Αναφορές για θεραπεία δυο μικρών παιδιών από τον Πειραιά σε αθηναϊκά πρεβαντόρια στα 1944.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
Αντιπρόεδρος Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς - Πρόεδρος Ινστιτούτου Πειραϊκών Μελετών - Δημοσιογράφος, ερευνητής πειραϊκής ιστορίας.

Πρεβαντόριον (από την γαλλική λέξη préventorium) στα ελληνικά με την κατάληξη -ον κατά το Σανατόριον) λεγόταν το αναρρωτήριο - θεραπευτήριο όπου νοσηλεύονταν προληπτικά ασθενείς, ιδιαιτέρως παιδιά με προδιάθεση για φυματίωση (tubeculose), αναπνευστικά προβλήματα, αδενοπάθειες, τραχώματα κ.ά.:
Préventorium: Établissement de cure destiné aux enfants ou adultes ayant fait récemment une primo-infection tuberculeuse, mais exempts de lésions évolutives et notamment non contagieux. Θεραπευτικό κέντρο που προορίζεται για παιδιά ή ενήλικες που πρόσφατα είχαν πρωτοπαθή λοίμωξη από φυματίωση, αλλά απαλλαγμένοι από προοδευτικές βλάβες και ιδιαίτερα μη μεταδοτικές.

*Χειρόγραφη αίτηση.

ΔΗΜΟΤΙΚΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ ″ΕΛΠΙΣ″ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΔΡ ΙΑΚΩΒΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Αρ. Πρωτ. 27. Προς την Σήν Διεύθυνσιν του Δημοτικού Νοσοκομείου ″Ελπίς″ Ενταύθα
Λαμβάνομεν την τιμήν ν’ αναφέρωμεν υμίν δια τα καθ’ υμάς, ότι την 28/1/44 εισήχθη προς νοσηλείαν εν τη υφ’ ημάς Κλινική, ο Ροδίτης Σπύρος του Μιχαήλ ετών 9 βομβόπληκτος εκ Πειραιώς και ορφανός πατρός και μητρός, ως πάσχων εκ βρογχοπνευμονίας.
Ούτος υποβληθείς εις θεραπείαν ιάθη.
Παρακαλούμεν όπως ενεργήσητε δια την αποστολήν του εις το Praevandorium του Δήμου Αθηναίων.-
Μετά τιμής (Υπογραφή) 12/2/44     

*ΔΗΜΟΤΙΚΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ ″Η ΕΛΠΙΣ″

Αρ. Πρωτοκόλ. 263 Διεκπ. 141 Εν Αθήναις τη 14η Φεβρουαρίου 1944
Προς τον Δήμον Αθηναίων Διεύθυνσιν Υγιεινής και Προνοίας ΕΝΤΑΥΘΑ
Έχομεν την τιμήν να διαβιβάσωμεν υποβληθείσαν ημίν αναφοράν του Διευθυντού της Παθολογικής Κλινικής αφορώσαν τον εν αυτή νοσηλευθέντα μικρόν Σπύρον Ροδίτην και να παρακαλέσωμεν υμάς, όπως εγκρίνητε την εισαγωγήν αυτής εις το Ειδικόν Θεραπευτήριον Κηφισσιάς.-
Μετά πάσης τιμής Ο Γενικός Διευθυντής (Υπογραφή)
Με σφραγίδα πρωτοκόλλησης του Δήμου Αθηναίων (αρ. πρωτ. 12528, 18 ΦΕΒ 1944), της Διευθύνσεως Διοικητικών Υπηρεσιών (αρ. πρωτ. 1169, ελήφθη 19.2.44) του Τμήματος Δημ. Προνοίας κ' Αντιλήψεως (αρ. πρωτ. 178, ελήφθη 20.2.1944) και σφραγίδα του Νοσοκομείου Η ΕΛΠΙΣ.

*Χειρόγραφη αίτηση.

29. Προς την Σεβαστήν Διεύθυνσιν του Δημοτικού Νοσοκομείου ″Ελπίς″ Ενταύθα
Λαμβάνομεν την τιμήν ν’ αναφέρωμεν υμίν δια τα καθ’ υμάς, ότι την 11/2/44 εισήχθη προς νοσηλείαν εν τη Κλινική, η Κουγεντάκη Ειρήνη του Γεωργίου ετών 14 βομβόπληκτος εκ Πειραιώς και πάσχουσα εξ εξιδρωματικής πλευρίτιδος.
Αύτη ευρισκομένη εν αναρρώσει έχει ανάγκην υγιεινοδιαιτητικής αγωγής δι’ ό  συνιστάται η αποστολή της εις το Praevandorium του Δήμου Αθηναίων.-
Μετά τιμής (Υπογραφή) Αθήναι 15/2/44     

*ΔΗΜΟΤΙΚΟΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΝ ″Η ΕΛΠΙΣ″

Αρ. Πρωτοκόλ. 277 Διεκπ. 147 Εν Αθήναις τη 15η Φεβρουαρίου 1944
Προς τον Δήμον Αθηναίων Διεύθυνσιν Υγιεινής και Προνοίας ΕΝΤΑΥΘΑ
Έχομεν την τιμήν να διαβιβάσωμεν υποβληθείσαν ημίν αναφοράν του Διευθυντού της Παθολογικής Κλινικής, αφορώσαν την εν αυτή νοσηλευομένην μικράν Κουγεντάκη Ειρήνην, βομβόπληκτον εκ Πειραιώς και να παρακαλέσωμεν όπως εγκρίνητε την εισαγωγήν αυτής εις το Θεραπευτήριον Κηφισσιάς.-
Μετά πάσης τιμής Ο Γενικός Διευθυντής (Υπογραφή)
Με σφραγίδα πρωτοκόλλησης του Τμήματος Δημ. Προνοίας κ' Αντιλήψεως (αρ. πρωτ. 183, ελήφθη 22.2.1944) , του Δήμου Αθηναίων (αρ. πρωτ. 12880, 19 ΦΕΒ.1944), της Διευθύνσεως Διοικητικών Υπηρεσιών (αρ. πρωτ. 1210, ελήφθη 21.2.44) και σφραγίδα του Νοσοκομείου Η ΕΛΠΙΣ.

*ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ. ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ. Γ.Δ.Δ.Υ. Τμήμα Δημ. Προνοίας κ' Αντιλήψεως. Αριθ. πρωτ. 12528
Εν Αθήναις τη 21 Φ/ρίου 1944
ΠΡΟΣ Το Κέντρον Νεότητος
Διαβιβάζομεν υμίν συνημμένως το υπ’ αριθ. πρωτ. 263 έγγραφον του Δημ. Νοσοκομείου Ελπίς μετά της προσηρτημένης αυτώ αναφοράς του Διευθυντού της Παθολογικής Κλινικής και παρακαλούμεν όπως μεριμνήσητε δια την εισαγωγήν του μικρού Σπύρου Ροδίτου εις το εν Εκάλη Παιδικόν Σανατόριον.-
Ο Δήμαρχος. ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΕΩΡΓΑΤΟΣ.
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Τμήμα Δημ. Προνοίας κ' Αντ/ψεως
Με σφραγίδα πρωτοκόλλησης του Κέντρου Νεότητος (438, ελήφθη 25.2.44), σφραγίδα του Δήμου Αθηναίων, σφραγίδα ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ Αυθημερόν Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΕΩΣ (Υπογραφή).

*ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ. ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ. Γ.Δ.Δ.Υ. Τμήμα Δημ. Προνοίας κ' Αντιλήψεως. Αριθ. πρωτ. 12880
Εν Αθήναις τη 22α Φ/ρίου 1944
ΠΡΟΣ Το Κέντρον Νεότητος
Διαβιβάζομεν υμίν συνημμένως το υπ’ αριθ. πρωτ. 277 έγγραφον του Δημοτικού Νοσοκομείου Ελπίς μετά της προσηρτημένης αυτώ αναφοράς του Διευθυντού της Παθολογικής Κλινικής αφορώσης την μικράν Κουγεντάκη Ειρήνην βομβόπληκτον εκ Πειραιώς και παρακαλούμεν όπως μεριμνήσητε δια την εισαγωγήν της εις το εν Εκάλη Παιδικόν Σανατόριον.-
Ο Δήμαρχος. ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΕΩΡΓΑΤΟΣ.
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ Τμήμα Δημ. Προνοίας κ' Αντ/ψεως  
Με σφραγίδα πρωτοκόλλησης του Κέντρου Νεότητος (437, ελήφθη 25.2.44), σφραγίδα του Δήμου Αθηναίων, σφραγίδα ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ Αυθημερόν Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΕΩΣ (Υπογραφή).

*Δακτυλογραφημένο κείμενο πάνω στο οποίο έγιναν διορθώσεις για να δοθεί πάλι σε δακτυλογράφηση:

ΚΕΝΤΡΟΝ ΝΕΟΤΗΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
Αριθ. Πρωτ. 458 Εν Αθήναις τη 25η Φεβρουαρίου 1944
Προς την Διεύθυνσιν του Δημοτικού Νοσοκομείου η ″ΕΛΠΙΣ″
Εις απάντησιν των υπ’ αριθ. 263/14-2-44 και 277/15-2-44 υμετέρων εγγράφων [έχομεν την τιμή να σας] πληροφορούμεν υμάς ότι δια να εισαχθούν οι περί ων πρόκειται εις το Πρεβαντόριον οφείλουν να υποστούν συμφώνως προς τας υποδείξεις του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού ακτινοσκόπησιν θώρακος και δερμοαντίδρασιν Mantoux
Παρακαλούμεν όθεν όπως αποστείλητε τους ενδιαφερομένους εις το Γραφείον της Υγειονομικής Υπηρεσίας του Κέντρου Νεότητος προς λήψιν οδηγιών (καθημερινώς 9-12).-
[Μετά τιμής Γεν. Διευθυντής του Κ.Ν. Γ. ΖΟΜΠΑΝΑΚΗΣ]
Ο Δήμαρχος Αθηναίων ως Πρόεδρος του Αδελφάτου Κ.Ν. (Υπογραφή)
Κοινοποίησις
1) Τμήμα Δημ. Προνοίας κ' Αντιλήψεως
2) Υγειονομικήν Υπηρ. Κ.Ν.

*Το παραπάνω κείμενο στην νέα του μορφή, χωρίς αριθμό πρωτοκόλλου και υπογραφές.

ΣΧΟΛΙΑ

-Το Κέντρον Νεότητος Δήμου Αθηναίων ιδρύθηκε στα 1938 με μορφωτικό σκοπό.
-Προπολεμικά το ιατρείο του Πανελληνίου Συνδέσμου κατά της Φυματιώσεως ήταν στην οδό Πειραιώς 77. Υπήρχε και το 1er Dispensaire Antituberculeur Balcanique d’Athènes, στην Γερανίου 11.
-Το Δημοτικό Νοσοκομείο Η ΕΛΠΙΣ (1842), στεγαζόταν στην οδό Ακαδημίας 42 (ή Ρούζβελτ 42, όταν η οδός Ακαδημίας είχε λάβει αυτό το όνομα), όπου σήμερα το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων. Μετά το 1971 μεταφέρθηκε στην σημερινή του θέση της οδού Δημητσάνας 7 στους Αμπελόκηπους και είναι ενταγμένο στο ΕΣΥ.
-Από ένα πρόχειρο κατάλογο που είχα συντάξει, σανατόρια είχαμε εκείνο των Δημοσίων Υπαλλήλων (Νταού Πεντέλης), το σανατόριο της Πάρνηθος (παράρτημα του Ευαγγελισμού, 1914), του Υπουργείου Δικαιοσύνης (1933, Ερατοσθένους 19 στο Παγκράτι), το «Σωτηρία» (1902, οδός Μεσογείων), το Φυματολογικόν Ινστιτούτον Σισμανόγλου (1939, στα Μελίσσια).
-Πρεβαντόρια που άνοιξαν πριν τον πόλεμο και συνέχισαν την δράση τους και άλλα που λειτουργούσαν γύρω στα 1950 έχω υπ’ όψη τα παρακάτω:
Παιδική Φωλιά. 5^η Στάση Χολαργού. Ιδρύθηκε στα 1938 από τον Σύνδεσμο Προστασίας του Παιδιού.
Πρεβαντόρια ΠΙΚΠΑ. Στην Πεντέλη. Οι ενδιαφερόμενοι απευθύνονταν στην Παιδική Κλινική, Καρόλου 6, όπου εξετάζονταν τα παιδία και αν υπήρχε θέση, στέλνονταν στην Πεντέλη.
Πρεβαντόριον Ο ΑΓΙΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ. Στον Υμηττό. Ιδρύθηκε στα 1941. Για την περίθαλψη προφυματικών παιδιών προερχόμενων από γονείς που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, απόρων λόγω στράτευσης του πατέρα ή εάν υπήρχαν θέσεις ο αριθμός συμπληρώνονταν από άπορα αγόρια και κορίτσια. Υποστηριζόταν από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών.

Πρεβαντόριο Ε.Ε.Σ. Δεληγιάννη 34. Τρίμηνη δωρεάν παραμονή σε αδενοπαθή παιδιά εκπαιδευτικών, ηλικίας 6-12 ετών.
Πρεβαντόριον ΠΡΟΝΟΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ. Ξενοδοχείο Όλυμπος στο Κεφαλάρι της Κηφισιάς. Ιδρύθηκε στα 1943. Για αδενικά και προφυματικά παιδιά 6-12 ετών.
Σικιαρίδειον Πρεβαντόριον. Μελίσσια Πεντέλης. Ιδρύθηκε στα 1945. Υποστηριζόταν από τα Ελληνικά Υφαντήρια Αφών Σικιαρίδη και από το Υπουργείο Προνοίας.
Πρεβαντίορον Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. 10^η Στάση Εκάλης. Ιδρύθηκε στα 1945, το συντηρούσε η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας του Παιδιού και το Υπουργείο Παιδείας.
Πρεβαντόριον Νοσηλευτικού Ιδρύματος Μετοχικού Ταμείου Στρατού. Δάφνης και Πάρνηθος, Εκάλη. Παιδιά των αξιωματικών του στρατού.
Πρεβαντόριον Ομίλου Φίλων Αστυνομίας Αθηνών. Νάρκισσος, Εκάλη. Ιδρύθηκε στα 1948 για την αποκατάσταση της υγείας αδενοπαθών παιδιών αστυνομικών.        
Ελβετική Οργάνωσις Χριστιανικής Βοηθείας, Αναρρωτήριον. Στην Κηφισιά, στο Καστρί. Ιδρύθηκε στα 1947 για την περίθαλψη αδενοπαθών και απόρων παιδιών της Ευαγγελικής Εκκλησίας.
Πρεβαντόριον ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ. Φωτειάδου 10, Αγία Παρασκευή.
-Υπήρχαν και ειδικές κατασκηνώσεις για αδενοπαθή παιδιά. Γνωρίζω αυτές των Αρμενίων, υποστηριζόμενες από τις οργανώσεις τους.