Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2013

Αριστείδης Πετρόπουλος 1929 – 2013.


...Γη, θάλασσα και τώρα ουρανός...

                                                                                          Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.


Ο Σταύρος Σουμάκης (Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας από 25.09.1996 έως 13.4.2000)  και ο Αριστείδης Πετρόπουλος. Πίσω η φωτογραφία γράφει ότι τυπώθηκε στις 14.1.2004.

Στον Πειραιώτη συγγραφέα που συνηθίζεις την ύπαρξή του γύρω σου επί πολλά χρόνια δε σκέφτεσαι να κάνεις ποτέ κριτική του έργου του. Είναι εξ ορισμού φίλος και τον αποδέχεσαι ως ένα μέρος της καθημερινότητάς σου. Παρακολουθείς την πορεία του, χαίρεσαι όταν κυκλοφορεί το καινούργιο βιβλίο του, ικανοποιείσαι όταν σου το αφιερώνει κι απολαμβάνεις εκείνα που γράφει.
Ειδικά εγώ που τα αντιλαμβάνομαι όλα με το πρίσμα του ιστορικού ερευνητή βλέπω να χάνονται σιγά - σιγά οι παλιές λαμπερές πνευματικές ψηφίδες που απαρτίζουν το σύγχρονο πειραϊκό πολιτιστικό πλαίσιο κι αισθάνομαι άβολα.
Ένας ακόμα καλός «συνοδοιπόρος» που έφυγε για την «Ουράνια Φιλολογική Στέγη» είναι ο Αριστείδης Πετρόπουλος.      

Σύμφωνα με την ταυτότητά του γεννήθηκε στις 16.9.1929 στο χωριό Σκάρμιτσα Φθιώτιδος, πρώην
Κάτω Δομοκός, τώρα γνωστό με την ονομασία Θαυμακός.
Γονείς του ήταν ο Χρήστος Πετρόπουλος, γεωργός και η Σοφία Μαντάρα από τη Σκοπιά Φαρσάλων. 
Είχαν κάνει έξι παιδιά, έζησαν όμως τα τρία αγόρια: Μεγαλύτερος ο Αριστείδης, δεύτερος ο Κώστας (γεωργός) και τρίτος ο Βαγγέλης (μηχανολόγος - ηλεκτρολόγος).
Ο Αριστείδης τελείωσε το Δημοτικό στο χωριό του, το Γυμνάσιο στο Δομοκό και διακόπτοντάς το στην ΣΤ΄τάξη (τότε ήταν οκτατάξια) λόγω του εμφυλίου βρέθηκε στα 1947 στον Πειραιά με προοπτική να το συνεχίσει. Αφού είχε το απολυτήριο μπήκε κατ’ ευθείαν στη Β΄ τάξη στη Νυχτερινή Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ όπου κι αποφοίτησε το σχολικό έτος 1950 - 1951.
Θάλασσα είχε πρωτοδεί στα 12 του όταν μέσα στην κατοχή πήγε με τον πατέρα του στη Στυλίδα να αγοράσουν ελιές και λάδι. Είχε πει στον πατέρα του έκπληκτος «Πολύ νερό!» κι εκείνος του απάντησε κοφτά «Αυτή είναι η θάλασσα ρε βλάκα!».
  
Μετά τη Σχολή, το Σεπτέμβριο του 1951 κατετάγη στο Κέντρο Εκπαίδευσης στον Κανελλόπουλο (έξι μήνες σε υποβρύχια και καράβια) κι υπηρέτησε (τα πέντε χρόνια έγιναν έξι, μου είπε) σε πολλούς τύπους πλοίων (έκανε ένα χρόνο στα υποβρύχια ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ και ΠΙΠΙΝΟΣ) σαν υπαξιωματικός μηχανικός στο Πολεμικό Ναυτικό, έως το 1957 που έφυγε ως κελευστής.  
1957. Γ΄ μηχανικός Εμπορικού Ναυτικού.
1966. Κατόπιν εξετάσεων έλαβε το δίπλωμα του Α΄ μηχανικού.
 Συνέχισε ως μηχανικός κι όταν πλέον έγινε Αρχιμηχανικός σταμάτησε να ταξιδεύει, εργάστηκε σε διάφορα εφοπλιστικά ναυτιλιακά γραφεία των επιχειρήσεων με μετεκπαιδεύσεις σε Ευρωπαϊκά και Ιαπωνικά εργοστάσια κατασκευής μηχανών θαλάσσης. Παρακολουθούσε επίσης καράβια υπό κατασκευή.
Η επαφή με τη θάλασσα, η απομόνωση του ναυτικού ατέλειωτες ώρες μέσα στο πλοίο, χάραξαν την ψυχολογία του. «Αλλά ευτυχώς για μένα, είχα το χάρισμα να διαβάζω και να γράφω. Όταν έγινα ναυτικός, αναπολώντας τις απέραντες και ασύνορες θάλασσες, βρισκόμουν σε συνεχή έμπνευση. Μόλις εβρισκα χρόνο έπαιρνα χαρτί και μολύβι κι άρχιζα να γράφω διηγήματα, να περιγράφω τη ζωή της θάλασσας, αλλά και τη ζωή που έζησα στο χωριό στα παιδικά μου χρόνια».
Στα 1962 γνώρισε και τη επόμενη χρονιά νυμφεύτηκε την σύζυγό του Ελένη Αθανασίου (καταγωγή από Ύδρα) κι έκαναν δύο παιδία, τη Σοφία (1964, απόφοιτη Φυσικού και Οικονομικού Πανεπιστημίου, εργάζεται στο Λογιστήριο του Δήμου Νίκαιας - Αγ. Ι. Ρέντη) και το Χρήστο (1967, γεωλόγος και καθηγητής μουσικής, έχει τεχνικό γραφείο με ειδίκευση στις γεωτρήσεις, στην αιολική και ηλιακή ενέργεια στη Χαλκίδα). 
Ο Χρήστος με τη γυναίκα του Ευριδίκη - Βίκυ Κατσάλη (Χαλκιδέα, είναι τοπογράφος - αρχιτέκτων μηχανικός, εργάζεται στοΥπουργείο Πολιτισμού, Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κάνει διαλέξεις, ασχολήθηκε με ένα project  για το εργοστάσιο Ρετσίνα) του χάρισαν τα εγγονάκια του Αριστείδη και Ελένη (Λένια).
Χρημάτισε κατά καιρούς γραμματέας και πρόεδρος στην Πανελλήνια Ένωση Συνταξιούχων Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού (Π.Ε.Σ.Μ.Ε.Ν), πρόεδρος [από τις 13.5.1998 έως 30.5.2001 και 13.5.2004 έως 26.5.2007] στην Πανελλαδική Ομοσπονδία Σωματείων Συνταξιούχων Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού (Π.Ο.Σ.Σ.Α.Ε.Ν.), αντιπρόεδρος στην Ομοσπονδία Πολιτιστικών Σωματείων Φθιώτιδος.

2004. Χειμώνας στην αίθουσα της ΠΕΣΜΕΝ. Ο Αριστείδης Πετρόπουλος με το συγγενή του Γιάννη Πούγγα.

Όσα κείμενα έγραφε τα έστελνε για δημοσίευση σε πειραϊκά, επαρχιακά ή ναυτικά περιοδικά, τοπικές και συνδικαλιστικές εφημερίδες. Συνεργαστήκαμε στις Αντιπαραθέσεις Σκέψης - Λόγου - Τεχνης της Μαντώς Κατσουλού και στο δελτίο της Φιλολογικής Στέγης.
Ήταν στη συντακτική επιτροπή ή συνεργάστηκε στα περιοδικά «ΗΧΩ της ΠΕΣΜΕΝ», ΓΝΩΣΗ και ΤΕΧΝΗ,
στην εφημερίδα ΘΑΥΜΑΚΟΣ, στον Ευβοϊκό Χρόνο, στο ΦΩΣ και στην ΠΡΟΟΔΟ Λαμίας.
  
Κρατώντας την τιμητική διάκριση που του απένειμε η Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών.   

Διετέλεσε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς, του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος, του Ομίλου Φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων, στην Πανελλήνια Ένωση Συντακτών Δημοσιογράφων - Ανταποκριτών Διεθνών Ειδησιογραφικών Πρακτορείων. Απέσπασε επαίνους και διακρίσεις, όπως το βιβλίο του «Ταξιδιωτικές σκιές και χρώματα» που πήρε το «Βραβείο Ταξιδιωτικού Αφηγήματος» από «Το Καφενείο των Ιδεών» στη Σαλαμίνα στα τέλη
του 2005.
Είμαι ευτυχής που έχω όλα του τα βιβλία, τα ξεχώρισα και τα έδεσα μαζί με κόκκινη κορδέλα να μη σκορπιστούνε μέσα στο «χάος» των άλλων βιβλίων μου. 

- Ένας απόμαχος της θάλασσας…θυμάται. Βιογραφία και ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Αθήνα 1988, σελ. 56. [Σε 2000 αντίτυπα. Το παραπάνω διήγημα «Διακρίθηκε με το Α΄ βραβείο πεζού λόγου στο λογοτεχνικό διαγωνισμό Νίκου Καββαδία»]
- Της γης μου στράτες και θαλασσινές μου μνήμες. Αφηγήματα. Αθήνα 1989, σελ. 128.
- Θαλασσινοί απόηχοι. Το βιβλίο της θάλασσας. Εκδοτική τυπογραφική. Αθήνα 1990, σελ. 72.
- Στεριές και πέλαγα. Αφηγήσεις - Διηγήσεις. Πειραιάς 1992, σελ. 96.
- Πέραμα - Καρνάγια. Συνεργεία και καράβια. Διηγήματα - ανάλεκτα - ανέκδοτα. Πρόσωπα και ιστορίες. Πειραιάς 1992, σελ. 64.
- Πέραμα - Καρνάγια. Συνεργεία και καράβια. Διηγήματα - ανάλεκτα - ανέκδοτα. Πρόσωπα και ιστορίες. Β΄έκδοση, Πειραιάς 1992, σελ. 80. [Είδα εξώφυλλο που γράφει και τρίτη έκδοση με την ίδια χρονολογία]
- «Θαλασσόφρυδο». Συλλογή δέκα μικρών διηγημάτων. Αθήνα 1994, σελ. 112.
- Θαλασσινές Περιπλανήσεις. Αφηγήματα και διηγήματα ενός θαλασσινού. Πειραιάς 1996, σελ. 2 + 134.
- Θαλασσινοί απόηχοι. Το βιβλίο της θάλασσας. Τρίτη έκδοση. Πειραιάς, 1996, σελ. 72.
- Θαλασσινοί Ορίζοντες. Ενθυμήματα θάλασσας και στεριάς. Πειραιάς 1999, σελ. 112.
- Εικόνες της θάλασσας. Συλλογή Θαλασσινών Διηγημάτων. Πειραιάς 2001, σελ. 112. [Το «Εικόνες της θάλασσας» έλαβε το πρώτο βραβείο από την Ε.Ε.Λ. Το «Αγαπημένε μου...» το Β΄ βραβείο του διαγωνισμού Ν. Καββαδία του 2001]
- Θαλασσινές ανταύγειες. Αφηγήματα - Διηγήματα της Θάλασσας και Στεριάς. Πειραιάς 2003, σελ. 128.
Στο οπισθόφυλλο, παραθέτει σαν επίλογο:
ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Ο συγγραφέας στο βιβλίο του, δεν διεκδικεί λογοτεχνικές «δάφνες». Μακριά από τον αναγνώστη κάθε τέτοια σκέψη. Απλώς θέλησε να καταγράψει ορισμένα γεγονότα, που «σημάδεψαν» αποφασιστικά τη ζωή του, μια ζωή κυριολεκτικά - μέσα στη θάλασσα που βαθιά αποτυπωμένη στο χώρο της μνήμης, έφτασε η κατάλληλη ώρα, σ’ αυτά τα χρόνια της ωριμότητας, να έλθουν στην επιφάνεια. Γι’ αυτό και το βιβλίο τούτο είναι πριν απ’ όλα μια βαθιά και εκ των «έσω» εξομολόγηση ενός μηχανικού της θάλασσας που δούλεψε σκληρά στα μηχανοστάσια των καραβιών, κινδύνεψε, πολλές φορές, στις φουρτουνιασμένες θάλασσες του Βοριά και του Νότου, αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια.
Γιατί αγάπησε τη θάλασσα που πίστεψε στη δύναμη του υγρού στοιχείου, που παρά τις δυσκολίες και τους κινδύνους, ανοίγει πάντα και θα εξακολουθεί να ανοίγει το μέλλον το δρόμο προς την πρόοδο και τον πολιτισμό.
-Ταξιδιωτικές σκιές και χρώματα. Αφηγήματα - Διηγήματα της Θάλασσας και της Στεριάς. Πειραιάς 2005, σελ. 120.
-Η κίνηση των πλοίων. Παλινδρομική ατμομηχανή. Ο ατμολέβητας του χτες και η μηχανή ντήζελ του σήμερα. Πειραιάς 2006, σελ. 64.
-Σαν όνειρο. Πειραιάς 2008, σελ. 128. Το ομότιτλο διήγημα βραβεύτηκε στα 2007 στο διαγωνισμό Νίκος Καββαδίας του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. [Όταν κυκλοφόρησε το 13ο, μου είπε αστειευόμενος ότι ήθελε να βγάλει ακόμα ένα, έτσι για να ξεπεράσει τον γρουσούζικο αριθμό. Γελάσαμε για αυτό!]
-Ανάλεκτα διηγήματα αφηγήματα… Σκόρπιες σελίδες και αποκόμματα. Πειραιάς 2010, σελ. 96.
-Της θάλασσας τα θέλγητρα. Πειραιάς 2013, σελ. 144.
[Το 15ο βιβλίο και τελευταίο του όπως μου είπε ο ίδιος.. Το τύπωσε, όπως και τ’ άλλα πειραιώτικα, στο Μουρούσια. Μου το έστειλε με ένθετο επισκεπτήριο με ευχές για καλή χρονιά και ιδιόχειρα: «Στον αγαπητό φίλο της πνευματικής οδοιπορίας Δημήτρη Κρασονικολάκη το λίγο από το πολύ της πεζογραφίας. 
Με ιδιαίτερη εκτίμηση. Φεβρουάριος 2013»]
........................................................................................................................

Περιμένοντας ν’ αρχίσει η εκδήλωση. Κάποια από τις πολλές που παρακολούθησε στη ζωή του..

Περνώντας από την εκκλησία της Αγιάς Παρασκευής στην Καλλίπολη το πρωί της Τρίτης, 25 Ιουνίου 2013, είδα να ετοιμάζεται μια νεκρώσιμη ακολουθία. Κοίταξα το αγγελτήριο κι είδα με έκπληξη τ’ όνομά του. Κοντοστάθηκα συγκινημένος.
Είχε φύγει το περαμένο Σάββατο 22 Ιουνίου στις 2 το μεσημέρι από έμφραγμα. Η ταφή έγινε στο χωριό του.
Θυμήθηκα τις εκάστοτε συναντήσεις μας στο γραφείο της Π.Ο.Σ.Σ.Α.Ε.Ν. της Κολοκοτρώνη 100, στις εκδηλώσεις των πειραϊκών σωματείων, στο σπίτι του για να ανταλλάξουμε λογοτεχνικές και πειραϊκές πληροφορίες [μια πολύ ενδιαφέρουσα επίσκεψή μου ήταν την Παρασκευή 22.6.2012], τα τυχαία ανταμώματα στο λεωφορείο, στο δρόμο.
 Η βραχνή φωνή του ακουγόταν πολύ φιλική στα αφτιά μου. Ήξερα ότι μεταξύ μας υπήρξε μια αμοιβαία εκτίμηση στην προσωπικότητα και το έργο μας. 
Μου άφηνε φακέλους με κείμενά του προς δημοσίευση. Τελευταία φορά, στις 10 Ιουνίου 2013 παρέλαβα στα γραφεία της Στέγης δύο δακτυλογραφημένα κείμενα με θέμα «Ο Πειραιάς, η Ελληνική Ναυτιλία και οι Έλληνες Ναυτικοί» και το «Στις 17 Ιουνίου η γιορτή του πατέρα» για την εφημερίδα μας το ΠΕΙΡΑΙΟΡΑΜΑ.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Το κείμενο άρχισε να γράφεται πολύ πριν φύγει ο φίλος μου Αριστείδης.
Ολοκληρώθηκε στις 24.11.2013 όταν ξαναβρέθηκα - συναισθηματικά φορτισμένος - στο σπίτι του και κάθισα στο ίδιο δωμάτιο που χρησιμοποιούσε ως γραφείο.
Αυτή τη φορά είχα απέναντί μου την κόρη του Σοφία με την οποία κάναμε τις απαραίτητες διορθώσεις 
πριν τη δημοσίευση στο blog.      



             

Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013

Ο Φάνης Κωνσταντινίδης.


Μια πειραϊκή προσωπικότητα.

                                                                                    Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
  
Θεοφάνεια 1959. Μπροστά από το Ρολόι. Για την αναγνώριση των επισήμων έτρεξα στις 25.11.2013 προς βοήθεια στο Γιάννη Χατζημανωλάκη. Τους κατονόμασε χωρίς καθυστέρηση. Ήταν όλοι δημοτικοί σύμβουλοι επί δημαρχίας Δημητρίου Σαπουνάκη στα χρόνια από Μάρτη του 1955 έως Ιούνιο του 1959. Από αριστερά στα δεξιά βλέπουμε το Δημήτριο Παινέζη (συνταξιούχο Σ.Ε.Κ., δημοτικό σύμβουλο και μετά τις εκλογές (11.5.1958) ανεξάρτητο βουλευτή Ε.Δ.Α. Α΄ Πειραιά την περίοδο 1958 - 1961), τον Κωνσταντίνο Αντωνάκο (δικηγόρο, δημοτικό σύμβουλο), το Θεοφάνη Κωνσταντινίδη (δικηγόρο, δημοτικό σύμβουλο), τον Παναγιώτη Λεούση (γιατρό ουρολόγο, δημοτικό σύμβουλο αλλά την περίοδο εκείνη ασκούσε καθήκοντα δημάρχου λόγω της τρίμηνης αργίας του Σαπουνάκη), το Λουκά Νομικό (εφοπλιστή, δημοτικό σύμβουλο), τον Εμμανουήλ Ρουσσάκη (δημοτικό σύμβουλο) και τον Κωνσταντίνο Αθανασιάδη (δικηγόρο, δημοτικό σύμβουλο και ανεξάρτητο βουλευτή Ε.Δ.Α. Α΄ Πειραιά στα 1958 - 1961)

«Δε μετανιώνω για τις θυσίες, τις δοκιμασίες, τις ταλαιπωρίες της ζωής μου, αν ξαναγεννιόμουν από ’κει 
θα ξανάρχιζα».
Είναι τα λόγια τα βγαλμένα από τα βάθη της ψυχής ενός αμετανόητου ιδεολόγου, του Φάνη Κωνσταντινίδη, ενός δικηγόρου που όταν χρειάστηκε, έκανε το επάγγελμά του ανθρώπινο μέσο υπεράσπισης δεκάδων ψυχών, κυνηγημένων για τα πολιτικά τους πιστεύω, ενός δημοτικού σύμβουλου που έδωσε έναν ιδιαίτερο τόνο στα δημοτικά δρώμενα, ενός λογοτέχνη που καταθέτει στη γραφή του το ώριμο σκεπτικό μιας μακράς ζωής γεμάτη από περιπέτειες και εμπειρίες.

Ο Θεοφάνης (Φάνης) Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στον Πειραιά στις 24.12.1917.
Η μητέρα του Δέσποινα Γαρο(υ)φαλάκη καταγόταν από γνωστή και πολυμελή οικογένεια του Καψοδάσους Σφακίων. Πέθανε 104 ετών.
Ο πατέρας του Κωνσταντίνος αν και Μυτιληνιός (από τα Βατούσα) ζούσε στη Σμύρνη ασχολούμενος με το εμπόριο. Εδώ στον Πειραιά εργαζόταν στα ΤΤΤ, ταχυδρομικός υπάλληλος (ταξινόμος), στο παλιό ταχυδρομείο της οδού Φίλωνος.
Απέκτησαν τέσσαρα παιδιά, δυο αγόρια και δυο κορίτσια.
Ο μικρός Φάνης έβγαλε τις δυο τάξεις του δημοτικού στο 5ο πεντατάξιο της Καστέλλας (Θησείου 8, τώρα Ουΐλσωνος) και τις υπόλοιπες στο Α΄ εξατάξιο της πλατείας Δηλιγιάννη. Τελειώνοντας το 1ο Γυμνάσιο Αρρένων (Ιωνίδειος) σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1936).
Από τα γυμνασιακά του κιόλας χρόνια είχε καταφανεί ο ανήσυχος προοδευτικός χαρακτήρας του κι έγραφε τις εκθέσεις του στη δημοτική γλώσσα, κάτι ασυμβίβαστο για τα τότε δεδομένα. Έτσι ο καθηγητής σημείωνε στην κόλλα «έμπνευσις άριστα, συντακτικόν άριστα, γλώσσα μηδέν»!
Στην τελευταία τάξη τον πλησίασε και τον μύησε στην αριστερά ο συμμαθητής του Ηρακλής Μποζατζίδης. Έγινε λοιπόν μέλος της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος (ΟΚΝΕ). Κατά τη μεταξική περίοδο συμμετείχε σε αντιδικτατορικές εκδηλώσεις στο Πανεπιστήμιο.
Στον Πειραιά είχε επαφές με τον Καστελλιώτη Διονύση (Νιόνιο) Τραϊφόρο που ήταν ένας από τα ηγετικά στελέχη της ΟΚΝΕ. Μια προσπάθεια έκδοσης περιοδικού μαζί με το Μιχάλη Μίγκλη, (ήταν τα πρώτα λογοτεχνικά του σκιρτήματα), δεν απέδωσε αφού αρνήθηκε να βάλει στις σελίδες του την φωτογραφία και κείμενο του Μεταξά. Λίγο μετά τη γερμανική εισβολή ο Φάνης Κωνσταντινίδης με μερικούς στενούς φίλους, τότε φοιτητές, το Λευτέρη Παπαγρηγορίου, γιατρό, Δημήτρη Δάνη, δικηγόρο, Μιχάλη Μίγκλη, Γιάννη Κοντογιάννη, γιατρό, Αντώνη Ελευθερίου, γιατρό, Βασίλη Δόγγα, ψυχίατρο κ.ά., συσκέφτηκαν κι οργάνωσαν μια μικρή αντιστασιακή ομάδα, την Πειραϊκή Αντίσταση Νέων.
Στους λίγους μήνες ζωής της, τύπωναν στη γραφομηχανή προκηρύξεις κι έγραφαν συνθήματα στους τοίχους. Σύντομα ο καθένας συνέχισε τη δράση του σε άλλες γνωστές οργανώσεις..  
Ο Φάνης Κωνσταντινίδης εντάχτηκε κι αυτός στην ΕΠΟΝ μετά την ίδρυσή της στις 23/2/1943. 
Παραμονές Χριστουγέννων του ’43 πιάστηκε από συνεργάτες των Γερμανών έξω από τον κινηματογράφο Σπλέντιτ, όμως τους ξέφυγε καθώς προχωρούσαν για την οδό Μπουμπουλίνας. Άφησε τον Πειραιά και βγήκε παράνομος στην Αθήνα. Αργότερα έγινε γραμματέας τομεακής Κοκκινιάς με το ψευδώνυμο ΚΙΜΩΝ και για αρκετό διάστημα γραμματέας της οικονομικής επιτροπής της ΕΠΟΝ μείζονα Πειραιά.
Μ’ αυτά τα αξιώματα, τον βρήκε το μπλόκο της 17/8/1944 (ως γραμματέας της ΕΠΟΝ συμμετείχε και στο ανώτατο όργανο, το προεδρείο της Οργάνωσης) να περιφέρεται στους δρόμους της πόλης. Από το σπίτι που κρύφτηκε, με σύνδεσμο ένα νεαρό κορίτσι, την Ελένη, ειδοποίησε το χωροφύλακα αδελφό του. Ξέφυγαν και οι δυο όταν, μετά την επίδειξη στη γερμανική περίπολο της αστυνομικής ταυτότητας του αδελφού του, έδειξε κι αυτός θαρρετά την ταυτότητα του ασκούμενου δικηγόρου φωνάζοντας στα γερμανικά «πολιτσάι».
Μετά την απελευθέρωση, ενήλικας πλέον, εντάχθηκε κανονικά στο ΚΚΕ κι ακολούθησαν, τι άλλο, 
ο εμφύλιος, οι αγώνες του ΕΑΜ, οι διωγμοί κι η παρανομία. Από το 1945 άσκησε τη δικηγορία και σε όλη εκείνη την περίοδο - το θεωρεί τίτλο τιμής - υπήρξε υπερασπιστής πολλών συντρόφων του αγωνιστών στα κακουργιοδικεία και στα στρατοδικεία. Εξορίστηκε στην Ικαρία το 1947, συνελήφθηκε το ’49 για παράνομη δράση κι ανυποταξία και πέρασε από στρατοδικείο το ’50. Φυλακίστηκε στα Βούρλα της Δραπετσώνας για τρία χρόνια κι απολύθηκε το 1952.
Όταν τελικά επικράτησε η ηρεμία συνέχισε ανεμπόδιστα τη σταδιοδρομία του ως  δικηγόρος στον Πειραιά. Όντας εκτός νόμου το Κ.Κ.Ε., οι οπαδοί του εντάχτηκαν στην ΕΔΑ. Με τους συνδυασμούς της κατέβηκε κι εκλέχτηκε στις εκλογές της 6/3/1955 του Προοδευτικού Συνδυασμού του ανεξάρτητου δημάρχου Δημήτρη Σαπουνάκη. Εξελέγη πρόεδρος του Δ.Σ. (1958) κι αντιπρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Δήμου Πειραιά, με πρόεδρο τον επίσης δημοτικό σύμβουλο, ποιητή Νικηφόρο Βρεττάκο. Στη διάρκεια της γόνιμης θητείας του η Επιτροπή «επραγματοποίησε τέτοιες και τόσες πνευματοκαλλιτεχνικές εκδηλώσεις που ύψωσαν το καλλιτεχνικό και γενικότερα πολιτιστικό επίπεδο της πόλης σε σημείο που κανενός το βεληνεκές της φαντασίας δε θα μπορούσε ποτέ να φτάσει».
Κορυφαίο γεγονός θεωρείται η δημιουργία του Πειραϊκού Θεάτρου με διευθυντή και σκηνοθέτη, το δάσκαλο της θεατρικής τέχνης Δημήτρη Ροντήρη.
Σαν πρόεδρος ονοματοθεσίας έδωσε το όνομα σε πολλούς πειραϊκούς δρόμους (Βεάκη, Φλέμινγκ, Εθνικής Αντιστάσεως). Παράλληλα ως αντιπρόεδρος της δημαρχιακής επιτροπής είχε την ευθύνη πολλών καθηκόντων - όπως των διορισμών - κι αναπλήρωνε τακτικά το δήμαρχο. Η θητεία του ως δημοτικού συμβούλου ανανεώθηκε επί Παύλου Ντεντιδάκη (εκλογές 5/4/1959).

 
26 Απριλίου 1960. Ο Φάνης Κωνσταντινίδης αγορεύει στη δίκη των 42.
Τον Απρίλη του ’60 ήταν συνήγορος υπεράσπισης στη μεγάλη δίκη 42 ηγετικών μελών του Κ.Κ.Ε. (Φλωράκης, Λουλές), για «κατασκοπεία» στα δικαστήρια της Αρσακείου.
  

Προεκλογικό μονόφυλλο του Θεοφάνη Κωνσταντινίδη, υποψήφιου βουλευτή της Ε.Δ.Α. στην Α΄ Πειραιά.
 
 Στις βουλευτικές του ’61 έβαλε υποψηφιότητα με την Ε.Δ.Α. στην Α΄ Πειραιά. Χρημάτισε πάλι δημοτικός σύμβουλος επί δημαρχίας Γιώργου Κυριακάκου (εκλογές 5/7/1964).

Προεκλογικό μονόφυλλο του Θεοφάνη Κωνσταντινίδη, υποψήφιου δημοτικού σύμβουλου στο συνδυασμό του Γεωργίου Κυριακάκου.

Ως πρόεδρος επίσης της Καλλιτεχνικής Επιτροπής το 1966 είναι υπερήφανος που δημιούργησε τον Μουσικό Οργανισμό Πειραιά ο οποίος περιελάμβανε τη Δημοτική Συμφωνική Ορχήστρα και τη Λαϊκή Ορχήστρα με αρχιμουσικό το Μίκη Θεοδωράκη, τη Χορωδία με την Τερψιχόρη Παπαστεφάνου, την Ελληνική Μουσική Σχολή, το Ινστιτούτο Ελληνικής Μουσικής και το Καλλιτεχνικό Γραφείο Πειραιά, από όπου παρέλασαν πολλά γνωστά ονόματα του μουσικού και καλλιτεχνικού κόσμου.
Το στρατιωτικό πραξικόπημα του Απρίλη του ’67 τον βρήκε, στη δημαρχία Γεωργίου Κυριακάκου, πρόεδρο του Δ. Σ. (από 2.1.1967 έως 20.4.1967). Η τελευταία συνεδρίαση έγινε την Τρίτη 11 Απριλίου.
Για αυτό και κυνηγήθηκε από την αστυνομία που τον έψαχνε στα υπόγεια του Δημαρχείου, του Δημοτικού Θεάτρου και στο σπίτι του. Το αρχείο του κατασχέθηκε και χάθηκε. Συνελήφθη τον Ιούνιο στη Βούλα και μέχρι το τέλος της χούντας έδινε το παρόν στην Ασφάλεια.
Επανήλθε στο Δήμο με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, ενταγμένος πολιτικά στο νομιμοποιημένο Κ.Κ.Ε. Συνέχισε επί Τάσου Βουλόδημου (εκλογές 7/4/1975) και επί Γιώργου Κυριακάκου (εκλογές της 15-22/10/1978) ήταν πάλι (για τρίτη φορά) πρόεδρος του Δ.Σ.. Στις επόμενες εκλογές (17-24/10/1982) δεν έθεσε υποψηφιότητα.
Ο απολογισμός της μακρόχρονης παραμονής του στο Δήμο Πειραιά υπήρξε κατά κοινή παραδοχή αξιολογότατη. Οι εισηγήσεις του γίνονταν κατά κανόνα αποδεκτές, αφού το Δ.Σ. ήταν βέβαιο ότι είχε προηγηθεί εμπεριστατωμένη μελέτη των θεμάτων. Επέμενε σε ό,τι ήταν συμφέρον για την πόλη μας, ήταν σκληρός στις απόψεις του και πρόσεχε ιδιαίτερα να μην προσβάλλει τους αντιπάλους του, αποφεύγοντας τις συναλλαγές με οποιονδήποτε.

3 Οκτωβρίου 1954. Ο δικηγόρος Φάνης Κωνσταντινίδης και η γυναίκα του Μαρίνα συνοδεύουν το γιο τους Κώστα στα πρώτα του βήματα στους πειραιώτικους δρόμους.
Στα 1952 νυμφεύτηκε τη Μαρίνα (Νίνα, γεν. 1919) Σαββοπούλου κι έμειναν στο παλιό αρχοντικό της στην οδό Νοταρά 49, οικία που κατεδαφίστηκε και στη θέση της ανεγέρθηκε πολυόροφη οικοδομή με καταστήματα και γραφεία.
Έκαναν δυο παιδιά, τον Κώστα (1953), δικαστή (σύζυγος η Πόπη) και το Νίκο (1958), δικηγόρο στον Άρειο Πάγο και νομικό συγγραφέα που του χάρισε με τη σύζυγό του Μαρία την εγγονή του τη Μαρίνα - Ελισσάβετ (4.5.1994). Συνταξιοδοτήθηκε στα 1984.
Γράφει διηγήματα από τα μαθητικά του χρόνια. Ήδη το 1935 ήταν πρόεδρος του φιλολογικού και εξωραϊστικού συλλόγου Η ΔΡΑΣΗ. Δημοσίευσε σε εφημερίδες της Αθήνας και του Πειραιά μελέτες του πάνω στην τοπική αυτοδιοίκηση αφού υπήρξε και πρόεδρος της παμπειραϊκής επιτροπής για την απλή αναλογική και τη δημοκρατική πορεία αλλά και μέλος της κεντρικής επιτροπής για το ίδιο θέμα στα 1984 - 1992. Ταυτόχρονα, υπήρξε φιλειρηνιστής και κατά του πολέμου, οπότε ανήκε στο Ελληνικό Κίνημα Ειρήνης αφού ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνης Επιστημόνων - Καλλιτεχνών Πειραιά.
Τώρα είναι αντιπρόεδρος της Παμπειραϊκής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (ΠΕΔΥΕ). Τέλος ήταν πρόεδρος του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου από το 1983 μέχρι τη διάλυση της Ε.Σ.Σ.Δ.
Το 1984 προλόγισε το βιβλίο «Η Εθνική Αντίσταση στον Πειραιά 1941 - 1944» του Κώστα Θεοφάνους.
Εξέδωσε «Τα αλυχτήματα» (διηγήματα, 1946), «Ταξιδιωτικές εντυπώσεις» (1960), «Τοπική Αυτοδιοίκηση 
και Κεντρική Εξουσία» (μελέτη, 1976), «Άνθρωποι και θέματα» (δοκίμια, 1985), «Βηματισμοί με χειροπέδες» (αφηγήματα, δοκίμια, 1997). Δημοσίευσε και μελέτες για τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο, τους ηθοποιούς Αιμίλιο Βεάκη, το Μάνο Κατράκη κ.ά.

Ο Φάνης Κωνσταντινίδης σε μεγάλη ηλικία όπως τον θυμόμαστε.
Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Πειραϊκή Πολιτεία, Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 1997, σ. 22. Μεταφορά εδώ, 8 Ιανουαρίου 2011.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ:
[Ο Φάνης Κωνσταντινίδης τα επόμενα χρόνια εξέδωσε τα βιβλία «Εκεί ψηλά στα Σφακιά» το 1998, «Η ανελέητη μοίρα των αθώων - Χρονικό από τα πέτρινα χρόνια του Εμφυλίου» το 2000, «Δραπέτες από το μπλόκο της Κοκκινιάς. Χρονικό της 17ης Αυγούστου 1944» το 2001. Φρόντιζε και μου τα έστελνε 
με αφιέρωση από το σπίτι του της οδού Μεσσηνίας. Το κύριο μέρος της συνέντευξης πήρα στις 25.10.1997 στο δικηγορικό γραφείο του γιου του Νίκου στην οδό Νοταρά. Ο Κώστας είναι πλέον Διοικητικός Εφέτης. Ο Νίκος είναι νομικός σύμβουλος στον Ο.Λ.Π. (εργάζεται από το 1987). Το 1998 τύπωσε στις εκδόσεις Μυτιληναίος τη μελέτη «Ναυάγια σε λιμενικές περιοχές. Διεθνή νομικά ζητήματα - προοπτικές». Από το Νίκο απέκτησε ακόμα ένα εγγόνι, το Νικόλα - Φάνη (20.8.1999). 
Η γυναίκα του Μαρίνα έφυγε στις 13.12.1999. Εκείνος πέθανε στις 24 Μαΐου 2002. Η κηδεία του έγινε το απόγευμα της 27.5.2002 στην Αγία Τριάδα και η ταφή στο κοιμητήριο της Ανάστασης]


   

Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2013

Μανώλης Δελακοβίας.


Τιμητική αναγραφή ποιημάτων του σε μνημείο στο Πέραμα.


                                                                                         Του Δημήτρη Κρασονικολάκη.


Επάγγελμα ελασματουργός.
Τόπος, η Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος.
Χώρος εργασίας, όλα τα μέρη των προς επισκευή πλοίων, από τη γέφυρα μέχρι τα
διπύθμενα. Στενά περάσματα, σκοτεινές ανήλιες αίθουσες, περιορισμένος εξαερισμός, καπνοί, ακτινοβολίες, υψηλή επικινδυνότητα. Συνθήκες απάνθρωπες αρκετές φορές, που επιδεινώνονται με την αδιαφορία της εργοδοσίας. Αποτέλεσμα, να καταβληθεί το σώμα και να κουραστεί η ψυχή.
Επακόλουθο άλλων παραγόντων, η μακροχρόνια ή περιοδική ανεργία - και πάλι δουλειά και πάλι αναζήτηση.
Τα ατυχήματα, οι τραυματισμοί κι οι απώλειες ζωών καθημερινός εφιάλτης.
Όλα αυτά, ο Μανώλης Δελακοβίας τα έχει νιώσει στο «πετσί» του από το 1987.
Το Φεβρουάριο του 1990 η φωτιά σε τάνκερ [Kriti Sea] άφησε πίσω της δυο νεκρούς και τον ίδιο - μαζί με άλλους τρεις συναδέλφους του - κτυπημένο με σοβαρά εμφανή εγκαύματα. Η μεταφορά των παραπάνω σε εικόνες ή φράσεις δεν εμπνέουν ρομαντισμό, αντικατοπτρίζουν μια στυγνή όψη της πραγματικότητας.
Όμως, ο ευαίσθητος εσωτερικός του κόσμος βράζει κι αυτός σαν το καυτό ατσάλι, επιδιώκει να εκραγεί και ξεσπά σε «λέξεις καλοβαλμένες στη σειρά» ώστε να δημιουργεί ποιήματα. Ρυθμοί ομοιοκατάληκτοι, θέματα εμπνευσμένα από τη δουλειά, τα προσωπικά βιώματα, το κοντινό περιβάλλον, τη φυσιολατρία, τους γενικούς προβληματισμούς του.
Από το 1996 είναι μέλος της Φιλολογικής Στέγης, που θεωρεί με περηφάνια σα  «δικό του ήρεμο λιμάνι ανάτασης των πνευματικών του ενδιαφερόντων».
Ελάχιστα ποιήματά του έχουν δημοσιευθεί.
Οι όποιες κριτικές, πάντα ευμενείς..
Ελπίζουμε να έχουμε σύντομα τυπωμένο σε βιβλίο μεγάλο δείγμα από το ποιητικό του έργο.
Το Συνδικάτο Εργατών Μετάλλου έστησε την πρωτομαγιά του 2009 απέναντι από την κεντρική πύλη της 
Ν/Ε Ζώνης ένα μνημείο αφιερωμένο στους νεκρούς εργάτες του. Πάνω σε βάθρο ο ανδριάντας ενός νέου που στο σηκωμένο δεξί του χέρι κρατάει εργαλείο της δουλειάς, ένα γαλλικό κλειδί. Είναι προσφορά ενός πονεμένου πατέρα. «Δωρεά του πατέρα του Βασίλη Ηρακλέους που χάθηκε στις 16 Ιουλίου 2007 στο πρώτο μεροκάματό του και στη μνήμη όσων χάθηκαν άδικα για το μεροκάματο».
Στην τελετή των αποκαλυπτηρίων ο ηθοποιός Κώστας Καζάκος απήγγειλε δυο ποιήματα του Μανώλη Δελακοβία.
Φέτος, στις 2 Μαΐου 2010 σε μια παρόμοια τελετή, τοποθετήθηκε και αναδείχτηκε δίπλα στο μνημείο μια μεγάλη πλάκα με καταγραμμένα σε ενιαία μορφή τα εν λόγω ποιήματα. Η πρώτη του σκέψη ήταν να γινόταν να μοιραστεί τη χαρά του μαζί μας. 
Εδώ παρουσιάζονται ξεχωριστά με τους ιδιαίτερους τίτλους τους.
 
Πέραμα.
Σκληρή η παλάμη, η ατμόσφαιρα βαριά
λιωμένο σίδερο σφυρί και ματσακόνι
αναλαμπές, σπιθοβολήματα, σκουριά,
άθλιες συνθήκες κι η βιοπάλη μας αγχόνη.
Πέραμα! Ορίζοντας με γκρίζο ουρανό
την ανεργία μας αλύπητα σκεπάζει
στον έρμο μοιάζουμε του ντόκου γερανό
που στέκει ακίνητος στο χρόνο και σκουριάζει.
Μικρή η χαρά μας μιας ημέρας το ψωμί
όταν κερδίζουμε με μόχθο και αγώνα
έρχεται η θλίψη του θανάτου η ωμή
ν’ απλώσει πάλι στις καρδιές μας το χειμώνα.
Άνιση η πάλη, όροι απάνθρωποι, σκληροί
στην αδυσώπητη του κέρδους κληρωτίδα
θ’ αλλάξουν σύντομα με αγώνες οι καιροί
έχουμε σύμμαχο του δίκαιου την ελπίδα.  

Στο βωμό του Περάματος.
Σ’ ένα στίβο που η αύξηση έχει αξία του τζίρου
ο αγώνας διεξάγεται δια πυρός και σιδήρου.
Ροζιασμένη η παλάμη μας και χαλύβδινο βλέμμα
η προσπάθεια ανταμείβεται με ιδρώτα και αίμα. 
Σκορπισμένα ρινίσματα σ’ ένα σύννεφο σκόνης
των νεκρών προσκλητήρια
Νίκος, Γιώργος, Αντώνης…
Οι πεσόντες αβγάτισαν στη μαρμάρινη στήλη
που βημάτισαν με όνειρα και διαβήκαν την πύλη.
Ποιός ακόμα κληρώθηκε τη σκυτάλη να πάρει
στο βωμό του Περάματος ρίχνει ο Χάρος το ζάρι!

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Φιλολογική Στέγη, Τεύχος 23. Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2010. Σελ. 25 - 26.    
        

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ.
7 Νοεμβρίου 2013. Συναντήθηκα πάλι με το Μανώλη και τραβήξαμε τη συζήτηση περπατώντας μέχρι την πλατεία Αλεξάνδρας. Απόλαυσα το μεστό, φιλοσοφημένο από τα βιώματα λόγο του και έμαθα κάποιες λεπτομέρειες από τη ζωή του. Γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο Βοιών Λακωνίας στις 4.5.1963.
Πατέρας του ο Σωτήρης Δελακοβίας με καταγωγή από Κύθηρα και μητέρα η Καλλιόπη Σταθάκη με καταβολές από Κρήτη. Έβγαλε την πρώτη γυμνασίου και σπούδασε δυο χρόνια εδώ στον Πειραιά στις Σχολές Μηχανικών Αυτοκινήτων της Α΄ Δημόσιας Κατωτέρας Τεχνικής Σχολής Πειραιώς (Α΄ ΔΚΤΣΠ) σε χώρο του παλιού Ζαννείου Ορφανοτροφείου επί της Κολοκοτρώνη, που από το 1994 λέγεται Ζάννειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας και Αγωγής.
Την πρώτη χρονιά έμεινε οικότροφος στην «Πειραϊκή Στέγη» της οδού Εθνικής Αντιστάσεως (έχει κλείσει, θυμάται ο πατέρας του πλήρωνε 8.000 δραχμές το μήνα) και τη δεύτερη δωρεάν στο «Κοινωνικό Κέντρο Οικογενείας και Νεότητος» (τα Κέντρα καταργήθηκαν με τις διατάξεις της Κοινής Υπουργικής Απόφασης αριθμ. Γ2β/ 1541/ 20.4.99 και το Φ.Ε.Κ. 980/ 1999 τ. Β') στην Κάστορος και Μαυρομιχάλη. Εργάστηκε έτσι στην Τεχνική Εταιρεία Μελετών Εφαρμογών Εγκαταστάσεων (ΤΕΜΕΑ ΑΒΕΕ) στην οδό Μυκάλης 70. 
Σύντομα έβγαλε ναυτικο φυλλάδιο και «ταξίδεψε σε ωκεανούς και πέλαγα». Στη Ζώνη εργάστηκε από το 1987 έως το 2009. Την ίδια χρονιά του 1987 παντρεύτηκε και απέκτησε δυο παιδιά, το Σωτήρη και την Μαρία. Κατοικεί στην Αμφιάλη. Τώρα ευτυχώς εργάζεται στην Cosco.
Παλιά ήξερα ότι ζωγράφιζε βότσαλα, έμαθα όμως πως κύριο χόμπυ του είναι η κατασκευή χειροποίητων κοσμημάτων από σύρμα - μέταλλο, κάποια απ’ αυτά στολισμένα με ημιπολύτιμους λίθους. Τα εκθέτει 
«σε κενό χρόνο» στο πέταλο του Πασαλιμανιού και στο Θησείο, στην Αποστόλου Παύλου.
Επειδή μ’ αρέσει η ποίησή του, διάλεξα και παραθέτω ακόμα ένα μικρό δείγμα της πνευματικής του ανάτασης.

Απολογισμός.
Λείωνει τ’ ατσάλι, η ατμόσφαιρα βαριά
πυκνός καπνός που την ανάσα μου έχει κόψει
σφυρηλατεί η κάθε μέρα που περνά
στην κουρασμένη μου μορφή μιαν άγρια όψη.

Χώροι απάνθρωποι, ισόβια φυλακή
πελώρια έγιναν τ’ αμπάρια θυμιατήρια
και του θανάτου η σκιά καραδοκεί
στα πληκτικά των ποντοπόρων κολαστήρια.

Ήλιος κρυμμένος, σιδερένιος ουρανός
η λαμαρίνα τ’ όνειρά μου έχει σκεπάσει
πόσα κερδίζω συλλογιέμαι διαρκώς
κι όσο η ζωή μου προχωρεί, πόσα έχω χάσει.

[Δημοσιεύτηκε στο δελτίο ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΣΤΕΓΗ, τεύχος 20, 2009, σελ. 269] 

Άνεργος στο Πέραμα.
Ακριβό το τίμημα
υψηλό το χρέος
αυταπάτη η σύνταξη
γέρασα από νέος.

Εγκλεισμός, αδιέξοδος,
φως αχνό, σκοτάδι,
για ένα μεροκάματο
βάσανο ως το βράδυ.

Ψίχουλα μετάγγισης 
σ’ οφειλές και δάνεια
χάνω αξιοπρέπεια
και υπερηφάνεια.

Πενιχρή η ζήτηση
η προσφορά μεγάλη
κεκτημένων έκπτωση
στη θυσία σπατάλη.

Πού να βρω τη δύναμη
πού να βρω κουράγιο
άνεργος στο Πέραμα
σ’ αδειανό μουράγιο..

Θα το ’θελα να ’ρχόσουν.
Απόψε που τ’αστέρια μ’ οδηγούν
κι ο φλοίσβος των κυμάτων στ’ ακρογιάλι
θα το ’θελα να ’ρχόσουν σιωπηλά
σαν αύρα δροσερή, σαν μαϊστράλι.

Θα το ’θελα να ’ρχόσουν σιωπηλά
μονάχος να μην είμαι αγαπημένη,
βαρκούλα να με πάρεις στ’ ανοιχτά
τη νύχτα αυτή που μοιάζει μαγεμένη.

Βαρκούλα να με πάρεις στ’ανοιχτά
κι απάνω στα κατάλευκα πανιά σου
αγέρι μυρωμένο σα γιορτή
σε χώρες να μ’ αφήσει της καρδιάς σου.

Δείπνο της καρδιάς.
Έχω μιαν άκακη ταλαίπωρη καρδιά
και πίστεψέ με δεν αντέχει πια τη φρίκη
τα μαραμένα εσύ της δρόσισες κλαδιά
που κατασπάραξαν οι ύαινες κι οι λύκοι.

Για την αγάπη σου ανάβω τα κεριά 
σ’ αυτό το δείπνο της καρδιάς μου που προσμένει
της ερημιάς μου να ξορκίσεις τα θεριά
μονάχα εσύ που σε πιστεύω αγαπημένη.

Ζωή μου απόψε έλα και πάλι να με βρεις
στα όνειρά μου γίνε άγγελος κι αστέρι
δε θα σ’ αφήσω ούτε στιγμή να βαρεθείς
μείνε και δώσ’ μου της καρδούλας σου το χέρι.

Μετανάστης στον Πειραιά.
Κτίρια υψωμένα κρύβουν ήλιο κι ουρανό
έγινε η πόλη των ονείρων μου δυνάστης 
μισή ζωή ταξιδεμένη στο κενό
άγνωστος είμαι στους πολλούς και μετανάστης.

Αιχμαλωσία της ανάγκης, φυλακή
μακριά απ’ τους φίλους, το χωριό και τ’ ακρογιάλια
με την υπόσχεση απ’ τη νιότη δανεική
της πολιτείας να υπομείνω την τανάλια.

Και παραμένω υπνωτισμένος, αδρανής
με τις εικόνες στο μυαλό μου χαραγμένες
δυο γέρους σκέφτομαι και άξιους γονείς
ψυχές περήφανες, αγνές, βασανισμένες.

Και δυο παιδιά που μ’ απορία θα προσπαθούν
να ανακαλύψουν το χωριό μέσ’ απ’ το χάρτη
με περιέργεια για μάθηση να δουν
πόσα χιλιόμετρα απέχει από τη Σπάρτη.

Όνειρο μοιάζει απατηλό η επιστροφή
αλλοιώθηκαν οι παιδικές φαντασιώσεις
ενός τριήμερου απόκτησαν μορφή
και η μιζέρια μου εξορκίζεται με δόσεις.

Οι φίλοι μου.
Κουρασμένη η ζωή και αγέλαστη
μαραμένο τριαντάφυλλο μοιάζει.
Αετός λαβωμένος, ανήμπορος,
σε απόκρημνους βράχους κουρνιάζει!
Τρομαγμένη η καρδιά μανταλώνεται
σε κελί ασκητικό του ερημίτη.
Ηλιαχτίδες οι φίλοι αισιόδοξες
το σπασμένο διαβαίνουν φεγγίτη
και φωτίζονται οι εικόνες της λύτρωσης
στης ψυχής το λιτό εικονοστάσι.
Μυροβόλα σκορπίζουν θυμιάματα
κι η ζωή προσπαθεί να γελάσει.

[(25-6-2010).  Μου το έστειλε σε μήνυμα] 



Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2013

Ιωάννης και Ανδρέας Πατσουράκος.


Μιά πειραιώτικη οικογένεια.
  
                                                                                                  Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
Προσωπογραφία του Ιωάννου Β. Πατσουράκου όπως την είδα στις 7 Ιουνίου 1998.

Φερμένοι από την ιδιαίτερη πατρίδα τους, ήλθαν στον Πειραιά κι εγκαταστάθηκαν πολλά αξιόλογα πρόσωπα που δημιούργησαν, ανέθρεψαν, σπούδασαν και σταδιοδρόμησαν τα μέλη της οικογενείας τους εντάσσοντάς τα δυναμικά στον κοινωνικό - επαγγελματικό - πολιτιστικό ιστό.
Έκαναν έτσι γνωστό και σεβαστό το επώνυμό τους στην πόλη μας, άφησαν αντάξιους απογόνους (δεύτερης και τρίτης γενιάς) που συνεχίζουν εδώ και στο εξωτερικό να μας τιμούν πραγματικά, σαν Πειραιώτες.
Μια τέτοια οικογένεια σχημάτισε και ο καθηγητής, δικηγόρος, συγγραφέας και πολιτευτής Ιωάννης Πατσουράκος.
Ο Ιωάννης Β. Πατσουράκος γεννήθηκε στις 28.9.1873 στο Μαυροβούνι Γυθείου όπου υπηρετούσε ο δημοδιδάσκαλος πατέρας του. Ο Βασίλειος Πατσουράκος καταγόταν από τα Κονάκια Λακωνίας. Με τη Χριστίνα Κωνσταντίνου Παπουτζάκι (Παπουτζάκη;) από την Κρήτη απέκτησε αρκετά παιδιά, μεταξύ των οποίων τον Ανδρέα, το Δημήτρη, τον Ιωάννη, τον Ανάργυρο, την Κανέλλα.
Τα πρώτα γράμματα ο Ιωάννης διδάχτηκε στο χωριό του και συνέχισε στο γυμνάσιο, στο Γύθειο. 
Στα 1893 πήρε το πτυχίο φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διορίστηκε σχολάρχης στην Κίττα της Μάνης, ύστερα στο Γύθειο και μετά το γάμο του στην Καρδίτσα. 
Σύντομα έγινε διδάκτωρ φιλολογίας με τη διατριβή του «Πραγματεία περί του αρχαίου Γυθείου» (την εξέδωσε σε βιβλίο στα 1902). Διετέλεσε και έφορος αρχαιοτήτων Γυθείου όπου ανακάλυψε το υδραγωγείο της πόλης.
Παντρεύτηκε την Κανέλλα Λιακάκου, η οποία πέθανε μετά από δυο χρόνια γάμου (1903 - 1905). 
Στα 1906 σε δεύτερο γάμο με τη Ζαφειρία (Φιφή) Σπυρίδωνος Ελευθερίου (από την Ύδρα) έκανε οκτώ παιδία, τέσσερα αγόρια και τέσσερα κορίτσια.
Κάθε παιδί, δίπλα στο χριστιανικό όνομα πήρε κι από ένα αρχαιοελληνικό:
  •  Χριστίνα - Έλλη, παντρεύτηκε το Βασίλη Μούντανο, δικηγόρο κι έκαναν τον Κώστα, αξιωματικό στρατού και τον Πέτρο, νομικό σύμβουλο στη ΔΕΗ.
  • Γαρουφαλίνα - Λήδα, παντρεύτηκε τον συνεπώνυμο κτηματία Κωνσταντίνο Πατσουράκο και έζησε στη Μαδαγασκάρη, γέννησε τρεις κόρες και δυο γιους. 
  • Βασίλειος - Βρασίδας, δικηγόρος, υπήρξε γεν. γραμματέας του Δήμου επί δημαρχίας Γ. Ανδριανόπουλου, έκανε ένα γιο και μια κόρη.
  • Σπυρίδων - Καλλικρατίδας, φαρμακοποιός στα καταστήματα του Ευσταθίου και του Δεδόπουλου, δεν είχε παιδιά.
  • Δημήτριος - Μίνδαρος, υπάλληλος του ΟΛΠ. Παντρεύτηκε τη Νιόβη Ζαχαράκη, με τρεις κόρες.
  • Ανδρέας - Αγησανδρίδας.
  • Σοφία - Αθηνά, δασκάλα, παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Γ. Καπράνο (1905 - 1985), παιδίατρο στο ΙΚΑ και στον Οίκο Ναύτου. Δίδαξε στα σχολεία του Σούλφα (Χατζηκυριάκειο) στη Γιαννοπούλου (Κοκκινιά). Μετά το θάνατο της πρώτης γυναίκας του γιατρού ανέλαβε η ίδια το σχολείο της (έμεινε γνωστό ως της Σοφίας Καπράνου) στη Νίκαια, από το 1947 μέχρι το 1965 που το έκλεισαν. Εκτός από τα δυο παιδιά του συζύγου της, τη Σταματία και το Γιώργο, απέκτησαν τον Αριστοτέλη, πρύτανη διεθνούς δικαίου σήμερα στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, το Δημήτρη (γ. 1950), γνωστό μας δημοσιογράφο, εκδότη του περιοδικού VISION και τον Πλάτωνα, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ.
  • Μαρία (Ρούσα) - Θεανώ, ζει στην Αγγλία. Παντρεύτηκε τον Άγγλο αξιωματικό Χάντλεϋ κι έχουν ένα γιο, τον Ιωάννη.
Στα 1910-11 και τα 1912 ο Ιωάννης Πατσουράκος εκλέχτηκε ανεξάρτητος Βουλευτής Λακωνίας. Τότε εξέδωσε το βιβλίο ηθογραφία «Η Μάνη και οι Μανιάται».
Ήταν σύμφωνα με το Μαρκεζίνη «εκ των δριμυτέρων συνηγόρων της αδιαλλάκτου καθαρευούσης», αναφέροντα δε λεκτικοί διαξιφισμοί στη Βουλή για το γλωσσικό με τον Βενιζέλο στις 28.2 και 8.3.1911. Από το 1914 έγινε τακτικός εταίρος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρίας. Στα 1919 πήρε το πτυχείο της Νομικής.
Έμενε στη Χατζηκυριακού και Φλέσσα, δεξιά.
Υπηρέτησε σαν καθηγητής - γυμνασιάρχης στο Διδασκαλείο Πειραιώς (Ράλλειος Παιδαγωγική Ακαδημία) από το 1911 έως το 1936 ενώ δίδαξε και στο Λύκειο Ο ΠΛΑΤΩΝ του Ζήση Αγραφιώτη, στο Λύκειο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ 
του Σταυριανού, στο Παρθεναγωγείο των Αδελφών Παπακώστα. [Λέγεται ότι τα αγόρια έστειλε στο σχολείο του Αγραφιώτη και τα κορίτσια στου Παπακώστα] 
Φανατικός βασιλικός απομακρύνθηκε σαν φυγόδικος στη Μάνη στα 1916 -1919.
  

Αργότερα ήταν και υποψήφιος της Ένωσης Βασιλοφρόνων στον Πειραιά.
Στα 1921 έβγαλε την εφημερίδα ΠΕΙΡΑΪΚΗ.
Αρθρογραφούσε και στη ΣΦΑΙΡΑ (την είχε ο αδελφός της μητέρας του Ελευθερίου με το Γεωργόπουλο), 
στο ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟ, στο ΘΑΡΡΟΣ, στη ΣΗΜΑΙΑ καθώς και σε άλλες αθηναϊκές.
Στον Πειραιά τύπωσε τα βιβλία «Υποθήκαι» 1925, «Μυστηριώδης Πειρατής» 1927, «Κωνσταντίνος ο Ενδέκατος» 1927, «Σ’ τη θάλασσα σπέρνουν» 1927, «Γραμματικόν και συντακτικόν εγκόλπιον της Ελληνικής γλώσσης» 1931, «Μια ιστορική πτυχή του αρχαίου Πειραιώς» 1932, «Και αμείβει και τιμωρεί» 1933 (στη συλλογή μου έχω τις Υποθήκες και τα τρια τελευταία), «Μύθοι και μυθικαί και ιστορικαί διηγήσεις» 1933, «Η Πατρίς» 1933, «Πόλεμος πατήρ πάντων» και άλλα, αναφέρονται 14 έργα τυπωμένα και 28 χειρόγραφα.
Πέθανε καθώς κλάδευε μια μικρή αμυγδαλιά στο κτήμα του στα Αμπελάκια Σαλαμίνας στις 15.7.1937 (έπασχε από καρκίνο του προστάτη). Εκεί ήταν κι ο γιατρός του, ουρολόγος Παναγιώτης Λεούσης, νυν πρόεδρος του Πειραϊκού Συνδέσμου. Η κηδεία του έγινε στην Αγία Τριάδα.
  
Απόσπασμα πράξεως γεννήσεως - βαπτίσεως του Ανδρέα Πατσουράκου. «Εν Πειραιεί τη 17/10/1970».

Ο γιος του Ανδρέας - Αγησανδρίδας Πατσουράκος (γεν. 11.2.1915) βαπτίστηκε από τα κορίτσια μιας τάξης του Διδασκαλείου. Απόφοιτος όπως όλα τ’ αγόρια από τον «Πλάτωνα», τελείωσε τη Νομική και μπήκε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Κερκύρας.
Με την κήρυξη του πολέμου προωθήθηκαν νύχτα στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Παρά τη συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, κράτησαν το οχυρό της Νυμφαίας, αποχώρησαν συντεταγμένοι και ο ίδιος θεωρήθηκε αγνοούμενος.
Πέρασε στην Τουρκία και έφτασε στη Β. Αφρική όπου πολέμησε στο Ελ Αλαμέϊν.
 


Πήρε το χρυσό αριστείο ανδρείας, τον πολεμικό σταυρό, τον αργυρό σταυρό μετά ξιφών και δύο ακόμη μετάλλια. 
Από το 1946 δικηγορούσε με τον αδελφό του Βασίλη. 
Σαν δικηγόρος παρεφέτης άνοιξε δικό του συμβολαιογραφείο από το 1957 έως το 1979. Το αρχείο 
και το γραφείο του διατηρεί η Βασιλική Ε. Καπράνου Διάκου στην Κολοκοτρώνη 58.
Παντρεύτηκε το 1955 την Ιωάννα Ιακώβου Σίμου. Κουμπάρος, ο εφοπλιστής Τυπάλδος.

 


Δίγλωσσο (ελληνικά κι αγγλικά) ειδικό δελτίο ταυτότητος «εφέδρων υπηρετούντων εις την εθνοφυλακήν» με ημερομηνία 17 Σεπτεμβρίου 1945. 5ο Ελληνικό Τάγμα Φρουρών. Εδώ ο Ανδρέας «κρύβει» τρία χρόνια από την ηλικία του.     


Κατάβαση της ορειβατικής ομάδας από την κορυφή της Πάρνηθας 14-2-1954.
Φυσιολάτρης, διετέλεσε και πρόεδρος του Οδοιπορικού Συλλόγου Πειραιά (επίτιμος πρόεδρος από τις 11.3.1998).
Έγραψε τα βιβλία «Η κατ’ ορόφους ή μέρη αυτών ιδιοκτησία» 1962, «Η οριζόντιος ιδιοκτησία» 1973 και 
«Ο Ηρακλής δεν είναι μύθος» 1986, ολοκληρωμένη μελέτη με βάση τα αντίστοιχα χειρόγραφα του πατέρα του.
Η αρτηριοσκλήρωση τον κατέβαλε πνευματικά από το 1991. Πέθανε ήρεμα στις 20.1.2000 και κηδεύτηκε την επόμενη στον Άγιο Χαράλαμπο. Αναπαύεται στον οικογενειακό τάφο των Πατσουράκων της Ανάστασης...

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Πειραϊκή Πολιτεία, Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου 2000, σελ. 17. 
Μεταφορά εδώ ελάχιστα ξαναδουλεμένη με παλιά στοιχεία, Πέμπτη 30 Αυγούστου 2012.


ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ:
* Ψήφισμα. Ο Σύλλογος των διδασκόντων εις τα δημοσυντήρητα σχολεία (Διδασκαλείον Γυμνάσιον και Πρότυπον) συνελθών εκτάκτως επί τω θλιβερώ ακούσματι του θανάτου του συναδέλφου και διακεκριμένου επιστήμονος Ιωάννου Πατσουράκου επί μακρόν διατελέσαντος καθηγητού εις τα δημοσυντήρητα σχολεία ψηφίζει ομοφώνως όπως 1) ν’ αναρτηθή μεσίστιος η σημαία 2) τα σχολεία ν’ αργήσουν επί τριήμερον 3) να κατατεθή στέφανος επί της σορού 4) να ακολουθήση την εκφοράν 5) να εκφωνηθή επικήδειος 6) να αναρτηθή η εικών του μεταστάντος εις το γραφείον του διδασκαλείου 7) Να δημοσιευθή το παρόν δια των εφημερίδων.
Εν Πειραιεί τη 16 Ιουλίου 1937. 
Η διευθύντρια του Διδασκαλείου Ισμήνη Βογιά (;)-Τζαβάρα. 
Ο Γυμνασιάρχης Θεοδόσιος Φιλιππάτος.
 
* Στις 16 Απριλίου 1962 πραγματοποιήθηκε διάλεξη με θέμα: «Ο Ιωάννης Πατσουράκος, ο πνευματικός μαχητής». Ομιλητής ο Μιχαήλ Γ. Μπακούρης, ιατρός,  αντιπρόεδρος τότε του Πειραϊκού Συνδέσμου.
* Πολύ ενδιαφέρον είναι και το κείμενο της Δρος Δήμητρας Σταθοπούλου - Καπετανάκη «Ιωάννης Β. Πατσουράκος (1873 - 1937)» στο Περιοδικό της Φιλολογικής Στέγης, περίοδος Β΄, τεύχος 19, σελ. 225 - 228.
* Η Σοφία - Αθηνά Καπράνου (1916; - 2012) από άλλη πληροφορία είχε το «Ιδιωτικόν Εκπαιδευτήριον 
Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ» από το 1948 έως το 1967 στην Παλιά Κοκκινιά (Σηστού 33).
* Στην οικία Ανδρέα Πατσουράκου της οδού Επιδαύρου πήγα αρκετές φορές. Θυμάμαι τις κυριακάτικες επισκέψεις μου της 16.11.1997 και 7.6.1998. 
     

Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013

Ένα πειραϊκό προσκοπικό περιοδικό: Ο Ανιχνευτής.


        50 χρόνια από την κυκλοφορία του. [Το έτος 2000]          


                                                                                                  Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
  
Η πρώτη σελίδα του φύλλου της Κυριακής 1 Ιανουαρίου 1950.

Ο προσκοπισμός ιδρύθηκε στα 1899, έτσι αναπτύχθηκε και δραστηριοποιήθηκε στα χρόνια του 20ου αιώνα, συνεχίζει δε πλήρως οργανωμένος να εκπαιδεύει στα ευγενή ιδανικά του τους νέους μέχρι τις μέρες μας. 
Στην Ελλάδα ήλθε στα 1910 από τον Αθανάσιο Λευκαδίτη, καθηγητή φυσικής αγωγής με πρώτα μέλη μαθητές του στο εκπαιδευτήριο Μακρή.
Στα χρόνια γύρω στα 1950, η Τοπική Εφορία του Πειραιά μ’ έφορο τον Ηλία Μπράϊλα, τμηματάρχη τότε του Δήμου Πειραιά, είχε περίπου 17  Συστήματα. Τώρα απέμειναν πολύ λίγα...
Στο ύψος της Ακτής Μουτσοπούλου 52, από την κάτω πλευρά της λεωφόρου, στην προκυμαία του λιμένα Ζέας βρίσκονται τα γραφεία - εντευκτήρια του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων - 9ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Πειραιά, το ΣΕΠ - Περιφέρεια Σαρωνικού, το ΣΕΠ - 9ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων - Αγέλη Λυκοπούλων, στη σειρά 
ο Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. και μετά τα σκαλιά ο Όμιλος Ερασιτεχνών Αλιέων και Ναυτικών Αθλημάτων Πειραιώς, 
έτος ιδρύσεως 1937.
  
Τα εντευκτήρια των προσκόπων στο Πασαλιμάνι όπως τα είδα το Μάιο του 2000.
 
Οι ονομαζόμενοι «νεώσοικοι» άρχισαν να κατασκευάζονται στη δεκαετία του ’30, έμειναν όμως ημιτελείς μέχρι την αποπεράτωσή τους από τους Γερμανούς για να εγκαταστήσουν μια ναυτική τους υπηρεσία.
Μετά την απελευθέρωση μετατράπηκαν σε κοιτώνες και γραφεία τμήματος του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Στα 1947 - 48 το Ναυτικό παραχώρησε μια πλευρά του κτίσματος για τη στέγαση της λέσχης του 13ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Πειραιώς χάρη στις ενέργειες του τότε αρχηγού του (μακαρίτη πλέον) 
Παναγιώτη Καραβτζέλη που ήταν ναύτης και του Νότη Δρίτσα, τότε υπαξιωματικού του Ναυτικού.
Με την αποχώρηση του Ναυτικού (αρχές του 1950) ο χώρος αποδόθηκε στον Ολυμπιακό και στους προσκόπους.

Το κτήριο του Βρυώνη με το ρολόι πριν την κατεδάφισή του. Από το αρχείο του Ιάκ. Γ. Βαγιάκη (Φωτ. Θ. Αδαμάκος).
Το 13ο Σ.Ν.Π. ιδρύθηκε στα 1945. Η έδρα του ήταν πρώτα στο κτήριο του ρολογιού του Βρυώνη, στο χώρο της σημερινής πολυκατοικίας της Ηρώων Πολυτεχνείου 102 (το ρολόι έδειχνε μόνιμα τη νυχτερινή ώρα 01.20 γιατί χάλασε σε μια έκρηξη στον βομβαρδισμό της 6.4.1941 από τα γερμανικά στούκας).
Κατά καιρούς είχαν γίνει πολλές προσπάθειες για την έκδοση ενός αντιπροσωπευτικού προσκοπικού εντύπου, «αλλά πάντα είχαν αποτύχει μετά την εκτύπωσιν ενός ή το πολύ, δύο φύλλων, διότι προσέκρουον πάντα στον ίδιο βασικό παράγοντα. Κι αυτός ήτο η έλλειψις ενός μέσου δια του οποίου θα εξετύπωναν τα φύλλα των εις αρκετήν ποσότητα και συγχρόνως εις τιμήν σχετικώς χαμηλήν».
Τότε ρίχτηκε η ιδέα της κατασκευής ενός απλού πολύγραφου από τον οδηγό - όντα φοιτητή - Ιάκωβο (Βάκη) Βαγιάκη. 
Αν και το ταμείο του Ομίλου είχε μόνο 25.000 δραχμές 
(25 δραχμές του Μαρκεζίνη!), συνέβαλαν αρκετοί για την αγορά των εξαρτημάτων του.
Ο ίδιος ο Ιάκωβος Βαγιάκης, καθηγητής μαθηματικών, επίτιμος γυμνασιάρχης, φιλοτελιστής με σοβαρές διακρίσεις σε εκθέσεις γραμματοσήμων και φιλοτελικός αρθρογράφος θυμάται 50 χρόνια μετά..

- Κατά τα έτη 1948 - 9.7.1950 ήμουν οδηγός και κατόπιν υπαρχηγός της ομάδος Ανιχνευτών του 13ου Σ.Ν.Π. που στα 1951 μετονομάστηκε σε 1ο Σ.Ν.Π. Αυτό έγινε μετά την αναδιοργάνωση της Τοπικής Εφορίας Πειραιώς λόγω του περιορισμού των Συστημάτων από 17 (νομίζω) σε λιγότερα.
Ήδη από το 1949 συζητούσαμε την έκδοση περιοδικού και σκαλώναμε πάντα στο οικονομικό. Τότε θυμήθηκα ότι στο Saint Paul ο Frère Pierre, που ήταν δάσκαλός μου, τύπωνε τις προσκλήσεις των εσωτερικών εορτών σε ένα μικρό φορητό πολύγραφο γαλλικής προέλευσης.
Ζήτησα και τον αντέγραψα. Έτσι άρχισε η περιπέτεια συναρμολόγησής του. Με κοινή προσπάθεια των δύο ομίλων της ομάδας Ανιχνευτών (Λεωνίδας - Κανάρης) τα καταφέραμε.  Όλοι βοήθησαν.
Άλλος έφτιαξε το ξύλινο μέρος, άλλος έφερε ένα χοντρό κρύσταλλο (σαν βάση εκτύπωσης), άλλος την οργαντίνα που χρειαζόταν (το τελάρο είχε οργαντίνα μπομπονιέρας για ν’ ακουμπά η μεμβράνη) κι άλλος ανέλαβε το δυσκολότερο που ήταν ο κύλινδρος μελανώματος (λαστιχένιος σωλήνας που περιέβαλε έναν μεταλλικό) με τη χειρολαβή. 
Αυτός μάλλον φτιάχτηκε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνος από συγγενή Ανιχνευτού.
Άρχισε λοιπόν η εκτύπωση που ολοκληρώθηκε στις 7.1.1950 με την κυκλοφορία του πρώτου τεύχους του περιοδικού Ο ΑΝΙΧΝΕΥΤΗΣ.
Τυπώθηκαν έτσι τα τεύχη 1ο (Κυριακή 1 Ιανουαρίου) - 2ο (Φεβρουάριος) - 3ο (Μάρτιος) - 4ο (Απρίλιος) 
- 5ο (Μάιος) - 6ο και 7ο (Ιούνιος - Ιούλιος) με τιμή, 1.000 δραχμές.
Το διπλό τεύχος στάλθηκε στον κ. Βαγιάκη στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Κερκύρας όπου υπηρετούσε: υπεύθυνοι σύνταξης των τευχών 1 - 5 ήταν ο Βάκης Βαγιάκης και ο Πάνος Ρούσσης. Στο 6ο - 7ο Ρούσσης και 
ο Λυκούργος Βαγιάκης.
Αυτό υπήρξε και το τελευταίο της πρώτης περιόδου αφού «οι περισσότεροι από τους Ανιχνευτές της μικρής μας ομάδος, έφυγαν για μεγαλύτερα κυνήγια. Στρατιώτες μερικοί, υπάλληλοι, σπουδαστές, ναυτικοί άλλοι, βαθμοφόροι 
σ’ άλλες ομάδες οι υπόλοιποι, άφησαν τον ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ, μυθικό λες Φοίνικα, να περιμένει στη στάχτη του, ένα νέο Ξεκίνημα».

Η πρώτη σελίδα του φύλλου Ιανουαρίου 1952.

Η Β΄ περίοδος είχε τα φύλλα 1 (Ιανουάριος 1952) 2 και 3 (Απρίλιος 1952) και ήταν έκδοση του Ομίλου Ανιχνευτών «Κανάρης» του 1ου Σ.Ν. Πειραιώς.
Κιτρινισμένα αντίτυπα του ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ βρίσκονται ακόμη στη συλλογή του Ι. Βαγιάκη. Δεμένα με συρραπτικό, το τεύχος 1 έχει τέσσερις σελίδες, το 2 οκτώ, το 3 οκτώ, το 4 δώδεκα με το εξώφυλλο, το 5 οκτώ, το 6 - 7 οκτώ. Το 1ο της Β΄ φάσης έχει τέσσερις σελίδες και το 2ο - 3ο έξι σελίδες.
Το λογότυπο (σε ξύλινη σφραγίδα) του 3ου, 4ου και 6ου - 7ου τεύχους ήταν τυπωμένο με έγχρωμο (ροζέ) μελάνι..
Συντελεστές της πρώτης έκδοσης του περιοδικού ήταν επίσης ο Λυκούργος Βαγιάκης, αδελφός του Ιάκωβου που με το ψευδώνυμο «Πριψ - Προυξ - Πρατς» έφτιαχνε τα σταυρόλεξα, έκανε τη σελιδοποίηση κι έγραφε τις μεμβράνες, ο Παναγιώτης Ανακέφαλος, που σαν «Γεράκι» δημιούργησε το λογότυπο κι όλα τα σκίτσα, ο Φίλιππος (Φίλης) Τρουποσκιάδης (ψευδ. «Ρεγιομουντάνος»), ο Νίκος Δεσποτίδης, ο Γιώργος Γαλέος, ακέλας της 13ης Αγέλης, ο Βασίλης Σκυλακάκης, ο Μανώλης Σκανδαλάκης, ο Νίκος Τουρουτζιάδης, ο Νίκος και ο Μανώλης Στάμος, ο Κώστας Καψοκαβάδης, ο Χρήστος Λιδωρικιώτης, ο Γιώργος Κατσάρης..
Αρχηγός του Συστήματος ήταν ο Παναγιώτης Καραβτζέλης (ψευδ. «Βάτραχος») και μετά ο Βασίλης Δούμουρας. Τώρα το 1ο Σ.Ν. Πειραιά έχει την ονομασία 9ο, από τη συννένωσή του - όπως λέγεται - με το 8ο που ήταν στον Προφήτη Ηλία.        
Αν βρισκόταν κάπου καταχωνιασμένος ο πρωτόγονος αυτός πολύγραφος, θα άξιζε πραγματικά να μπει στο Προσκοπικό Μουσείο. Θα έχει όμως πεταχτεί σαν άχρηστος όπως τόσα άλλα τεκμήρια του κόπου των ανθρώπων...

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Πειραϊκή Πολιτεία, Πέμπτη 11 Μαΐου 2000, σελ. 17. 
Μεταφορά εδώ, Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2012.


ΠΡΩΤΗ ΚΡΙΣΗ:  
Καταπληκτικό άρθρο το διάβασα. Αν και ο τοπικός έφορος Πειραιά έχει διαφορετική αντίληψη περί 1ου και 9ου συστήματος δηλαδή θεωρεί ότι το σημερινό 1ο είναι ο φυσικό απόγονος του παλιού 1ου αλλά στο άρθρο φαίνεται ότι το σημερινό 9ο είναι ο απόγονος του παλιού 1ου. Για εμάς μπορεί να μην φαίνεται σημαντικό αλλά για τους ενεργούς προσκόπους είναι. Οι πληροφορίες που δίνει για ορισμένα ονόματα είναι άγνωστα. Δεν το ήξερα ότι και ο Βαγιάκης ανήκε στους Προσκόπους.
    [Ηλεκτρονικό μήνυμα στις 4 Ιανουαρίου 2013 10:22 π.μ., από τον χρήστη PIREORAMA STEFANOS]. 

Αναρτήθηκε στο ΠΕΙΡΑΙΟΡΑΜΑ στις 5 Ιανουαρίου 2013, ώρα 02.17 π.μ. με τίτλο:  
Οι προσκοπικοί Νεώσοικοι στο Πασαλιμάνι και ο «Ανιχνευτής».


Υ.Γ.  24.10.2013. Περπατώντας την Κολοκοτρώνη προς τα γραφεία της ΦΩΝΗΣ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΤΩΝ με το Στέφανο συζητούσαμε για το Βαγιάκη και τον ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ. Τότε παρενέβη ένας περαστικός και μας συστήθηκε. Παλαιός πρόσκοπος, στα 1954 ήξερε καλά το θέμα και.. μας περιέγραψε ακριβώς τον μηχανισμό που έβγαζε τα αντίτυπα. Λέει ότι υπάρχει! Μένει Βάτικα Λακωνίας, 75 ετών και ονομάζεται Μανώλης Αναστασάκης. Ανταλλάξαμε αριθμούς τηλεφώνων, αναμένοντας ίσως στο μέλλον νεότερες πληροφορίες για να μάθουμε αν κυκλοφόρησαν σε επόμενη περίοδο κι άλλα φύλλα.