Ερευνά
και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
Αντιπρόεδρος Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς - Πρόεδρος Ινστιτούτου Πειραϊκών Μελετών - Δημοσιογράφος, ερευνητής πειραϊκής ιστορίας.
Ατελείωτη η φωτογραφική περιήγηση όταν η διάθεσή σου είναι καλή και το υλικό πλούσιο σε περιεχόμενο. Οι άνθρωποι που έζησαν στην Αθήνα και σε προέκταση στις γύρω περιοχές στην Αττική, δεν έχουν άλλον τρόπο να διασώσουν την παλιά τους μορφή παρά μέσα από τις εκτυπώσεις των ασπρόμαυρων φιλμ σε χαρτί ματ ή γυαλιστερό, χοντρό ή λεπτό, οδοντωτό ή κομμένο με λευκό περιθώριο στις άκρες. Μαζί με αυτούς φαίνονται τα τοπία, το τότε φυσικό περιβάλλον. Όσες φωτογραφίες βρέθηκαν και φυλάχτηκαν… Εδώ το αρχείο μου παίρνει μια αξιόλογη θέση.
Η Πρωτομαγιά συνάδει με έξοδο της συντροφιάς στο ύπαιθρο. Εκτός από την καλή διάθεση, η κιθάρα ήταν απαραίτητη. ″Εκδρομή πρωτομαγιάς Καισαριανή 1925″
90 χρόνια πριν. Αποδράσεις και τραπεζώματα στις εξοχές. ″Από την εκδρομήν της Πεντέλης, μετά του καθηγητού της Βοτανικής παρά τη Αν. Γεωπονική Σχολή κ. Μαλακατή την 5ην Απριλίου 1930.-″
Εκδρομές που ξεχνιούνται από την μνήμη, τις υπενθυμίζουν οι παλιές φωτογραφίες. Οι εικονιζόμενοι, ολοκληρώνοντας ξεχωριστά τον βίο τους έφυγαν για πάντα στα επόμενα χρόνια, όμως να που εδώ όλα φαίνονται ζωντανά, τόσο αμέριμνα …″Εκδρομή ες Μ. Πεύκο. Μάϊος 1931″. Χαρτί Velox.
″Εν Αθήναις τη 10 Μαΐου 1932. Εις το μνημείον του Φιλοπάππου. Μερικαί εκ των μαθητριών της Δ΄ Γυμνασίου″. Μετά του καθηγητού και καθηγητριών θα πρόσθετα εγώ.
Στάβλοι, μαντριά, χωράφια, αγροικίες μέσα στο λεκανοπέδιο της Αθήνας. Τα παιδιά παίζουν χαρούμενα με τα ζωάκια. Τα πλησιάζουν, τα χαϊδεύουν. Ύστερα στο σχολείο είναι πιο εύκολο να διαβάσουν και να κατανοήσουν τα κείμενα που αναφέρονται στην αγροτική ζωή ... Πέρασαν χρόνια, όλα αυτά έγιναν δρόμοι, πλατείες, πολυκατοικίες. Πολλοί μαθητές που δεν κατάγονταν από επαρχία, έμαθαν να ξεχωρίζουν τα πρόβατα, τα αρνιά, τα κατσίκια, τα κοτόπουλα, τα γουρούνια, τις αγελάδες και τα μοσχαράκια μόνο μέσα από τα Αναγνωστικά, τα άλλα βιβλία, το γάλα και τα κρέατα που αγόραζαν οι γονείς τους από την ΕΒΓΑ και τα κρεοπωλεία. Όλα ήταν διαφορετικά, όπως εδώ: ″8 Απριλίου 1934. Νέα Σμύρνη″
ΑΘΗΝΑ 1941. Φωτογράφιση μπροστά στην Βουλή των Ελλήνων. ″Εν Αθήναις τη 13/5/41. Φ. Π. Φωτόπουλος Δ. Γ. Τσαούσης. Ενθύμιον″
Στις τότε εξοχές της Αττικής, εκεί που στις επόμενες δεκαετίες ξεκίνησε ο οικοδομικός οργασμός και σχημάτισε νέους οικισμούς, ολόκληρα χωριά. ″Ενθύμιον εν Μπογιάτι/ Εν Αθήναις τη 25/4/43″
Τα προάστια της Αθήνας, εύκολα στην προσέγγιση και ευχάριστα μέρη για τις εξοχές που προσέφεραν, τραβούσαν τους εκδρομείς της Πρωτομαγιάς ακόμα και σε εποχές που θεωρούνταν χαλεπές, όπως της Κατοχής. 2 Μαΐου 1943. Ήταν ημέρα Κυριακή. ″Ενθύμιον Χολαργού″. Ένας άντρας με δυο γυναίκες και μια γυναίκα μόνη της.
Σε άλλες εποχές, τέσσερις γυναίκες σε εξόρμηση στην αττική ύπαιθρο. ″Ενθύμιον από την εκδρομή μας στον Μαραθώνα 30η /3/1946″
Όταν οι πολίτες έκαναν τον περίπατό τους με άνεση στου; αθηναϊκούς κήπους. Τρεις άνδρες στο Ζάππειο. 22 Απριλίου 1949. Ήταν Μεγάλη Παρασκευή. Τον αριστερά με την πολύχρωμη γραβάτα αναγνώρισε με έκπληξη μετά την ανάρτηση η Ιωάννα Θεοδωρίδου. Είναι ο πατέρας της Γεώργιος Θεοδωρίδης (1923-2002).
″Εν Αγία Βαρβάρα τη 7-5-50″. Η 7η Μαΐου 1950 ήταν ημέρα Κυριακή.
ΑΘΗΝΑ, Ακρόπολη. Στις Καρυάτιδες. Απρίλιος 1951.
Μεγάλο Πεύκο. 12 Απριλίου 1953. Κάτι σαν ζωγραφικός πίνακας. Αναπόληση και μελαγχολία.
ΑΘΗΝΑ: Πλατεία Αμερικής. Παλαιότερη απεικόνιση. Τραβηγμένη από μπαλκόνι της πολυκατοικίας οδού Πλ. Αμερικής 1.
ΑΘΗΝΑ: Νέος άνδρας βαδίζει στην Ομόνοια. Πίσω του ανοίγεται η οδός Αγίου Κωνσταντίνου, διακρίνεται το φαρμακείο Μπακάκου. «ΦΩΤΟ - ΒΑΛΚΑΝΙΑ/ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ & ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 2».
Η Πλατεία Ομονοίας και οι οδοί που κατέληγαν ή ξεκινούσαν αριθμητικά από αυτήν, αν μπορούσαν να μας διηγηθούν τις ιστορίες των ανθρώπων που τις περπάτησαν θα αποτελούσαν ίσως το καλλίτερο ψυχογράφημα για τον νεότερο Έλληνα. Αμέτρητα στιγμιότυπα των πολιτών που περνώντας αμέριμνα απαθανατίστηκαν στον φακό του υπαίθριου φωτογράφου. Από όσα τελικά διασώθηκαν, ελάχιστα δίνουν πληροφορίες για το εικονιζόμενο πρόσωπο ή τα πρόσωπα, την χρονολογία ή τα στοιχεία του φωτογραφείου. ″Χορύλης και Σοφία. Στο μέσον ο Στέλιος όταν ήταν άρρωστος 5 χρονών και είναι η πρώτη μέρα ύστερα από ένα ½ μήνα που βγήκαν έξω και είναι στην Ομόνοια τυχαίως η φωτογραφία″.
Στο κείμενο έχω αποκαταστήσει την ορθογραφία.
Άγιος Γεώργιος ο Λυκαβηττός. Ένα στιγμιότυπο χωρίς χρόνο λήψης.
Ο λεγόμενος ″Μικρός Ψαράς″ στον κήπο του Ζαππείου. Το πρωτότυπο είναι έργο του Δημητρίου Φιλιππότη, γύψινο πρόπλασμα 1873, αμέσως μετά μαρμάρινο, που παρουσίασε στα Ολύμπια του 1875 (πρόπλασμα, αργυρό βραβείο β΄τάξεως). Την περιπέτειά του αναφέρει εμπεριστατωμένα ο Ελευθέριος Σκιαδάς στα Αθηναϊκά του, 18.2.2018. Αντικαταστάθηκε από αντίγραφο στα 1962 φτιαγμένο από τον μαρμαρογλύπτη Ελ. Πανούση. Η φωτογραφία λοιπόν της συλλογής μου χρονολογείται από 20.5.1962.
Κυριακή 23 Μαΐου 1971. Δυο στιγμιότυπα από καταθέσεις ανθοδεσμών στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου. Στην πίσω όψη, η λέξη ″Επέτειος ″ δεν γνωρίζω σε ποιο γεγονός παραπέμπει.
Αντιπρόεδρος Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς - Πρόεδρος Ινστιτούτου Πειραϊκών Μελετών - Δημοσιογράφος, ερευνητής πειραϊκής ιστορίας.
Ατελείωτη η φωτογραφική περιήγηση όταν η διάθεσή σου είναι καλή και το υλικό πλούσιο σε περιεχόμενο. Οι άνθρωποι που έζησαν στην Αθήνα και σε προέκταση στις γύρω περιοχές στην Αττική, δεν έχουν άλλον τρόπο να διασώσουν την παλιά τους μορφή παρά μέσα από τις εκτυπώσεις των ασπρόμαυρων φιλμ σε χαρτί ματ ή γυαλιστερό, χοντρό ή λεπτό, οδοντωτό ή κομμένο με λευκό περιθώριο στις άκρες. Μαζί με αυτούς φαίνονται τα τοπία, το τότε φυσικό περιβάλλον. Όσες φωτογραφίες βρέθηκαν και φυλάχτηκαν… Εδώ το αρχείο μου παίρνει μια αξιόλογη θέση.
Η Πρωτομαγιά συνάδει με έξοδο της συντροφιάς στο ύπαιθρο. Εκτός από την καλή διάθεση, η κιθάρα ήταν απαραίτητη. ″Εκδρομή πρωτομαγιάς Καισαριανή 1925″
90 χρόνια πριν. Αποδράσεις και τραπεζώματα στις εξοχές. ″Από την εκδρομήν της Πεντέλης, μετά του καθηγητού της Βοτανικής παρά τη Αν. Γεωπονική Σχολή κ. Μαλακατή την 5ην Απριλίου 1930.-″
Εκδρομές που ξεχνιούνται από την μνήμη, τις υπενθυμίζουν οι παλιές φωτογραφίες. Οι εικονιζόμενοι, ολοκληρώνοντας ξεχωριστά τον βίο τους έφυγαν για πάντα στα επόμενα χρόνια, όμως να που εδώ όλα φαίνονται ζωντανά, τόσο αμέριμνα …″Εκδρομή ες Μ. Πεύκο. Μάϊος 1931″. Χαρτί Velox.
″Εν Αθήναις τη 10 Μαΐου 1932. Εις το μνημείον του Φιλοπάππου. Μερικαί εκ των μαθητριών της Δ΄ Γυμνασίου″. Μετά του καθηγητού και καθηγητριών θα πρόσθετα εγώ.
Στάβλοι, μαντριά, χωράφια, αγροικίες μέσα στο λεκανοπέδιο της Αθήνας. Τα παιδιά παίζουν χαρούμενα με τα ζωάκια. Τα πλησιάζουν, τα χαϊδεύουν. Ύστερα στο σχολείο είναι πιο εύκολο να διαβάσουν και να κατανοήσουν τα κείμενα που αναφέρονται στην αγροτική ζωή ... Πέρασαν χρόνια, όλα αυτά έγιναν δρόμοι, πλατείες, πολυκατοικίες. Πολλοί μαθητές που δεν κατάγονταν από επαρχία, έμαθαν να ξεχωρίζουν τα πρόβατα, τα αρνιά, τα κατσίκια, τα κοτόπουλα, τα γουρούνια, τις αγελάδες και τα μοσχαράκια μόνο μέσα από τα Αναγνωστικά, τα άλλα βιβλία, το γάλα και τα κρέατα που αγόραζαν οι γονείς τους από την ΕΒΓΑ και τα κρεοπωλεία. Όλα ήταν διαφορετικά, όπως εδώ: ″8 Απριλίου 1934. Νέα Σμύρνη″
ΑΘΗΝΑ 1941. Φωτογράφιση μπροστά στην Βουλή των Ελλήνων. ″Εν Αθήναις τη 13/5/41. Φ. Π. Φωτόπουλος Δ. Γ. Τσαούσης. Ενθύμιον″
Στις τότε εξοχές της Αττικής, εκεί που στις επόμενες δεκαετίες ξεκίνησε ο οικοδομικός οργασμός και σχημάτισε νέους οικισμούς, ολόκληρα χωριά. ″Ενθύμιον εν Μπογιάτι/ Εν Αθήναις τη 25/4/43″
Τα προάστια της Αθήνας, εύκολα στην προσέγγιση και ευχάριστα μέρη για τις εξοχές που προσέφεραν, τραβούσαν τους εκδρομείς της Πρωτομαγιάς ακόμα και σε εποχές που θεωρούνταν χαλεπές, όπως της Κατοχής. 2 Μαΐου 1943. Ήταν ημέρα Κυριακή. ″Ενθύμιον Χολαργού″. Ένας άντρας με δυο γυναίκες και μια γυναίκα μόνη της.
Σε άλλες εποχές, τέσσερις γυναίκες σε εξόρμηση στην αττική ύπαιθρο. ″Ενθύμιον από την εκδρομή μας στον Μαραθώνα 30η /3/1946″
Όταν οι πολίτες έκαναν τον περίπατό τους με άνεση στου; αθηναϊκούς κήπους. Τρεις άνδρες στο Ζάππειο. 22 Απριλίου 1949. Ήταν Μεγάλη Παρασκευή. Τον αριστερά με την πολύχρωμη γραβάτα αναγνώρισε με έκπληξη μετά την ανάρτηση η Ιωάννα Θεοδωρίδου. Είναι ο πατέρας της Γεώργιος Θεοδωρίδης (1923-2002).
″Εν Αγία Βαρβάρα τη 7-5-50″. Η 7η Μαΐου 1950 ήταν ημέρα Κυριακή.
ΑΘΗΝΑ, Ακρόπολη. Στις Καρυάτιδες. Απρίλιος 1951.
Μεγάλο Πεύκο. 12 Απριλίου 1953. Κάτι σαν ζωγραφικός πίνακας. Αναπόληση και μελαγχολία.
ΑΘΗΝΑ: Πλατεία Αμερικής. Παλαιότερη απεικόνιση. Τραβηγμένη από μπαλκόνι της πολυκατοικίας οδού Πλ. Αμερικής 1.
ΑΘΗΝΑ: Νέος άνδρας βαδίζει στην Ομόνοια. Πίσω του ανοίγεται η οδός Αγίου Κωνσταντίνου, διακρίνεται το φαρμακείο Μπακάκου. «ΦΩΤΟ - ΒΑΛΚΑΝΙΑ/ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ & ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 2».
Η Πλατεία Ομονοίας και οι οδοί που κατέληγαν ή ξεκινούσαν αριθμητικά από αυτήν, αν μπορούσαν να μας διηγηθούν τις ιστορίες των ανθρώπων που τις περπάτησαν θα αποτελούσαν ίσως το καλλίτερο ψυχογράφημα για τον νεότερο Έλληνα. Αμέτρητα στιγμιότυπα των πολιτών που περνώντας αμέριμνα απαθανατίστηκαν στον φακό του υπαίθριου φωτογράφου. Από όσα τελικά διασώθηκαν, ελάχιστα δίνουν πληροφορίες για το εικονιζόμενο πρόσωπο ή τα πρόσωπα, την χρονολογία ή τα στοιχεία του φωτογραφείου. ″Χορύλης και Σοφία. Στο μέσον ο Στέλιος όταν ήταν άρρωστος 5 χρονών και είναι η πρώτη μέρα ύστερα από ένα ½ μήνα που βγήκαν έξω και είναι στην Ομόνοια τυχαίως η φωτογραφία″.
Στο κείμενο έχω αποκαταστήσει την ορθογραφία.
Άγιος Γεώργιος ο Λυκαβηττός. Ένα στιγμιότυπο χωρίς χρόνο λήψης.
Ο λεγόμενος ″Μικρός Ψαράς″ στον κήπο του Ζαππείου. Το πρωτότυπο είναι έργο του Δημητρίου Φιλιππότη, γύψινο πρόπλασμα 1873, αμέσως μετά μαρμάρινο, που παρουσίασε στα Ολύμπια του 1875 (πρόπλασμα, αργυρό βραβείο β΄τάξεως). Την περιπέτειά του αναφέρει εμπεριστατωμένα ο Ελευθέριος Σκιαδάς στα Αθηναϊκά του, 18.2.2018. Αντικαταστάθηκε από αντίγραφο στα 1962 φτιαγμένο από τον μαρμαρογλύπτη Ελ. Πανούση. Η φωτογραφία λοιπόν της συλλογής μου χρονολογείται από 20.5.1962.
Κυριακή 23 Μαΐου 1971. Δυο στιγμιότυπα από καταθέσεις ανθοδεσμών στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου. Στην πίσω όψη, η λέξη ″Επέτειος ″ δεν γνωρίζω σε ποιο γεγονός παραπέμπει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου