Στα παλιά θερινά σινεμά και αναψυκτήρια.

                                                                                 Γράφει ο Δημήτρης Κρασονικολάκης.

Μήνας Ιούνιος του 1998 και τα μετρημένα στα δάχτυλα θερινά σινεμά, άνοιξαν πάλι τις πόρτες για τους επίμονους ρομαντικούς κι ευτυχώς όλο και πιο πολλούς αριθμητικά λάτρεις της έβδομης τέχνης.

Το Σινέ-Πέραμα (στη Λεωφόρος Δημοκρατίας), το Σινέ-Παράδεισος στον Κορυδαλλό (Αγίου Γεωργίου και Ζάππα 4), το Σινέ-Κατερίνα στο Κερατσίνι (Βύρωνος και Χιλής), το Μελίνα στη Δραπετσώνα (Σωκράτους 65), το Σινέ-Κήπος στο Μοσχάτο (πλατεία Μεταμορφώσεως), το Όνειρο στο Ρέντη (Νάξου 34) υπόσχονται ευχάριστες δροσερές βραδιές στους θεατές γεμάτες περιπέτεια, αγωνία, αίσθημα και γέλιο, ανάλογα με το σενάριο της κάθε ταινίας.

Ο Δημοτικός κινηματογράφος ΜΕΛΙΝΑ, το παλαιό ΔΩΡΑ, στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του (δεκαετία του 1990). Οδός Σωκράτους 65 στην Δραπετσώνα.

Έτσι, ένα παλιό δοκιμασμένο είδος ψυχαγωγίας υιοθετείται από μεγάλο μέρος της νεολαίας και ξαναγίνεται της μόδας: 30 χρόνια πριν, οι κινηματογράφοι αποτελούσαν  την κυριότερη βραδινή διασκέδαση του μέσου εργαζόμενου Έλληνα.

Οι χειμερινοί βρίσκονταν κυρίως στα κεντρικά σημεία της πόλης και των γύρω συνοικιών ενώ οι θερινοί ήταν διασκορπισμένοι στις γειτονιές όπου ήταν πιο πρόσφορος ο χώρος ανέγερσής τους.

Το ογκώδες, βαρύ γεμάτο λάμπες κουτί, η ασπρόμαυρη τηλεόραση μόλις κι άρχιζε να διαβρώνει τη ζωή μας. Όσοι την είχαν αγοράσει, έβγαζαν τη συσκευή στα παράθυρα, στις αυλές και στα πεζοδρόμια τα καλοκαίρια να μοιραστούν το θέαμα με τους γείτονες - όλοι μια οικογένεια τότε - (Πρώτη εκπομπή, 23/2/1966, ώρα 18.30 με παρουσιάστρια την Ελένη Κυπραίου, ΥΕΝΕΔ. Πρώτο σόου με τη Γιοβάνα στον πειραματικό σταθμό του ΟΤΕ της 3^ης Σεπτεμβρίου στην Πλατεία Βικτωρίας).

Τα καλοκαίρια έκλειναν τα χειμωνιάτικα σινεμά, εκτός αν είχαν επινοήσει ν’ ανοίγουν οι στέγες τους. 

Το πρόγραμμα άρχιζε κανονικά κι όταν νύχτωνε τράβαγαν το μοχλό που λειτουργούσε με ρεύμα. 

Τα συρματόσχοινα πίεζαν την οροφή που άνοιγε μέχρι τη μέση. Στο Πασαλιμάνι, το Σπλέντιτ και το ΠΑΛΛΑΣ μεταφέρονταν στην ταράτσα τους. Άλλα σινεμά άνοιγαν στα πλάγια τα παράθυρά τους.

7 Ιουλίου 1949. Και το ΣΠΛΕΝΤΙΤ λειτούργησε ως θερινός κινηματογράφος στην ταράτσα του κτηρίου. Οι θεατές απόλαυσαν την ταινία Ο ΕΞΟΡΙΣΤΟΣ, The Exile, 1947, σκηνοθέτης ο Max Ophüls, παραγωγή - σενάριο ο Douglas Fairbanks junior με τους Douglas Fairbanks, Maria Montez, Paule Croset (δηλαδή η Rita Corday), κ.ά. 

Οι ταξιθέτριες, με τις μπλε ρόμπες τους, μοίραζαν το πρόγραμμα στην είσοδο.

Ο Γιάννης Τσόγκας (γεν. 1945), τότε μηχανικός προβολής σε πολλά σινεμά των Ταμπουρίων και της Νίκαιας (1967 στο Αννώ, μετά στο Πόλα, στο Αστήρ, στο Γιούλα, στο Λιάνα, στο ΠΑΛΛΑΣ το 1972) θυμάται ότι στα διαλείμματα έβαζε τραγούδια από μικρούς δίσκους στο πικάπ και χτύπαγε την έναρξη με τις χορδές ενός οργάνου σα μαντολίνο. Το εισιτήριο ήταν 5.30 δραχμές, αρκετά όμως σινεμά είχαν φτηνότερες τιμές στις λαϊκές παραστάσεις όπως το Αννώ της Νίκαιας που κάθε Τετάρτη κόστιζε 3.30 δραχμές. Ο μισθός του στα 1968-69 ήταν 600 έως 700 δρχ την εβδομάδα..

Τα κινηματοθέατρα γνώρισαν στιγμές δόξας όλο τον 20^ο αιώνα.

Την εποχή ειδικά που άρχιζαν να φαίνονται καθαρότερα τα σημάδια παρακμής του ελληνικού κινηματογράφου αναπτύχθηκε και ένα καινούργιο είδος θεάματος.

Ένας αριθμός θερινών σινεμά των συνοικιών άλλαζε όψη μια προκαθορισμένη μέρα της εβδομάδας και μετατρέπονταν σε αναψυκτήριο. Αυτές οι εκδηλώσεις μπορεί να ήταν θεατρικές μουσικές επιθεωρήσεις ή (κυρίως μετά το 1975) αποκλειστικά μουσικές, με νεανικά συγκροτήματα και «μοντέρνους» τραγουδιστές.

Το γεγονός διαλαλούσαν με τα μεγάφωνά τους αυτοκίνητα καλυμμένα με αφίσες. Τριγύριζαν στους δρόμους και πέταγαν απλά ή έγχρωμα φεϊγβολάν..

Μιας και βρισκόμαστε στα 1970, ας σταθούμε στην άκρη του δρόμου, να σκύψουμε να σηκώσουμε τρία απ’ αυτά και να τα διαβάσουμε!

Κινηματογράφος ΑΣΤΕΡΙΑ Ταμπουρίων.

Τρίτη 23 Ιουνίου. Απόγευμα ώρα 7.30. Βράδυ ώρα 10. Ο Γιώργος Μαραμένος παρουσιάζει τους τροβαδούρους της Αθήνας Αδελφούς Κατσάμπα σε μια μεγάλη θεατρική βραδυά. Λαμβάνουν μέρος ο Πέτρος Βούλγαρης - Ρούλη Βαλεντίνη - Τόνια Φιλίππου - Α. Οικονόμου. Οι λαϊκοί χορευταί Κλήμης και Γιαννάκης. Μπουζούκι ο Θεόδ. Παπαθεοδώρου. Τραγούδι: ο Μάνος Τερζής. Κομφερασιέ ο Γιώργος Μαραμένος και άλλοι. Γενική είσοδος δραχμαί 15.

  

Κινηματογράφος ΔΩΡΑ. Ανάστασις.

Τετάρτη 15 Ιουλίου. Απόγευμα ώρα 7.30. Βράδυ ώρα 10. Θέατρο. - Ο Γιώργος Μαραμένος παρουσιάζει τον πονεμένο Τούρκο τραγουδιστή ΠΕΧΙΤΣ ΓΚΙΟΥΚΑΪ με το τουρκικό 5μελές συγκρότημά του σε αμανέδες από τουρκικά τραγούδια, τραγούδια του Βοσπόρου από επιτυχίες του τουρκικού κινηματογράφου. Έκτακτος σύμπραξις - Μπέμπα Δόξα. Λαμβάνουν μέρος οι καλλιτέχναι: Βαγγέλης Κατσουλίνος, Ανίτα Νταλ, Γιάννης Χριστόπουλος. Οριεντάλ Ανίτα. Η ακροβατική ατραξιόν Ντούο Έρικα. Κομφερασιέ ο Γιώργος Μαραμένος. Ορχήστρα - τζαζ Ι. Βοροζίνη. Γενική είσοδος δραχμαί 15.

Κινηματογράφος ΛΟΥΣΗ Κορυδαλλού.

Παρασκευή 24 Ιουλίου. Απόγευμα ώρα 7.30. Βράδυ ώρα 10. Ο Γιώργος Μαραμένος παρουσιάζει τους τροβαδούρους της Αθήνας Αδελφούς Κατσάμπα και τον μοναδικό κωμικό Φραγκίσκο Μανέλλη σε μια μεγάλη πανθεατρική βραδυά. Έκτακτος σύμπραξις Ζαννίνο. Λαμβάνουν μέρος οι καλλιτέχναι Αυγέρης Αυγερινός - Ρούλα Κωσταρά - Τζένη Ζαννίνου. Ο μοναδικός σε παντομίμα Ανδρέας Κραουνάκης. Μπουζούκι Θ. Παπαγεωργίου. Τραγουδούν: Γιωργάκης - Μ. Φώσκολος. Κομφερασιέ Γ. Μαραμένος. Ορχήστρα - τζαζ Κακαρίκου. [Ο Α. Κραουνάκης μιμούταν τον τροχονόμο σε διάφορες γλώσσες].

Άλλα θερινά σινεμά που πρόσφεραν ζωντανές θεατρικές - μουσικές παραστάσεις ήταν το ΑΛΟΜΑ Περάματος (Την Τετάρτη 1 Ιουλίου 1970 τραγούδησαν και παρουσίασαν οι Μάρκος Φώσκολος, Γιώργος Παπαδογιάννης και η Έλενα), το ΧΑΡΑ, το ΣΤΕΓΗ Κορυδαλλού, το ΑΡΚΑΔΙΑ, το ΠΟΛΑ που τις Τετάρτες διοργάνωνε αγώνες κατς (ελεύθερη πάλη) με τον Απόστολο Σουγκλάκο, τον Δημήτρη Καρυστινό κ.ά.

Σινέ ΧΑΡΑ. Όταν ένας τέτοιος χώρος εγκαταλείπεται κι αφήνεται σε αυτή την κατάσταση, είναι καλλίτερα να κατεδαφίζεται, είχα σκεφτεί. Αλλιώς το συναίσθημα γίνεται ένα ακόμα σκουπίδι πεταμένο σε μια γωνιά του.

Στα αναψυκτήρια του Πειραιά κατέβαιναν και πολλοί γνωστοί ηθοποιοί, τραγουδιστές και κωμικοί. Ο Φιλιππίδης (Αγκόπ), ο Αντώνης Παπαδόπουλος (πυ - πυ - πύραυλος!), ο Βουτσάς, ο Μανέλλης (ο βασιλιάς της γκάφας).

Ξεχωριστά αναφέρω το αναψυκτήριο - βαριετέ ΑΡΜΟΝΙΑ στο Κερατσίνι που άφησε εποχή. Διατηρείται μέχρι σήμερα κλειστό και ερειπωμένο. [Το 2009 είναι ήδη άδειο οικόπεδο].

  

Λεωφόρος Δημοκρατίας 93, πρώην Βασιλέως Γεωργίου Β΄ στο Κερατσίνι. Κινηματογράφος ΑΡΜΟΝΙΑ.      Το εσωτερικό του γύρω στα 2000.

Ως αναψυκτήριο στο κέντρο της πόλης χρησιμοποιήθηκε επίσης το ΤΕΡΨΙΘΕΑ στην οδό Παλαιολόγου αλλά και το ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΛΥΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ στη Λουκά Ράλλη, Σωτήρος Διός και Γρ. Λαμπράκη που όπως έγραψα και αλλού κατεδαφίστηκε τον Σεπτέμβριο του 1988. 

Πρώτη δημοσίευση: Εφημερίδα ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, Πέμπτη 18 Ιουνίου 1998, σ. 15 με τίτλο: «Θερινά σινεμά και αναψυκτήρια». Εδώ ελεύθερα διαμορφωμένο. Όλες οι φωτογραφίες και τα προγράμματα ανήκουν στο προσωπικό μου αρχείο, παρακαλώ όταν «αντιγράφονται» να γίνονται οι δέουσες παραπομπές σε αυτό.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ

Είναι  σεβαστός ο αριθμός των κινηματογράφων, κεντρικών, ημικεντρικών και συνοικιακών,  χειμερινών και θερινών, οι οποίοι κατά την διάρκεια της λειτουργίας τους ενέταξαν στο ρεπερτόριό τους θεατρικές παραστάσεις και ανάλογα θεάματα ψυχαγωγίας.

Κινηματογράφος ΠΑΛΛΑΣ στο Πασαλιμάνι. Ο Ίκαρος (δηλαδή ο παρουσιαστής και αυτοκινητιστής Ελευθέριος - Ίκαρος Κανελλόπουλος) παρουσίασε γνωστούς και άγνωστους σήμερα αγαπημένους ανθρώπους του θεάματος.

  

Κινηματογράφος ΟΛΥΜΠΙΟΝ στην οδό Σωτήρος Διός και Ανδρούτσου. Μαζί με την θεατρική παράσταση ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΛΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ του Κώστα Κοφινιώτη είχαμε την εκλογή της Μις και της Σταρ Πειραιεύς 1962.   

Με τον Σίμο Μιχαηλίδη (1916 - 2010) είχαμε ατέλειωτες συζητήσεις για τον Πειραιά, την Νίκαια, την αγωνιστική του δράση. Για τα πρώτα χρόνια στα σινεμά με παρέπεμψε στο βιβλίο του « Η γέννηση της Κοκκινιάς», 1993, σελ. 78:

«Αργότερα που οι κινηματογράφοι εξελίχτηκαν είχαν και ένα πιάνο. Ο πιανίστας παρακολουθούσε την οθόνη κι όταν παιζόντανε ένα ενδιαφέρον κυνηγητό του παλληκαριού, ο πιανίστας χτύπαγε τα πλήχτρα δυνατά σε γρήγορο ρυθμό και δημιουργούσε ατμόσφαιρα στην αίθουσα που το ποδοβολητό μαζί με τις φωνές ενθουσιασμού ξεσήκωνε όλο το κινηματογράφο στο πόδι. Αργότερα φτάσαμε στην εξέλιξη ομιλούσα και άδουσα. Δεν μας άρεσε και πολύ. Γιατί μας «έκοψαν το βήχα». Δεν μπορούσες να εκδηλωθείς. Να φωνάξης, να συμπαρασταθής στο παλλικαράκι είτε Αρτακορ λεγότανε είτε Φιλέας είτε Μπούφαλο Μπιλ. Χρειαζόντανε απόλυτη ησυχία. Μας έκαναν το κινηματογράφο εκκλησία».