Φωτογραφίες «προς ανάμνησιν καλών διαθέσεων».

                                                                            Ερευνά και γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Στα χρόνια που η έντυπη ενημέρωση προερχόταν μέσα από τις εφημερίδες, τα βιβλία, τα ταχυδρομικά δελτάρια τα τηλεγραφήματα και αργότερα τα νέα διαδίδονταν για καταγραφή μέσω τηλεφώνων, η φωτογραφία πολύ γρήγορα αντικατέστησε τις ξυλογραφίες και τα σχεδιαγράμματα. Εκτός από την απεικόνιση σημαντικών προσώπων, γεγονότων, μνημείων και τοπίων στα έμπειρα χέρια των ανταποκριτών, των επιστημόνων και των περιηγητών, ξέφυγε από τις περιορισμένες δυνατότητες χρήσης της και απλώθηκε στην κοινωνία των πολλών ανθρώπων ως μέσον απεικόνισης της ολόσωμης παρουσίασης ή μόνο της πάνω όψης τους (profil προφίλ - en face ανφάς) και στην συνέχεια σε πιο γεμάτο φόντο, για την απαθανάτιση χαλαρών στιγμών της καθημερινότητάς τους.
 Ένα μεγάλο μέρος βγήκε από τα φωτογραφικά στούντιο καταστημάτων, με στημένες στάσεις, σκηνικά και με έμφαση στην καλλιτεχνική έκφραση, με τον καιρό ανοίχτηκε σε εξωτερικούς χώρους και με την βοήθεια υπαίθριων φωτογράφων ή ιδιωτών που κατείχαν μηχανές με τρίποδες ή φορητές κάμερες έγινε κτήμα ελεύθερης καταγραφής κάθε είδους δραστηριότητας. Το χαρτί ήταν σκληρό και η πίσω πλευρά έμοιαζε με τα υπόλοιπα ταχυδρομικά δελτάρια (καρτ ποστάλ). Ύστερα έγινε πιο μαλακό, σε διάφορες διαστάσεις.  

 

 

Στις πρώτες δεκαετίες του 20^ου αιώνα που δεν υπήρχε η δυνατότητα αναπαραγωγής πολλών αντιτύπων παρατηρείται η φωτογράφηση άλλων φωτογραφιών για να μοιραστούν σε περισσότερους ενδιαφερόμενους, κυρίως σε μέλη οικογενειών ή φίλους. Στην αυλή ενός σπιτιού στο Μοσχάτο συγκεντρωμένοι συγγενείς, γείτονες και φίλοι: ″Ένα Γεύμα σιγενολογικό εις το Μοσχάτο Αθηνών″. Υπογραφή δυσανάγνωστη.

Άνδρας και γυναίκα καθισμένοι σε καρέκλες με το απαραίτητο τραπεζάκι καφενείου στην παραλία του Νέου Φαλήρου μια χειμωνιάτικη ημέρα. ″Νέον Φάληρον. Φεβρουάριος 1930″.

 

Υπαίθρια φωτογράφηση στο Νέο Φάληρο. Ο κύριος με την κοπέλα στέκονται όρθιοι σε μια συστάδα δένδρων. Το λεγόμενο πάρκο ή τα περιβολάκια στην περιοχή γύρω από την μεγάλη παραλιακή πλατεία χάθηκαν πριν φτάσει στα μέσα του ο εικοστός αιώνας. ″Νέο Φάληρο/ 12 Ιουνίου 1934/ Μ. Παπαγγελή″.

 

Στην ήρεμη παραλία του Περάματος υπήρχαν πολλές ταβέρνες. Εκεί φωτογραφήθηκαν ο άντρας με τις δυο γυναίκες. «POST CARD. CARTE POSTALE». ″15/1/1939. Πέραμα″.

 

Τρία πρόσωπα, δυο άντρες και μια γυναίκα στην μέση, είναι το θέμα αυτής της φωτογραφίας σε χαρτί Gevaert. «ΦΩΤΟ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ/ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ 58/ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ». Κάποια στιγμή δόθηκε για να μεγεθυνθεί η εικόνα του πρώτου ″όπος έχει″ σε διαστάσεις 24Χ30, οπότε φέρει πάνω + και κάτω – , οι υπόλοιποι δυο ένα ΟΧΙ. Έτσι έκαναν συνήθως όταν πέθαινε κάποιος, έπαιρναν μια προηγούμενη φωτογραφία, ξεχώριζαν το πρόσωπο αν τύχαινε να ήταν μαζί με άλλα και την έδιναν στο φωτογραφείο για ανατύπωση σε μεγαλύτερο μέγεθος.

 

Οικογενειακή φωτογραφία. Ο μικρός κρατάει μπάλα. «ΦΩΤΟ/ Μοντερνο/ ΤΗΛ. 43356/ Β. ΚΩΝ/ΝΤΙΝΟΥ 106 ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ».

 

Δυο αδελφάκια φωτογραφημένα σε στούντιο. ″Στη Α[γα]πητή μας/ θεία μαρκό κ. θείον/ Μηχάλη σας φυλού/ μαι το χέρι τα ανύ/ ψια σας Ανδρέας και Βιργι/ νία Μ. Γεωργιλή/ Εν Πειραιεί τη 31/3/48″. Χαρτί Gevaert.

 

Σε κάποιο εστιατόριο ή ταβέρνα. Οι φωτογράφοι έμπαιναν παντού. ″Μάϊος 1957″. «ΦΩΤΟ ΕΠΤΑΝΗΣΑ/ ΝΟΤΑΡΑ 47 ΕΝΑΝΤΙ Ι. Κ. Α./ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΓΓΟΥΡΙΑΣ/ ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ». Χαρτί Gevaert.
 
 

Οκτώ γελαστά πρόσωπα, ένας ιερέας, τρεις άντρες με κοστούμια, τέσσερις καλοντυμένες γυναίκες με παλτά, ταγιέρ, όταν ο τόπος κι ο χρόνος έδειχνε… ″Πειραιεύς 4 Απριλίου 1958″. Ήταν ημέρα Παρασκευή.

 

Δυο κύριοι, δεν ήταν μόνοι, διακρίνεται ένα ακόμα χέρι - ποιοί να ήταν άραγε; - τρώνε θαλασσινά και πίνουν FIX στο τότε Τουρκολίμανο. Χωρίς χρόνο, έτσι για να διατηρείται αδιευκρίνιστα η γοητεία μιας διαρκούς τροφικής παρουσίας. 

 

Στην φαληρική παραλία με τις βάρκες και την Καστέλλα στο βάθος. ″Η φωτογραφία μου αυτή ας είναι η τρανότερη ένδειξις της τριπλής μας αγάπης″. Το διακριτικό στην στολή του δείχνει ότι ήταν δευτεροετής σε σχολή. Σε αντίγραφο της ίδιας φωτογραφία του, έγραψε: ″Η φωτογραφία αυτή/ είναι τραβηγμένη με/ το χέρι του αγαπητό/ τερου μου φίλου./ Γιαυτό και του την δίνω/ για ανάμνησιν των/ φιλικών μας σχέσεων./ Φιλικά/ Κυριάκος″. 

 

Στο Νέο Φάληρο, με θέα προς την Καστέλλα, έξω από το Ξενοδοχείο του Παπά. ″Ενθύμιον Ξενοδοχείου Παπά/ Νέου Φαλήρου/ 14.2.60″ [Υπογραφή Βόλγας ;]