Αλληλογραφία τελωνειακών για νεανικές εκδρομές στην Ρόδο στα 1948-1950.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

Λίγες επιστολές, αλληλογραφία μεταξύ δυο τελωνειακών υπαλλήλων του Πειραιά και της Ρόδου, μάς δείχνουν πώς μπορούσε κάποιος να κλείσει δωμάτιο σε ξενοδοχείο ή ενοικιαζόμενο σπίτι στα χρόνια 1948 – 1950 όταν δεν υπήρχαν άλλα μέσα επικοινωνίας (τα τηλεγραφήματα και τα τηλέφωνα ήταν δυσπρόσιτα στους πολλούς) και μεσολαβούσαν γνωστά πρόσωπα εμπιστοσύνης για να κανονιστούν οι κρατήσεις.
Ο Πότης Αποστολόπουλος χρημάτισε διευθυντής Τελωνείων Πειραιά, μετά Οικονομικός Επιθεωρητής. Ο Παναγιώτης Κοκκιούσης υπηρέτησε ως τελώνης στη Ρόδο. Φαίνεται ότι κάποτε διέμενε στον Πειραιά, στην Φρεαττύδα κι ότι γνωριζόταν προσωπικά με τον Αποστολόπουλο από την εποχή που εργάζονταν μαζί.
Οι τότε αεροπορικές αποστολές είχαν την προτεραιότητα του επείγοντος.
Μην ξεχνάμε ότι τα Δωδεκάνησα ενώθηκαν επισήμως με την Ελλάδα στα 1947, με επίσημο εορτασμό στις 7 Μαρτίου 1948 με την παρουσία του βασιλιά Παύλου. Στις 1 Απριλίου 1947 ο Ναύαρχος Ιωαννίδης παρέλαβε την στρατιωτική διοίκηση από τον Άγγλο Ταξίαρχο Πάρκερ. Η αγγλική σημαία υποστάλθηκε για να υψωθεί η γαλανόλευκη. Δήμαρχος Ρόδου ήταν ο Γαβριήλ Χαρίτος (κατόπιν βουλευτής ΕΡΕ). Τον αντικατέστησε ο Συμεών Λαμπαδάριος. Τα αεροπορικά ταξίδια, οι επισκέψεις, οι εκδρομές άρχισαν ευθύς αμέσως. Σμαραγδένιο νησί λεγόταν η Ρόδος, από τις 29 Μαΐου 1977 έχω στην βιβλιοθήκη μου το βιβλίο του Σπύρου Λεωτσάκου ΡΟΔΟΣ/ ΤΟ ΣΜΑΡΑΓΔΕΝΙΟ ΝΗΣΙ/ ΑΘΗΝΑ 1949, σελ. 212. Στην Ρόδο έζησα περίπου δυόμισι χρόνια.

 

Αθήναι 21/ 4/ 48 Αγαπητέ κύριε Κοκκιούση
Αι πάντοτε μεγάλαι και συνεχείς απασχολήσεις μου στο γραφείο και στο σπίτι με ημπόδισαν να σου γράψω τόσον καιρόν. Πάντοτε όμως σε ενθυμούμαι και με χαρά και ικανοποίησι μανθάνω ότι υγιαίνεις και προοδεύεις. ελπίζω συντόμως να σου γράψω κάπως εκτενέστερα και όχι τα ολίγα τυπικά λόγια που μπορεί να γράψη κανείς σ’ ένα γράμμα επείγον σαν το παρόν μου. Ευχαριστώ ολοψύχως για τας ευχάς και για τις ωραίες κάρτες της νήσου τις οποίες μού έστειλες. να σου στείλω κ’ εγώ κάρτες από την Φρεαττύδα δεν το νομίζω σωστό γιατί είναι περιττό σ ’έναν άνθρωπο που έζησε στον Πειραιά. Σου στέλλω όμως οπωσδήποτε το χαιρετισμό του τόπου μας και τις ευχές όλων των συναδέλφων της Διευθύνσεως. Είμαστε ωραία εδώ στο νέο (παλαιό) κτίριο της Διευθύνσεως άνωθεν της Αιθούσης, μόνον ότι θα έμαθες πώς περάσαμε τον πιο ανυπόφορο χειμώνα, ελλείψει οιασδήποτε θερμάνσεως. Να ιδούμε το ερχόμενο!
Λοιπόν! Αγαπητέ κ. Κοκκιούση : το Γυμνάσιο όπου φοιτάει στην τελευταία τάξη ο Αλέκος μας, σχεδιάζει μιά εβδομαδιαία εκδρομή στη Ρόδο μετά το Πάσχα, και θέλει το ταχύτερο να έχη πληροφορίες για ξενοδοχείο ύπνου και φαγητού, πόσο θα φθάση η ημερησία δαπάνη και για τα δυό.
Πρόκειται για 30-35 παιδιά εν όλω. σε παρακαλώ να μου γράψης αμέσως - αεροπορικώς εννοείται - γι’ αυτό καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια / εκδρομές στο νησί με αυτοκίνητα, λουτρά, ταξειδάκι ίσως σε κανένα κοντινό νησί/ αν και αυτό το βρίσκω δύσκολο και περιττό, εκτός αν η Διοίκησις επέμβη ή παραχωρήση τα μέσα.
Λοιπόν αναμένω απάντησι γρήγορη!
Σου γράφω εν βία εντούτοις έχω εντολή από τη γυναίκα μου να σας διαβιβάσω τας ευχάς και τους χαιρετισμούς της, καθώς και των παιδιών μου και του γυναικαδέλφου μου -
Στον κ. Γραμματικόν πολλούς χαιρετισμούς - Με αγάπη και εκτίμησι [Υπογραφή Αποστολόπουλος]

 

 

 

 

Αθήναι 1 Μαΐου 1948
Αγαπητέ κ. Κοκκιούση, Έλαβον το τηλεγράφημα και αμέσως κατόπιν το λεπτομερές γράμμα, σχετικώς με τα ερωτήματα τα οποία σού υπέβαλα. Θερμώς σ’ ευχαριστώ τόσον δια την προθυμίαν να μου δώσης τα στοιχεία που χρειάζονται για την οργάνωσι της μελετωμένης εκδρομής των παιδιών, όσον και διά την ευγενική προσφορά της φιλοξενίας του παιδιού. θερμώς σ’ ευχαριστώ επίσης για τας ευχάς και τα καλά εν γένει λόγια σας-μπορείς να είσαι πάντοτε βέβαιος ότι πάντοτε με μεγάλη ευχαρίστησι ενθυμούμαι και θα ενθυμούμαι τον καλόν συνάδελφον και καλόν άνθρωπον που εγνώρισα εις σε, εις το διάστημα τόσων πικρών όσον και καλών και ευτυχισμένων ημερών, του προσφάτου και απωτέρου παρελθόντος.
Όσον αφορά την μελετωμένην εκδρομήν των παιδιών φοβούμαι ότι αδίκως αναστατώνομε τον κόσμο, διότι βάσει της πραγματοποιήσεως θα είναι η παραχώρηση πλοίου από τον Αρχηγόν του Στόλου, πράγμα αρκετά απίθανον κατ’ αυτών. αι τιμαί είναι καλαί και προσιταί αλλ’ όχι εις όλα τα παιδιά δυστυχώς, δι’ ο και πολύ αμφιβάλλω αν ο υιός μου θα έχη αυτήν την απόλαυσιν.
Σ’ ευχαριστώ και πάλιν και σας εύχομαι Καλό και ήρεμο Πάσχα, εκ μέρους όλων μας και εκ μέρους όλων των παιδιών της Διευθύνσεως Με αγάπη και εκτίμησι [Υπογραφή Αποστολόπουλος]

 

 

 

 

 

P. A. APOSTOLOPOULOS/ DIRECTOR OF CUSTOMS/ PIRAEUS - GREECE/ Θήρας 16. Αθήναι
Piraeus, 12 Ιουλίου 1950
Αγαπητέ μου κ. Κοκκιούση, Ενθυμείσαι ότι προ διετίας περίπου σε είχα παρακαλέσει - εν όψει κάπιας εκδρομής των μαθητών του Γυμνασίου εις Ρόδον, μεταξύ των οποίων και ο μικρότερος των υιών μου ο Αλέκος - να φροντίσης δια την εξασφάλισιν ενός καταλύματος δια τας ημέρας της διαμονής του εις την νήσον. Τώρα πάλιν, θεού θέλοντος και των περιστάσεων επιτρεπόντων, βεβαίως - αυτός ο ίδιος, φοιτητής πλέον από διετίας, σχεδιάζει ένα ταξειδάκι με άλλους 2,-το όλον τρεις καμπαλέρος, μποεμικά λιγάκι, λόγω των περιωρισμένων δυναμικοτήτων μας. επί τη ευκαιρία αυτή σε παρακαλώ να μου γράψης συντόμως αν είναι δυνατόν να ευρεθή δωμάτιον ξενοδοχείου Δευτέρας Τάξεως με 3 κρεββάτια δια 10 περίπου ημερών διαμονήν και αντί ποίας τιμής, καθώς επίσης και ποίαι είναι αι τρέχουσαι τιμαί των κατωτέρων βεβαίως, εστιατορίων, δια να γίνουν αι απαιτούμενοι υπολογισμοί.
Πιστεύω ότι την 1 Αυγούστου, θεού θέλοντος πάντοτε θα είναι εκεί συνεπώς αι πληροφορίαι πρέπει να έλθουν σύντομα.
Τι κάνετε; πώς περνάτε τώρα εκεί. Έχετε τουλάχιστον σχετική φθήνεια ζωής, ή σας περέσυρε και σας το ποτάμι της ακρίβειας όπως όλους εμάς; - Φαντάζομαι ότι πάντα θα υφίσταται διαφορά σημαντική. Από το νέο μισθολόγιο ακόμη τα κονδύλια θεωρούνται ως απόρρητα και κανείς δεν ξέρει τίποτε το θετικό. Πάντως θα το ιδούμε συντόμως - Εγώ ήδη εκτελώ χρέη Οικον. Επιθεωρητού. Ίσως θα το έμαθες - Από όλους τους συναδέλφους έχεις θερμούς χαιρετισμούς. Τα σέβη μου και τους χαιρετισμούς μου προς την κ. Κοκκιούση από την κ. Αποστολοπούλου κι εμέ -
Με πολλή εκτίμηση πάντοτε [Υπογραφή Αποστολόπουλος]

 

 

 

 

 

 
Αθήναι 20 / 7/ 50
Αγαπητέ μοι κ. Κοκκιούση, Προ ημερών σού έγραψα σχετικώς με την σχεδιαζομένην εκδρομήν εις Ρόδον του Αλέκου με παρέα άλλα δυο παιδιά και σε παρεκάλεσα να μου απαντήσης σύντομα αν μπορή να εξασφαλισθή εις β΄ τάξ. Ξενοδοχείον και δωμάτιον με 3 κρεββάτια για μερικάς ημέρας (5-8). Το ταξείδι γίνεται όσο το δυνατόν οικονομικώτερο διότι και τα τρία παιδιά είναι φουκαράδες και ο προϋπολιγισμός έχει κονδύλια πολύ πτωχά για τα ζητήματα της αναψυχής. επειδή εκείνη μου η επιστολή εστάλη στο ταχ/μείο με κάποιον απρόσεκτο και ξεχασιάρη, που δεν μπορεί να θυμηθεί αν το έστειλε αεροπορικώς ούτε καν κι εάν το έστειλε και συνεπώς φοβούμαι μήπως απωλέσθη, και οι ημέρες περνούν (πρέπει στας 28-29 Ιουλίου να ξεκινήσουν) σε παρακαλώ και πάλι θερμώς να φροντίσης το ταχύτερον και να μου γράψης αμέσως δι’ ότι σού υποβάλλω ερώτημα, δια να προφθάσωμε να ετοιμασθούμε εμείς για τον Αλέκο και οι άλλοι γονείς για τ’ άλλα δυό παιδιά, που είναι φίλοι και συνομίληκοι του δικού μας. αν χρειάζεται ζήτησε και την συνδρομή του κ. Ευστ. Χελιώτου, Γραμματέως Εφετών, πολύ φίλου μου, προς τον οποίον και διαβιβάζεις τους χαιρετισμούς μου.
Πρέπει η επιθυμία των παιδιών φέτος, Θεού θέλοντος, βέβαια να ικανοποιηθή για ένα ολιγοήμερο ταξειδάκι.
Εν αναμονή ταχίστης απαντήσεώς σου Με πολλήν εκτίμησι και αγάπη [Υπογραφή Πότης Αποστολόπουλος]
Τα σέβη μου και τους χαιρετισμούς της κ. Αποστολοπούλου προς την κ. Κοκκιούση Ο ίδιος

 

 

 

 

 

[Σχέδιο απαντητικής επιστολής του Κοκκιούση]
Εν Ρόδω τη 20 Ιουλίου 1950
Σεβ. κ. Σ. [ή Δ;] Έλαβα το γράμμα σας και χαίρω πολύ που είσθε καλά. Σχετικώς με τας πληροφορίας που μου ζητείτε, σάς γνωρίζω τα εξής.
Κατ’ αρχάς όλα τα Ξενοδοχεία είναι πλήρη, και δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε από τώρα αν θα είναι κενόν δωμάτιον με 3 κρεββάτια την 1^η Αυγούστου ή άλλην ωρισμένην ημέραν. Ένας γνωστός μου Ξενοδόχος μου είπε ότι, θα αδειάση ένα τέτοιο δωμάτιο στας 27 Ιουλίου [αλλά θα πρέπει να] και μπορεί να το κρατήση άδειο μέχρι ότου έλθουν τα παιδιά, αλλά θα πρέπει φυσικά να του πληρώσουμε τας ημέρας αυτάς. Θα πρέπει όμως να έχω σχετικόν τηλεγράφημα σας προ της 27 Ιουλίου.
Αι τιμαί των Ξενοδοχείων – δωμάτιον με 3 κρεββάτια – είναι 24000, ήτοι 8000 το κρεββάτι, και όσα έχουν μπουφέ [επιβαρύνουν] χρεώνουν επί πλέον και 4000 δια το πρωϊνό ρόφημα το οποίον είναι υποχρεωτικόν.
Πολύς όμως κόσμος, επειδή τα Ξενοδοχεία δεν επαρκούν καταφεύγει σε σπίτια, τα οποία τα έχει εγκρίνει η αστυνομία με τιμάς περίπου όπως των Ξενοδοχείων.
Νομίζω πως καλλιτέρα λύσις είναι, αν αποφασισθή το ταξείδι, να μου τηλεγραφήσετε εκ των προτέρων ποία ακριβή ημέρα θα έλθουν τα παιδιά. ώστε εν τω μεταξύ να έχω καιρό διά να φροντίσω δια να βρω τον καλλίτερον δυνατόν τρόπον τακτοποιήσεως των, είτε σε Ξενοδοχείον είτε σε σπίτι.
Εσωκλείστως σας στέλνω τον τιμοκατάλογον ενός από τα κατώτερα εστιατόρια.
Εννοείται ότι και τα καλά εστιατόρια - όχι βεβαίως τα πολυτελείας - δεν έχουν μεγάλη διαφοράν έχουν 1000 περίπου δρχ επί πλέον διαφορά στα ψητά, [Τα φρούτα του] Σημειωτέον ότι τα φρούτα, τα οποία εδώ είναι αρκετά φθηνά, μπορούν να τα τρώνε και ιδιαιτέρως, [στο Ξενοδοχείο ή στο δωμάτιο σπίτι που θα μείνουν] δοθέντος ότι όπως μου γράφεις, το ταξείδι σχεδιάζεται μποέμικα λιγάκι.
Αυτά λοιπόν αγαπητέ μου Κύριε Διευθυντά έχω να σας γράψω για [τα παιδιά] ταξείδι των παιδιών. Η ζωή εδώ άρχισε και ακριβαίνει ωρισμένα όμως είδη τροφίμων εξακολουθούν σε χαμηλές τιμές ίνα του υφισταμένου χαμηλού δασμολογίου.
Έμαθα ότι εκτελείτε χρέη επιθ[εωρητού] διότι το Πάσχα ότε επήγα στο χωργιό πέρασα από την Δ/νσιν Πειραιώς και ως φυσικόν, σας ανεζήτησα έμαθα δε, τότε ότι εκτελείτε χρέη επιθεωρητού και ότι δεν περνάτε τακτικά από την Διεύθυνσιν. Υποθέτω πως θα έχετε λιγώτερες φασαρίες τώρα.
Κλείων το γράμμα μου σας παρακαλώ να διαβιβάσετε τα σέβη μου εις την κ. Αποστολοπούλου και όλην την οικογένειαν σας καθώς και τον κ. Διάκον.
Από την συζυγό μου έχετε η κ. Αποστολοπούλου και σεις πολλούς θερμούς χαιρετισμούς.
Επίσης παρακαλώ να διαβιβάσετε τα σέβη μου εις τον κον και κυρία Χαμ[;] και τους χαιρετισμούς μου εις όλους τους συναδέλφους.
Με [άπειρο] σεβασμό και αγάπη.

 

 

 

 

 

Τηλεγράφημα
118 εκ Αθηνών Αριθ. 1232 Λέξεις 11 Ημερ. 27 Ώρα 9/6 Ενδείξεις --- Ελήφθη 27/7 12.40 ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΨΗΣ
Προς Πάνον Κοκκιούσην Τελωνείον Ρόδου
Αν αποτραπη απεργια φθανουν κυριακην αιγαιον Αποστολοπουλος

 

 

 

 

 

P. A. APOSTOLOPOULOS/ DIRECTOR OF CUSTOMS/ PIRAEUS - GREECE
Piraeus, 20/ 8/ 1950
Αγαπητέ μου κ. Κοκκιούση, Αφού σε ευχαριστήσω θερμότατα δια τας πολλαπλάς φιλικωτάτας εξυπηρετήσεις σου προς την παρέαν των 3 καμπαλέρος που επεσκέφθησαν την νήσον, μεταξύ των οποίων και ο νεώτατος υιός μας Αλέκος, έρχομαι πάλιν να σε παρακαλέσω να φροντίσης δια μίαν διήμερον εξασφάλισιν υπό έποψιν στέγης και του μεγάλου μας υιού και τελωνειακού υπαλλήλου Γεώργου, όστις, πιθανώτατα, το Σάββατον 26 Αυγούστου, πρωί, έρχεται αυτόθι αεροπορικώς, λαθραίως από υπηρεσιακής πλευράς βέβαια, και επανέρχεται την Δευτέραν πρωί, δια να ικανοποιηθή μία παλαιοτέρα του παράκληση να πάρη το βάπτισμα του αέρος και συγχρόνως να γνωρίση και το σμαραγδένιο νησί έστω και δια μόλις 48 ώρας - εκτός απροόπτου, το ταξείδι είναι ασφαλές και θ’ αναλάβης και πάλιν φιλικώς να του παράσχης την προστασίαν σου εις το ζήτημα της στέγης, το μόνον που εμφανίζει δυσχερείας, ως φαίνεται.
Σ’ ευχαριστώ εκ των προτέρων θερμώς δια την καλωσύνην σου και σε χαιρετώ
Με πολλήν αγάπην και εκτίμησιν Πότης Αποστολόπουλος 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Αθηναϊκά και αττικά φωτο-περάσματα.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

 

ΑΤΤΙΚΗ. Στο τοξωτό φράγμα του Μαραθώνα. Έγιναν οι πρώτες απαλλοτριώσεις στα 1926, θεμελιώθηκε επίσημα στα τέλη του 1927 και εγκαινιάστηκε στις 25 Οκτωβρίου 1929: ΦΡΑΓΜΑ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ/ ΕΘΕΜΕΛΙΩΘΗ ΚΑΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΝ 1927/ ΑΠΕΠΕΡΑΤΩΘΗ ΚΑΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΝ 1929. Οι εργασίες όμως κράτησαν έως το 1931. Εδώ έχουμε μια λήψη πολύ κοντά στα χρόνια της κατασκευής του. Δέκα άνδρες και πέντε γυναίκες με τα κουστούμια και τα ενδύματα της εποχής εκείνης. Χαρτί Velox.

 

 

 

ΑΘΗΝΑ - ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Άνδρες σε κλασική στάση - καθισμένος και όρθιος - στο στούντιο. Ένα φωτογραφείο, δύο διευθύνσεις. "ΦΩΤΟ - ΡΑΔΙΟ/ ΙΩΑΝΝΟΥ ΓΕΩΡΓΑΛΑ/ ΑΘΗΝΑΙ ΣΤΑΔΙΟΥ 36/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ ΡΕΠΟΥΛΗ 35"

 

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ - ΚΗΦΙΣΙΑ. Τρεις μαθήτριες σε εκδρομή στον Κοκκιναρά Κηφισιάς, στις 7 Μαΐου 1932. Ήταν Σάββατο, λίγες ημέρες μετά το Πάσχα. «Ενθύμιον εκδρομής Πρ. Λυκείου 7/ 5/ 32 (Κοκκιναράς)»

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Στον τότε Βασιλικό (Εθνικό τώρα) Κήπο κάποιοι επισκέπτες - πιθανόν μαθήτριες, δάσκαλοι - δύσκολα μπορούν να μετρηθούν λόγω της σκιάς των δένδρων και του γυαλιστερού προπολεμικού φωτογραφικού χαρτιού Agfa Lupex. Στη λιμνούλα όμως μ' άνεση κολυμπούν δύο κύκνοι. 12 Μαΐου 1938, ημέρα Πέμπτη.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Στο Ερέχθειο, στον αρχαίο ναό της Αθηνάς και του Ποσειδώνα, όπου τα τελευταία χρόνια της επανάστασης χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία της οικογένειας του Γκούρα με το άδοξο τέλος της 13.1.1827, κάτω από τις Καρυάτιδες έχω εντοπίσει αμέτρητες φωτογραφίες με άτομα καθισμένα για αναμνηστική λήψη.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ - ΦΑΛΗΡΟ. «Αθήναι 13 Ιουνίου 1941. Ενθύμιο στο Φάληρο με τον Γιόβαν και Βλαδιμήρ». Δυο άνδρες με τα ξενικά, ρώσικα ονόματά τους και τρεις γυναίκες. Η φωτογραφία δείχνει μια μόνο στιγμή της - άγνωστης σε μας - ζωής τους.

 

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. Λέτε αυτοί που περπατούσαν στον δρόμο να ήταν δύο πατέρες με τα παιδιά τους ή κάτι άλλο; Ίσως βρεθεί κάποιος να σχολιάσει.. «Άλιμος Ιούνιος 1948». Χαρτί A M CROWN COPYRIGHT RESERVED. Η επισήμανση "Άλιμος" μάς βάζει σε σκέψεις για το πού τραβήχτηκε η φωτογραφία.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ - ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ. Τις ηλιόλουστες ημέρες επιβάλλεται ζωηρό περπάτημα στην πόλη, στους δενδροσκέπαστους δρόμους, στις πλατείες, ειδικά στους πνεύμονες πρασίνου όπως είναι και το Πεδίο του Άρεως.
Ανοίγει η διάθεση, ελαφρύνουν οι σκέψεις, οι νεανικές καρδιές πετούν ανέμελα σαν τα πουλιά.
Πόσες γενεές το περπάτησαν, πόσες φωτογραφίες τραβήχτηκαν στο άγαλμα του Κωνσταντίνου ή στους φαρδείς διαδρόμους του!
Άνθρωποι αμέτρητοι που έπαιξαν, έτρεξαν μέσα του, μεγάλωσαν, γέρασαν, πολλοί μάλιστα έχουν ταξιδέψει.. Ο άνεμος του χρόνου φυσά ανελέητα. «Τρυγόνια στον κήπο Κατά το σχολ. έτος 1950-51 εις το πεδίον του Άρεως»

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Σαν σήμερα, 28 Μαΐου 1951, τα τρία κορίτσια βρέθηκαν στην πλατεία Συντάγματος, κάθισαν σένα παγκάκι κι έβγαλαν αυτή την αναμνηστική φωτογραφία. «Την 28 Μαίου 51,/ ημέρα Δεφτέρα στο Σύνταγμα».

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Τρεις κυρίες περπατώντας κάπου στο κέντρο της πόλης σχημάτισαν στα πρόσωπα το χαμόγελό τους μιας και ο φωτογράφος του δρόμου βάλθηκε να τις απαθανατίσει. Η σκιά του αποτυπώθηκε κι αυτή πάνω στο πεζοδρόμιο. Η διαφήμιση ΚΟLYNOS υπήρχε σε πολλά περίπτερα και κτήρια της εποχής. ‶ΦΩΤΟ ΡΙΟ/ ΣΤΑΔΙΟΥ 7 [;] - ΑΘΗΝΑΙ‶

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Οι τόσες στιγμές της ζωής μας συμπυκνώνονται αργά αλλά σταθερά σε λεπτά, ώρες, μέρες, εβδομάδες, μήνες, χρόνια... Περνούν έντονες ή αδιάφορες, με χαρά ή με πόνο, με ανάμεικτα συναισθήματα.. Αφήνουν τα σημάδια τους. Στο τέλος ξεχνιούνται και μαζί τους παρασύρεται το παν, δημιουργείται νέος κρίκος στην αλυσίδα της εξέλιξης, μεγαλώνουν και φεύγουν οι άνθρωποι ενώ αλλάζει η μορφή της πόλης. Ένα απρόοπτο γεγονός, το να βρεθεί ο φωτογράφος στο δρόμο και να τραβήξει ειδικά αυτούς τους περαστικούς που βλέπουμε κι όχι άλλους, αποδεικνύει το ανέλπιστο, την τυχαία επιλογή της μοίρας. Ακόμα κι η στρογγυλή σφραγίδα στην πίσω όψη διαβάζεται δύσκολα: "ΦΩΤΟ - ΑΘΗΝΑΙ .... ΤΗΛ .... 38Β"

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ - ΑΚΡΟΠΟΛΗ. Ρεμβασμός και χαμόγελο σε μια εποχή που αναλογικά με το σήμερα, λίγος κόσμος έκανε τον κόπο να ανεβεί στον ιερό βράχο. Εγώ προσωπικά είχα γυρίσει κάθε σπιθαμή του, μόνος ή με φίλους από Ελλάδα κι εξωτερικό, κρατώντας πάντα ένα βιβλίο οδηγό, που τελικά γέμισα ένα ράφι της βιβλιοθήκης μου με θέμα ΑΚΡΟΠΟΛΗ.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Η γυμναστική και τα αθλήματα υπήρξαν κάποτε σε πολλούς από μας κομμάτι της ζωής. Τώρα μάς πονάει η μέση και αρκούμαστε στο περπάτημα μεταξύ πλατείας Βικτωρίας και Ομονοίας (άντε μέχρι και Μοναστηράκι) αλλάζοντας διαδρομές από Πατησίων, 3ης Σεπτεμβρίου και Αριστοτέλους.

 

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. 15 Μαΐου 1956 ημέρα Τρίτη στον Κοκκιναρά. Χαρτί τύπου καρτποστάλ gevaert.

 

 

 

 

ΑΤΤΙΚΗ. Στις παλιές Πρωτομαγιές ο κόσμος συνήθιζε να πηγαίνει εκδρομή στις κοντινές εξοχές ή στις παραλίες, αρκετές φορές στα οικόπεδα του καθενός προς τα Μεσόγαια, την Παλλήνη, την Νέα Μάκρη, τους Αγίους Θεοδώρους και αλλού. Τα άτομα, προερχόμενα από μία και περισσότερες συγγενικές οικογένειες, είτε ήταν κάποιοι φίλοι, γείτονες, γνωστοί, έφερναν μαζί τους φαγητά χωρίς να αποκλειόταν να έψηναν κρεατικά κι επί τόπου. Αρκετοί προτιμούσαν μακρύτερες εξορμήσες με οργανωμένα γραφεία ταξιδίων... Εδώ η γυναικεία παρέα την Πρωτομαγιά του 1961 είχε διαλέξει την Κινέττα. Ήταν ημέρα Δευτέρα.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. "ΦΩΤΟ-ΧΟΛΛΥΓΟΥΝΤ/ ΟΜΗΡΟΥ 21" Ηλιόλουστες ημέρες του παρελθόντος, κάποιας αδιευκρίνιστης εποχής και χρονολογίας, αλλά σε αναγνωρίσιμο τόπο...

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. «Αθήναι Ανάκτορα». 20 Μαΐου 1962.

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ - ΦΥΛΗ. Οι πιο πολλοί μας έχουμε παρόμοιες παιδικές αναμνήσεις... να μας πηγαίνει ο πατέρας εκδρομή στη Χασιά, στην Μονή Κλειστών πρώτα κι ύστερα σε ταβέρνα για κρεατικά... 8 Μαΐου 1966, ημέρα Κυριακή. «Την χαρίζουμε στην αγαπητή μας Γιώτα Παυλίδου/ Δ. Μπαρμπούρης/ Χρυσούλα Δ. Μπαρμπούρη/ Σπύρος Δ. Μπαρμπούρης/ Μονή Χασιάς/ 8/5- 66»

 

 

 

 

ΑΘΗΝΑ. Δεν συνηθίζω να βάζω φωτογραφίες τραβηγμένες τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, αυτή όμως παραπέμπει στο ασπρόμαυρο, στο νοσταλγικό, σε όλα εκείνα που καλύπτουν τα ενδιαφέροντα και το περιεχόμενο των αναρτήσεών μου. «Ακαδημία 9 / 5 / 76»

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πειραιάς, φωτογραφίες του τότε και του πρόσφατου παρελθόντος.

Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης. Δημοσιογράφος - Συλλέκτης. Ανεξάρτητος ερευνητής πειραϊκής ιστορίας και λογοτεχνίας.

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΠΕΡΑΜΑ. «Ενθίμιον Περάματος 1930/ Ντέκα αρ. 16/ Μιτρόπολις/ Γεράσιμος Σταθάτος/ Κοσ/ τίνος Ταΐος». Αν και κάπως δυσνόητη η πίσω καταγραφή το βέβαιο είναι ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε στο τότε εξοχικό Πέραμα.

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. «ΕΙΣ την αγαπημένη μας Ελευθερία για να μας θυμάται με πολλά φιλιά Μαρίκα - Ευτυχία - Κατίνα Πειραιεύς 15 / 4 / 36 Δίδα Ελευθερία/ Μαθιουδάκη/ Πανάθυμον (Πανέθημος ; ) Κυσσάμου/ Χανιά Κρήτης»

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Τουρκολίμανο. 6 Απριλίου 1942.

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΠΕΡΑΜΑ. «Παλαιόν Πέραμα Πειραιεύς/ 31 Μαΐου 1942»

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Ήταν ημέρα Σάββατο, 15 Μαΐου 1943 όταν οι πέντε αυτοί μαθητές της Ιωνιδείου, που από το σχ. έτος 1934-35 είχε ονομαστεί Σχολή Μέσης Εκπαιδεύσεως Πειραιώς (στα 1946-47 την βρίσκουμε ως Α' Πρότυπον Γυμνάσιον Αρρένων Πειραιώς) κατέβηκαν για την βόλτα τους στην ασχημάτιστη τότε παραλία που σήμερα είναι γνωστή σαν Βοτσαλάκια. Πίσω τους τμήμα του ρομαντικού περιπάτου που κάποια στιγμή πρέπει να αναφερθώ αναλυτικότερα. «Ε1 Πρακτικού Λυκείου ΣΜΕΠ/ Εν Πειραιεί τη 15-5-43»

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Τρεις γυναίκες - οι δύο κρατούν από το χέρι ένα κοριτσάκι - στην πλατεία Κοραή. Πίσω διακρίνονται κτήρια της οδού Καραΐσκου με κεντρικό αυτό του μεγάρου των αδελφών Παπακώστα όπου κι ο κινηματογράφος ΧΑΪ ΛΑΪΦ. "ΦΩΤΟ ====/ ΜΠΑΡΜΠΑΓΙΑΝΝΗ/ ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 3/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ"

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Την Τετάρτη 16 Μαΐου 1951 η Ελληνογαλλική Σχολή Καλογραιών Πειραιώς Jean d'Arc οργάνωσε εκδρομή στην Αυλώνα. Η μαθήτρια φωτογραφήθηκε με μια αδελφή που είχε μαζέψει δέσμη λουλουδιών. Η ίδια έγραψε στην πίσω όψη: «Τετάρτη 16/5/51/ Αυλών (Κακοσάλεσι)/ Με τη σχολή Καλογραιών./ Sr Irène, Hélène» "ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑΙ/ ΕΡΓΑΣΙΑΙ/ Δ. ΜΟΣΧΟΛΙΟΣ/ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 94 ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ"

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. «Πειραιεύς/ Ιερός Ναός (Ευαγγελισμός)/ Πέμπτη 29 Απριλίου 1954». Δηλαδή τέσσερις μέρες μετά την Κυριακή του Πάσχα εκείνης της χρονιάς. Λέτε όλοι αυτοί οι μαζεμένοι στα σκαλιά να περιμένανε τη νύφη του ένστολου; Ας παίξει λίγο η φαντασία..

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. «Στην αγαπημένη μας Γιαγιά ευχόμεθα Καλό Πάσχα. Στον αγαπημένο μας Νίκο ευχόμεθα Καλό Πάσχα. Εριέττα Γιάννης. Εν Πειραιεί τη 5 - 4 - 55. "ΦΩΤΟ Βλαντή/ ΤΣΑΜΑΔΟΥ 44/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ Τηλ. 41025". Το Πάσχα στα 1955 έπεφτε 17 Απριλίου.

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. "Φωτο – Κίτσογλου/ ΑΓΧΙΑΛΟΥ 5 - ΤΗΛ. 462.337/ ΤΑΜΠΟΥΡΙΑ-ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ" 7 ( ; ) ΑΠΡ. 1956. Χαρτί Mimosa/ Kiel.

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Στις άκρες της πόλης, στις συνοικίες, η ζωή είχε άλλους τρόπους να εκφραστεί. Κυριαρχούσε η οικογένεια με τις καθιερωμένες δομές και τις λειτουργίες της, όχι το εμπόριο, η πυκνή κίνηση, οι κοσμικές δραστηριότητες. Τα περισσότερα καταστήματα ήταν στο κέντρο, εδώ λειτουργούσαν μόνο τα απαραίτητα, όπως φούρνοι, παντοπωλεία, μανάβικα, κρεοπωλεία, ψαράδικα, ψιλικά, ζαχαροπλαστεία, κουρεία - κομμωτήρια, ανθοπωλεία, σουβλατζίδικα. Οι άντρες πέρναγαν την ώρα τους στα καφενεία, στα σφαιριστήρια, οι γυναίκες στα σπίτια που ήταν χαμηλά κι είχαν ευτυχώς μεγάλες αυλές για πλύσιμο κι άπλωμα ρούχων, λίγα χρησιμα δένδρα, γλάστρες, κλουβιά πουλιών, κοτέτσια, καρέκλες και τραπέζια για κοινωνικές συγκεντρώσεις.
Όμως τα σινεμά χειμερινά και θερινά, οι γνωστές μπακαλοταβέρνες ή οι κανονικές ταβέρνες διασκέδαζαν ακόμα και την αφρόκρεμα του κέντρου. Τα δε φωτογραφεία έκαναν χρυσές δουλείες.
Σε αυλή οι τέσσερις γυναίκες, η μία με μια ανθοδέσμη, κοιτάνε το φακό ανυποψίαστες ότι χρόνια μετά θα γίνονταν άξιες προσοχής στο διαδίκτυο.
"STUDIO - ΑΠΟΛΛΩΝ/ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ 154 ΣΥΝ. ΑΠΟΛΛΩΝ/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ"

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Μια φωτογραφία που μας γυρίζει σε ένα ζεστό, παλιό βραδινό ή νυχτερινό σκηνικό στην είσοδο ενός καφενείου, μιας μπακαλοταβέρνας ή κάτι παρόμοιο σε κάποια περιοχή του μεγάλου λιμανιού μας.
Η γυναίκα με τα σκουλαρίκια αριστερά απλώνει θαρρετά τα πόδια της με την λευκή γόβα έχοντας κρεμάσει την τσάντα στην άδεια καρέκλα. Ανάβει με άνεση τσιγάρο. Ο άλλη δίπλα της χαμογελά στο φακό. Το τραπέζι γεμάτο ποτήρια, πιάτα, φαίνεται και το κουτί τσιγάρων με τα σπίρτα. Πόσο χαρακτηριστικές είναι οι στάσεις των ανδρών! Ο πρώτος με το μουστάκι, γυρτός, ακουμπά το δεξί μπράτσο στο τραπέζι, κοιτάζει ίσια ενώ σηκώνει το αριστερό που φορά δακτυλίδι.Ο μεγαλύτερος με το καπέλο, με τα πόδι πάνω στο άλλο κρατάει χαμηλωμένο το χέρι με το τσιγάρο κοιτάζοντας σιωπηρά και με ύφος την πρώτη γυναίκα. Ο τρίτος δεξιά. σοβαρός, πάλι με μουστάκι φοράει άσπρη εργατική ρόμπα κι έχει το τσιγάρο στο αφτί.
Στο άλλο τραπέζι με το τασάκι και το πακέτο τσιγάρων ο άλλος μοναχικός θαμώνας που κάθεται στην καρέκλα, κοιτάζει κι αυτός μπροστά αφού ξέρει ότι θα μπει στο κάδρο της φωτογραφίας. "ΦΩΤΟ-ΜΟΝΤΕΡΝΟ/ ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 45/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ"

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Πίσω στα χρόνια των γυμναστικών επιδείξεων στο Στάδιο Καραϊσκάκη. Τα κορίτσια του Β' μπαίνουν με την σημαία και μετά κάνουν τις ασκήσεις τους. Θα χαρώ αν κάποια μεγάλη γυναίκα σήμερα αναγνωρίσει τον νεαρό εαυτό της. "Φωτο - Λουξ/ Δ. ΜΟΣΧΟΛΙΟΣ/ ΝΟΤΑΡΑ 44 ΤΗΛ. 471-171/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ"

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Μια παλιά κι όμως διαχρονική συνήθεια ήταν οι καλοπροαίρετες, αθώες αφιερώσεις προσωπικών φωτογραφιών σε άτομα του οικογενειακού και φιλικού κύκλου. «Αφιερωμένη εις την Εξαδέλφη μου Πολυξένη με αγάπη αδελφική (Υπογραφή)». Μετά από χρόνια βρίσκουμε αυτά τα πρόσκαιρα χάρτινα κομμάτια της ζωής κρυμμένα στα συρτάρια και τα άλμπουμ, μέσα σε βιβλία και σκουριασμένες μικρές κορνίζες. "Studio Θεοδωρίδη/ Αγχιάλου 22 Κερατσίνι". IΟΥΝ. 1960

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. "Φωτο - Βλαντή/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ" Επικοινωνία μέσω καλωδίου με το ακουστικό στο αφτί και στο στόμα μιας παλιάς τηλεφωνικής συσκευής. Ο άντρας φοράει κουστούμι, πουκάμισο, γραβάτα. Κλασική περίπτωση που ισχύει σπάνια πλέον. Χαρτί ARGENTA.

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Στην αποβάθρα της Ακτής Ποσειδώνος, στην γραμμή Αργοσαρωνικού προς Αίγινα κλπ, μια φωτογραφία γυναίκας πάνω στο πλοίο. Πίσω διαβάζονται οι διαφημίσεις ΕΝΩΣΙΣ ΠΑΡΙΣΙΩΝ/ ΑΣΦΑΛΕΙΑΙ ΠΛΥΤΑ του Αμβροσίου Πλυτά (1886 - 15.9.1964) και του γιου του Γεωργίου Πλυτά (13.8.1910 - 30.4.1997) που διακρίθηκαν ως ασφαλιστές και μεταξύ των άλλων υπήρξαν δημάρχοι Αθηναίων στα 1937-1941 και 1964-1967 αντίστοιχα.
Το κτήριο με την διαφήμιση ADELCO OM OR που υπάρχει ακόμα (Ακτή Ποσειδώνος 8) παραπέμπει στην εταιρεία των Αδελφών Κολοκοτρώνη (τα αρχικά Αδελ - Κο σχημάτισαν την επωνυμία) που ερχόμενοι από την Σμύρνη ίδρυσαν στα 1934 στο Μοσχάτο (Πειραιώς 37) τα ΧΡΩΜΑΤΟΥΡΓΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ Ε. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ Α.Ε. Περίφημα προϊόντα ήταν η φθοριούχος οδοντόκρεμα και το σαμπουάν ΟΜ ΟR από τα αρχικά των ονομάτων των δυο αδελφών Κολοκοτρώνη που ήταν Όμηρος και Ορέστης.

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Σε ανταπόδοση των ευχών για την επέτειο των γενεθλίων μου στις 20 Σεπτεμβρίου 2020, πρόσφερα στους φίλους του FB αυτό το σπάνιο φωτογραφικό στιγμιότυπο. Βρισκόμαστε στο τότε πεζοδρόμιο δίπλα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς πριν ο χώρος γίνει πλατεία. Στο οδόστρωμα φαίνονται οι πίσω όψεις των αστικών λεωφορείων. Αριστερά μας τα κτίρια της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, εκείνα που βρίσκονται μετά την Βασιλέως Κωνσταντίνου (Ηρώων Πολυτεχνείου), και ίσια σε πρόσοψη η ομώνυμη εκκλησία. Μετά την Αστυνομική Διεύθυνση διακρίνουμε τις επιγραφές ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΗΣ και Berkshire. Η τρίτη οικοδομή δεν είχε κατεδαφιστεί. Η γωνιακή πολυκατοικία της οδού Καραΐσκου ήταν ακόμα υπό ανέγερση.
Άρα η σειρά κατεδάφισης των τεσσάρων παλαιών κτισμάτων ήταν 1,2,4,3. Δύο περίπτερα, περαστικοί, οδηγοί, επιβάτες σε αναμονή, ένα καφενεδάκι, χώματα από κάποιο έργο οδοποιίας. Στιγμές που απαθανάτισε ο φακός για να κεντρίσει τη μνήμη μας.

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΑΙΓΙΝΑ. Στο λιμάνι του Πειραιά, στον προβλήτα γραμμής Αργοσαρωνικού.. πίσω βρίσκονται τα κτήρια της Ακτής Μιαούλη.
Το πλοίο - αν δεν αναγνωρίζεται από κάποιους ποιο ήταν, προτείνω το όνομα ΑΣΠΑΣΙΑ - έχει τα δρομολόγια προς ΣΟΥΒΑΛΑ, ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ στην πάνινη διαφημιστική λωρίδα ενώ η γυναίκα με το παιδί φωτογραφίζονται σε πεσμένη σκάλα επιβίβασης που κι αυτή γράφει ΑΙΓΙΝΑ. Χαρτί τύπου LEONAR.

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Πρωτομαγιά 1968. Παρέλαση οχημάτων - στολισμένα με λουλούδια - και πεζών στην τότε οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου (Ηρώων Πολυτεχνείου) στο ύψος της πλατείας Κοραή. Ανάρτηση για ιστορικούς και μόνο λόγους. "ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ/ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ & ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΤΥΠΟΥ/ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡΣ/ ΓΕΩΡ. ΑΝΔΡΕΑΤΟΥ & ΔΗΜ. ΠΟΥΛΑΚΙΔΑ/ ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ 112 - ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ/ (ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΩΣ ΠΕΙΡΑΪΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ)/ ΤΗΛ. ΓΡΑΦΕΙΟΥ 424279/ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΟΙΚΙΩΝ ΔΙΑ ΝΥΚΤΕΡΙΝΑΣ ΚΛΗΣΕΙΣ/ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΩΣ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 426.... - ΑΘΗΝΩΝ 889... "

 

 

 

 

 

 

ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Όλοι θα είχατε δει αυτό το δημοτικό κατάστημα, θα το είχατε προσπεράσει βιαστικά κι ελάχιστοι θα είχατε σταθεί να το παρατηρήσετε ή να εξυπηρετηθείτε. Πέρασε κάποιες χρήσεις, κάποτε μάλιστα όταν στέγαζε ένα γραφείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης γνώριζα την υπεύθυνη και μου έδινε το ανάλογο έντυπο, σπάνιο τώρα. Στον πεζόδρομο του Τινάνειου Κήπου προς την Ακτή Μιαούλη.