Ένα ξεχασμένο κείμενο για την Βρεφική Στέγη Πειραιώς και άλλες πληροφορίες.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Το πόσες πολύτιμες πληροφορίες μπορούμε να εκμαιεύσουμε από τις εφημερίδες, είναι αναντίρρητο γεγονός. Αυτό οφείλεται στο ότι οι συνεργάτες του κάθε εντύπου, ανάλογα με τον χαρακτήρα και τον τρόπο γραφής, σε εποχές που δεν υπήρχε η σύγχρονη τεχνολογία, έτρεχαν οι ίδιοι στην πηγή της είδησης και είτε μέσω συνεντεύξεων, παρατηρήσεων, δελτίων τύπου, προσκλήσεων, διαφημιστικών, καταλόγων, προγραμμάτων, βιβλίων, φωτογραφιών σχημάτιζαν το κείμενό τους, το διόρθωναν και το παρέδιδαν στο τυπογραφείο. Έτσι τα έργα τους ήταν πρωτότυπα, η σχεδόν πρωτότυπα, όχι αντίγραφα και πολυδιαβασμένα.
Η εφημερίδα ήταν το κύριο μέσο ενημέρωσης, τα πάντα μπορούσαν να καταγραφούν, από αγγελίες έως το τι πρόβαλαν οι κινηματογράφοι. Οι βασικές στήλες περιείχαν τα εγχώρια ή διεθνή πολιτικά νέα, ακολουθούσαν τα κοινωνικά, αστυνομικά, πολιτιστικά, ναυτιλιακά, αθλητικά σημειώματα και σαν συμπλήρωμα βρίσκαμε δευτερεύοντα θέματα ψυχαγωγίας, γενικού ενδιαφέροντος, ιστορίας, επιφυλλίδες, μυθιστορήματα σε συνέχειες και ό,τι άλλο. Ας εξαιρέσουμε τις κρατικές δημοτικές και ιδιωτικές καταχωρήσεις, τους ισολογισμούς και τις προκηρύξεις. Όλα αυτά εξακολουθούν να ισχύουν σε ενισχυμένο βαθμό ως και στις ημέρες μας. Τότε όμως δίναμε περισσότερη προσοχή, δεν μας αποσπούσε την σκέψη η τηλεόραση ο υπολογιστής το λάπτοπ και το κινητό.
Οι περισσότεροι αττικογράφοι, αθηναιογράφοι και πειραιογράφοι των καιρών μας στήριξαν ή συντάσσουν ακόμα τα άρθρα τους ακριβώς μέσα από τις παλιές εφημερίδες - που τότε διάβαζαν στις δημοτικές βιβλιοθήκες, στην Εθνική βιβλιοθήκη, τώρα στο διαδίκτυο καθισμένοι άνετοι στο σπίτι τους. Σεβόμενοι την αρχική πηγή, χρέος μας είναι να αναφέρουμε το όνομα του δημοσιογράφου και της εφημερίδας από όπου αντλούμε το γεγονός το οποίο μας κεντρίζει να μεταφέρουμε.
Για την Βρεφική Στέγη του Δήμου Πειραιώς που ιδρύθηκε μέσα στην κατοχή και συνέχισε στα επόμενα χρόνια της ανάγκης, της φτώχειας, των ασθενειών μέχρι την εποχή που οι όροι ζωής καλυτέρευσαν και ανέλαβαν την φροντίδα των νεογνών, βρεφών και μικρών παιδιών περισσότερο υπεύθυνοι φορείς, δεν υπάρχει ενιαία καταγραφή. Θα προσπαθήσω με το παρόν να δώσω το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα.

Η ΑΥΓΗ. Καθημερινή δημοκρατική εφημερίδα του λαού. Διευθυντής Μανώλης Γλέζος. Γραφεία: Ομήρου 2 (Γωνία Ομήρου και Σταδίου) Β΄ όροφος. Παρασκευή 7 Μαρτίου 1958. Σελίδα 4.
Υπογράφει η ΕΛ. ΝΙΚΑ.
Η «ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ» ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ
Η ΒΡΕΦΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Άλλοτε και τώρα. Η μόνη έλλειψις το παμπάλαιο κτίριο. Η δωρεά Πλαΐτη και τα σχέδια του δήμου για ανέγερσιν νέου βρεφοκομείου.
Σ’ ένα παμπάλαιο διώροφο σπίτι Φρεαττύδος, στον επάνω όροφο, στεγάζει ο Δήμος Πειραιώς 22 χρόνια τώρα, το Βρεφοκομείο του. Αρκετές φορές, στο παρελθόν, απησχόλησε το ίδρυμα αυτό τόσο την κοινή γνώμη, όσο και την Δικαιοσύνη.
Όσοι ξέρουν από κοντά τη «ζωή» της Βρεφικής Στέγης Πειραιώς με φρίκη περιγράφουν τις τραγικές συνθήκες κάτω από τις οποίες πέθαιναν τα απροστάτευτα νήπια εκεί μέσα κατά την Κατοχή. Κι’ ακόμα γίνεται λόγος για την κατάστασιν που επικρατούσε στο ίδρυμα πριν το 1953 γεγονός που επιβεβαιώνεται αν ρίξη κανείς μια ματιά στα βιβλία του και συγκρίνη την τότε νοσηρότητα και τους θανάτους με την σημερινή κατάστασιν.
Πραγματικά, θα μπορούσε να πη κανείς ότι σήμερα σε σχέσιν με άλλοτε, το ίδρυμα διανύει την «χρυσή εποχή» του, αν δεν είχε να παρατηρήση αρκετές ελλείψεις, από τις οποίες βασική θα πρέπει να θεωρηθή η εντελώς ακατάλληλη στέγη, που παρεμποδίζει την πλήρη εκτέλεσιν του προορισμού του.
Ωστόσο, το πραγματικό ενδιαφέρον των δημοτικών αρχόντων και προσωπικά του κ. Σαπουνάκη έδωσε κιόλας τους καρπούς του και η Βρεφική Στέγη έπαυσε πια να είναι προθάλαμος για το νεκροταφείο…
Επισκεφθήκαμε την Βρεφική Στέγη και εκείνο που μας έκανε εντύπωσιν ήταν η εξαιρετική όψις των παιδιών και η καθαριότητα. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί δείχνει πόσες ασταμάτητες φροντίδες καταβάλλονται, αν ληφθή υπ’ όψιν ότι πρόκειται για ένα παμπάλαιο, ερειπωμένο οίκημα. Ο ήλιος σχεδόν δεν το βλέπει, η διαρρύθμισίς του είναι εντελώς ασυγχρόνιστη και ο χώρος του τόσο περιορισμένος, ώστε να μη μπορή να αναπτυχθή η δύναμις του ιδρύματος πάνω από τα 25 κρεβάτια, αν, βέβαια, θελήσουν να τηρήσουν τους επιβαλλομένους επιστημονικούς όρους. Κι’ όμως για ένα τέτοιο οίκημα πληρώνει ο Δήμος 52.000 δρχ. ενοίκιο τον χρόνο!
«Τα παιδιά, μας ετόνισε ο διευθυντής και παιδίατρος κ. Λαμπρινάκος, στερούνται απολύτως των στοιχειωδών όρων για την υγιεινή και πνευματική τους ανάπτυξιν. Φτάνει να σας αναφέρω ότι πριν τέσσερα χρόνια δεν μιλούσαν καθόλου. Θα αναρωτηθήτε ίσως τι σχέσιν έχει αυτό με το ακατάλληλο οίκημα. Βεβαίως υπήρξαν πολλοί άλλοι κύριοι παράγοντες, που επέδρασαν στην τότε κατάστασιν, υπό την οποίαν παρέλαβα το ίδρυμα. Μολαταύτα όταν δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι χώροι, αίθουσες, κήποι κλπ. για να παίξουν και να ανανεώσουν τις εντυπώσεις των τα νήπια, τι περιμένετε; Σήμερα μπορούμε υπερηφάνως να πούμε ότι μόνον τέσσερα από τα παιδιά μας δείχνουν κάποια σημεία καθυστερήσεως. Αλλά, μήπως μπορεί να εννοηθή σύγχρονο ίδρυμα χωρίς επιστημονικά όργανα, εργαστήρια, εσωτερικό ιατρείο κλπ;»
Όταν ξέρει κανείς τα οικονομικά χάλια της αυτοδιοικήσεως, δεν μπορεί παρά να αισθάνεται ικανοποίησιν έστω και με την καλήν όψιν όλων των παιδιών. Ο Δήμος Πειραιώς κάνει ό,τι μπορεί. Κι’ αυτό περιορίζεται στην καλή τροφή και στο καλό ντύσιμο των παιδιών. Ούτε το ανάλογο βοηθητικό προσωπικό δεν είναι σε θέσιν να εξασφαλίση κι’ έτσι αντί μια βρεφοκόμος να αναλογή σε πέντε νήπια, έχει να φροντίζη 10 – 12. Εξ άλλου, το ενδιαφέρον του εκδηλώνεται συστηματικά και επίμονα στον τομέα της υιοθεσίας. Δεν φεύγει παιδί από την Βρεφική Στέγη, αν δεν σιγουρευτούν ότι οι θετοί γονείς συγκεντρώνουν όλες τις προϋποθέσεις. Ας σημειωθή ότι το Δημοτικό Συμβούλιο από καιρό έχει απαγορεύσει τις υιοθεσίες από Αμερικανούς ή άλλους ξένους.
Μολαταύτα, δικαιολογημένα αναρωτιέται κανείς τι είναι δυνατόν να προσφέρη το ίδρυμα αυτό με τα 25 κρεβατάκια στην εργατούπολιν του Πειραιώς και τους τριγύρω φτωχοδήμους. Και τι γίνονται τόσα και τόσα παιδάκια, που η φτώχεια, οι τραγικές συνθήκες διαβιώσεως, οι αρρώστιες των γονέων, τα εξομοιώνουν με τα έκθετα και τα εξώγαμα; Τι θα απογίνη π.χ. που γεννήθηκε από φυματικούς γονιούς ή ένα άλλο που κάτω από έκτακτες οικογενειακές συνθήκες, βρέθηκε στο δρόμο; Ο αυστηρός κανονισμός της Βρεφικής Στέγης δεν επιτρέπει να εισαχθή στο ίδρυμα, αλλά και ο χώρος δεν το επιτρέπει. Είναι δε γνωστό πόσο σπανίζουν στον τόπο μας άλλα ανάλογα ιδρύματα για την περίθαλψιν αυτών των παιδιών.
Ο δήμαρχος κ. Σαπουνάκης έχει σχέδια πολλά και ενδιαφέροντα και ονειρεύεται να φτιάξει ένα τέτοιο ίδρυμα. Υπάρχει μια δωρεά προς τη Βρεφική Στέγη, την οποία άφησε το 1906 με τη διαθήκη του κάποιος Πλαΐτης. Ο Δήμος είχε εμπλακή σε δικαστικό αγώνα και μόλις προ 4μήνου, ύστερα από 52 χρόνια (!), κατάφερε να έχη την οριστική απόφασιν που είναι υπέρ αυτού. Σκοπεύει, λοιπόν, ο κ. δήμαρχος να εκποιήση το κτήμα αυτό - ένα σπίτι στο κέντρο της πόλεως - και αφού συμπληρώση ο Δήμος το απαιτούμενο ποσόν να κτισθούν καινούργια Βρεφική Στέγη, Παιδικός Σταθμός και Παιδική Χαρά σ’ ένα οικόπεδο του Δήμου, εκτάσεως 10 στρεμμάτων, στους Αγίους Αναργύρους.
Υπάρχει, όμως, ένα ακόμη εμπόδιο.
Γι’ αυτό ο Δήμος είναι αναγκασμένος να αναστέλλη την εφαρμογή των σχεδίων του. Στο οικόπεδο των Αγίων Αναργύρων είναι εγκατεστημένοι πρόσφυγες παραγκούχοι.
Μόνο όταν το κράτος τους στεγάση σε πολυκατοικίες, μόνο τότε θα είναι ελεύθερος ο χώρος και μόνο τότε θα πραγματοποιηθούν και τα σχέδια, που με τόσο πάθος μάς εξέθεσε ο κ. Σαπουνάκης.

Για την Ελένη Νίκα διαβάζουμε στο διαδίκτυο:
-Η Ελένη Νίκα-Μανωλιτσάκη είναι δημοσιογράφος. Εργάστηκε τριάντα χρόνια σε αθηναϊκές εφημερίδες, τα περισσότερα στην «Αυγή», που στάθηκε η αρχή και το τέρμα της επαγγελματικής της σταδιοδρομίας. Τα πρώτα χρόνια υπέγραφε τη δουλειά της με το πατρικό της όνομα Ελένη Σπηλιοπούλου. Γεννήθηκε στο Αίγιο, όπου έζησε ως τα δεκατρία της χρόνια. Φοίτησε στην Ανωτάτη Γεωπονική, αλλά τελικά αφοσιώθηκε στη δημοσιογραφία. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και λογοτέχνη Άγγελο Νίκα και έχουν έναν γιο. Συνεργάστηκε στη συγγραφή αρκετών βιβλίων και το 1995 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ανατολικός» η συλλογή διηγημάτων της Της άλλης μέρας. Το 1999 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Φιλίστωρ» το μυθιστόρημά της Η πάνινη κούκλα και το 2003 η ποιητική συλλογή Το μπλε της ψυχής.

-Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ ανακοινώνει με θλίψη την απώλεια της δημοσιογράφου Ελένης Μανωλιτσάκη – Νίκα, η οποία απεβίωσε χθες [3.2.2015] σε ηλικία 88 ετών.
Η Ελένη Μανωλιτσάκη – Νίκα γεννήθηκε στο Αίγιο το 1927. Σε ηλικία 13 ετών μετέβη στην Αθήνα, όπου τελείωσε τις γυμνασιακές της σπουδές. Φοίτησε στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή, αλλά από νωρίς την κέρδισε η δημοσιογραφία.
Το 1946, σε ηλικία 19 μόλις ετών, άρχισε να εργάζεται στην εφημερίδα «Δημοκρατικός Τύπος» και από το 1952 στην εφημερίδα «Αυγή», ως συντάκτρια ελεύθερου ρεπορτάζ. Το 1963 εργάστηκε στην εφημ. «Ελεύθερος Τύπος» και το 1964 στην εφημερίδα «Δημοκρατική Αλλαγή». Μετά την περίοδο της Χούντας επαναπροσλήφθηκε στην εφημερίδα «Αυγή», όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος της επαγγελματικής της σταδιοδρομίας και τη συνταξιοδότησή της. Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως διαπιστευμένη στο Υπουργείο Εσωτερικών, υπεύθυνη για την παρακολούθηση των εκλογικών αποτελεσμάτων, ενώ υπήρξε η πρώτη γυναίκα δημοσιογράφος διαπιστευμένη στη Βουλή των Ελλήνων.
Μετά τη συνταξιοδότησή της, ασχολήθηκε με τη συγγραφή βιβλίων, ζώντας τους μισούς περίπου μήνες του χρόνου, στο Πήλιο. Το 1995 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων της «Της άλλης μέρας». Το 1999 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της «Η πάνινη κούκλα», το 2003 η ποιητική συλλογή «Το μπλε της ψυχής» και το 2006 το μυθιστόρημα «Μία Σαρακατσάνα και δύο Αθηναίες».
Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και λογοτέχνη Άγγελο Νίκα και απέκτησαν έναν γιό.
Υπήρξε μία δυναμική για την εποχή της δημοσιογράφος, με ευρύτητα πνεύματος, πιστή στα ιδανικά που υπηρετούσε, διακριτική και σεμνή, με πολλά ενδιαφέροντα, ευαισθησίες και ενασχολήσεις.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ συλλυπείται την οικογένεια και τους οικείους της και αποχαιρετά μία εκλεκτή συνάδελφο.
Η κηδεία της Ελένης Μανωλιτσάκη-Νίκα θα γίνει σήμερα Τετάρτη, 4 Φεβρουαρίου 2015, στις 3.15 μ.μ., από τον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου στο Νεκροταφείο Ζωγράφου.

Την εποχή που γράφτηκαν όλα αυτά, δήμαρχος Πειραιώς ήταν ο Δημήτρης Σαπουνάκης (1895-7.11.1965), αριστερών πεποιθήσεων (Ε.Π.Ε.Κ. - Ε.Δ.Α.) που συνέπλεαν με την γραμμή της εφημερίδας Η ΑΥΓΗ. Η θητεία του από 23.3.1955 έως 7.6.1959 διακόπηκε δυο φορές για πολιτικούς λόγους.

Εδώ θα επαναλάβω μια παράγραφο (σελίδα 102) από το βιβλίο «Κατάλογος Κοινωφελών Ιδρυμάτων Πειραιώς 1951. Εκδίδεται υπό της Κονγκρεγκασιοναλιστικής Επιτροπής Χριστιανικής Διακονίας». Από εκεί μετέφερα τις καταγεγραμμένες πειραϊκές κοινωφελείς υπηρεσίες στο άρθρο του blog μου, Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2018:
-ΒΡΕΦΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΔΗΜΟΥ ΠΕΡΑΙΩΣ
Ιωνιδών 43, Πειραιάς. Τηλ. 45-166.
Διευθυντής: Μιχαήλ Μαντούβαλος.
Η στέγη είναι προσωρινό δημοτικό ίδρυμα από το 1942 με σκοπό την περίθαλψη των εκθέτων και εξωγάμων βρεφών. Η διαμονή είναι πενταετής και προσφέρει στέγη, τροφή, ένδυση και ιατρική φροντίδα. Μετά την πενταετία τα έκθετα στέλνονται στα ορφανοτροφεία. Δέχεται παιδιά από όλη την Ελλάδα, με δύναμη 20 βρεφών. Τα τροφεία είναι δωρεάν.

Πιο πίσω χρονολογικά, όταν είχε διορισθεί δήμαρχος Πειραιώς ο δικηγόρος Γεώργιος Β. Χαραλαμπόπουλος (1882-1972), περίπου από 13.6.1946 έως 18.8.1950, εντοπίζω στα «Πεπραγμένα Δήμου Πειραιώς» Δημαρχιακή περίοδος Μάϊος 1946 - Δεκέμβριος 1949, Πειραιεύς 1949 μια σημαντική αναφορά με τίτλο Η ΚΑΤΑΣΥΚΟΦΑΝΤΗΘΕΙΣΑ ΒΡΕΦΙΚΗ ΣΤΕΓΗ (σελ. 31-33).
Εισαγωγικά, η κυβέρνηση Θεμιστοκλή Σοφούλη είχε λήξει με τον θάνατο του αρχηγού της από καρδιακή προσβολή στις 24.6.1949, την διαδέχτηκε εκείνη του Αλέξανδρου Διομήδη (Ιούνιος 1949 - Ιανουάριος 1950). Μαινόταν ο εμφύλιος, οι μάχες και οι αριστεροί, αντάρτες, πολιτικοί, λαός διώκονταν από παντού. Τα εθνικόφρονα σώματα είχαν την εξουσία και σε κάθε ευκαιρία με άρθρα, ομιλίες, κινήσεις επιτίθονταν λεκτικά και με πράξεις στις «ορδές των ξενόδουλων». Έτσι ποτισμένο με «μίσος προς τους κομμουνιστές» είχε γραφτεί και το παρακάτω κείμενο:
"Η Βρεφική Στέγη ιδρύθη το 1942. Κατά τον υπό του Δημοτικού Συμβουλίου ψηφισθέντα οργανισμόν της είναι προσωρινή Δημοτική Υπηρεσία, σκοπούσα την περίθαλψιν των εκθέτων και απόρων παίδων. Εις την πραγματικότητα υπήρξεν δημιούργημα ανάγκης, όπως, εις μίαν εποχήν, καθ’ ην λόγω του υποσιτισμού ηπειλείτο αυτή η ύπαρξις της Ελληνικής Φυλής, συμβάλλη και ο Δήμος εις την περίθαλψιν απόρων και εγκαταλελειμένων παιδιών, άτινα άλλως ήσαν καταδικασμένα εις βέβαιον θάνατον. Παραλλήλως η υπηρεσία αύτη εδέχετο και τα υπό της Αστυνομίας περισυλλεγόμενα έκθετα. Η Βρεφική Στέγη δεν αποτελεί Βρεφοκομείον. Και βεβαίως είναι μια ασυγχώρητος έλλειψις δια την πόλιν μας η μη ύπαρξις τοιούτου Ιδρύματος, αφού και σχετική δωρεά υφίσταται, η του μακαρίτου Πλαΐτη. Ή έλλειψις όμως αύτη δεν δύναται να βαρύνη τους μετακατοχικούς Δημάρχους, οι οποίοι με περιωρισμένα οικονομικά μέσα είχον ν’ αντιμετωπίσουν εις μιαν κατεστραμμένην πόλιν, απείρους και πλέον επειγούσας ανάγκας.
Η παρούσα Δημοτική Αρχή κατέβαλλε πάσαν προσπάθειαν δια την καλλιτέραν οργάνωσιν και λειτουργίαν της Στέγης. Υφίσταντο όμως δια την ανάδειξίν της εις πρώτυπον Ίδρυμα, ανυπέρβλητα εμπόδια. Πρώτον το ακατάλληλον του οικήματος και η αδυναμία εξευρέσεως ετέρου καταλλήλου, δεύτερον η εν αυτή συμβίωσις παιδιών όλως διαφόρου ηλικίας και η σχεδόν απόλυτος αδυναμία παρά τας καταβληθείσας προσπαθείας τοποθετήσεως των εξ αυτών μεγαλυτέρων εις Κρατικά ή έτερα Ορφανοτροφεία και τελευταίον τα περιωρισμένα οικονομικά του Δήμου και αι έναντι αυτών τεράστιαι ανάγκαι της πόλεως. Παρά ταύτα, παν ό,τι ήτο δυνατόν να γίνη δια την βελτίωσιν της λειτουργίας της Στέγης εγένετο και κλίναι ηγοράσθησαν και στρώματα και σινδόναι δια τους τροφίμους και το διαιτολόγιον αυτών αισθητώς εβελτιώθη. Αλλ’ αντί αναγνωρίσεως των καταβληθεισών προσπαθειών, η Δημοτική Αρχή εγένετο ο στόχος μιας ασυνήθους εις βιαιότητα επιθέσεως δια του τύπου.
Αφορμήν προς τούτο έδωσεν επιστολή προς ημερησίαν Εφημερίδα Επιτροπής Κυριών, η οποία επεσκέφθη την Στέγην και διεπίστωσε τρομερά πράγματα.
Και με την απολύτως δεδικαιολογημένην ευθιξίαν του Τύπου και της Κοινής Γνώμης εις ό,τι αφορά το παιδί, το οποίον αποτελεί το μέλλον της Φυλής, το ζήτημα της Στέγης εγένετο το ζήτημα της ημέρας. Το θέμα ήλθεν εις το Δημοτικόν Συμβούλιον, ένθα μακρά και εξονυχιστική συζήτησις απέδειξεν α) ότι ουδεμία Επιτροπή είχεν ποτέ επισκεφθή την Στέγην β) ότι αι δημοσιευθείσαι στατιστικαί θανάτου και αυταί εξογκούμεναι αφεώρουν τα έκθετα, άτινα είτε προσήγοντο υπό της Αστυνομίας ημιθανή, είτε πάσχοντα εκ βαρυτάτων νοσημάτων και δη συφίλιδος, ώστε να καθίσταται παρ’ όλας τας επιστημονικάς προσπαθείας αδύνατος η εν τη ζωή διατήρησίς των, γ) ουδείς λόγος εγένετο δια τα εν τω Ιδρύματι διαιτώμενα παιδιά μεταξύ των οποίων κατά το διάστημα της παρούσης Δημοτικής Αρχής ουδεμία εσημειώθη απώλεια.
Την μακράν εν τω Δημοτικώ Συμβουλίω συζήτησιν ετερμάτισεν ο σύμβουλος κ. Σαουνάτσος με την χαρακτηριστικήν φράσιν «Κρίνω σκόπιμον μετά τα λεχθέντα εδώ να γίνη μια ανακοίνωσις ότι όλα όσα εγράφησαν ήσαν συκοφαντίαι με αριθμούς αναληθείς και διαστρεβλώσεις της πραγματικότητος» ".
Και συνεχίζει με τις γνωστές κατηγορίες προς τους αριστερούς, ότι «από τους εχθρούς του Έθνους» διεξάγεται από μακρού μια επίθεση σε όλα τα ιδρύματα της Ελλάδος που ασχολούνται με το παιδί. Έτσι πιστεύει ο διεθνής κομμουνισμός ότι θα κατορθώσει να αντιδράσει εναντίον της ολοένα και περισσότερο ογκούμενης αγανάκτησης της παγκόσμιας κοινής γνώμης για την απαγωγή των ελληνοπαίδων. Στις εκπομπές της Μόσχας και των δορυφόρων της τονίζεται η τεράστια νοσηρότητα και θνησιμότητα των παιδιών στην Ελλάδα «κάτω από το μοναρχοφασιστικό καθεστώς». Στις 10 Φεβρουαρίου 1949 ο ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας αποκαλούσε «τας θαυμασίας Βασιλικάς Σχολάς της Λέρου» Στρατόπεδο Συγκεντρώσεως…
"Παρατίθεται κατωτέρω πίναξ των δαπανηθέντων δια την Στέγην από της απελευθερώσεως και εντεύθεν ως και των καταβληθέντων εις το Βρεφοκομείον Αθηνών δι’ αποστελλόμενα εις αυτό έκθετα. Εις τα κατωτέρω ποσά, δεν περιλαμβάνονται η μισθοδοσία του προσωπικού της Στέγης.
Χρήσις Βρεφική στέγη Τροφεία εις Βρεφ. Αθηνών
1945-1946 1.661.900 ----
1946-1947 21. 436.000 6.502.000
1947-1948 40.572.000 10.116.000
1948-1949 43.985.000 5.980.000
1949-1950 61.000.000 8.000.000"
[Τιμές της εποχής με τα τρία μηδενικά που καταργήθηκαν στα 1954]
Όλα τα παραπάνω είναι διατυπωμένα στα επίσημα πεπραγμένα ενός πειραιώτη δημάρχου της εποχής του εμφυλίου τα οποία στα επόμενα χρόνια σαφώς και θα διαγράφονταν ως παράλογα.

Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ κυκλοφόρησε σε δυο σελίδες, τυπωμένη μόνο η πρώτη, την Τρίτη 15 Ιουνίου 1954 φύλλο με αποκλειστική καταχώρηση τα πεπραγμένα της τριετίας του δημάρχου Γεωργίου Ανδριανόπουλου.
Οι δημοτικές εκλογές είχαν γίνει στις 15 Απριλίου 1951 χωρίς να μαζέψει κάποιος την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών του Δημαιρεσιακού Σώματος (Ο δήμαρχος εκλεγόταν με έμμεση απόφαση του Δημαιρεσιακού Σώματος, αποτελούμενο από 30 τακτικούς και 30 αναπληρωματικούς δημοτικούς συμβούλους (αυτοί εκλέχτηκαν από τα πέντε μεγάλα τμήματα που χωρίστηκε ο Δήμος. Έγινα τρεις ψηφοφορίες, στις 20.5.1951, 29.5.1951, 7.6.1951. Τελικά αναδείχτηκα δήμαρχος ο Ανδριανόπουλος ως πλειοψηφήσας σύμβουλος του πλειοψηφούντος συνδυασμού). [Χατζημανωλάκης, Οι δήμαρχοι του νεότερου Πειραιά, 2002, σελ. 197]. Εκεί διαβάζω:
Την Βρεφικήν Στέγην ΕΠΙΣΚΕΦΘΗΤΕ Δια να αντιληφθήτε την διαφοράν και να χαρήτε την υγείαν των ΒΡΕΦΩΝ Εργάζονται σήμερον δια την περίθαλψιν των βρεφών 19 ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ.

Στα 1958 τυπώθηκε με 48 σελίδες το ενημερωτικό φυλλάδιο «Μία δημιουργική δημοτική περίοδος εις τον Δήμον Πειραιώς. 1954 - 1958. Δημαρχία Δημ. Κ. Σαπουνάκη».
Σελίδα 30-31. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Εις την πόλιν μας υπάρχει μία Δημοτική Βρεφική Στέγη, η οποία περιθάλπει σταθερώς περί τα 25-30 έκθετα βρέφη της περιοχής Πειραιώς. Δια των ενεργειών της Δημοτικής Αρχής, εξησφαλίσθη νέον υγιεινότερον οίκημα προς στέγασίν της, το οποίον και διαθέτει όλα τα βοηθητικά μέσα και χώρους δια την αρτιωτέραν και υγιεινοτέραν διαβίωσιν των βρεφών.
Κατόπιν κοπιωδών προσπαθειών της Δημοτικής Αρχής, ετελείωσε η νόμιμος διαδικασία και ευρίσκεται υπό εκποίησιν το Πλαΐτιον μέγαρον (επί των οδών Βενιζέλου και Κολοκοτρώνη), το οποίον επρόκειτο να διατεθή προς στέγασιν της Βρεφικής Στέγης. Τα χρήματα της εκποιήσεως του ακαταλλήλου μεγάρου θα χρησιμοποιηθούν προς ανοικοδόμησιν ιδιοκτήτου Δημοτικής Βρεφικής Στέγης επί δημοτικού οικοπέδου, παρά την Πειραϊκήν, κληροδοτηθέντος εις τον Δήμον υπό του κληροδότου Κολοσούκα.

ΣΧΟΛΙΑ
Όλα τα αναφερόμενα έντυπα βρίσκεται στην συλλογή μου.

Από τον δωρητή Γεώργιο Πλαΐτη, μικρή οδός - πεζοδρόμος Πλαΐτου υπάρχει στην Καλλίπολη όπου βρίσκεται η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων.

Το κληροδότημα Πλαΐτου αξιοποιήθηκε κατάλληλα. Στην Ελευθερίου Βενιζέλου 22 και Κολοκοτρώνη λειτουργεί από το 2004 η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Πειραιά, το κτήριο είχε αποπερατωθεί στα 2002.

- Στο οκτασέλιδο «Πρόγραμμα Παμπειραϊκού Δημοκρατικού Συνδυασμού Γ. Κυριακάκος» του Ιουνίου 1964 δεν αναφέρεται ο βρεφικός σταθμός, στην Κοινωνική Πρόνοια γράφει ″θα φροντίσουμε για την ανέγερσι βρεφικών και παιδικών σταθμών σε συνεργασία με το αρμόδιο Υπουργείο″.

Με το πέρασμα των ετών, τα μεν έκθετα βρέφη προστατεύονται στα Ορφανοτροφεία και σε τμήματα νοσοκομείων, την δε φροντίδα των απόρων νηπίων ανέλαβαν αρχικά διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις, όπως η Φωλιά του Παιδιού- στην Πειραϊκή, ο Εθνικός Παιδικός Σταθμός Αγίου Διονυσίου Πειραιώς ενώ την φύλαξη των νηπίων και μεγαλύτερων ηλικιών - κάποιες ώρες - λόγω των εργαζομένων γονέων τους έχουν πλέον οι παιδικοί σταθμοί - νηπιαγωγεία όπως η Παπαστράτειος Παιδική Στέγη, οι πολλοί Βρεφονηπιακοί Σταθμοί του Δήμου Πειραιώς. Οι παιδικοί σταθμοί και η παραμονή σε αυτούς των παιδιών είναι περισσότερο ιδιωτική υπόθεση (για παράδειγμα Δελφινάκια, Ζαβολάκια, Πόλη Μαγική, Καρουζέλ, Χαρά έκφραση δημιουργία, Παραμυθούπολη, Παιδική συντροφιά, Τα σκιουράκια, διαφόρων εκπαιδευτηρίων (BIRDS), της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς και πολλών άλλων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Άλλες αναφορές για τον Πειραιά στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας (7 Μαρτίου 1958):
-ΘΕΑΤΡΑ. Δημοτικό Πειραιώς. (Πειραϊκό Θέατρο). «Έρως και ραδιουργία».
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ.
ΚΑΠΙΤΟΛ: Η νύφη της θάλασσας.
ΠΑΛΛΑΣ: Το τελευταίο ψέμα.
ΣΙΝΕ ΝΙΟΥΣ: Η θεία απ’ το Σικάγο.
ΣΠΛΕΝΤΙΤ: Σάρκα και μαστίγιο.
ΧΑΪ ΛΑΪΦ: Οικογένεια Τραπ.

ΑΙΓΛΗ: Δυο αγάπες, δυο κόσμοι.
ΑΛΚΑΖΑΡ: Χουντίνι.
ΑΠΟΛΛΩΝ: Σταυροί στο μέτωπο.
ΑΣΤΗΡ: Μεγάλε μου έρωτα.
ΑΥΡΑ: Κατά λάθος μπαμπάς.
ΒΑΛΚΑΝΙΑ: Δυο αγάπες, δυο κόσμοι.
ΕΣΠΕΡΟΣ: Το εισπρακτοράκι.
ΗΛΥΣΙΑ: Κορίτσια φτηνού έρωτα.
ΚΑΛΛΙΦΟΡΝΙΑ: Η φτώχια θέλει καλοπέραση.
ΛΟΥΞ (Ταμπ.): Υπερηφάνεια και πάθος.
ΛΟΥΞ (Καμ.): Η φτώχια θέλει καλοπέραση.
ΟΡΦΕΥΣ: Η σάρκα έχει δικαιώματα.
ΠΑΛΛΑΣ (Νικ.): Αμαρτωλή του ποταμού
ΠΑΛΛΑΣ (Ταμπ.): Μομπάζα.
ΡΕΑ: Βαλερί.
ΡΕΞ: Υπερηφάνεια και πάθος.
ΣΤΑΡ: Η φτώχια θέλει καλοπέραση.
ΦΩΣ: Η τελευταία σφαίρα του πολέμου.

ΟΙ ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ
-Στον Πειραιά: Στα Ταμπούρια και στην Καλλίπολη.

ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΝΤΑ
ΠΕΙΡΑΙΩΣ: Δρίτσα Π. Χαρ. Τρικούπη και Νεωσοίκων, Καλαμβόκη Σ. Καραΐσκου και Σωτήρος, Σταμβολάκη Α. Λυκούργου 4.

ΕΦΗΜΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΤΟΥ ΙΚΑ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ: «Παπαθανασιάδη» Κάνιγγος και Ακτή Π. Κουντουριώτου 13, τηλ. 41.720, «Αγία Ειρήνη», πλατεία Δαβάκη και Πίνδου 11, τηλ. 492.241.
ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ: Τσιγγούνη Μπουμπουλίνας 29, τηλ. 41.557.
ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ: «Ζωοδόχος Πηγή» Βασ. Κωνσταντίνου και Μπουμπουλίνας 27, τηλ. 43.110.
ΩΤΟΡΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΕΣ: Βουγιούκα, Φιλελλήνων - Βασ. Κωνσταντίνου 25, τηλ. 42.056.

Η κατανομή των εδρών στις βουλευτικές εκλογές. Δήμος Πειραιώς κ.λ.π. 7, υπόλοιπον τέως Δήμου Πειραιώς 4. Στο υπόλοιπο του δήμου Πειραιώς (4 έδρες) περιλαμβάνονται οι δήμοι Νικαίας, Δραπετσώνας, Κερατσινίου, Κορυδαλλού, Ν. Φαλήρου και Περάματος. [Οι βουλευτικές εκλογές έγιναν στις 11.5.1958]

ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΩΝ
Σήμερα το απόγευμα συγκαλείται η γενική συνέλευσις της Ενώσεως Εισπρακτόρων Λεωφορείων Πειραιώς στα γραφεία της Ενώσεως (Πραξιτέλους 114) με θέματα: 1) Πεπραγμένα διοικητικού συμβουλίου 2) Αύξησις συνδρομής μελών 3) Ίδρυσις ταμείου Αλληλοβοηθείας 4) Προτάσεις - επερωτήσεις…

ΔΕΞΙΩΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΔΙΑΠΡΕΠΩΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ
Στο παράρτημα του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου Πειραιώς εδόθη προχθές το βράδυ δεξίωσις προς τιμήν των τριών διακεκριμένων Σοβιετικών επιστημόνων κ.κ. Βινογκράντωφ, Σνιεζνιέφσκι και Μελνιτσένκο, στην οποία παρέστησαν μεταξύ άλλων ο δήμαρχος της πόλεως κ. Δ. Σαπουνάκης, οι κ.κ. Γ. Τζατζάνης, τ. βουλευτής και πρόεδρος της επιτροπής ειρήνης Πειραιώς, Γ. Αράπης, τ. βουλευτής, οι πρόεδροι των δημοτικών συμβουλίων Πειραιώς, Κερατσινίου και Δραπετσώνας κ.κ. Αθανασιάδης, Σαρανταένας και Γεωργίου, ο αντιπρόεδρος και ο γενικός γραμματεύς του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιώς κ.κ. Κακίσης και Καπράνος, οι ιατροί κ.κ. Μόσχος, Ι. Φραγκούλης, Τ. Αράπης, Β. Σαπουνάκης, Βιτρόπουλος, Αθανασίου, Κ. Κατσαφάδος, Α. Φλούντζης κ.ά. καθώς και πλήθος κόσμου…
[Πρόεδρος του τμήματος του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου Πειραιώς ήταν ο ανεξάρτητος βουλευτής, μετά της Ε.Π.Ε.Κ. Αναστάσιος (Τάσος) Βουλόδημος (27.5.1904 - 28.12.1994)]

ΣΟΒΙΕΤΙΚΟ ΕΚΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ
Κατέπλευσε χθες το πρωί στον λιμένα του Πειραιώς, προερχόμενο την Αλεξάνδρεια, το σοβιετικό εκπαιδευτικό σκάφος «Έκβάτορ» του οποίου επιβαίνουν 156 δόκιμοι πλοίαρχοι του σοβιετικού εμπορικού ναυτικού. Το «Έκβάτορ» πρόκειται να αποπλεύση σήμερα το βράδυ για την Οδησσό.

ΤΟ ″ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗ″
Χθες στις 5 μ.μ. απέπλευσε από τον λιμένα του Πειραιώς για την Νέα Υόρκη, το υπερωκεάνειο «Βασίλισσα Φρειδερίκη» με 550 Έλληνες μετανάστες, για τις ΗΠΑ και Καναδά και 200 ομογενείς, που επιστρέφουν στην Αμερική.

ΛΑΘΡΕΠΙΒΑΤΑΙ ΣΤΟ ″ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗ″
Όργανα του Λιμεναρχείου Πειραιώς συνέλαβαν χθες το απόγευμα επί του υπερωκεανείου «Βασίλισσα Φρειδερίκη», λίγη ώρα προ της αναχωρήσεώς του, τους Λεων. Σωτηρίου, 19 ετών, «λευκοφυλλαδίτη» ναυτικό και τον Ι. Τσελεπή, ετών 22 από την Εύβοια, οι οποίοι από διημέρου εκρύπτοντο μέσα σε μια σωσίβια βάρκα του πλοίου, με σκοπό να φθάσουν στην Αμερική ως λαθρεπιβάται.

-Στα σύγχρονα φύλλα αθηναϊκών εφημερίδων οι πειραϊκές ειδήσεις σπανίζουν, πολύ λίγες έχουν ειδικούς ανταποκριτές, οι καταχωρίσεις είναι άκρως επιλεκτικές, περιορίζονται σε σημαντικά γεγονότα ή αναφορές γύρω από την κίνηση στο μεγάλο λιμάνι.