Σάββατο 20 Ιουνίου 2020

Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιώς για την αποδοχή και τοποθέτηση του αγάλματος γυμνού έφηβου στον Τινάνειο Κήπο.


Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.
Αντιπρόεδρος Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς - Πρόεδρος Ινστιτούτου Πειραϊκών Μελετών - Δημοσιογράφος, ερευνητής πειραϊκής ιστορίας.


Ανάμεσα στις διάφορες Αποφάσεις Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιώς που τμήμα τους βρίσκονται στην συλλογή μου, οι οποίες καλύπτουν μια μικρή περίοδο, από τις 17 Νοεμβρίου 1948 έως 29 Δεκεμβρίου 1948 (συνεδριάσεις με αριθμό 22, 23, 24), με προέκταση εφαρμογής τους μέσα στα 1949, εντόπισα την απόφαση εκείνη που έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο για την αποδοχή προσφερόμενου αγάλματος στον Δήμο Πειραιώς και την τοποθέτησή του σε επιλεγμένη θέση. Δήμαρχος ήταν  Γεώργιος Χαραλαμπόπουλος (1882-1972) με παραμονή του από τον Ιούνιο του 1946 έως τον Αύγουστο του 1950.
Πρόκειται για το γνωστό άγαλμα γυμνού έφηβου στον Τινάνειο Κήπο (από τις 25.4.1950 με την 108 απόφαση του Δ.Σ. πήρε το όνομα Κήπος Θεμιστοκλέους) που πάντα μου τραβούσε το ενδιαφέρον. Βλέπε και άρθρα μου:
«Στον Τινάνειο κήπο των τελευταίων χρόνων». Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, Πέμπτη 3 Απριλίου 1997, σελ. 18. Αντιγραφή στον υπολογιστή με ελάχιστες διορθώσεις, 8 Ιουλίου 2010.
«Ένας έφηβος γυμνός στη μέση ενός κήπου». Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΤΩΝ, φύλλο 120 της Πέμπτης 21 Μαΐου 2009 σελίδα 9.
Δεύτερη δημοσίευση: Εφημερίδα ΠΕΙΡΑΙΟΡΑΜΑ, τεύχος 1, Απρίλιος 2013, σελ. 6.
«Ένας έφηβος γυμνός στη μέση ενός κήπου». Ανάρτηση στην ιστοσελίδα μου: Σάββατο 29 Ιουνίου 2019. (Εδώ απλά ξανακοιταγμένο και προσαρμοσμένο στην εποχή μας).
Με την παρούσα διορθώνονται αρκετές ανακρίβειες και προστίθενται οι απαραίτητες λεπτομέρειες ώστε να έχουμε πληρέστερη γνώση επί του θέματος.
 





ΑΠΟΦΑΣΙΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αριθ. 312
της 23ης Συνεδρίας γενομένης
Τη 13η Δεκεμβρίου 1948
Συνήλθε σήμερον την 13ην του μηνός Δ/βρίου του έτους 1948 ημέραν Δευτέραν και ώραν 6.30 εις τακτικήν συνεδρίαν εν τω ενταύθα Δημαρχείω το Δημοτικόν Συμβούλιον Πειραιώς κατόπιν της από ιδίου μηνός εμπροθέσμως κοινοποιηθείσης προσκλήσεως του Προέδρου αυτού κ. Διονυσίου Πετροχείλου. Το σώμα ευρίσκεται εν νομίμω απαρτία παρόντων 27 Δημοτικών Συμβούλων ήτοι των κ. κ. 1) Αποστολοπούλου Ν. 2) Βαμβακά Σπ., 3) Γιαμάκου Νικ., 4) Γιαννιέσα Αντ., 5) Γεωργακοπούλου Δ. 6) Γκιώνη Μιχ., 7) Δομεστίνη Νικ., 8) Επιφάνη Μιχ., 9) Ζαφειροπούλου Δημ. 10) Καζανόβα Γεωργ., 11) Καλαρούτη Στ., 12) Καβατζά Ηλ., 13) Κωνσταντίνου Χρ., 14) Λούκου Κωνστ., 15) Λυγινού Δημ., 16) Μαντουβάλου Μιχ., 17) Μάρουγκα Νικ., 18) Μοίρα Μιχ., 19) Μουστάκη Ηλ., 20) Νομικού Λουκά, 21) Παπαδοπούλου Γεωργ., 22) Πετροχείλου Διον., 23) Πολυζώη Νικ., 24) Σαουνάτσου Εμμ., 25) Στρογγύλη Λουκά, 26) Χαραλάμπους Λεων., 27) Χούπη Ιωάνν.

μη προσελθόντων καίτοι νομίμως προσκληθέντων των κ. κ. 1) Ξανθού Νικ., 2) Παπαγεωργίου Αδαμ., Σκυλακάκη Νικ.

Ο Πρόεδρος κ. Διον. Πετρόχειλος μετά του Γραμματέως κ. Ηλία Μουστάκη καταλαμβάνουν τας έδραν των.
Εις την συνεδρίασιν παρίσταται και ο Δήμαρχος κ. Γεώργ. Χαραλαμπόπουλος και ο Γενικός Γραμματεύς του Δήμου κ. Δημ. Αλιπράντης.
ΕΠΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΣ
ΕΠΙ ΤΟΥ 19ου θέματος. ″Λήψις αποφάσεως δια την αποδοχήν προσφερομένου εις τον Δήμον Πειραιώς αγάλματος τιτλοφορουμένου ″Μετά την Νίκην″ και καθορισμού καταλλήλου θέσεως προς τοποθέτησίν του″.
Εισάγεται υπό του κ. Προέδρου και αναγιγνώσκεται υπό του Γραμματέως του Σώματος το υπ’ αριθμ. πρωτ. 14800/7/12/48 έγγραφον της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, έχον ως κάτωθι:
Προς τον Αξιότιμον κ. Δήμαρχον Πειραιώς. ΠΕΙΡΑΙΑ
Κύριε Δήμαρχε,
Η Ημετέρα Ένωσις τη πρωτοβουλία του εν Λονδίνω κλάδου της έχει την τιμήν να γνωρίση Υμίν ότι προσφέρει εις τον Δήμον του Πειραιώς χάλκινον άγαλμα, αναπαριστών εις φυσικόν μέγεθος αθλητήν και τιτλοφορούμενον ″ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ″
Το εν λόγω άγαλμα, έργον του Έλληνος γλύπτου κ. Κώστα Βαλσάμη, είχεν εκτεθή εις την έκθεσιν των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου και ηγοράσθη παρά του εκεί κλάδου της ημετέρας Ενώσεως δια να δωρηθή εις την πόλιν του Πειραιώς ως δείγμα των στενών δεσμών του Ελληνικού Εφοπλισμού προς το πρώτον Ναυτιλιακόν κέντρον της Ελλάδος.
Ελπίζομεν ότι η προσφορά αύτη θα γίνη ευμενώς δεκτή υπό του Δήμου Πειραιώς και ότι το εν λόγω άγαλμα θα στηθή εις κατάλληλον θέσιν προς κόσμησιν της πόλεως.
Σας γνωρίζομεν ότι το άγαλμα εκομίσθη ήδη προ τινων ημερών και παρακαλούμεν όπως συνεννοηθήτε μεθ’ ημών δια την παραλαβήν του.
Μετά πάσης τιμής
ΕΝΩΣΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΦΟΠΛΙΣΤΩΝ
ΟΠΡΟΕΔΡΟΣ
Λ.ΝΟΜΙΚΟΣ
Επειδή νομίμως εισάγεται το θέμα ως περιλαμβανόμενον εις την Ημερησίαν Διάταξιν το Δ.Σ. λαβόν υπ’ όψιν αυτού το ως άνω αναφερθέν και καταχωρηθέν έγγραφον,
ΑΠΟΦΑΙΝΕΤΑΙ ΟΜΟΦΩΝΩΣ
1) Αποδέχεται ευγνωμόνως και μετά θερμοτάτων ευχαριστιών προς την Ένωσιν Ελλήνων Εφοπλιστών το ούτω προσφερόμενον εις τον Δήμον Πειραιώς παρ’ αυτής άγαλμα, τιτλοφορούμενον ″ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ″
2) Συγκροτεί Επιτροπήν εκ των Δημοτικών Συμβούλων κ.κ. Γκιώνη, Επιφάνη, Γιαμάκου, Μάρουγκα και Ζαφειροπούλου όπως επιμεληθή της παραλαβής του αγάλματος.
3) Καθορίζει ως χώρον τοποθετήσεως του αγάλματος τούτου τον Τινάνειον κήπον της πόλεως, και
4) Εγκρίνει την έκδοσιν ψηφίσματος ευχαριστιών και ευγνωμοσύνης του Σώματος, ως Αρχής εκπροσωπούσης την πόλιν, προς την Ένωσιν Ελλήνων Εφοπλιστών δια την ευγενή προσφοράν του αγάλματος εις την Πόλιν και τον Δήμον του Πειραιώς, πρώτου ναυτιλιακού Κέντρου της χώρας.
Εγένετο, απεφασίσθη και εξεδόθη.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                  Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ
Δ. ΠΕΤΡΟΧΕΙΛΟΣ                                           ΗΛ. ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ
Ακριβές αντίγραφον
Εν Πειραιεί τη 28 Δεκεμβρίου 1948
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
[Υπογραφή]
ΔΙΟΝ. ΠΕΤΡΟΧΕΙΛΟΣ
Ο Πρ/μενος
Γραφείου Δημοτ. Συμβουλίου

[Υπογραφή]

Πάνω στο έγγραφο είναι γραμμένη με μολύβι η εκτέλεση της συγκεκριμένης απόφασης:
29/6/49 – εγένετο η επίσημος παραλαβή και αποκάλυψις του αγάλματος εις τον Τινάνειον Κήπον [Μονογραφή]


ΣΧΟΛΙΑ
-Διονύσιος Πετρόχειλος, πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Ιούνιος 1946 - Μάρτιος 1947 και Ιούνιος 1948 - Ιανουάριος 1951.
-Για την ιδιαιτερότητα, την αξία του αγάλματος και την κακομεταχείρισή του στα επόμενα χρόνια έχω ήδη αναφερθεί στα εν λόγω άρθρα μου. Θα επαναλάβω μόνο την επιγραφή που χαράχτηκε τότε πάνω στο μπροστινό μάρμαρο, που δεν υπάρχει πλέον (την είχα αντιγράψει σε ανύποπτο χρόνο, πριν το 1994 που αποκολλήθηκαν τα μάρμαρα του τετράγωνου βάθρου):
ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΝ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΕΛΛΗΝΑ ΠΟΝΤΟΠΟΡΟΝ - Η ΕΝΩΣΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΦΟΠΛΙΣΤΩΝ - ΙΟΥΝΙΟΣ 1949
Εμφανής είναι ο συγκερασμός του τίτλου του αγάλματος ″ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ″ με την νέα επωνυμία ″ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΝ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΕΛΛΗΝΑ ΠΟΝΤΟΠΟΡΟΝ″.
-Οι θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (14η Ολυμπιάδα), οι πρώτοι μετά τον πόλεμο, διοργανώθηκαν στο Λονδίνο από 29 Ιουλίου έως 14 Αυγούστου 1948 (είχαν ματαιωθεί οι προηγούμενοι του 1940 και 1944). Παράλληλα με την διεξαγωγή των αγώνων πραγματοποιούνταν και καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί (από το 1912), που καταργήθηκαν αμέσως μετά του Λονδίνου με το σκεπτικό της έλλειψης διεθνούς ομοσπονδίας και το γεγονός ότι οι περισσότεροι καλλιτέχνες ήταν επαγγελματίες. Ακολούθησαν στο μέλλον κι άλλες συζητήσεις για την επαναφορά τους, με απόφαση να αντικατασταθούν με εκθέσεις ολυμπιακής τέχνης. Στο Λονδίνο απονεμήθηκαν βραβεία σε πέντε κατηγορίες (μουσική, ζωγραφική και γραφική τέχνη, μικτή γλυπτική (μετάλλια και πλάκες - ανάγλυφα - αγάλματα), μικτή αρχιτεκτονική - πολεοδομικά σχέδια, λογοτεχνία), με έργα εμπνευσμένα από θέματα που σχετίζονταν με τον αθλητισμό. Εκεί, σε κάποια αίθουσα του
Victoria & Albert Museum μαζί με άλλα γλυπτά (Mixed Sculpturing,Unknown Event), εκτέθηκε το χάλκινο άγαλμα του 40χρονου τότε Κώστα Βαλσάμη (Kostas Valsamis) με την επωνυμία AFTER HIS VICTORY.
Από την αρχική σύλληψη της ιδέας του δημιουργού του Κώστα Βαλσάμη (
C. VALSAMIS / PARIS 1948, χυτήριο ALEXIS RUDIER), ως αγάλματος ενός νεαρού αθλητή, οπότε δικαιολογείται η κλασική γύμνια του, μετά την αγορά του και το στήσιμο στο πειραϊκό λιμάνι, έγινε ναυτικός, Έλληνας ποντοπόρος με πολλές απορίες των περαστικών για την χωρίς ενδύματα εμφάνισή του.
Ειδικά όταν στις ημέρες μας ο Δήμος δεν φρόντισε να δώσει μια ταυτότητα στο έργο.
Παραμένει ανεπίγραφο και κουτσουλισμένο από τα περιστέρια.   



 

 


     

Τινάνειος κήπος - Δεκέμβριος 1996.






Χιονισμένος Τινάνειος κήπος - Ιανουάριος 2002.



 
   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου