Κάποιες πειραιώτικες φωτογραφικές παραστάσεις.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
Αντιπρόεδρος Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς - Πρόεδρος Ινστιτούτου Πειραϊκών Μελετών - Δημοσιογράφος, ερευνητής πειραϊκής ιστορίας.
 
Παρουσιάζω ακόμα μια ανόμοια σειρά φωτογραφιών της συλλογής μου με κοινό παρονομαστή την πειραϊκή ζωή. Ευχής έργον, θα μπορούσαν μαζί με άλλες να τυπωθούν σε ένα πολυσέλιδο βιβλίο, αν και νομίζω ότι το διαδίκτυο αρκεί να αναδείξει την πολύτιμη σημασία τους στην λαογραφία και κοινωνιολογία της πόλης μας.

 

2020! ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ! Ο κάθε άνθρωπος ζει την εποχή του, πιασμένος στο δίκτυ ενός παράξενου ιστού εμπειριών που η φύση όλο πλέκει, φτιάχνει, απλώνει, μαζεύει, μπερδεύει και μετά χαλάει, σβήνει ημερομηνίες και χρονολογίες. Ίσως όμως εκεί να βρίσκεται η γοητεία της ύπαρξης. ″Σεβαστή συμπεθέρα Αντωνίνα. Σας ευχόμεθα οικογενειακώς όπως διέλθετε το Νέον έτος 1929 αίσιον και ευτυχές. Με πολλή αγάπην. Μαρουσώ και Βάσσω. Πειραιεύς τη 1/1/929″. Printed in Italy. A 1334.

 

Κάτω από τα πειραϊκά τείχη, πάνω στα βράχια, λίγα μέτρα πριν από το κύμα είχαν ανοίξει μικρά καφενεία και ταβερνάκια.
″20 Ιανουαρίου 1934
Η. Κουρελάκος
Ι. Χρηστάκης
Β. Περράκης
Σ. (ή Ε.) Παπακαλός
Διαστάσεις 6,9Χ8,9 εκατοστά με το λευκό περιθώριο.

 

Το νέο έτος, όπως όλες οι άλλες σχόλες, γιορτάζεται ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εποχής - εκτός από την διάθεση ενός εκάστου που επηρεάζει την ψυχολογία του. Φτωχικά τα χρόνια, λίγες οι απαιτήσεις. Στις συνοικίες δεν χρειάζεται πολύ να γίνει η πρωινή σύναξη. Μόλις ξεμυτίσει ο ήλιος βγαίνει στο πεζοδρόμιο το στρογγυλό τραπέζι του καφενείου. Γεμίζει με ποτήρια του νερού και φλιτζανάκια του καφέ, ή αλλιώς με κρασί κι ό,τι μεζέδες προσφέρει η περίσταση. Τριγύρω κάθονται τα παλικάρια, φίλοι, γνωστοί, καλεσμένοι. Έστω και φευγαλέα, βρεθήκαμε στα Καμίνια του Πειραιά. Στην παρέα μαζεύτηκαν εννέα άνδρες. Πρωτοχρονιά του 1947. Στην μέση ο Μόσχος Κεφάλας, ο Ι. Ζαριώπης με φίλους του.

 

Κάποτε στον Πειραιά. Γυναίκα βαδίζει σε δρόμο της πόλης (στην οδό Φίλωνος;). Πίσω, αυτοκίνητα και ένα καρότσι με χειρολαβές.

 

Λιμάνι του Πειραιά. Πέντε γυναίκες και δυο άνδρες. Πίσω τους, ένας επιβάτης με την βαλίτσα του ανεβαίνει την σκάλα του παρακείμενου πλοίου. Χωρίς χρονολογία. Χαρτί Agfa Brovira.

 

20 Φεβρουαρίου 1959. Στο Περιβολάκι Κορυδαλλού. «ΦΩΤΟ - ΛΟΥΞ/ Σ. ΚΑΤΕΡΕΛΟΣ/ ΑΘΗΝΑΣ 1 - ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ». Στην πίσω όψη, ανορθόγραφο ποίημα που παρουσιάζω διορθωμένο:
″Έχουν φυτέψει δίπλα σου
κάθε λογής κλωνάροι
μα δε μυρίζουν ούτε κι ανθούν
σαν το μικρό βλαστάρι,
που η γιαγιά στα χέρια της
κρατάει και χορεύει
κι η μάνα δίπλα την χαρά
πάντα για αυτό γυρεύει″
Διαστάσεις 8,8Χ6,6 εκατοστά.
Πολλοί φίλοι αναγνωρίζουν το Περιβολάκι της Νίκαιας, τότε, ακόμα και στις ημέρες μας, όλες τις δενδροφυτεμένες πλατείες «Περιβολάκια» τις λέγαμε.

 

Ιανουάριος 1962 - Πειραιεύς
Από την επίσκεψι του Γραφείου Χ. Μαργαρώνη εις το α/π ″ΚΑΠΤΑΙΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ″ .-
Π. Ζέρβας
Μ. Κεφάλας
Άν. Μπούκου
Βάν. Ανδρουτσοπούλου
Διαστάσεις 6,5Χ9,5 εκατοστά.

 

Ιανουάριος 1962 - Πειραιεύς
Επίσκεψις του Γραφείου Μαργαρώνη εις το α/π ″ΚΑΠΤΑΙΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ″
Πάνος Μαυρογιάννης
Λίτσα Μαυρογιάννη
Παντελής Ζέρβας
Μόσχος Κεφάλας
Τάκης Τσακιράκης
Σούλα Τσακιράκη
Άννα Μπούκου
Βάνα Ανδρουτσοπούλου
Διαστάσεις 6,5Χ9,5 εκατοστά.

 

«Αναχώρησις TEGNER από Πειραιά στις 11-1-63 με το Α/Π ″ΠΟΛΙΚΟΣ″». Το πρώην ΚΥΚΛΑΔΕΣ του Τόγια μετονομάστηκε ΑΔΡΙΑΣ και ΑΘΗΝΑ στην εταιρεία Ποταμιάνου και στα 1961 ΠΟΛΙΚΟΣ από τον Καβουνίδη. Διαλύθηκε στα 1975.

 

21 Φεβρουαρίου 1966. ″Καθαρή Δευτέρα 1966 εις το Πέραμα. (Αυλή του Λουκά)″.

 

Τρεις γυναίκες κι ένας άνδρας στο λιμάνι του Πειραιά. Χειμωνιάτικα ρούχα, ηλιόλουστη ημέρα. Φωτοκάρτα. PORTE. Με τρεμάμενα χέρια στην πίσω μεριά γράφει ″Πειραιεύς 19;5″. Ο τρίτος αριθμός δεν είναι ευκρινής.

 

″Ενθύμιον κοψίματος πίττας 1961″. Σφραγίδα «ΕΚΔΡΟΜ. ΣΥΝ/ΜΟΣ ΔΗΜΗΤΣΑΝΙΤΩΝ & ΦΙΛΩΝ Ο ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ - ΕΔΡΑ ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ».

 

Θεοφάνεια, 6 Ιανουαρίου 1965. ″Ενθύμιον τον Φωτόν εν Πειραιά. Σ. Μάστορας. Ετών 69″. Ο κύριος στάθηκε για φωτογράφηση στην εξέδρα που είχε ριχτεί ο σταυρός. Δεξιά το ΥΔΡΑ. Διακρίνεται και το ΕΣΠΕΡΟΣ του Καβουνίδη.

 

ΛΙΜΑΝΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ. Μια από τις τόσες αναχωρήσεις πλοίων. Χαρούμενα και σκυθρωπά πρόσωπα στην σειρά, απεικονίζουν συναισθήματα προσμονές και εντάσεις. Χωρίς χρονολογία.

 

Αποκριές των παιδικών μας αναμνήσεων … δεμένες στον τροχό των καιρών που κύλησαν … Τα αγοράκια, ντυμένα το ένα μάγειρας και το άλλο ιππότης, σοβαρά ή χαρούμενα, ζουν τις στιγμές ικανοποιημένα, δεν νιώθουν από τα βαθύτερα νοήματα του εθίμου, οι δυο άνδρες όμως (γονείς, θείοι, νονοί;) γίνονται κοινωνοί μιας μακράς παράδοσης και φαίνεται να το διασκεδάζουν περισσότερο! «ΦΩΤΟ - ΡΕΠΟΡΤΑΖ/ ΠΑΝ. ΠΑΤΕΡΑΚΗΣ/ ΚΑΡΑΟΛΗ & ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 37/ ΤΗΛ. 485.883 - ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ». Διαστάσεις 14Χ9 εκατοστά.

 

Για να ντυθούνε οι πολίτες στις συνοικίες και στους γύρω δήμος με αποκριάτικα δεν χρειάζονταν φανταχτερά ρούχα αγορασμένα από τα ειδικά καταστήματα. Έφταναν τα παλιά ρούχα τα μαντήλια κι η φαντασία. «ΦΩΤΟ-ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΝ/ Ν. ΣΩΤΗΡΙΑΔΗ/ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 104/ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ». 8,5Χ6,5 με οδοντώσεις.

 

Αφού απαγορεύτηκαν επισήμως οι αποκριάτικες συναθροίσεις και τα καρναβάλια, ας παρηγορηθούμε ανοίγοντας τα παλιά οικογενειακά άλμπουμ με τις ασπρόμαυρες ή ξεθωριασμένες πρώτες έγχρωμες φωτογραφίες μας … μάλλον θα βρούμε κάποια παρόμοια παιδική μας ανάμνηση σε τρελό ξεφάντωμα. «ΦΩΤΟ - ΡΕΠΟΡΤΑΖ/ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ & ΞΕΝΟΥ ΤΥΠΟΥ/ ΤΣΑΚΩΝΑΣ/ ΝΑΥΑΡΧΟΥ ΜΠΗΤΤΥ 37/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ ΤΗΛ. 45-103».

 

Κάποιες παιδικές, σχολικές απόκριες. Στολές ενοικιασμένες ή ραμμένες στο σπίτι. Καμία μάσκα, τα πρόσωπα καθαρά, αγνά, χαρούμενα. Με το μεγάλωμα όλα αυτά φαίνονται κάπως αστεία, η σοβαρότητα και οι σκοτούρες μάς παρέσυραν σε μια ανεξήγητη τάση αλλαγής νοοτροπίας. «ΦΩΤΟ - ΡΕΠΟΡΤΑΖ/ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ & ΞΕΝΟΥ ΤΥΠΟΥ/ – ΤΣΑΚΩΝΑΣ/ ΝΑΥΑΡΧΟΥ ΜΠΗΤΤΥ 37/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ ΤΗΛ. 45-103».

 

Παγκόσμια ημέρα γυναίκας. Γιαγιά και εγγονή. «ΦΩΤΟ/ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ/ ΣΜΥΡΝΗΣ - ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ/ ΤΑΜΠΟΥΡΙΑ - ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

Παγκόσμια ημέρα γυναίκας. Γυναίκα με μικρό αγόρι (Η Χρυσούλα Τζαβάρα και ο βαφτιστήρας της Γιώργος Καστελλάνος. 1960). «ΦΩΤΟ - ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ/ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ 58/ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ»

 

Παγκόσμια ημέρα γυναίκας. Τρεις νέες, η μεσαία κρατά άνθη. «ΦΩΤΟ - ΓΕΩΡΓ. ΠΑΠΠΑΣ/ ΠΑΛΑΜΙΔΙΟΥ 56 (ΑΓ. ΣΟΦΙΑ)/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ»

 

1975. Η πλατεία Τερψιθέας είναι χιονισμένη. Πόσες φορές την είδαμε έτσι; Λίγες φαντάζομαι.