα σωματεία έχουν τέτοια ιστορία αφού από την ίδρυσή του πάλευε κατά της παραδειγματικής αδιαφορίας των περισσοτέρων, της αδικαιολόγητης καταφοράς και κατακραυγής των πολλών. Έτσι στην αρχή δεν μπόρεσε να δράσει σημαντικά. Όμως όποιο πρόσκομμα κι αν υπήρξε, το αντιπαρήλθε και μπόρεσε να αντιμετωπίσει όλες τις προλήψεις, τις δυσκολίες και τις αντιδράσεις.
Η ιδέα της ένωσης των διασπαρμένων ποδηλατών και κατά συνέπεια η ίδρυση τέτοιου σωματείου οφείλεται στον πειραιώτικο όμιλο. Ήταν πολύ τολμηρή και επειδή ήταν πρωτότυπη έπρεπε να μελετηθεί ιδιαίτερα. Προηγήθηκαν μερικές σκέψεις, αντηλλάγησαν διάφορες γνώμες και στις 14 Απριλίου του 1891, ημέρα Δευτέρα του Πάσχα, μια πρόσκληση εκ μέρους της προσωρινής εφορείας προς τους ποδηλάτες του Πειραιά και μερικούς από την Αθήνα συνάθροισε γύρω στους δεκαπέντε από αυτούς στο Παλαιό Φάληρο. Εκεί συντάχθηκε το ιδρυτικό έγγραφο, εκλέχτηκε τετραμελής εφορεία και της ανατέθηκε η σύνταξη καταλλήλου καταστατικού, πράγμα που έγινε πολύ γρήγορα. Τύπωσε τον κανονισμό, όρισε το έμβλημα, κατασκεύασε ειδικά πηλίκια και σε λίγο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να παγιώσει τον Όμιλο.
Από τότε η πορεία του Ομίλου «έβαινε βραδέως αλλ’ ασφαλώς». Εκτελούνταν οι κυριακάτικες εκδρομές, προσθέτονταν νέα μέλη, γραφόντουσαν κάποιοι μαθητές, κάποια από τα μέλη εξασκούνταν σε μικρούς αγώνες και ο Όμιλος κατακτούσε έδαφος.
Την πρώτη επέτειό του ο Όμιλος αποφάσισε να γιορτάσει με πανελλήνιους αγώνες ποδηλασίας. Στις 6 Απριλίου του 1892, ημέρα Δευτέρα του Πάσχα, ο Πειραιάς «ήγεν έξοχον εορτήν». Όλη η πόλη έλαβε πανηγυρική όψη και οι δρόμοι του Πειραιά διασχίζονταν από το πρωί από δεκάδες ποδηλάτες με διάφορες ποικιλόχρωμες αμφιέσεις και με ποικίλα ποδήλατα. Οι αγώνες διεξήχθησαν με πρωτοφανή τάξη και ζωηρότητα, μάλιστα το βραβείο του τελευταίου δρόμου έτυχε να το λάβει ένα μέλος του Ομίλου. Άριστος αναδείχθηκε ο Παναγιώτης Ξενοφώντος. Η συγκίνηση και η χαρά του πλήθους ήταν απερίγραπτη, από χιλιάδες στόματα έβγαιναν επευφημίες.
Μετά το τέλος του αγώνων, υπό τους ήχους της μουσικής που παιάνιζε όλοι οι παρευρεθέντες ποδηλάτες μετέβησαν στην εξοχή του Αγίου Ιωάννου [Ρέντη] και αφού φωτογραφήθηκαν «εν απαραμίλλω συμπλέγματι, παρεκάθησαν εις άριστον εξόχως ζωηρόν και εύθυμον».
Μετά τους αγώνες ο Όμιλος εδραιώθηκε, επεκράτησε, απέκτησε παγκόσμια φήμη και δεχόταν καθημερινώς σωρεία συγχαρητηρίων και τηλεγραφημάτων.
Αλλά μετά την τρικυμία, η γαλήνη!
Οι εκδρομές παραμελήθηκαν και με όχι μικρούς κόπους κατορθώθηκε να διατηρηθεί μικρός ακόμα ενθουσιασμός. Επί μακρό διάστημα ο Όμιλος «διήγεν ησύχως», φαινόταν μόνο στις κυριακάτικες εκδρομές.
Οι μηνιαίες συνδρομές της μίας δραχμής εισπράττονταν με δυσχέρεια και μόλις κατόρθωναν να καλύπτουν τα μικρά τους έξοδα. Στα μέσα Σεπτεμβρίου αντικαταστάθηκαν δύο μέλη της εφορείας με άλλα οπότε ο Όμιλος ανέλαβε νέα ζωή, νέα δράση. Συνέστησε σχολή για εκμάθηση του ποδήλατου και πολλοί πολίτες γράφτηκαν ως μαθητές. Η προθυμία αυτή εξαντλήθηκε γρήγορα και η σχολή επανασυστάθηκε στα 1893 με την λήψη δραστήριων μέτρων.
Με τον διπλασιασμό της μηνιαίας συνδρομής, ο Όμιλος απέκτησε γραφείο, δίδασκε την ποδηλασία σε 25 περίπου μαθητές, γράφτηκε συνδρομητής σε δεκάδες ευρωπαϊκά σχετικά περιοδικά, συνέστησε πλήρες αναγνωστήριο, προέβη στην αγορά δικού του ποδήλατου, συνδέθηκε δια φιλικών σχέσεων με τα περισσότερα ποδηλατικά σωματεία και άλλων συναφών στην Ευρώπη.
Οι συχνότερες εκδρομές ήταν μέχρι Άγιο Ιωάννη, Πέραμα, Σωπόλια, Ελευσίνα, Σαλαμίνα, «Κηφισσιά», Βουλιαγμένη και Μέγαρα, σπανιότερα μέχρι Λαύριο, Θήβα, Κόρινθο, Δεκέλεια, Μαραθώνα, Ναύπλιο, Επίδαυρο και Τρίπολη.
Γύρω στα μέσα Ιουλίου του 1893 έγιναν από τον Πανελλήνιο Ποδηλατικό Σύλλογο ποδηλατικοί αγώνες στην Κηφισιά. Ο Όμιλος του Πειραιά συντέλεσε στην σύνταξη και την εφαρμογή του προγράμματος οπότε έλαβε εύφημο μνεία από τον αθηναϊκό και πειραϊκό τύπο. Η Μεγάλη Ποδηλατική Ένωσης της Γαλλίας με έδρα το Παρίσι (με δυναμικό που αριθμούσε οπαδούς άνω των 500 σωματείων και γύρω στους 5000 εταίρους), ανάθεσε την αντιπροσωπεία της στον Πρόεδρο του Ομίλου Ποδηλατητών Πειραιώς.
Στις αρχές Απριλίου του 1894 κλήθηκαν όλα τα μέλη σε γενική συνέλευση και αφού πρώτα τροποποιήθηκε ο κανονισμός, έγινε εκλογή νέου διοικητικού συμβουλίου και εγκρίθηκε με βασιλικό διάταγμα.
Στα μέσα Ιουνίου 1894 ολιγάριθμα μέλη του Ομίλου αποσπάσθηκαν και ίδρυσαν ξεχωριστό ποδηλατικό σωματείο. Όπως συμβαίνει πάντα, ο συντάκτης του κειμένου υποβάθμισε την σημασία του γεγονότος αναφέροντας ότι τα μέλη εκείνα ελάχιστα είχαν συνεισφέρει στον Όμιλο και μάλλον τον έβλαπταν με τις συνεχείς αντεγκλήσεις και τις φιλονικίες τους. Η γενική συνέλευση τους αποκήρυξε και τους διέγραψε από τα μητρώα.
Έτσι στα 1894 ο Όμιλος «βαίνει ηρέμα και ασφαλώς». Συνέρχεται τακτικότατα, ενεργεί κυριακάτικες εκδρομές, αλληλογραφεί με τα κυριότερα ποδηλατικά ευρωπαϊκά σωματεία και ακολουθεί κάθε πρόοδο προς το συμφέρον των ποδηλατών.
Το ποδήλατο είναι μια από τις ευγενέστερες ανακαλύψεις του 19ου αιώνα από κάθε άποψη. Στην πρώτη στήλη των γαλλικών εφημερίδων συχνά αναγράφεται η άσκηση του ποδηλάτου ως κοινωνικό ευεργέτημα.
Η σωματική άσκηση των νέων με το ποδήλατο είναι ανεκτίμητη. «σεις δε οι μη γνωρίζοντες έτι την έξοχον τοιαύτην άσκησιν σπεύσατε όσον τάχιον εις την θεραπείαν αυτής ίνα μη κατόπιν εκ του γήρατος αδυνατούντες να προσέλθητε μετανοήσητε».
-Θα σταθώ εδώ σε κάτι εκπληκτικό. Γνωρίζουμε ότι μέσα στο 1894 ο Πέτρος Αποστολίδης διάλεξε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Παύλος Νιρβάνας.
Ένα αθησαύριστο κείμενό του, από τα πρώτα με το λογοτεχνικό του αυτό όνομα, δημοσιεύτηκε στο παρόν ημερολόγιο (σελ. 24 - 26). Δεν αναφέρεται στα άπαντά του που επιμελήθηκε ο Βαλέτας ούτε σε άλλες επόμενες καταγραφές που εγώ τουλάχιστον έχω υπ’ όψη μου:
ΜΕ ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟΝ
Διαστάσεις παγκοσμίου ψυχώσεως τείνει να καταλάβη κατά τα τελευταία έτη ο έρως του ποδηλάτου. Ευτυχώς πρόκειται περί ψυχώσεως από τας καλοηθεστέρας και τας πλέον ευεργετικάς. Η υγιεινή, μεθ’ όλας τας αντιρρήσεις, τας εγερθείσας εσχάτως, δεν έχει λόγους αρκετούς να εκφράση τον ενθουσιασμόν της, η θεραπευτική των νευρικών νοσημάτων, δια την θεραπείαν κυρίως της νευρασθενείας, δεν βλέπει καταλληλοτέραν άσκησιν απ’ αυτήν, οι ερασταί της φυσικής ζωής, του υπαίθρου, της κινήσεως και του καθαρού αέρος δεν ευρίσκουν σύμβολον ευγλωττότερον των τάσεών των από το αβρόν, το ελαφρόν, το αποστίλβον μηχάνημα, το κυλιόμενον με τόσην χάριν και μαλακότητα και ορμήν επί των δύο τροχών του.
Εις την ψύχωσιν αυτήν – ευτυχώς αυτήν την φοράν – δεν εμείναμεν ξένοι, και ήτο επόμενον, αφ’ ου ως γνωστόν είμεθα ο λαός, ο επιρρεπέστερος εις τας ψυχικάς επιδημίας. Σήμερον εις κάθε βήμα συναντώμεν επί των κομψών δικύκλων τους νεοφανείς έλληνας σπόρτσμαν, με τα γεμάτα ζωήν πρόσωπα, τους ζωηρούς οφθαλμούς και τα άλκιμα σώματα, τα διαγραφόμενα υπό την λεπτήν φλανέλλαν των στενών περικορμίων.
Αλλά δια τον τόπον μας, το ποδήλατον, μαζί με την τόνωσιν των σωμάτων, μαζί με την ισορρόπησιν της ψυχής, μαζί με την ζωογόνησιν του αίματός μας, έχω την αισιοδοξίαν να ελπίζω ότι μας υπόσχεται κάτι τι ακόμη επισημότερον και ευγενέστερον. Και την ελπίδα μου αυτήν, αν μου επιτρέπετο, θα την εξέφραζα ως ευχήν από των σελίδων του πρώτου ημερολογίου, του αφιερωμένου εις το ελληνικόν σπορτ.
Με το ποδήλατον, κύριοι διευθυνταί και προϊστάμενοι και οργανωταί των ποδηλατικών σωματείων και των ποδηλατικών εκδρομών, σχετίσατέ μας προς την πατρίδα μας, την πατρίδα την οποίαν αγνοούμεν, όσον κανείς λαός δεν αγνοεί την ιδικήν του. Φέρετέ μας εις τα βουνά της και εις τους κάμπους της, φέρετέ μας ναντικρύσωμεν την ελληνικήν ζωήν και να συγκοινωνήσωμεν με την αληθινήν ψυχήν του έθνους, φέρετέ μας προς τας υγιεινάς, τας μεγάλας πνοάς των ορεινών ανέμων και της θαλασσινής αύρας. Αυταί θα σαρώσουν από τα στήθη μας τα ψευδή πατριωτικά είδωλα, τον νόθον εθνισμόν, τον φωνασκόν και φλύαρον και ασυνείδητον πατριωτισμόν. Αυταί θαναστήσουν εις τα στήθη μας την αληθινήν, την σεμνήν, την ιεράν ιδέαν της πατρίδος, από την οποίαν θα βλαστήση μίαν ημέραν το γαλανόν άνθος της ανυπάρκτου ακόμα εθνικής τέχνης.
Σχετίσατέ μας, κύριοι, σχετίσατε την ελληνικήν νεότητα προς την άγνωστον πατρίδα. Υπό την ορμήν του νεανικού ενθουσιασμού ας κυλισθούν οι πτερωτοί, οι στίλβοντες κύκλοι εις τας ερημικάς οδούς, τας οποίας διασχίζουν σήμερον νωθρά μόνον υποζύγια, εις τας σιωπηλάς λεωφόρους αι οποίαι φέρουν εις την καρδίαν της Ελλάδος, όπου παρά τα λευκά ερείπια σβεσθείσης ζωής αναθάλλει ο νέος εθνικός βίος και πάλλει η νέα πατρίς παρά τα συντετριμμένα μάρμαρα της αρχαίας.
Παύλος Νιρβάνας.
-Ο Βάσος Αδάμας έγραψε στον Πειραιά του 1894 την «Ιστορία ενός ρόδου».
Κάποιο συννεφιασμένο πρωινό καθισμένος στο γραφείο ένας νέος ξεκλειδώνοντας έσυρε το συρτάρι όπου φύλαγε μερικά προσφιλή ενθύμια. Από μικρό κουτί έβγαλε ένα ωχρό ρόδο. Επανέφερε στην μνήμη του το πώς το απέκτησε. Ήταν απόγευμα και επέστρεφε από τον περίπατό του στην Ζέα. Μελετούσε τα πάντα στο μυαλό του, τρέχοντας η φαντασία του στα μελλούμενα της ζωής του. Όνειρα χρυσά και τερπνά και την σύζυγο που θα αποκτούσε. Σε χαμηλό παράθυρο διώροφης γωνιαίας οικίας στεκόταν μια χαριτωμένη κοπέλα. Την χαιρέτησε. Εκείνη του ανταπόδωσε και χωρίς να τεθεί άλλη ερώτηση έβγαλε από το στήθος της ένα μισόκλειστο ρόδο «γλυκυτάτου φαιού χρώματος» και το άφησε να πέσει μπροστά του. Έσκυψε, το κράτησε, ψιθύρισε ένα ευχαριστώ και έφυγε κρατώντας το σφικτά υποσχόμενος να το διατηρήσει ως αγαπημένη ανάμνηση.
Αλήθεια από τότε το διατήρησε και θα το διατηρεί πάντοτε ασχέτως αν το δικό του ενθύμιο που της έστειλε εκείνος επιστράφηκε αργότερα από την ίδια «αναιτίως και παρ’ ελπίδα μετά μιάς μόνον επ’ αυτού λέξεως ″inutile″». [χωρίς αξία, άχρηστο, απαράδεκτο]
-Τα ελληνικά ποδηλατικά σωματεία ήταν τα εξής:
Όμιλος Ποδηλατών Πειραιώς.
Ιδρύθηκε στις 14 Απριλίου 1891 και εγκρίθηκε δια του από 20.6.1894 Β. Δ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο στα χρόνια 1894 - 1895 αποτελούνταν από τους
Βασίλειο Γ. Καψαμπέλη, πρόεδρο.
Αλ. Η. Βραχνό, δικηγόρο, γραμματέα.
Θ. Φεράλδη, τελειόφοιτο νομικής, ταμία.
Κυρ. Βέκιο, μηχανικό, αρχηγό εκδρομών.
Β. Παπαβασιλείου, ταμειακό υπάλληλο, κοσμήτορα και τρεις συμβούλους, τον Βικ. Σερπιέρη, πρόξενο Βενεζουέλας, Ιωάννη Φωτιά, τελωνειακό υπάλληλο, Νικόλαο Δάνη, λογιστικό υπάλληλο.
Ποδηλατικός Σύλλογος Αθηνών.
Ιδρύθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1891 και εγκρίθηκε δια του από 27.6.1892 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Μαρ. Φιλίπ.
Σύλλογος η «Ποδηλατική Ένωσις εν Αθήναις».
Ιδρύθηκε στις 28 Απριλίου 1893 και εγκρίθηκε δια του από 6.8.1893 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Φ. Μοσχούλας, γιατρός.
Πανελλήνιος Ποδηλατικός Σύλλογος.
Ιδρύθηκε στις 15 Απριλίου 1893 και εγκρίθηκε δια του από 19.6.1893 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Κ. Γιολδάσης.
Ποδηλατικός Σύλλογος Πατρών.
Ιδρύθηκε στις 9 Ιουλίου 1894 και εγκρίθηκε δια του από 25.7.1894 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Αριστ. Κρεμύδης.
Ποδηλατική Ένωσις Ερμουπόλεως.
Ιδρύθηκε στις 16 Ιουλίου 1894 και εγκρίθηκε δια του από 28.7.1894 Β. Δ.
Πρόεδρος ο Θεμ. Αράγκης.
Όμιλος Ποδηλατών εν Αθήναις.
Πρόεδρος ο Ζέφυρος Σταυρίδης.
Ποδηλατική Ένωσις Πειραιώς.
Πρόεδρος ο Αλ. Μωράκης.
-«Οι αρχαίοι θεοί και το ποδήλατον» υπογράφεται από τον Γεράσιμο Βώκο (1868 - 1927).
Τώρα που ξέπεσαν οι αρχαίοι θεοί ώστε ασεβή χέρια να τους ντύνουν με την τελευταία μόδα και τα ίδια χέρια τόλμησαν να παρουσιάσουν ακόμα και τον Χριστό να φοράει φράκο ανάμεσα στους δώδεκα μαθητές του που επίσης ήταν ντυμένοι με αυτό το μαύρο ένδυμα, τον Ερμή, τον θεό της κίνησης και του εμπορίου (η δύναμή του μόνο παραμένει σε πλήρη ακμή από τους υπόλοιπους θεούς - συναδέλφους του) αν ο Βώκος ήταν ζωγράφος ή γλύπτης θα τον παριστούσε καβάλα πάνω σε ένα ποδήλατο αντί να του βάλει φτερά στα πόδια.
Η μεγαλύτερη προσομοίωση της εύχρηστης και φθηνής ταχύτητας που προαπαιτείται για ένα εργαζόμενο άτομο που τρέχει και μοχθεί να τα βγάλει πέρα θα ήταν ακόμα πιο καλή, υποθέτει ο Βώκος, αν αντί της απίθανης υπόθεσης ενός ιπτάμενου ανθρώπου αντικαθιστούνταν με ένα καλό και εμφανίσιμο ποδήλατο, από αυτά μάλιστα που πουλά ο αδελφός του Β. Καψαμπέλη.
Σαν απλός καλαμαράς αρκείται να κάνει ξερή περιγραφή της ιδέας του αφού λυπάται που δεν έμαθε ποδήλατο, όχι για να φιγουράρει σαν πολυάσχολος, αλλά για αναψυχή και να δυναμώσει, πράγμα που σε τέτοιους καιρούς των νευρασθενειών και των κακοφτιαγμένων σωμάτων δεν είναι λίγο.
-«Το φαναράκι του ποδηλάτου, (Διηγηματάκι)», Νικόλαος Ι. Λάσκαρης, σελίδες 40 - 41.
Τα ηλεκτρικά ρολόγια θα έδειχναν ένδεκα αν υπήρχαν χρήματα να συντηρηθούν, όταν ο Μπιμπής σταμάτησε έξω από το σπίτι της Κάκιας, της φιλενάδας του. Άρχισε να σφυρίζει για εικοστή φορά τον μουχλιασμένο ρυθμό βαρκαρόλας της Gran Via που είχαν συνεννοηθεί για τις συναντήσεις τους. Εκείνη επιτέλους εμφανίστηκε πίσω από τις γρίλιες. Της ζήτησε ένα φιλί για ικανοποίηση που αγανάκτησε τόσην ώρα να περιμένει, τώρα που είναι πυκνό σκοτάδι και δεν θα τους έβλεπε κανείς. Με τα πολλά την κατάφερε, αφού πράγματι ήταν θεοσκότεινα. Ο κρότος του παραθύρου που άνοιγε κι ο αέρας εμπόδισαν τους εραστές να αντιληφθούν ότι τότε περνούσε το δρόμο σαν δαιμονισμένος νεαρός ποδηλάτης που σκοντάβοντας σε μια πέτρα ξαπλώθηκε φαρδύς πλατύς ακριβώς μπροστά στο παράθυρο.
Ωχ.. έκανε και σηκώθηκε αρπάζοντας αμέσως το κόκκινο φανάρι του ποδηλάτου για να δει την ζημιά αλλά βλέποντας μπροστά του σαν φαντάσματα τους δυο εραστές αγκαλιασμένους, έμεινε άφωνος κι έκπληκτος με το φαναράκι στα χέρια! [Τους κρατούσε δηλαδή το φανάρι!]
-ΟΙ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΠΟΔΗΛΑΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ.
Στις 6 Απριλίου 1892 έγιναν στον Πειραιά οι πρώτοι αγώνες από τον Όμιλο Ποδηλατητών Πειραιώς. Νικητές οι Παναγιώτης Ξενοφώντος, Π. Κοκκινιώτης, Ιατρού, Νάστος, Νικολόπουλος, Αχαρνιωτάκης.
Οι άλλοι αγώνες έγιναν στις 26.4.1893 στο Παλαιό Φάληρο από την Γερμανική Ποδηλατική Ένωση, στις 11 Ιουλίου 1893 στην Κηφισιά από τον Πανελλήνιο Ποδηλατικό Σύλλογο, στις 8 Μαΐου 1894 στο Παλαιό Φάληρο από τον Ποδηλατικό Σύλλογο Αθηνών, στις 24.5.1894 στο Νέο Φάληρο από τον Πανελλήνιο Ποδηλατικό Σύλλογο, στις 3.10.1894 στον Πειραιά από την Ποδηλατική Ένωση Πειραιώς, στις 9.10.1894 από τον Ποδηλατικό Σύλλογο Αθηνών.
-«Μία νυξ ένοχος» τιτλοφορείται ένα σύντομο ερωτικό κείμενο του Αλέξανδρου (εδώ Αλέκου) Βραχνού. Ανήκει στα σόκιν (chocking), άσεμνα διηγήματά του.
-Ο ποδηλάτης διατρέχοντας τις εξοχές, οφείλει να γνωρίζει τις αποστάσεις για να υπολογίζει τους χρόνους του. Η περιγραφή των υπαρχουσών δημοσίων οδών, των κοντινών προς την Αθήνα και των περιχώρων της, των εθνικών, επαρχιακών ή δημοτικών που ήταν βατοί για τα ποδήλατα ανατέθηκε στον Θεόφιλο Ε. Φεράλδη (σελίδες 48 - 60). Μονάδα μέτρησης ήταν το στάδιο, ισούμενο με χίλια μέτρα.
-«Άνθρωπος - Ποδήλατον». Φουτουριστικό διήγημα του Επ. Π. Πολιτάκη.
Από το 1894 μεταφερόμαστε στα 1930! Περιγράφονται οι μεγάλοι ποδηλατικοί αγώνες του Ομίλου στον Πειραιά που είχαν γίνει στα 1920, τότε που η πόλη μας συνδέεται πλέον σιδηροδρομικώς με την Νέα Υόρκη μέσω Βεριγγείου Πορθμού!
Ο Όμιλος αριθμεί άνω των χιλίων μελών, εξ ων περί τις εκατό κυρίες και δεσποινίδες. Ο εορτασμός έγινε με αφορμή την προσάρτηση νέων υπόδουλων επαρχιών στην Ελλάδα. Ο Πειραιάς στα 1920 αριθμεί ήδη 500.000 και τα ξενοδοχεία αδυνατούν να ανταποκριθούν οπότε οι ξένοι τρέπονται στην Αθήνα μέσω του ηλεκτρικού σιδηρόδρομου Αθηνών - Πειραιώς. Το ηλεκτρικό φως των στόλων και η ηλεκτρική μηχανή της Καστέλλας λούζουν την πόλη και την καθιστούν πιο φωτεινή κι από την ημέρα … Βασιλιάς είναι ο Κωνσταντίνος ο Α΄, εναέριοι σιδηρόδρομοι μεταφέρουν τα πλήθη, άλλοι για ευκολία προτιμούν τα εκατοντάδες αερόστατα που διασχίζουν τον ουρανό. Ψηλά την τάξη τηρούν οι αστυνόμοι του σώματος των πτεροφόρων, στο έδαφος οι αστυνόμοι πάνω σε ηλεκτρικά ποδήλατα. Σιδερένια γέφυρα ενώνει την Καλλιθέα με την Φρεαττύδα. Πρώτος χρήστης του ποδήλατου αναδείχτηκε ο δεκαεξάχρονος Νικήτας. Το ξενοδοχείο που έμενε έγινε τόπος προσκυνήματος του κόσμου που έτρεξε να τον συγχαρεί.
Δέκα χρόνια μετά, στα 1930, η μεσημεριάτικη έκδοση της εφημερίδας ΣΦΑΙΡΑ έγραφε ότι όλοι είχαν ξεχάσει τον Νικήτα που μετά τον θρίαμβο αποσύρθηκε στο χωριό του. Ένα πρωινό που ποδηλατούσε στην εξοχή, πήγε να κατεβεί από το ποδήλατό του αλλά στάθηκε αδύνατο. Αυτός και το ποδήλατο μεταβλήθηκαν σε ένα σώμα. Το γεγονός διαδόθηκε και επισκέπτες από παντού συνέρρεαν στο σπίτι του να τον δουν. Μια αριστοκράτισσα Αμερικάνα τον ερωτεύτηκε και παρά την αντίσταση των γονέων της τον παντρεύτηκε. Γεννήθηκε γιος ανεβασμένος σε μικρό ποδήλατο φτιαγμένο από σάρκα και οστά. «Ούτως εγεννήθη μεταξύ των ανθρώπων, κατά τας αρχάς του εικοστού αιώνος, φυλή ανθρώπων – ποδηλάτων, ανάλογος προς την των Κενταύρων της αρχαιότητος. Η φυλή αύτη έσεται γόνιμος παράγουσα Μηχανικά πνεύματα και πληρούσα τέρψεις την ανθρωπότητα».
-«Το ζεύγος των χειροκτίων», δηλαδή το ζευγάρι των γαντιών, ερωτικό αφήγημα του Ε. Γ. Κ., δηλαδή του Ε. Γ. Καψαμπέλη με πλοκή στον Πειραιά και δυσάρεστο τέλος, εκτείνεται στις σελίδες 70 έως 83.
-«Ιερός πόθος», του Π. Γ. Καψαμπέλη, γραμμένο στην καθαρεύουσα. Τρεις σφριγηλοί νέοι αναχώρησαν στις δυο την νύχτα με τα ποδήλατά τους για τον Μαραθώνα. Διερχόμενοι χωριά, ωραιότατες τοποθεσίες, συνομιλώντας, τραγουδώντας, γελώντας, χωρίς να σταματήσουν κάπου, όταν άρχιζε να χρυσίζει ο ήλιος έφτασαν στον ιερό τάφο των Μαραθωνομάχων. «Εκείνοι ατενίζουσιν ευγνωμόνως προς αυτόν, κύπτουσιν, ασπάζονται μετά σεβασμού την γην, δακρύουσι, και κεκοπιακότες εκ της πορείας, κλίνουσι και αναπαύονται παρά τα οστά εκείνων, οίτινες αιωνίως υπνώττουσι, αλλά και αιωνίως ζώσι».
-Ο Δημήτριος Κ. Σακελλαρόπουλος, εκδότης του περιοδικού ΑΠΟΛΛΩΝ στα 1883, που όπως ξαναέγραψα είχε τυφλωθεί σε μάθημα φαρμακευτικής χημείας «εξ αναφλέξεως συσκευής τινός εν τω χημείω, παρ’ ω διετέλει βοηθός καθηγητού και εξ αναβρασμού των εν αυτή οξέων», κάτοικος της Φρεαττύδος, ποιητής και μουσικός, παρουσιάζει το ποίημα «Αντιστροφή στιγμιαία» σε οκτώ στροφές (σελίδες 86 - 87).
Συ είσαι το φίλτρον, ο πόθος, ο έρως,
Το εύελπι μέλλον αλγούσης ψυχής,
Του βίου μου άστρον μυρίπνου αιθέρος,
Των τόσων λυπών μου στιγμή ευτυχής.
Τας νύκτας, οπόταν μονήρης ρεμβάζω,
Εις θείας οάσεις φαιδράν με πλανάς,
Αλλ’ αίφνης, εν θλίψει, θρηνώ και στενάζω,
Μη μείνω με πόθων ελπίδας κενάς.
Τοιαύτα και άλλα μοι έλεγ’ επίσης,
Ως θείαν, παρθένου αβράς, προσευχήν,
Κι’ ενθέων ερώτων παλμοί, συγκινήσεις
Επλήρουν την τόσον ερώσαν ψυχήν.
Μικρά, πλην εν τούτοις, παρέλευσις χρόνου,
Απέδειξε ποία τις ήτο Σειρήν,
Απάτη και δόλος, η Φρύνη του πόνου,
Πηγή δυστυχίας, ολέθρου πυρήν.
Και όμως, σιώπα· Αι! παύσον, καρδία,
Με λέξεις δρυμείας αυτήν να κτυπάς·
Ειπέ μοι, δεν είνε αυτή η ιδία,
Η σε αγαπώσα, ην συ αγαπάς;
Δεν ήτο η τρίτη αυτή των Σειρήνων,
Ην έφευγες σπεύδων μακράν να σωθής;
Και ήδη την στέφεις μ’ ανθούς ιασμίνων,
Εν ω σε λατρεύει και συ την ποθείς;
Η πλάνη, της πλάνης, την πλάνην, τη πλάνη,
Ο άνθρωπος ούτω θα ῄ επί γης·
Ιδέ της Ατρόπου πώς στρέφ’ η ροδάνη,
Πώς δύει ο λάμπων αστήρ της αυγής!
Πλανώμεθα πάντες και πάντες πλανώμεν …
Εκτός του «Εγώ σου», ουδέν αγαπάς.
Ουδέν άνευ λόγου, ουδέν αγαπώμεν.
Τι λέγεις εις ταύτα; Κακή! Σιωπάς;
Δ. Κ. Σακελλαρόπουλος (Φρεαττεύς)
-«Περί οινοπνεύματος», έγραψε ο οινοπνευματοποιός Γ. Ι. Κολοσούκας, σελίδες 88 - 92.
-«Προδοσία ποδηλάτου», ενός που υπογράφει με το ψευδώνυμο «Δον Βαλτάσαρ».
Μια γυναίκα που ήθελε να απαλλαγεί από τον γέροντα σύζυγό της, αφού απέκτησε δικαιώματα επί της περιουσίας του δια της αποκτήσεως τέκνου, για την ημέρα της γιορτής του, του αγόρασε ένα ποδήλατο με την σκέψη ότι θα πέσει και θα σκοτωθεί. Ο σύζυγος, άσχετος από οδήγηση, έγινε στην αρχή περίγελος των παιδιών της γειτονιάς. Ανυπόμονη εκείνη περίμενε το μοιραίο, όμως με την πολλή άσκηση ο γεροντάκος απέκτησε τόση ευρωστία, «ώστε την επομένην επέτειον της εορτής του, απήντησεν εις το δώρον της συζύγου, δωρήσας εις αυτήν και δεύτερον κληρονόμον. Έκτοτε η σύζυγος και επί μόνη τη θέα ποδηλάτου κατελαμβάνετο υπό παραφόρου έρωτος… προς τον σύζυγόν της».
-«Ιστορία του ποδηλάτου και διάφορα αυτού συστήματα», του Β. Γ. Καψαμπέλη. Σελίδες 97 έως 109. Λέγεται ότι από τους πρώτους που έφεραν ποδήλατα στην Ελλάδα ήταν ο βασιλιάς Γεώργιος και ο Παύλος Δαμαλάς στα 1869. Σχολή ποδηλασίας ίδρυσε στην Αθήνα ο Στέφανος Ταγωνίδης στα 1890. Την ίδια χρονιά ήλθαν οι Αμερικανοί Άλλεν (Thomas Gaskell Allen Jr. 1868-1955;) και Σαχτλέμπεν (William Lewis Sachtleben, 1866-1953), περιηγητές ποδηλάτες, που παρότρυναν τους Πειραιώτες να φτιάξουν τον Όμιλο Ποδηλατητών Πειραιώς.
-«Δως μη πα στω…» του Αλεξάνδρου Φιλαδελφέως. Εγκώμια για το ποδήλατο, την ταχύτητα και την χρήση του. Μεταξύ των άλλων: «Εθυμώσατε με την γυναίκα σας, δεν συμφωνήτε μαζή της; Ευθύς και οι δυο με έν πήδημα επί των ποδηλάτων και έξω εις τον καθαρόν αέρα …».
-«Αγροτικαί ηθογραφίαι. Ψηφοθηρία». Υπογράφεται από τον «Μποέμ». Ένας πολιτευτής γυρίζει με μια παλιά βικτώρια, ζεμένη σε δυο κάτισχνα άλογα που οδηγούσε αμαξηλάτης φορώντας παντελόνι και φουστανέλα συγχρόνως, διάφορα χωριά για να προσεταιριστεί ψηφοφόρους. Την επόμενη θα γινόταν επαναληπτική δημαρχιακή εκλογή. Σταμάτησε σε ένα, χαιρέτησε όσους του πρόσφεραν το χέρι, κέρασε κρασί και μαστίχα. Οι αντίθετοι απομακρύνθηκαν, οι υπόλοιποι παρέμειναν από συμφέρον ή αδυναμία. Με πειστικούς λόγους και φοβερούς όρκους έδωσε τις υποσχέσεις του. Η περιγραφή είναι γλαφυρή. Αφού εξάντλησε τα επιχειρήματά του, εξασφαλίζοντας όσους ψήφους μπόρεσε, χαιρετά, κερνά για τελευταία φορά, καληνυχτίζει και επιβαίνει στην βικτώρια ξεφυσώντας ένα έντονο «ουφ»! Σελίδες 114 - 125.
-«Εις την μονήν της Παναγίας εν Μυκώνω», απόσπασμα, του Γεωργίου Α. Πολίτη.
-«Εκ των πρώτων εντυπώσεων», ηθογραφία της επαρχίας για το πώς οι χωρικοί δέχονταν τα νέα επιτεύγματα, του Βασιλείου Ι. Παπαβασιλείου.
-«Το τραγούδι των ποδηλατητών», υπογράφεται «Πετεινάρι». Ίσως είναι πάλι ο Αλέκος Βραχνός.
Φτερωτοί σαν χελιδόνια
του Μαΐου τα τρελλά,
της νεότητος τα χρόνια
ας γλεντήσουμε καλά!
Έρως, μέθη, και νεότης
και ποδήλατον μαζή,
και ας λέγει ματαιότης
όστις αγνοεί να ζη.
-«Ποδηλατικαί εορταί κατά το 1895». Σύντομες σκέψεις για τον εορτασμό της επετείου στα 1895 του Πανελλήνιου Ποδηλατικού Συλλόγου και του Ομίλου Ποδηλατών Πειραιώς.
Η ύλη του βιβλίου τελείωσε, συνεχίζεται με διαφημίσεις.
-Ειδικό Εργοστάσιο Κονιάκ Σωτηρίου Δέμπη. Ιδρύθηκε στα 1888. «Το κονιάκ Σ. Δέμπη κατασκευαζόμενον εξ αγνών σταφυλών και της αποστάξεως μοσχάτων οίνων, άνευ της προσθήκης ξένων ουσιών και τεχνικών αρωμάτων είνε το μόνον γνήσιον ποτόν όπερ δύναταί τις αφόβως να μεταχειρίζηται.
Αι παρά διαφόρων ιατρών και χημικών πιστοποιήσεις κατόπιν επισταμένης εξετάσεως είνε αρκούσα εγγύησις περί της γνησιότητος αυτού και ως τοιούτον συνιστόμενον τοις ασθενούσι.
Αμοιβή 20,000 φρ. εις όντινα ανακαλύψη ότι το Κονιάκ Δέμπη εμπεριέχει ξένας ουσίας».
Από εδώ έχουμε πάλι τις ανοιχτοπορτοκαλί σελίδες.
-Γιατροί στον Πειραιά καταχωρούνται οι Αργύριος Δ. Φουντούλης, Λεωφόρος Σωκράτους 66, ο Πέτρος Αποστολίδης (δηλαδή ο Παύλος Νιρβάνας), διασταύρωση οδών Αιγέως και Αλκιβιάδου, ο Γεώργιος Κ. Σουσάνας, λεωφόρος Σωκράτους 60, Π. Α. Μητσάκης, οδός Αλκιβιάδου 16, Νικόλαος Ε. Ξανθός, πλατεία Αγίου Νικολάου.
Δικηγόροι ο Γεώργιος Π. Κορωναίος, στον Πειραιά οδός Νοταρά, ο Νικόλαος Ι. Λάσκαρης, στην Αθήνα Σωκράτους 13. Φαρμακείο του Παναγιώτη Νάστου, διασταύρωση οδών Μιαούλη - Τσαμαδού.
Περιοδικό «Το Στάδιον» με διευθυντή τον Γ. Κριτή.
-Καλλιτεχνικό φωτογραφείο Α. Γαζιάδη. Οδός Μιαούλη (δηλαδή Εθνικής Αντιστάσεως) και Τσαμαδού.
Το λιθογραφείο του Ι. Τρόϊς κοντά στον σιδηρόδρομο «είναι το αρχαιότερον κατάστημα εν Ελλάδι και αναλαμβάνει πάσαν λιθογραφικής εργασίαν».
-Το κονιάκ του Νικολάου Βατίστα που οι αποθήκες του βρίσκονται στον λιμένα Αλών «είνε το αγνότερον ελληνικόν».
-Κατάστημα αποικιακών και προϊόντων Αδελφών Ζάχου στην οδό Καποδιστρίου.
Πυριτιδοποιείο Β. Δροσινού. Πυρίτις κυνηγετική, δυναμίτις (καψύλια, θρυαλλίδες).
-«Εργοστάσια οινοπνευματοποιίας Ευσταθίου Α. Φινοπούλου. Πειραιεύς - Φάληρον. Οινόπνευμα 98 βαθμών. Μαστίχαι διαφόρων προϊόντων. Ούζον. Ρώμια εφάμιλλα των αγγλικών. Κονιάκ. Το γνησιότερον και παλαιότερον εν Ελλάδι. Τα άριστα των ελληνικών ηδυπότων. Εργοστάσια Ευσταθίου Α. Φινοπούλου».
-«Μηχανουργείον Αθηνών Γεωργίου Π. Βλαχάνη, μηχανικού, παρά την οδόν Λένορμαν επί της προεκτάσεως της οδού Κολοκυνθούς».
«Χρωματοπωλείον ο Πειραιεύς Δημητρίου Μ. Σαγρέδου, οδός Τσαμαδού 21. Αποθήκη χρωμάτων και βερνικίων. Τιμαί ανεπίδεκτοι συναγωνισμού».
-«Ν. Μπίρκος και Ε. Μπούκας. Καλλιτεχνικόν φωτογραφείον. Εν Πειραιεί. Αρ. 62. Οδός Φίλωνος. Ελαιογραφείαι παντός είδους και μεγέθους».
«Ατμόμυλοι Λούμου εν Πειραιεί. Τιμολόγιον αλεύρων τοις μετρητοίς.
Σιμιγδάλια αρίστης ποιότητος λ. 44.
Αλευροσιμίγδαλα λ. 41.
Αζύμα Ρωσίας εκλεκ. λ. 10.
Άλευρα ΑΑΑ΄ λ. 37.
Άλευρα ΑΑ΄ λ. 34.
Άλευρα πιτυράτα λ. 33.
Άλευρα δεύτερα λ. 33
Άλευρα τρίτα λ. 24.
Πίτυρα χονδρά λ. 14
Πίτυρα ψιλά λ. 14.
Δια τους εκ του εξωτερικού αγοραστάς εκπίπτονται αι ανωτέρω τιμαί κατά λεπτά 6 κατ’ οκάν εκτός των πιτύρων».
-«Εργοστάσιον οινοπνευματοποιίας Γεωργίου Α. Φινοπούλου. Ιδρυθέν εν έτει 1863».
Εργοστάσιο στον Πειραιά, οδός Πλούτωνος κοντά στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Πελοποννήσου. Υποκατάστημα στην Αθήνα, οδός Ευριπίδου αρ. 34.
-Εσωτερική σελίδα εξωφύλλου.
Στο γραφείο του Π. Γ. Καψαμπέλη, λεωφόρος Σωκράτους 48 διατίθενται ποδήλατα μονόκυκλα, δίκυκλα και τρίκυκλα με ελαστικά πλήρη, κενά και αεροφόρα αγγλικής, γαλλικής και γερμανικής κατασκευής.
Φανοί, κώδωνες, ελαστικά, σάκκοι, τροχοί, ακτίνες, σφαιρίδια, ακτινολόγοι, κόλλαν, αλυσίδες, σούστες, κλειδιά, καθίσματα, ωρολόγια και άλλα εξαρτήματα.
Είδη ξιφασκίας, οπλασκίας, φωτογραφίας και παντός είδους παιδικά παιχνίδια και ασκήσεων. «Τιμαί μετριώταται, και αναμφισβήτητος εκλεκτή ποιότης. Αρχή του δε, μεγάλη κατανάλωσις, και ολίγον κέρδος».
-Οπισθόφυλλο. Το απλό βιβλίο τιμάται δρ. 1.25. Το χρυσόδετο δρ. 2.
Εν Αθήναις εκ του Τυπογραφείου της Εστίας 1894-635.
Επίσης διάσπαρτα στο ημερολόγιο συναντούμε:
-Ποδηλατικά περίεργα και ανέκδοτα στις σελίδες 36, 39, 44, 47, 67, 85, 87, 92, 94, 96.
-Ποιήματα στις σελίδες 21 (Το τραγούδι μου, Αλέκος [μάλλον ο Αλέκος Βραχνός]), 27 (Ψευτιά! Επιθυμία, Τσικ - Τσακ), 37 (Δάφνη και τριανταφυλλιά, Ανδρέας Δ. Νικολάρας), 42 (Η νεολαία του Πειραιώς, Ξανθίππη Ι. Καλοστύπη), 68 - 69 (Σε μια κόρη, Λάμπρος Αστέρης), 93 (Εξόριστοι θεοί, Αντώνιος Θ. Σπηλιωτόπουλος), 110 (Το ποθητό τραγούδι, Στ. Ράπτης), 125 (Κρυφή αγάπη, Αλέκος).
ΣΧΟΛΙΑ
-Σε άρθρα στο διαδίκτυο υπάρχουν αντιγραφές πολλών πληροφοριών από το παρόν ημερολόγιο (προείπα ότι βρίσκεται και σε ψηφιακή μορφή) χωρίς να αναφέρεται ότι αντλήθηκαν από αυτό.
-Την ίδια εποχή με το εν λόγω ημερολόγιο κυκλοφόρησε ένα άλλο βιβλίο: Όμιλος Πεζοπόρων Πειραιώς. Τα πεπραγμένα υπό του ομίλου κατά το έτος 1893. Μετά ονομαστικού καταλόγου των μελών αυτού. # Εν Πειραιεί. Εκ του τυπογραφείου Α. Χ. Κωνσταντινίδου. 1894. Διαστάσεις 22Χ15,2 σελίδες 16. Βρίσκεται στην συλλογή μου. Ο Όμιλος ιδρύθηκε την 1 Αυγούστου 1893 από 16 Πειραιώτες. Πρώτος πρόεδρος ο Στ. Φιλιππίδης, δεύτερος ο Χρήστος Σκαπέσος.
-Στα 1906 είχαμε ακόμη: Σύλλογος Αμαξηλατών. Πρόεδρος Κ. Κόκορης. Αντιπρόεδρος, Ε. Καραμάνης. Γραμματεύς, Σ. Μπεράτης.
Ποδήλατα πωλούσαν οι Αντ. Λιανόπουλος στην Καραΐσκου, Ν. Κουτσοπόδης και Κ. Δανιήλ στην λεωφόρο Αθηνάς (Β. Γεωργίου).
-Η ύπαρξη ημερολογίου του 1895 του Ομίλου Ποδηλατητών δεν αναφέρεται στο βιβλίο του Γιάννη Χατζημανωλάκη «Χρονικό της Πειραϊκής πνευματικής ζωής (1835-1973)», Πειραιάς 1973.
-Ο Β. Καψαμπέλης συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πειραϊκές πνευματικές παρουσίες του καιρού του. Κείμενά του βρίσκονται και στο περιοδικό «Απόλλων» του Δημητρίου Σακελλαρόπουλου. Γεώργιος Καψαμπέλης υπήρξε δημοτικός σύμβουλος επί δημαρχίας Τρύφωνος Μουτζόπουλου. Οδός Καψαμπέλη για διαφορετικά μεταξύ τους πρόσωπα υπάρχει στην Καλλίπολη και στην Παλαιά Κοκκινιά.
-Ο Αλέκος Η. Βραχνός εξέδωσε την ποιητική συλλογή Sokin στα 1896. Έπεσε στην μάχη του Δρίσκου το 1912, στην ίδια μάχη που σκοτώθηκε και ο Λορέντζος Μαβίλης.
-Τα ονόματα των λογοτεχνών που έγραψαν στο ημερολόγιο συναντάμε και σε άλλα έντυπα της εποχής τους.
-Λάμπρος Αστέρης, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Δημητρίου Καραχάλιου (1871 - 1942).
- Αντώνιος Θεοδώρου Σπηλιωτόπουλος (1868 - 1944), συντάκτης του περιοδικού ΚΥΑΝΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ, ιστορικός συγγραφέας, πρώτος νομάρχης Λέσβου (Απρίλιος - Αύγουστος 1915) και αμέσως μετά νομάρχης Δράμας και Καβάλας για λίγους μήνες.
-Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς, 1867 - 1955, αρχαιολόγος και συγγραφέας.
-«Μποέμ», τέτοιο ψευδώνυμο χρησιμοποιούσε ο Δημήτριος Χατζόπουλος. Στην όποια ταύτιση συνηγορεί ότι ο κομματάρχης του διηγήματος λεγόταν κι αυτός καπετάν Δημήτρης.
-Ποδηλατικοί αγώνες, ποδηλατικοί δρόμοι γίνονται και επί των ημερών μας. Το ποδηλατικό κίνημα είναι πιο οργανωμένο. Μικρές ομάδες ποδηλατών με τις πολύχρωμε στολές τους συχνά διασχίζουν τους κεντρικούς δρόμους. Στον Πειραιά σημαντικό κατάστημα εισαγωγής και πώλησης ποδηλάτων είναι της εταιρείας Γ. Κασιμάτης ΕΠΕ (Αφοί Κασιμάτη, 1945) στην Πλατεία Ιπποδαμείας. Στην Αθήνα, Λεωφόρο Αλεξάνδρας 28 αναπαλαιώνονται/ πωλούνται ποδήλατα (Vintage Bicycle Salon).
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ
Ένα χρόνο μετά την έκδοση του Ημερολογίου του Ομίλου Ποδηλατητών Πειραιώς, στον ίδιο εκδοτικό οίκο, την ΕΣΤΙΑ, κυκλοφόρησε για δεύτερο έτος Η ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ, εικονογραφημένο εθνικό ημερολόγιο των Γεωργίου Δροσίνη και Γεωργίου Κασδόνη.
Στις σελίδες 473 έως 478 ο Βάσος Αδάμας υπογράφει την σύντομη επιθεώρηση «Το ποδήλατον εν Ελλάδι». Την παραθέτω ολόκληρη:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου